Balkon w domu jednorodzinnym: budowa balkonu
Balkon w domu jednorodzinnym pełni funkcję dekoracyjną i użytkową. Wyjaśniamy, jak prawidłowo zbudować balkon, jakie są możliwe rozwiązania konstrukcyjne.
Aby balkon w domu jednorodzinnym spełnił współczesne standardy, musi sprostać różnym wymaganiom technicznym - od konstrukcji po izolacje i wykończenie. Przeczytaj nasz poradnik jak zbudować balkon bez błędów.
Dzięki znajomości fizyki budowli możliwe jest skuteczne ograniczenie strat ciepła przez płytę balkonu. Stosuje się odpowiednie ocieplenie jej płaszczyzn lub łączniki balkonowe ze specjalną wkładką termoizolacyjną. Płytę zabezpiecza się w podobny sposób jak taras, a izolację wywija na strefę cokołową, by przed zamakaniem zabezpieczyć także elewację znajdującą się w sąsiedztwie balkonu.
Balkon w domu: konstrukcja
W domach murowanych najpopularniejsze są balkony żelbetowe, ale mogą być wykonane także z drewna lub stali. Konstrukcja żelbetowa balkonu pozwala na największą swobodę architektoniczną. Najczęściej jest ona mocowana wspornikowo, rzadziej z dodatkowym podparciem. Płyta balkonowa może być betonowana w deskowaniu na placu budowy albo przywieziona z wytwórni w formie gotowego prefabrykatu. Grubość płyty i jej zbrojenie zawsze muszą być zaprojektowane przez konstruktora. Średnica i układ prętów zbrojeniowych zależą od obciążeń i schematu statycznego płyty balkonowej (czy jest tylko zakotwiona w wieńcu, czy dodatkowo podparta na końcu). W strefie naprężeń rozciągających umieszcza się zbrojenie główne, a beton przenosi naprężenia ściskające. Zbrojenie żelbetowej płyty balkonowej zawsze kotwi się w wieńcu, a często łączy także ze zbrojeniem stropu.
Autor: Piotr Mastalerz
Żelbetową płytę balkonową betonuje się na pełnym deskowaniu, razem ze stropem. Zbrojenie płyty musi przechodzić przez wieniec stropowy i być wpuszczone w płytę konstrukcyjną stropu.
Balkon wspornikowy w domu jednorodzinnym
Balkon wspornikowy jest zakotwiony w wieńcu i ma niepodparte krawędzie. Taką konstrukcję zazwyczaj projektuje się z żelbetu jako płytę monolityczną. Ma ona grubość od 12 do 20 cm, zależną od wysięgu balkonu, który wynosi od 100 do 200 cm. Płyta balkonu może mieć większy wysięg, ale wymaga to zwiększenia jej grubości, aby ograniczyć jej ugięcia i drgania.
Zbrojenie układa się w górnej części płyty balkonowej. Składa się ono z prętów nośnych oraz prętów rozdzielczych. Wierzch płyty balkonowej można zrobić ze spadkiem od budynku, dzięki czemu woda opadowa będzie samoczynnie spływała z jego powierzchni.
W przypadku płyt o większych rozpiętościach robi się szalunek z tzw. przeciwstrzałką. Formując deskowanie, w którym będzie betonowana płyta balkonowa, delikatnie wynosi się w górę koniec płyty, tak aby po jej rozszalowaniu i ugięciu od ciężaru własnego była wyprostowana. Dopuszczalne ugięcie dla płyty balkonu o wysięgu 150 cm wynosi 6 mm, a dla 200 cm jest to już 8 mm.
Balkon wspornikowy może też mieć konstrukcję belkową. W domach drewnianych są to belki drewniane (przedłużenie belek stropowych), a w murowanych - stalowe (kotwione do ściany lub wieńca stropowego). Liczba belek nośnych zależy od wielkości balkonu, ale nawet najmniejszy musi mieć minimum dwie. Wypełnienie pomiędzy belkami stalowymi mogą stanowić płyta żelbetowa, stalowe kratki pomostowe lub płyty kamienne (rzadko stosowane, jedynie w renowacji obiektów zabytkowych). Balkon tego typu może mieć podobny wysięg jak płyta żelbetowa, jednak jego grubość jest większa - ze względu na wymaganą sztywność stalowych belek nośnych. Belki wykonuje się z dwuteowników lub ceowników walcowanych, rzadziej z prostokątnych przekrojów rurowych.
Budowa balkonu prefabrykowanego w domu jednorodzinnym
Alternatywnym rozwiązaniem dla płyt żelbetowych wykonywanych na budowie są elementy gotowe balkonu, wykonane poza placem budowy w zakładzie prefabrykacji. Jednak ze względu na ciężar prefabrykatu - płyta żelbetowa o wymiarach 100 x 200 cm i grubości 15 cm waży 750 kg - jego montaż wymaga zastosowania ciężkiego sprzętu (dźwigu). Zaletami tego rozwiązania są szybkość budowy balkonu oraz możliwość uzyskania wysokiej jakości wierzchu płyty balkonowej. Gdy prefabrykat zastosuje się razem z termoizolacyjnymi łącznikami balkonowymi, pozwala to na rezygnację zarówno z termicznego izolowania płyty balkonowej, jak i wykańczania jej powierzchni. Szczelność przed opadami atmosferycznymi miejsca oparcia na ścianie budynku zapewniają odpowiednio ukształtowane obróbki blacharskie i próg betonowy wykonany na wierzchu prefabrykatu. Dla płyt prefabrykowanych nieosłoniętych przed oddziaływaniem warunków atmosferycznych wymagana jest wyższa klasa ekspozycji, skutkującą grubszą otuliną oraz wyższą klasą betonu.
Balkon podparty w domu: budowa
W balkonie podpartym płyta balkonowa ma układ konstrukcyjny belki jednoprzęsłowej, jest oparta na słupkach zewnętrznych i na ścianie budynku (lub słupkach wewnętrznych). Balkon tego typu może mieć konstrukcję żelbetową monolityczną (płyta) podpartą słupkami stalowymi albo konstrukcję stalową, rzadziej drewnianą (ze względu na niską trwałość).
Przeczytaj też:
Balkon dostawny: konstrukcja, zalety, ceny. Wybieramy gotowe balkony >>>
Ten typ balkonów z powodzeniem można stosować w przypadku przebudowy domu, gdy nie ma możliwości wykonania balkonu wspornikowego. Słupki zewnętrzne (i ewentualne wewnętrzne) posadawia się na stopach fundamentowych. Taka konstrukcja balkonu ma inny układ statyczny niż balkon wspornikowy - odciąża strefę zakotwienia w wieńcu/stropie. Natomiast połączenie balkonu z budynkiem ma na celu zabezpieczenie go przed osiadaniem i odchylaniem się od budynku.
Łączniki balkonowe: balkon bez mostków termicznych
Najpopularniejszym rozwiązaniem jest całkowite ocieplenie płyty balkonowej warstwą termoizolacji grubości 5-10 cm. Termoizolację układa się na wszystkich płaszczyznach płyty balkonowej: od góry, od spodu oraz na bokach. Jednak w tym wypadku część ciepła z wnętrza przenika przez wieniec do żelbetowej płyty balkonowej. Aby do tego nie dochodziło, można wybrać inne rozwiązanie - łączniki balkonowe. Pozwalają one na odsunięcie wspornikowej płyty balkonowej od konstrukcji budynku. Przestrzeń między nimi wypełnia materiał termoizolacyjny (polistyren ekstrudownay lub wełna mineralna). Przez taki łącznik ciepło przenika jedynie punktowo, wzdłuż osadzonych w nim prętów zbrojeniowych. Mostek liniowy eliminuje również wykonanie balkonu opartego na ścianach lub słupkach, oddylatowanego od konstrukcji budynku.
Balkon w domu: szczelny i trwały
Tu kluczowe znaczenie ma prawidłowe wykonanie hydroizolacji i odprowadzenie wody opadowej z powierzchni balkonu. Na warstwę hydroizolacyjną stosuje się papy asfaltowe, folie hydroizolacyjne lub mineralne zaprawy uszczelniające. Wybrany materiał powinien się charakteryzować wysoką elastycznością i rozciągliwością, aby różnego rodzaju naprężenia (np. powodujące odkształcenia termiczne poszczególnych warstw) podczas eksploatacji nie doprowadziły do jego uszkodzenia i przerwania ciągłości warstwy izolacyjnej.
Przeczytaj też:
Hydroizolacja balkonu krok po kroku >>>
W celu szybkiego odprowadzenia wody opadowej niezbędne jest zapewnienie spadku 1,5-2% ukształtowanego na zewnątrz oraz zastosowanie na krawędzi balkonu blaszanego profilu okapowego z okapnikiem. Gdy balkon ma powierzchnię ponad 9 m2 lub jego długość jest większa niż 1,5 szerokości (wysięgu), zaleca się wykonanie dylatacji w warstwie jastrychu spadkowego i pozostałych warstwach wykończeniowych. Przestrzeganie tej zasady jest niezwykle ważne ze względu na prawie dwukrotną różnicę w rozszerzalności termicznej jastrychu cementowego i okładziny z płytek ceramicznych.
