Nowoczesne elewacje. Jaki kolor i materiał elewacyjny wybrać na fasadę domu?

Inspiracje na nowoczesne elewacje. Całe szczęście trendy dotyczące wyglądu elewacji nie zmieniają się tak szybko jak inne, np. wnętrzarskie. Ale choć nie mamy do czynienia z rewolucyjnymi zmianami, elewacje przechodzą swego rodzaju transformację, a efekty ich uwspółcześniania są dziś wyraźnie widoczne.

Efekty elewacyjnej ewolucji są widoczne w postaci bardzo ograniczonej palety barw wykorzystywanych przez architektów. Przywiązywaniu dużej wagi do faktur materiałów elewacyjnych.

Nowoczesne elewacje domów: białe, czarne i w kolorze

Architekci na elewację domów najchętniej wybierają biel, różne odcienie szarości i czerń.
 Wyraźne są dwie tendencje – jedna nakazuje, by kolorystyka była jednolita. Powstają więc domy, które są całe białe, grafitowe lub czarne. Przy czym dach ma identyczną barwę jak ściany. Zgodnie z inną – bryła jest kontrastowo dzielona. Te podziały przebiegają w różny sposób. Najbardziej spektakularny jest taki, w którym dom stanowią dwie bryły – jedna biała, druga czarna. Jeszcze inny sposób wykorzystania takiego zestawienia kolorów na elewacji pozwala optyczne poprawić geometrię domu. Na przykład dzięki wykończeniu dolnej kondygnacji czarnym kolorem, a górnej bielą duża, masywna bryła nabiera lekkości.


Mimo dominacji różnych odmian bieli i szarości architekci nie rezygnują całkiem z wyrazistych, nawet ostrych kolorów na elewacjach domów. Jednak zawsze używają ich oszczędnie. Takie jaskrawe akcenty są już dobrze znane architekturze z projektów Richarda Rogersa – mówi architekt Mirosław Jednacz. 
U nas wspomnienie tej myśli widać choćby w projekcie domu pracowni Górnik Architects, w którym do brył budynku w całości wykończonych pokrywającym się szarą patyną drewnem prowadzą drzwi w jaskrawo żółtym i pomarańczowym kolorze.


Nowoczesne elewacje w naturalnych barwach

Równie silny jest inny trend – odwołujący się do naturalnych barw. Dzięki niemu na elewacjach widać stonowane kolory znane z przyrody i tradycyjnej architektury. Z reguły w ich chłodnych odmianach. Nawet barwa drewna powinna być chłodna, bo naturalna, a nie podbita – choćby tradycyjnymi środkami zabezpieczającymi. Modne drewno na elewacji to takie, które się starzeje – z czasem nabiera srebrnoszarego koloru. 
Mimo niewątpliwej dominacji na elewacjach chłodnych kolorów są pewne wyjątki.
 Bez wątpienia niezwykle modna (już od stuleci), najcieplejsza z elewacyjnych barw to ta charakterystyczna dla naturalnej cegły. Inny ciepły kolor pojawiający się na elewacjach to ten, który przybiera rdzewiejący metal. Takie elewacje zdobywają coraz więcej zwolenników.


Modne materiały na elewację


Bez wątpienie o jego wyborze często przesądza nie tylko estetyka, ale także ekonomia. Dlatego wciąż najpopularniejszy jest najtańszy tynk, który umożliwia wykonanie nowoczesnej elewacji. Jednak coraz bardziej wyrazista staje się tendencja, by wykorzystywać inne materiały. Do łask wraca taki wdzięczny materiał jak cegła, stosuje się też płyty włóknocementowe, HPL czy blachę. 
Niektórzy projektanci starają się pogodzić ten trend z ekonomią. Na przykład w pracowni PL.architekci powstał projekt domu, którego część elewacji wykańczają niedrogie faliste płyty włóknocementowe. 
– To interesujący materiał pasujący do nowoczesnej architektury. Trzeba tylko wyzbyć się przekonania, że jest zarezerwowany dla budynków gospodarczych. Wbrew obiegowej opinii faliste płyty włóknocementowe mogą uchodzić za materiał elegancki – mówi architekt Bartłomiej Bajon.
 To samo można powiedzieć o zastosowaniu blachy trapezowej. 
Popularne są materiały, którymi można wykańczać zarówno ściany domu, jak i dach – nazywany przez projektantów „piątą elewacją”. Pozwalają one modnie uprościć i unowocześnić bryłę.
 Na liście takich materiałów oprócz wymienionych już płyt falistych czy blachy trapezowej są na przykład blacha układana na rąbek, płyty i płytki włóknocementowe, dachówki płaskie, a nawet drewno.


Nowoczesne elewacyjne z tradycyjnymi materiałami

Bardzo ważną grupę materiałów elewacyjnych stanowią te, które zdają się funkcjonować poza czasem – popularne od stuleci. Liczba projektów z ich udziałem jest w ostatnich latach coraz większa.
– Najchętniej projektuję elewacje, które opierają się upływowi czasu. Takie materiały wykończeniowe jak drewno czy cegła są modne od wieków i nic nie zapowiada końca tej mody – mówi architekt Damian Kałdonek.
 Jeżeli cegła – to najlepiej rozbiórkowa, która wspaniale prezentuje się nie tylko na domach nawiązujących do tradycji, ale także tych nowoczesnych. Już nie tylko cegła zyskuje drugie życie. Na elewacjach wykorzystywane są także deski z rozebranych starych domów bądź budynków gospodarczych. A jeśli nawet inwestorzy nie decydują się na te stare rozbiórkowe, to chcą, by nowe się starzały. 
W ten trend mody na starość wpisują się też beton architektoniczny noszący wyraźne ślady zużycia oraz blacha cortenowska nazywana rdzewiejącą stalą (zawiera miedź, chrom, nikiel). Pokrywająca ją z czasem rdza jest antykorozyjna. Dzięki niej blacha jest odporna na warunki atmosferyczne i nie wymaga konserwacji. Wykonana z niej rdzewiejąca elewacja pojawia się już nie tylko na projektach lokali użyteczności publicznej, ale także domów jednorodzinnych.


Jest jeszcze jeden bardzo ważny materiał elewacyjny, o którym nie można zapominać. To szkło. Przeszklenia to ważny element elewacji – zwłaszcza ogrodowych. I to taki, który ma „drugie dno” – tafle szkła usytuowane w narożniku domu sprawiają, że częścią elewacji staje się… ogród.


Jak zestawiać materiały na nowoczesnej elewacji

Różne materiały elewacyjne są ze sobą zestawiane. – Rodzaj wykończenia elewacji musi być dostosowany do formy, wynikać z kształtu – mówi architekt Damian Kałdonek. – Służy temu wykorzystanie pewnych materiałów jedynie do wydobycia detali – dodaje architekt, który w swoich projektach zestawia cegłę, ceglane płytki czy drewno z tynkiem. Jednak te kompozycje są zawsze oszczędne – występują w nich dwa, maksymalnie trzy materiały. 
Zestawienia różnych materiałów elewacyjnych są wykorzystywane do podkreślenia geometrii bryły albo ożywienia kompozycji. Oczywiście walory użytkowe też mają znaczenie, ale nie pierwszoplanowe. 
Oprócz estetyki w przypadku wykorzystywanych materiałów elewacyjnych i ich zestawiania bardzo istotna jest ich odporność na warunki atmosferyczne. To one przesądzają o tym, jak elewacja będzie wyglądała już za kilka lat. Materiały mniej odporne na warunki atmosferyczne, np. drewno pojawią się w projektach z reguły w podcieniach wejściowych czy tarasowych albo są stosowana w takich miejscach, w których będą starzały się w równym stopniu.
 Spośród sprawdzonych połączeń materiałów elewacyjnych warto wymienić zestawienie tynku z blachą płaską czy trapezową albo płytkami włóknocementowymi. Równie dobrze z tymi materiałami może komponować się także drewno oraz cegła.
 Pięknie wygląda umiejętne zestawienie materiałów starych lub wyglądających na stare, choćby blachy cortenowskiej z cegłą rozbiórkową.


Nowoczesna elewacja: jedna albo kilka faktur

W nowych projektach domów z nowoczesną elewacją faktura materiałów wykończeniowych ma bardzo duże znaczenie. Przy czym doceniane są diametralnie różne. 
– Na czasie są nowoczesne elewacje gładkie i powierzchnie z wyrazistą fakturą. Można zaobserwować dążenie do idealnej gładkości nowoczesnych tynków. Wykończone nim całe domy wyglądają niemal jak makiety. Z drugiej strony inni architekci i inwestorzy decydują się na materiały elewacyjne o szorstkiej powierzchni, które harmonizują z naturalnym krajobrazem – mówi architekt Mirosław Jednacz. 
Oczywiście w niektórych projektach spotykają się oba te trendy, a kontrast zestawienia podkreśla cechy odmiennych materiałów elewacyjnych.

Sprawdź też:

• Kamień elewacyjny: jaki wybrać? Przegląd >>>


Zwrot ku naturalnej szorstkości bardzo dobrze widać w przypadku cegły – gładki klinkier został wyparty przez ceglane powierzchnie, które są nierówne: stare lub postarzane. 
Jednak te nierówności to jedynie, znane już z tradycji, preludium do na wskroś nowoczesnych przestrzennych elewacji. Takich, na których światło o każdej porze dnia układa się inaczej i bryła domu jest odmieniana przez światłocienie. Przykładowo drewniane elewacje przestają być pełne, a stają się ażurowe. Są wykonywane ze specjalnych profili mających przekrój rombu albo równoległoboku, między którymi jest pozostawiany odstęp. 
Elewacja wykończona takimi ułożonymi ażurowo profilami nie jest płaska, bo światłocienie dodają jej głębi. Niektórzy architekci chętnie różnicują faktury tego samego materiału, np. obok gontów umieszczają deski.


Anna Okołowska