Dachówki ceramiczne: jak wybrać dobre pokrycie dachowe?
Dach kryty dachówką ceramiczną wygląda pięknie i solidnie. Ocenia się, że dachówki ceramiczne mogą leżeć na dachu 80-100 lat. Nie powinna zatem dziwić ich nieustająca popularność.
Dachówki ceramiczne nadają się do krycia prostych dachów dwuspadowych, ale również tych o bardzo skomplikowanym kształcie, a podczas układania powstaje niewiele odpadów. Karpiówkami łatwo pokryć trudne wole oczka, a także dachy stożkowe. Uszkodzoną dachówkę ceramiczną można wymienić nawet samodzielnie. Są pokryciem ciężkim, ale za to dobrze wyciszają. Pokrycie z dachówek jest szczelne i dobrze wentylowane. Producenci dachówek ceramicznych oferują różne akcesoria: gąsiory, dachówki skrajne, szczytowe, koszowe, antenowe lub wentylacyjne. Każdy z tych elementów można dopasować do zwykłych dachówek, tak że po wbudowaniu staje się prawie niewidoczny. To podstawowe zalety dachówek ceramicznych, a mają one jeszcze inne, warte uwagi właściwości.
Dachówka ceramiczna dopasowana do stylu domu
Dachówki ceramiczne łatwo dobrać do każdego stylu budowlanego, ponieważ mają wiele wzorów. Szczególnym uznaniem cieszą się wśród zwolenników budownictwa zakorzenionego w tradycji. Kiedy wznosimy dom z materiałów charakterystycznych dla architektury regionu (domy z bali, domy o ceglanych elewacjach, w technologii muru pruskiego, pałacyki), wówczas dysonansem byłoby zastąpienie dachówek ceramicznych na przykład ich blaszaną imitacją.
Większość dachówek ceramicznych na dachu nie jest trwale przymocowana. Utrzymują się pod własnym ciężarem. Tylko część z nich przytwierdza się mechanicznie. Łatwo więc zdemontować fragment pokrycia, gdy się uszkodzi i trzeba przeprowadzić naprawę albo kiedy zechcemy umieścić w połaci okno dachowe.
Kolory dachówek ceramicznych
Naturalnym kolorem dachówek ceramicznych jest czerwień. Taki kolor ma glina, z której są produkowane. Różnorodną kolorystykę dachy zawdzięczają zewnętrznym powłokom – glazurom i angobom. Jednak po przycięciu dachówki, np. przy oknach dachowych lub wzdłuż koszy, odsłania się jej czerwone wnętrze. Krawędź odcina się wtedy na tle na przykład antracytowego pokrycia. Aby tego uniknąć, na dachy z wieloma oknami połaciowymi oraz połaciami łączącymi się w koszach dachowych najlepiej wybrać dachówki barwione w masie. Ich przełom ma wtedy kolor zbliżony do powłoki i nie wyróżnia się z pokrycia. Niestety, na polskim rynku są tylko dwa modele takich dachówek ceramicznych. To znacznie ogranicza wybór, do tego wielu sprzedawców nawet nie informuje o możliwości wybrania danej dachówki w opcji barwionej w masie. A przecież estetyka to główny atut elementów drobnowymiarowych – to właśnie tym wygrywają z szybszymi w montażu elementami o większych rozmiarach.
Dachówka ceramiczna: ciężar
Projekt więźby dachowej jest zawsze opracowany pod kątem konkretnego pokrycia dachowego. Jeżeli zawiera informację, że więźba jest zaprojektowana pod dachówkę, to musimy sprawdzić pod jaką. Dachówka dachówce nierówna. Porównanie ciężarów pojedynczych dachówek może dawać złudne wrażenie, że karpiówki (masa około 1,5 kg) są lżejszym pokryciem niż dachówki zakładkowe (masa około 6,8 kg). Tymczasem po uwzględnieniu ich zużycia na metr kwadratowy okazuje się, że taki dach może być nawet o 60% cięższy! Jeśli krokwie mają zbyt małe przekroje – co zdarza się rzadko, bo zazwyczaj są przewymiarowane, ale w starych budynkach takie ryzyko istnieje – to nie będą w stanie udźwignąć ciężaru dachu i zbyt mocno się ugną, a w najgorszym przypadku mogą się nawet złamać.
To, że dachówki ceramiczne tworzą pokrycie składające się z wielu małowymiarowych elementów jest ich kolejną zaletą, ponieważ można je wymienić nawet po wielu latach. Wymiana uszkodzonych egzemplarzy jest bezproblemowa, bo dachówki zdejmuje się dość łatwo. Dodatkowym ułatwieniem jest to, że podstawowe modele są cały czas produkowane i zawsze można wybrać dachówki ceramiczne z aktualnej oferty w celu uzupełnienia ubytków.
Ile dachówek ceramicznych kupić?
Zakłada się, że kupując dachówki ceramiczne, trzeba ich wziąć około 15% więcej, niż wynika z pomiaru połaci dachowych. To nieznaczna nadwyżka, ponieważ tylko niewielka liczba dachówek będzie wymagała cięcia. Gdy dach nie ma koszy i grzbietów, można się postarać, żeby nie docinać ani jednej dachówki.
Dachówka ceramiczna: szczelność
Ochrona przed wodą opadową to podstawowe zadanie każdego pokrycia dachowego. Wszelkie problemy ze szczelnością wynikają więc z nieporadności lub niesolidności dekarzy. Przez dachówkę ceramiczną woda nie przecieka. Jej maksymalna przesiąkliwość powinna wynosić 0,5 cm3/cm2/24 h. Nasiąkliwość dachówek ceramicznych zwykłych wynosi do 8%, angobowanych – do 5%, a glazurowanych – poniżej 5%. Choć dachówki są układane swobodnie, bez uszczelniania połączeń, górne rzędy zachodzą na dolne, więc woda spływająca z dachu nie ma prawa nigdzie podciekać.
Trwałość: zalety dachówek ceramicznych
Nie jest to parametr, który obrazowałyby jakieś współczynniki lub wartości liczbowe wynikające z badań. Nigdy do końca nie wiadomo, jak trwałe okaże się pokrycie dachowe – ma na to wpływ również wiele czynników takich jak dbałość o dach, warunki pogodowe, lokalizacja domu z ceramicznym pokryciem, a także staranność ułożenia. Jedyną wskazówką pomocną w oszacowaniu żywotności materiału na dach jest czas obowiązywania gwarancji. Dla dachówek ceramicznych wynosi on od 30 do 50 lat. Trzeba jednak sprawdzić, czego będzie dotyczyć 50-letnia gwarancja i jakie warunki należy spełnić, aby móc z niej skorzystać.
Przeczytaj też:
Najłatwiej zorientować się w trwałości pokrycia, obserwując dachy starych domów. Wiekowa dachówka ceramiczna jest częstym widokiem. Nawet po kilkudziesięciu latach wygląda nieźle, choć może być nieco „spatynowana” przez mech lub glony. Można przyjąć, że najlepszą opinię dachówce ceramicznej wystawiła historia.
Łatwość naprawy i modernizacji dachu ceramicznego
Uszkodzone dachówki ceramiczne można bez problemu wymieniać na nowe, a zdemontowanie części pokrycia, aby dokonać napraw warstw ukrytych pod nim, nie nastręcza większych trudności. Jeśli chcemy zamontować okno połaciowe w dachu krytym dachówką ceramiczną, łatwo się ją demontuje, a po zamocowaniu okna dość prosto układa się ją ponownie wokół ościeżnicy, zachowując szczelność pokrycia.
Dachówka ceramiczna odporna na uszkodzenia
Pokrycie musi być odporne na zarysowanie, przedziurawienie, zerwanie z dachu, a także odbarwienia. Dachówki ceramiczne są twarde, więc wcale niestraszny im grad, spadające gałęzie oraz silny wiatr. Groźny mógłby być np. mróz, ale większość dachówek ceramicznych wytrzymuje sporo ponad 150 cykli zamrażania i rozmrażania. Zarysowania można brać pod uwagę w przypadku dachówek glazurowanych, jednak połyskliwy spiek ceramiczny jest twardy i wykazuje sporą odporność na ten rodzaj uszkodzeń.
Przeczytaj też:
Gdyby nawet do tego doszło, będzie to jedynie wada estetyczna, która nie wpłynie na utratę lub zmianę parametrów technicznych dachówki. Jeśli chodzi o wiatr, z obserwacji wynika, że przy porywistych podmuchach dachówki ceramiczne zachowują się jak klawisze pianina – z reguły kończy się na ich unoszeniu i opadaniu. Nawet gdy spadną z dachu, łatwo je zebrać i ponownie na nim umieścić, a zniszczone zastąpić nowymi. Zarówno angoba, jak i glazura, czyli oba rodzaje powłok dekoracyjno-ochronnych, nie są podatne na przebarwienia. Z powierzchni glazurowanych najłatwiej też zmyć ptasie odchody, które mają żrące właściwości i niszczą powierzchnię, jeśli nie są z niej usuwane. Gorzej, gdy dachówki ceramiczne są naturalne, bo wtedy ich powierzchnia jest mniej gładka i brud mocniej do niej przylega.
Akustyka
Im większą masę ma materiał, tym lepiej tłumi dźwięki. Dachówki doskonale radzą sobie z tłumieniem dźwięków padającego deszczu i gradu. Pomieszczenia znajdujące się pod dachami nimi krytymi należą do cichych.
Akumulacyjność i izolacyjność cieplna dachówek ceramicznych
Dachówka pochłania ciepło i magazynuje je w porowatej strukturze. Wpływa to na temperaturę panującą pod dachem. Na strychach domów krytych dachówką ceramiczną jest chłodniej niż w tych, których połacie wykończono na przykład blachą.
