Jaki powinien być dobry garaż?
Rola współczesnego garażu często wychodzi poza schronienie dla samochodów. Aby garaż spełniał dobrze swoje rozliczne funkcje, musi to być garaż odpowiednio zaplanowany, dobrze zbudowany i właściwie wyposażony
W budowanych dzisiaj domach garaż zaczyna wielkością dorównywać do tej pory największemu pomieszczeniu, jakim jest salon. Garaż na dwa samochody bez dodatkowej strefy gospodarczej to minimum 30 m2, jeśli jednak ma pełnić również funkcje gospodarcze, jego powierzchnia wzrasta do 40, a nawet 50 m2. Tak duża ranga garażu jest wyzwaniem zarówno na etapie planu zagospodarowania posesji, jak i programu funkcjonalnego domu.
Dlatego już w fazie projektowania powinny zapaść kluczowe decyzje dotyczące jego usytuowania, powiązania z domem, ulicą. Trzeba postawić sobie pytania, czy będzie to garaż wolno stojący, garaż wbudowany w bryłę domu, czy tylko garaż dostawiony do boku domu? Z przejściem wewnętrznym do części mieszkalnej czy dostępny jedynie z zewnątrz? Na jeden czy na dwa samochody? Z jedną bramą wjazdową czy dwiema? Z miejscem na dodatkowe funkcje czy osobnym pomieszczeniem służącym celom gospodarczym?
Podpowiadamy, na co musisz zwrócić uwagę...
Na początek wybierz dobry projekt garażu
Gdy decydujemy się na garaż wbudowany w parter domu, warto przeanalizować, czy nie uszczupli on nadmiernie powierzchni mieszkalnej domu. Koniecznie trzeba też zwrócić uwagę na to, jak została zagospodarowana przestrzeń nad garażem. Często część mieszkalną i garażową przykrywa się wspólnym stropem – wówczas nad garażem mieści się część strefy nocnej domu. Jednak pomieszczenie na popularny samochód osobowy może być dużo niższe (wystarczy 2,2 m) od pomieszczeń mieszkalnych parteru – wówczas najlepszym rozwiązaniem jest rozczłonkowanie bryły budynku, polegające na wyodrębnieniu fragmentu z garażem i towarzyszącymi mu pomieszczeniami gospodarczymi. Strop nad garażem tworzy wtedy poziom pośredni między parterem a piętrem. Pomieszczenie nad garażem w naturalny sposób jest wtedy odseparowane od pozostałych miejsc w domu – można je przeznaczyć na pokój sportowy, kino domowe, gabinet, pokój gościnny czy osobne mieszkanie dla opiekunki lub pomocy domowej.
Koniecznie też trzeba zwrócić uwagę na sposób połączenia garażu z częścią mieszkalną domu. Ponieważ pełnią one różne funkcje, powinny być jak najbardziej odseparowane. Najlepiej, aby między częścią mieszkalną a garażową znalazła się strefa pośrednia, pozwalająca ograniczyć napływ spalin do wnętrza domu i ewentualną ucieczkę ciepła, jeśli garaż ma być nieogrzewany.
Wybierając projekt domu z garażem w piwnicy, trzeba zwrócić uwagę, czy umożliwia on parkowanie dwóch samochodów i wygodny wjazd.
Dlaczego warto zwrócić uwagę na usytuowanie garażu?
Usytuowanie garażu na działce zależy od zagospodarowania całej posesji. Trzeba również uwzględnić charakter ulicy, przy której stoi dom. Jeśli jest ona ruchliwa, położenie garażu powinno umożliwiać manewrowanie samochodem w obrębie posesji, tak aby nie trzeba było wyjeżdżać samochodem tyłem wprost na ulicę. Ze względu na zagospodarowanie powierzchni działki najwygodniej jest, jeśli droga od granicy działki do garażu jest jak najkrótsza i jak najprostsza. Czasami jednak wygoda użytkowania garażu stoi w sprzeczności z wymogami estetyki.
Garaż wysunięty przed budynek wprawdzie zapewni jak najkrótszy dojazd, ale brama garażowa, szczególnie duża, może przytłoczyć elewację frontową. Cofnięcie garażu za front domu zapewni mu dość dyskretne położenie, ale podjazd będzie wtedy dłuższy i będzie wymagał utwardzenia większej powierzchni. Trzeba też pamiętać o konieczności zostawienia na podjeździe wolnej przestrzeni do parkowania wielkości 6-7 m2 przeznaczonej dla dodatkowego samochodu lub pojazdów gości.
Koszty związane z budową i użytkowaniem garażu
Garaż usytuowany w piwnicy nie zwiększa powierzchni zabudowy domu, jednak znacząco podnosi koszty budowy. Aby zjazd do garażu nie nastręczał kłopotów zimą, trzeba wykonać odwodnienie nawierzchni oraz instalację przeciwoblodzeniową i wykończyć ją materiałem z ryflami.
Tańszy, ale zajmujący więcej miejsca na działce jest garaż w parterze domu. Takie rozwiązanie ogranicza powierzchnię mieszkalną parteru i zewnętrznych ścian. Jeśli część garażowa jest parterowa, dochodzi również koszt pokrycia dachu.
Wariant najbardziej ekonomiczny to garaż wbudowany, nad którym znajdują się pomieszczenia mieszkalne – powierzchnia działki jest wówczas w pełni wykorzystana. Niższe są również koszty budowy – wspólne są ściany i instalacje. Jeśli garaż w bryle domu jest nieogrzewany, każda jego ściana wspólna z częścią mieszkalną musi mieć takie parametry izolacyjne jak ściany zewnętrzne domu. Ściany i stropy garaży wbudowanych w dom muszą też zapewniać wymaganą izolację akustyczną. Wszystkie przegrody powinny być szczelne, aby spaliny lub opary paliwa nie mogły przenikać do sąsiednich pomieszczeń. Drzwi między garażem a domem muszą mieć odporność ogniową co najmniej 30 min.
Garaż w osobnym budynku, ale przylegający do jednej ze ścian domu to pozorna oszczędność – wymaga wykonania osobnych fundamentów i ścian, choć można pokryć go wspólnym dachem z domem. Jeśli nad garażem przewidziano taras, jego konstrukcja powinna być oddylatowana od głównej bryły budynku. Strop można wybrać żelbetowy – tańszy od gęstożebrowego. Koniecznie natomiast garaż musi być wentylowany – unika się wtedy dodatkowych naprężeń konstrukcji, które powodują deformację tarasu.
Garaż wolno stojący stanowi odrębną konstrukcję, wymaga osobnego pozwolenia na budowę i większej działki. Jest też droższy niż wbudowany. Kłopotliwe jest również doprowadzenie do niego instalacji grzewczej, dlatego zwykle taki garaż pozostaje nieogrzewany.
Garaż wygodny dla sampochodu
Wielkość garażu powinniśmy planować z myślą o przyszłości. Większość domów jest dzisiaj budowanych poza miastem. Oznacza to, że coraz częściej w rodzinie niezbędne są dwa samochody, a wraz z nimi większy, dwustanowiskowy garaż. Nawet jeśli dziś mamy jeden samochód, za rok może się pojawić drugi, a tymczasem wolne miejsce możemy przeznaczyć na funkcje gospodarcze. Większy garaż ułatwi też zachowanie auta w lepszej kondycji – gdy mamy więcej miejsca na manewrowanie, jest mniejsze ryzyko uszkodzenia blachy, łatwiej też będzie go posprzątać czy przeprowadzić czynności konserwacyjne.
Utrzymanie samochodu w należytym stanie wymaga też odpowiedniego zaplecza – miejsca na narzędzia, środki chemiczne i czystości – komfortowo jest, gdy taki miniwarsztat możemy urządzić w oddzielonym od garażu drzwiami pomieszczeniu.
Jeśli garaż służy tylko do parkowania samochodów, nie musi być ogrzewany – w niższej temperaturze samochód jest mniej narażony na korozję. Koniecznie natomiast należy pamiętać o wentylacji – usuwa z garażu spaliny i opary benzyny, a także zapobiega gromadzeniu się wilgoci. W nieogrzewanym garażu wystarczy wentylacja naturalna, którą zapewnią dwa otwory w przeciwległych ścianach – jeden przy podłodze, drugi blisko stropu. W ogrzewanym – lepsza jest wentylacja mechaniczna.
Komfort przejazdu samochodem zapewniają bramy segmentowe – otwierając się pionowo w górę, nie zabierają miejsca przed garażem.
Posadzka nie może być śliska, musi być odporna na obciążenia mechaniczne i zabrudzenia.
Garaż wygodny dla domowników
Garaż połączony z częścią mieszkalną budynku to na co dzień znaczne ułatwienie w korzystaniu z samochodu. Jednak garaż i dom pełnią zupełnie różne funkcje. Aby sąsiedztwo wjazdu do garażu nie było uciążliwe dla mieszkańców, trzeba zachować odpowiednią odległość między wjazdem a oknami. Według przepisów odległość między wrotami a najbliższą krawędzią okna domu powinna być nie mniejsza niż 1,5 m.
Ze względu na konieczność ochrony przed hałasem i przenikaniem zapachów paliwa i spalin przejście wewnętrzne z garażu do domu powinno prowadzić przez wiatrołap lub oddzielony drzwiami korytarz.
Przy planowaniu garażu warto uwzględnić sprawność fizyczną i umiejętności kierowania samochodem wszystkich użytkowników, a także ich wzrost. Według przepisów wysokość garażu w świetle konstrukcji musi wynosić co najmniej 2,2 m, a przewody i urządzenia instalacyjne powinny być montowane pod sufitem nie niżej niż 2 m od podłogi. Najlepiej te wymiary skorygować z myślą o wysokich domownikach – człowiek czuje się komfortowo, jeśli ma nad głową około 40 cm wolnej przestrzeni.
Zagospodarowanie przestrzeni garażu
Jeśli powierzchnia garażu jest duża, dobrze jest wydzielić w nim osobne pomieszczenie lub aneks. Takie rozwiązanie pozwala ograniczyć powierzchnię pomieszczeń gospodarczych w domu. Gdy garaż jest połączony z domem, można je wykorzystać na pralnię, kotłownię, schowek ogrodowy czy warsztat. Połączenie garażu z pralnią niesie jednak za sobą pewne ograniczenia – aby zapachy spalin nie przenikały do suszącej się bielizny, trzeba koniecznie zainstalować drzwi chroniące przed przenikaniem zapachów. Ponadto powinno to być pomieszczenie ogrzewane i wentylowane.
Pomieszczenie przy garażu jest chętnie wykorzystywane na kotłownię. Musi być ono jednak zamknięte, gdyż ze względów przeciwpożarowych w garażu nie można umieszczać kotła ani zbiorników na olej opałowy. Nie ma jednak przeszkód, aby składować tam paliwa stałe – węgiel, drewno, pelety.
Zarówno garaż wolno stojący, jak i garaż wbudowany w parter domu jest wygodnym zapleczem dla ogrodu, zwłaszcza jeśli oprócz bramy garażowej zrobimy w nim osobne drzwi. Wygodnie jest, jeśli na schowek ogrodowy przeznaczymy osobne pomieszczenie, ale również otwarta przestrzeń garażu może pełnić te funkcje.
Wzniesienie garażu w osobnym budynku to inwestycja na tyle duża, że warto poszerzyć jego funkcje, na przykład wydzielić w nim warsztat, mały sklep, pracownię. Jeśli jest to budynek z poddaszem, można urządzić tam niewielkie samodzielne mieszkanie, na przykład dla pomocy domowej. W przeciwieństwie do wolno stojącego garażu przeznaczonego jedynie na samochody do budynku trzeba doprowadzić wszystkie niezbędne instalacje i go ocieplić.
Jak sprawić, by garaż był łatwo dostępny
Wielkość podjazdu trzeba dostosować przede wszystkim do planu zagospodarowania terenu. Lokalne władze określają w nim w procentach powierzchnię biologicznie czynną działki, której nie można zabudowywać ani utwardzać. Pod samochody osobowe zazwyczaj wystarcza ustabilizowanie gruntu lekką podbudową z dobrze zagęszczonej podsypki piaskowo-cementowej, na której usypuje się czterocentymetrową warstwę piasku, a następnie układa kostkę betonową. Kostka kamienna wymaga solidniejszej podbudowy – z tłucznia kamiennego lub betonu. Aby nie ograniczać zielonej powierzchni działki, warto wykonać nawierzchnię z ażurowych kostek cementowych lub klinkierowych.
Planując wjazd do garażu, trzeba też wziąć pod uwagę rodzaj zastosowanej bramy garażowej. Najwięcej miejsca na podjeździe zajmuje brama rozwieralna – jej skrzydła mają zazwyczaj szerokość 1-1,5 m – podjeżdżając autem, tyle miejsca trzeba zostawić przed bramą. Brama uchylna po otwarciu zabiera tylko 50 cm. Natomiast bramy segmentowa i rolowana po otwarciu nie zabierają miejsca przed garażem. Sprawdzają się na małych działkach, gdzie jest mniej miejsca na podjazd i trzeba ustawiać auto tuż pod bramą garażu.
Jeżeli garaż jest całkowicie lub częściowo zagłębiony poniżej poziomu gruntu, trzeba zastosować pochylnię o szorstkiej powierzchni. Zgodnie z przepisami nachylenie pochylni nie może być większe niż 25%, więc jej długość wyniesie co najmniej 6 m (przy zagłębieniu posadzki garażu 1,5 m poniżej terenu) lub nawet 10 m (przy zagłębieniu 2,5 m poniżej terenu). Do tego należy doliczyć odcinek długości co najmniej 0,6 m przed samym wjazdem na wykonanie odwrotnego spadku z garażu do krat wpustowych odwodnienia (aby woda deszczowa nie spływała do garażu).
Brama garażowa na pierwszym planie
Gdy garaż jest wbudowany w bryłę domu, brama jest głównym elementem frontowej elewacji, dlatego jej wygląd musi być zgrany z jej innymi elementami. Producenci oferują kolekcje zawierające bramy, drzwi i okna, które łączy materiał, kolor i wzór, co pozwala stworzyć spójną kompozycję frontu.
Zarówno bramy stalowe, jak i drewniane wyposażone są w nowoczesne systemy otwierania, takie jak siłowniki służące do automatycznego otwierania i zamykania, zabezpieczenia antywłamaniowe i przeciwzgnieceniowe. Automatyka bramy może być też elementem instalacji tzw. inteligentnego domu – służy do sterowania oświetleniem, ogrzewaniem i wentylacją.
