Powłoki na dachówkach - zdobią i chronią pokrycie dachowe
Dziś bardzo trudno poznać, z jakiego materiału są zrobione dachówki. Najważniejszymi kryteriami ich wyboru są kształt i kolor. Trwały efekt zapewni odpowiednia powłoka na dachówkach.
Większość dachówek cementowych jest barwiona w masie naturalnymi, nierozpuszczalnymi w wodzie pigmentami, odpornymi na działanie temperatury oraz promieni słonecznych. Uformowane z odpowiednio zagęszczonej mieszanki betonowej jeszcze wilgotne dachówki pokrywa się warstwą farby akrylowej, która wiąże się ze świeżym betonem i gruntuje podłoże. Następnie trafiają one do komór suszących, gdzie następuje proces wiązania cementu. Po osiągnięciu wstępnej wytrzymałości i opuszczeniu suszarni, dachówki są ponownie powlekane farbą akrylową. Inna jest technologia produkcji dachówek ceramicznych. Uformowane dachówki suszy się, a następnie wypala w piecu w temperaturze około 1000ºC. Barwa naturalnych dachówek zależy od rodzaju gliny i składu masy – zazwyczaj są czerwone lub brunatne. Dachówki naturalne (bez powłok mają szorstką powierzchnię i odsłonięte pory, co ułatwia wnikanie w nie wilgoci (zwiększa się ciężar pokrycia) i osadzanie się na nich mchów oraz alg. Aby zmniejszyć ich nasiąkliwość, a tym samym zwiększyć trwałość i odporność na brudzenie, dachówki powleka się angobą lub glazurą (szkliwem).
Autor: WIENERBERGER
Dzięki nowoczesnym powłokom dachówki mają wyraziste kolory oraz coraz większą trwałość
Rodzaje powłok na dachówkach i ich funkcja
Dziś ani kształt, ani kolor nie zdradzają, jaki rodzaj dachówek ułożono na dachu. Od rodzaju powłoki zależą zarówno efekt wizualny, jak i cechy użytkowe pokrycia. Dwu- lub trzykrotne pomalowanie dachówek cementowych zwiększa przede wszystkim ich odporność na promieniowanie UV i trwałość koloru. Nowe, stale udoskonalane akrylowe, polimerowe, polimerowo-akrylowe lub akrylowo-silikatowe powłoki ochronne pozwalają na uzyskanie barwionych w masie elementów o coraz większej trwałości, odporności na mróz, porastanie mchem i powstawanie wapiennych wykwitów. Ponadto powłoki nadają wyrobom jednolity kolor, wygładzają powierzchnię i zmniejszają jej podatność na zabrudzenia (np. zaleganie ptasich odchodów).
Przeczytaj też:
Dachówki ceramiczne przed wypalaniem są pokrywane specjalnymi glinkami z dodatkiem tlenków metali (angobą) o składzie determinującym kolor. Angoba może być także bezbarwna, dzięki czemu dachówki wyglądają jak naturalne, ale są mniej nasiąkliwe i dłużej pozostają czyste. Taka powłoka daje dachówkom lekko matowe wykończenie i zwiększa ich odporność na niszczące działanie czasu i pogody. Dachówki z angobą szlachetną (z większą zawartością kwarcu czy innych związków powodujących jej częściowe zeszkliwienie) są bardziej błyszczące, podobne do glazur. Jednak nie tworzy się na nich szklista warstwa (jak w glazurowanych), a pory pozostają otwarte, co pozwala zachować dobre właściwości dyfuzyjne. W wersji zabytkowej angoby nadają dachówkom postarzany, rustykalny wygląd. Wielu producentów oferuje również angoby do nanoszenia na zimno. Są to szybko schnące farby dyspersyjne używane przez dekarzy do smarowania widocznych krawędzi docinanych dachówek albo maskowania niewielkich zarysowań.
Przeczytaj też:
Szkliwienie (glazurowanie) dachówek ceramicznych polega na pokryciu wypalonych dachówek warstwą stopionego szkliwa - bezbarwnego lub kolorowego - i powtórnym ich wypaleniu. Na powierzchni powstaje gładka, idealnie połyskująca powłoka. Nawet glazury określane przez producentów jako matowe błyszczą się znacznie bardziej niż dachówki angobowane. Proces szkliwienia pozwala dokładnie uszczelnić pory dachówki ceramicznej, dzięki czemu jest ona bardzo odporna na uszkodzenia, porastanie mchem, warunki atmosferyczne i utratę koloru.
Powłoka na dachówce a kolor pokrycia
Naturalnym kolorem dachówek ceramicznych jest matowa ceglasta czerwień – podstawowa barwa gliny, z której są produkowane. Przezroczysta powłoka pozwala zachować ten naturalny odcień. Ale oferta kolorów dachówek pokrytych angobą lub glazurą jest bardzo bogata. Większość producentów ma w ofercie odcienie czerwieni i brązu, piaskowe, żółto-pomarańczowe, szare, czarne, zielone bądź ich połączenia (dachówki melanżowe). Powierzchnia dachówek może być matowa lub błyszcząca.
Przeczytaj też:
Z kolei większość dachówek betonowych ma standardową powłokę ochronno-dekoracyjną z farb akrylowych, na przykład w kolorze czerwonym, brązowym, kasztanowym, szarym, grafitowym, czarnym, odpornych na promieniowanie UV, nietracących z upływem czasu koloru. Na tle dachówek ceramicznych wybór kolorów jest jednak zdecydowanie mniejszy. Dachówki betonowe są dostępne w wersjach: matowe, półmatowe bądź z połyskiem. Można kupić również produkty malowane farbami z nabłyszczaczem dającym efekt mokrego dachu.
Dachówki z powłoką - zawsze czysty dach
Im struktura zewnętrzna dachówki jest mniej chropowata, tym zanieczyszczenia łatwiej spływają razem z wodą opadową. Dachówki ceramiczne glazurowane i angobowane są mniej porowate niż betonowe, dlatego zasadniczo mają większą odporność na zabrudzenia, ale zależy to od miejsca, w którym znajduje się dach, oraz od warunków środowiska. Jednocześnie współczesne dachówki betonowe mają doskonałe powłoki uszczelniające i wygładzające ich powierzchnię, na przykład polimerowo-akrylowe (HDS, Lumino, Duratop lub Duratop Pro), i dzięki nim są nawet odporniejsze na zabrudzenia niż naturalne dachówki ceramiczne. Podobnie działa powłoka wygładzająca z mikrobetonu czy wyprodukowana w technologii trójwarstwowej, z drobnoziarnistą warstwą wygładzającą. Ale nie każdą dachówkę można kupić z dowolnie wybraną powłoką. Są to rozwiązania różnych producentów dostępne przy określonych wzorach i kolorach.
Powłoki na dachówkach odporne na mchy i glony
Podatność dachu na porastanie mchem i intensywność tego procesu zależą głównie od położenia domu oraz tego, w którym kierunku jest zwrócona połać dachowa (najbardziej narażona na porastanie mchem jest strona północna). Proces porastania można zahamować, stosując preparaty chemiczne lub biologiczne. Bardzo skuteczne są dodatki miedziane, takie jak obróbki blacharskie, taśmy pod gąsiory oraz specjalne plecionki z cienkiego drutu miedzianego.
Dachówki są na to bardziej odporne, gdy pokrywa je warstwa angoby lub glazury. Do usuwania mchu i glonów z powlekanych dachówek ceramicznych nie należy stosować preparatów zawierających kwasy organiczne, bo mogą naruszyć ich strukturę. Na powłoce szkliwionej mech i algi pojawią się najpóźniej i będą widoczne głównie na styku dachówek (przy zakładkach). Na dachówkach naturalnych glony i mech mogą się natomiast rozwijać się na całej powierzchni elementu. W niesprzyjającym środowisku z dużą liczbą drzew trzeba okresowo myć dachówki zimną wodą pod ciśnieniem z dodatkiem środka na porosty.
Wśród dachówek betonowych dostępne są modele z powłokami dekoracyjno-ochronnymi, które dodatkowo uodparniają powierzchnię na porastanie mchami i algami oraz zabrudzenie.
Ochronę przed zazielenieniem zapewnia na przykład twarda, matowa powłoka akrylowa z dodatkami mineralnymi. Ciekawym rozwiązaniem jest powłoka samoczyszcząca z mikrobetonu z dodatkiem fotokatalizatora (dwutlenku tytanu), na której pod wpływem działania słońca (promieniowania UV) zanieczyszczenia zawierające tlenki azotu i siarki zawarte w wyziewach przemysłowych oraz spalinach samochodowych zamieniają się w nieszkodliwe związki. Są one następnie spłukiwane z dachu przez deszcz. Powłoka najlepiej sprawdza się na dachach o nachyleniu nie mniejszym niż 20°. Reaguje przy nasłonecznieniu odpowiadającym 30% średniego dziennego nasłonecznienia, zatem również na dachach o wystawie północnej. Mimo różnorodnych powłok ochronnych pokrycia z dachówek betonowych trzeba i warto odnawiać. Lepiej do tego zatrudnić wyspecjalizowaną firmę, która po oczyszczeniu taki dach pomaluje natryskowo przy użyciu wysokiej jakości farb akrylowych.
Polecany artykuł:
