Dom drewniany z bali sosnowych
Ten drewniany dom wyraźnie nawiązuje do tradycji regionu, w którym powstał, a jednocześnie zapewnia mieszkańcom wygodne i nowoczesne wnętrza. Jego konstrukcję zbudowano z bali sosnowych sprowadzonych z Finlandii.
Autor: Małgorzata Góra
Ściany zewnętrzne domu wykonano z bali połówkowych, a połacie wykończono ciemnoszarą blachodachówką. Całość wygląda prosto i bezpretensjonalnie
Budownictwo drewniane często bywa utożsamiane ze stylem zakopiańskim, chociaż w różnych regionach Polski stosowano odmienne rozwiązania i zdobnictwo. Właściciele małopolskiego domu z bali nie chcieli budować góralskiej chałupy, woleli wpisać się w krajobraz architektoniczny okolicy.
Drewniany dom - trudne początki
Działka znajduje się kilkaset metrów od zamku Tenczyn, jednego z małopolskich Orlich Gniazd. Naprzeciw domu zaczyna się strefa ochronna otaczająca zamek. Lokalizacja gwarantuje więc, że posesja nie zostanie otoczona gęstą zabudową. Sama działka budowlana wymagała jednak specjalnego przygotowania przed rozpoczęciem budowy. Teren o powierzchni 30 arów jest spadzisty, trzeba go było wyrównać i utwardzić. Samochód dowożący ziemię musiał zrobić około 100 kursów, nim pagórki zmieniły się w równą powierzchnię. Dom został wybudowany w górnej części parceli, blisko drogi.
Ściany domu - z bali sosnowych
Inwestorka jest z zawodu architektem, mogła więc sama przygotować projekt dopasowany do potrzeb i wyobrażeń swojej rodziny. Postanowiła nawiązać do tradycyjnej lokalnej zabudowy – starych drewnianych chałup, które można jeszcze spotkać w okolicy. Podobieństwo do pierwowzorów polega nie tylko na zastosowaniu drewna jako budulca, lecz także na zachowaniu określonych proporcji budynku, na przykład wysokości parteru w stosunku do dachu. Kalenica dachu znajduje się 7 m nad ziemią, podobnie jak wierzchołki pobliskich drzew.
Dom ma konstrukcję wieńcową, wybudowano go z bali połówkowych o boku 9 cm. Architektka chciała uniknąć łączenia bali na długości, dlatego dostosowała skalę i układ funkcjonalny budynku do długości bali (w związku z tym łączenia poprzeczne występują w narożnikach domu oraz na narożnikach wewnętrznych ścian konstrukcyjnych).
Bale były łączone na podwójne zamki. Ściany zewnętrzne ocieplono 15 cm wełny mineralnej. Drewno zamówił i dostarczył wykonawca, bale docięto na placu budowy. Inwestorzy zdecydowali się na sosnę sprowadzoną z Finlandii, o kilka procent droższą niż miejscowy materiał, ale o lepszej jakości.
Ze względu na rozmiary domu (14,7 x x 8,7 m) strop zrobiono z drewna klejonego. Drzwi wejściowe oraz bramę garażową wykończono ukośnie ułożonymi deskami.
Zobacz także:
Inwestorzy wahali się, wybierając kolor, rozważali nawet zestawienie czarnych ścian z czerwonymi detalami. Ostatecznie zdecydowali się jednak na neutralny odcień jasnego dębu. Belki malowali samodzielnie. Drewno wymaga regularnej konserwacji, szczególnie powierzchnie narażone na działanie słońca. Pod wpływem promieni UV na południowej elewacji po kilku latach pojawiły się przebarwienia, podczas gdy ściana północna wciąż wygląda jak nowa.
Pokrycie wybrano głównie ze względu na niewielki ciężar, a więc możliwość zastosowania lekkiej więźby. Lubiany przez projektantkę szary kolor dachu pasuje do naturalnego drewna.
Podział i wystrój wnętrz domu drewnianego
Budynek został zaprojektowany na planie prostokąta z dłuższymi bokami na osi północ-południe. Ma powierzchnię netto ponad 170 m2, właścicielka podkreśla jednak, że widziany z zewnątrz sprawia wrażenie mniejszego, niż jest w rzeczywistości. Parter służy rodzicom, poddasze dzieciom, dwupoziomowy salon jest przestrzenią wspólną. Po stronie zachodniej mieszczą się sypialnie i pomieszczenia gospodarcze, od wschodu – reprezentacyjna część domu zwrócona ku ogrodowi. Każdy z domowników ma dla siebie prywatne miejsce, ale też dostęp do części wspólnej i do balkonu albo tarasu.
Rodzina chciała przestronnych pomieszczeń o określonej funkcji. Zrezygnowano więc z małych pomieszczeń magazynowych. Zastąpiono je szafami na wymiar i schowkami. We wnętrzu wyeksponowano belki i deskowanie dachu, jednak inwestorzy chcieli uniknąć skojarzeń z domkiem letniskowym wykończonym od góry do dołu drewnem. Ściany zostały więc wyłożone płytami g-k i pomalowane. Naturalny kolor sosny zestawiono z bielą i szarością. Podłoga w kuchni i jadalni została pokryta grafitowymi płytkami gresowymi, w pokojach jest parkiet. Tapeta na ścianach ma delikatne wzory i neutralną kolorystykę.
Zaplecze i mieszkanie w domu drewnianym
Dla sześcioosobowej rodziny dwa samochody to minimum. W tej sytuacji garaż jest niezbędny. Projektantka umieściła go w najdalej na zachód wysuniętej części budynku. Bezpośrednio za nim zlokalizowano kotłownię. Do pomieszczeń gospodarczych można wejść tylko z zewnątrz, zostały oddzielone od reszty domu ze względu na pył węglowy i nieprzyjemne zapachy.
Drzwi wejściowe prowadzą do wiatrołapu z dużą zabudowaną szafą. Z przedsionka wchodzi się do niewielkiego korytarza łączącego łazienkę, sypialnię właścicieli i strefę dzienną. Część wspólna domu to połączenie kuchni, jadalni i salonu. Kuchnia jest prawdziwym mostkiem kapitańskim. Osoba stojąca za dużym blatem roboczym widzi salon, schody prowadzące na poddasze i dzięki dwuskrzydłowym drzwiom balkonowym – większą część działki. Poziome przeszklenie nad zlewem to spełnienie marzeń właścicielki, która zawsze chciała mieć jasną kuchnię z widokiem na zieleń.
Za wyspą kuchenną jest jadalnia z dużym stołem oraz strefa wypoczynku otwarta aż po połacie dachu i wypełniona światłem naturalnym. Od wiosny do jesieni gospodarze mają do dyspozycji jeszcze jeden salon. Taką funkcję pełni taras o powierzchni 23 m2. Ponieważ jest usytuowany od wschodu jest dobrze nasłoneczniony rano, a po południu nie nagrzewa się zbytnio, zwłaszcza że można go osłonić kotarami. Właściciele wyposażyli go w samodzielnie zrobione meble z palet i zewnętrzny kominek służący jako grill ogrodowy. Można przy nim świętować niezależnie od pogody, zwłaszcza że komin rozwiązuje problem dymu. Na poddaszu są dwie sypialnie oraz łazienka. Antresola nad jadalnią służy jako otwarty gabinet, w którym właściciele mogą pracować, nie tracąc kontaktu z domownikami.
Wyzwania w drewnianym domu
W niektórych drewnianych domach problemem jest dość przypadkowe usytuowanie słupów. Architektka chciała tego uniknąć, co więcej, zadbała, aby we wnętrzach słupów wcale nie było widać. Wytrzymałe belki stropowe z drewna klejonego i przemyślany plan sprawiły, że elementy konstrukcyjne nie stały się przeszkodą w aranżacji wnętrza. Sercem domu jest dwupoziomowa strefa dzienna doświetlona ze wszystkich stron, także przez okna połaciowe w dachu. Projektantka wspomina opór góralskiej ekipy przed takim „marnowaniem” przestrzeni. Wykonawcy próbowali namówić inwestorów do zmiany planów, sugerując przedłużenie antresoli i budowę kolejnego pomieszczenia.
Polecany artykuł:
*projekt architekt Magdalena Kidoń
