Izolacja piwnicy przed wodą i utratą ciepła. Czym najlepiej ocieplić piwnicę? Jaka hydroizolacja?
Aby w piwnicy nie było wilgotno i nie uciekało z niej ciepło, trzeba ją dobrze zaizolować. Hydroizolacja oraz ocieplenie tego pomieszczenia to podstawa.

Spis treści
- Izolacja piwnicy w starym domu i nie tylko. Co sprawdzić?
- Naprawa izolacji przeciwwilgociowej
- Uzupełnienie izolacji termicznej piwnicy
- Lepiej ocieplać piwnicę od zewnątrz
- Materiały do ocieplenia piwnicy
Izolacja piwnicy w starym domu i nie tylko. Co sprawdzić?
Przystępując do adaptacji piwnicy, musimy sprawdzić, jak i czym była ona izolowana wcześniej. Wilgotne mury, odspajanie się tynku lub zapach stęchlizny wskazują na brak lub uszkodzenie izolacji przeciwwilgociowej. Należy sprawdzić stan izolacji poziomej oraz pionowej ścian fundamentowych. Tej ostatniej w starych domach często w ogóle nie wykonywano. W domach z nieogrzewanymi piwnicami z reguły nie ma również izolacji termicznej. Jednak w ostatnim czasie wiele domów zmodernizowano. Czasem w piwnicach wyniesionych nieco ponad poziom gruntu izolowano strefę cokołową. Ocieplenie kończyło się najczęściej na wysokości gruntu. W najlepszym razie cienka warstwa izolacji termicznej była układana wzdłuż zewnętrznych ścian piwnicy (nie zawsze na całej ich wysokości). Zazwyczaj jednak ściany nieogrzewanej piwnicy pozostawiano jako jednowarstwowe. Były wymurowane z bloczków betonowych, silikatów, keramzytobetonu lub – w starszych domach – z cegły pełnej.
- Czytaj też: Dlaczego ściana się poci? Jaki jest powód pocenia się ścian? Co zrobić, gdy ściana jest mokra?
Naprawa izolacji przeciwwilgociowej
Zawilgocenie piwnicy może poważnie pokrzyżować plany jej adaptacji. Osuszanie starych murów i ich izolowanie bywa procesem skomplikowanym i kosztownym. Metoda naprawcza zależy od stopnia zawilgocenia muru, jego rodzaju, stanu izolacji, poziomu wody gruntowej oraz rodzaju gruntów wokół budynku. Najczęściej izolacja pozioma fundamentów i parteru nie budzi zastrzeżeń, a wilgoć w piwnicy jest spowodowana tylko brakiem lub zniszczeniem izolacji pionowej ściany fundamentowej. Trzeba ją wówczas odkopać i ponownie zaizolować piwnicę.
Prace należy prowadzić w warunkach suchych i pod okiem konstruktora. Odsłonięty mur musimy oczyścić z gruntu oraz luźnych fragmentów i – jeżeli mamy taką możliwość – pozostawić na kilka dni, aby wysechł. Jego powierzchnię trzeba wyrównać, a wszelkie pęknięcia uzupełnić zaprawą naprawczą. Następnie należy zagruntować podłoże i wykonać izolację pionową. Można użyć roztworów lub emulsji asfaltowych, mas bitumicznych, mas KMB, zapraw i szlamów uszczelniających albo papy termo- zgrzewalnej polimerowo-asfaltowej. Jeśli nie udało się całkowicie wysuszyć muru, to zamiast izolacji bitumicznej lepiej zastosować szlam lub zaprawę uszczelniającą. Jeżeli planujemy ocieplanie ścian piwnicy styropianem, izolacja, której użyjemy, nie może mieć w składzie rozpuszczalników organicznych.
Nie tylko uszkodzenie lub brak izolacji pionowej są powodem zawilgocenia ścian piwnicy. Często nawet pomimo niskiego poziomu wody gruntowej woda opadowa zatrzymuje się w nieprzepuszczalnej warstwie gruntu sąsiadującego z piwnicą. Pomocne może się wówczas okazać ułożenie drenażu. Ułatwi on szybsze odpływanie wody od budynku.
- Zobacz też: Tak powódź 2024 szła przez Polskę. Które miasta ucierpiały jako pierwsze? Chronologia wielkiej tragedii

Uzupełnienie izolacji termicznej piwnicy
Niezależnie od tego, czy tylko dokładamy izolację, czy wykonujemy ją od nowa, układamy ją na zewnętrznych ścianach piwnicy i w podłodze na gruncie. Ułatwia to utrzymanie właściwej temperatury muru i zachowanie korzystnego mikroklimatu w piwnicy. Ocieplenie ścian piwnicy łączymy z izolacją ścian parteru. Jeżeli zamierzamy adaptować i ogrzewać tylko część piwnicy, ocieplenie układamy na zewnętrznych ścianach jedynie tej jej części oraz na ścianach wewnętrznych dzielących strefę ogrzewaną i nieogrzewaną. Izolacja na ścianie zewnętrznej powinna nachodzić na ścianę części nieogrzewanej na szerokość 1 m. Na taką samą szerokość trzeba ją też wywinąć na ścianach prostopadłych do ściany wewnętrznej dzielącej pomieszczenia o różnej temperaturze. Pas ten zapobiegnie ucieczce ciepła przez mostki tworzące się w miejscu łączenia ścian. Między strefami ogrzewaną i ogrzewaną, na przykład garażem i pracownią, dobrze jest też wstawić cieplejsze drzwi, o niższym współczynniku przenikania ciepła, niż mają zwykłe drzwi wewnętrzne.
Jeśli zaplanowaliśmy, że do ogrzewanej części piwnicy będzie się wchodzić z zewnątrz, należy szczególnie zadbać o ocieplenie tego miejsca. Ściany piwnicy są w tym miejscu nieosłonięte gruntem i wystawione na działanie czynników atmosferycznych, podobnie jak w części naziemnej. Również ława fundamentowa jest tam bardziej narażona na ucieczkę ciepła, gdyż znajduje się bezpośrednio pod zewnętrzną posadzką. Dlatego w tym miejscu na szerokości 1 m trzeba ułożyć kilkucentymetrową izolację termiczną na gruncie lub docieplić ławę. Pozostawienie tego miejsca nieocieplonego skutkuje tym, że ciepło z wnętrza wydostaje się przez mostek powstający przy ławie fundamentowej.
Lepiej ocieplać piwnicę od zewnątrz
Ułożenie ocieplenia od strony wnętrza piwnicy jest dość ryzykowne, gdyż wiąże się z możliwością zamknięcia wilgoci w ścianach i stworzeniem warunków sprzyjających rozwojowi pleśni i grzybów. Taka izolacja sprawdzi się tylko wtedy, gdy mamy pewność, że mury są zupełnie suche, a piwnica ma doskonałą izolację przeciw- wilgociową (pionową i poziomą). Jeżeli mamy wątpliwości co do jakości izolacji i musimy ją naprawić lub uzupełnić, to przy okazji odsłaniania ściany funda- mentowej ułóżmy ocieplenie od zewnętrz budynku. Płyty styropianu lub polistyrenu przyklejmy do izolacji przeciwwilgociowej. Mocując je mechanicznie, zniszczylibyśmy izolację. Ocieplenie zabezpieczamy od zewnątrz folią kubełkową lub obrzutką cementową wzmocnioną siatką. Można też zamienić kolejność warstw i najpierw ułożyć ocieplenie, a dopiero na nim przeciwwilgociową izolację pionową. Podczas zasypywania gruntem trzeba ją ochronić folią przed zniszczeniem.

Materiały do ocieplenia piwnicy
Izolacja do ocieplenia piwnicy musi być odporna na wilgoć oraz zdolna wytrzymać parcie gruntu. Materiały, które spełniają te warunki, to między innymi wytrzymały styropian lub polistyren XPS. Od pewnego czasu konkuruje z nimi zamkniętokomórkowa natryskowa piana poliuretanowa. Do ocieplenia podłogi na gruncie można też zastosować kruszywo keramzytowe, a ściany fundamentowe i grunt wokół budynku ocieplić keramzytem w workach. Wszystkie ściany nieosłonięte gruntem muszą spełniać takie wymagania jak ściany kondygnacji naziemnych. Współczynnik U ścian zewnętrznych nie może być wyższe niż 0,2 W/(m²·K).
Te części ścian piwnicznych, które są zagłębione w gruncie, nie muszą spełniać tak surowych wymagań. Warunki techniczne nie określają minimalnego współczynnika przenikania ciepła ani oporu cieplnego ściany zagłębionej w gruncie. Jeśli piwnica jest trochę wyniesiona ponad grunt, stosuje się jednakową grubość ocieplenia części nadziemnej i podziemnej ściany piwnicznej, a jeżeli cała ściana piwnicy jest zagłębiona w gruncie, można ułożyć nieco cieńszą warstwę izolacji. Specjaliści radzą jednak, aby całkowity opór cieplny zewnętrznej ściany piwnicy ogrzewanej zagłębionej w gruncie nie był mniejszy niż 1,5 (m2.K)/W. Oznacza to konieczność ułożenia ocieplenia o grubości co najmniej 6 cm.
- Przejdź do galerii: Przebudowa starego domu w Beskidzie Śląskim
Autor: Tomasz Zakrzewski
Po przebudowie dom zyskał nową jakość, spełnia wysokie standardy funkcjonalne. Jednocześnie wykorzystano potencjał miejsca, sytuując go na trzech poziomach
