Dom pasywny bez mostków termicznych
Podczas projektowania i wykonywania domu pasywnego liczy się każdy detal, którym może uciec z domu drogocenne ciepło. Najczęściej ciepło ucieka przez stare okna, nieszczelne ocieplenie, niedocieplone fundamenty. Czy wiesz, co zrobić, żeby uniknąć mostków termicznych podczas budowy domu pasywnego? Wyjaśnimy to na przykładzie konkretnego domu.
Autor: Sankowski Cezary
Ten dom ma tradycyjną formę. Jest prostą parterową bryłą przykrytą dachem dwuspadowym o niewielkim spadku wynoszącym 25°. Świadomie zrezygnowano z elementów wpływających na zwiększenie kosztów, na przykład poddasza pod skomplikowanym dachem
Elementy domu pasywnego
- Fundamenty - dom jest posadowiony na żelbetowej płycie fundamentowej wybetonowanej na 30-centymetrowej warstwie izolacji termicznej z twardego polistyrenu. Pod środkową częścią płyty, gdzie występują mniejsze naprężenia, ułożono materiał o nieco mniejszej wytrzymałości. Jest on tańszy niż twardy polistyren pod obrzeżami płyty. Również odpowiednio dobrane zbrojenie płyty pozwoliło na obniżenie jej ceny.
- Ściany - do budowy ścian wybrano bloczki silikatowe o grubości 18 cm. Jest to wystarczająca szerokość do przeniesienia ciężaru parterowego, a nawet piętrowego domu. Ściana została ocieplona warstwą styropianu z dodatkiem grafitu o grubości 35 cm.
-
Dach i poddasze - konstrukcję dachu będącą jednocześnie stropem stanowią prefabrykowane wiązary dachowe. Od spodu jest do nich przybity sufit z płyt OSB wykończony od strony wnętrza płytami g-k. Sufit jest ocieplony 70-centymetrową warstwą wełny mineralnej. Izolacja to jeden z większych wydatków. Między ociepleniem a poszyciem dachu znajduje się pusta przestrzeń spełniająca funkcję dodatkowego bufora chroniącego wełnę i pozwalającego na swobodne odparowanie z niej wilgoci. Układ ten jest formą stropodachu wentylowanego.
Okna energooszczędne
Pod kątem jak najlepszej relacji ceny do jakości dobrano też okna, które w domu pasywnym muszą być znacznie cieplejsze niż standardowe. Zdecydowano, że nie wszystkie muszą się otwierać, co wpłynęło na obniżenie kosztów. Okazało się, że okna typu fix, czyli okna nieotwieralne, do domu pasywnego kosztowały tyle, co tej samej wielkości okna standardowe. Bez szkody dla architektury oraz funkcji użyto fiksów w kilku miejscach.
Dla większych zysków ciepła w zimie zróżnicowano rodzaj zastosowanego w oknach szkła. Do tych skierowanych na południe wstawiono bardzo jasne szkło o większym współczynniku przepuszczania energii z promieniowania słonecznego g. Wynosi on (w zależności od wielkości przeszklenia) 57 lub 60%. Wysokie g tylko minimalnie obniżyło współczynnik przenikania ciepła przez szyby Ug. W tych skierowanych na południe wynosi on 0,62 oraz 0,72 W/(m2.K) (w dużych przeszkleniach), a w tych od północy 0,59 oraz 0,53 W/(m2.K). Trzyszybowe okna są wypełnione argonem. Początkowo zakładano, że wypełniaczem będzie krypton, który jest nieco lepszym izolatorem niż argon. Niestety, jest też droższy.
Brak mostków termicznych
Udało się to uzyskać dzięki temu, że budynek ma zwartą bryłę, a detale zostały starannie zaprojektowane. Okna są zamontowane w warstwie ocieplenia na kotwach dostarczonych przez producenta stolarki. Są osłonięte szerokimi styropianowymi węgarkami. Warstwa izolacji obwodowej wokół płyty fundamentowej zapobiega ucieczce ciepła przez grunt. Elewacja jest tynkowana. Na jej fragmentach uzyskano wizualny efekt płyt elewacyjnych dzięki boniom w tynku. Izolacja ściany opiera się na izolacji obwodowej płyty i bez przerw łączy się z izolacją dachu.
Przed próbą szczelności
Zapewnienie szczelności to jeden z trudniejszych elementów podczas wznoszenia domu pasywnego. Każdy niekontrolowany wypływ powietrza z domu oznacza nieplanowaną ucieczkę ciepła w zimie. Dom nie będzie tracił ciepła, które się w nim wytworzy, gdyż jest jak termos. Szczelność jest zachowana na całej powierzchni przegród zewnętrznych – na łączeniach ścian z otworami, na suficie, w miejscach przechodzenia instalacji przez przegrody.
Murowanym ścianom z bloczków silikatowych szczelność zapewnia warstwa tynku. Płyty OSB mocowane od spodu do wiązarów dachowych są sklejone paroszczelnymi taśmami izolacyjnymi. Takim samym materiałem są zaklejone miejsca łączenia materiałów, na przykład tynku i płyt OSB. Wszelkie przebicia muru, choćby na gniazda elektryczne, również są starannie uszczelnione akrylem. Na koniec dom poddano próbie szczelności, która wykazała, jaka ilość powietrza wydostaje się z budynku przy sztucznie wytworzonej różnicy ciśnień między wnętrzem a zewnętrzem. Jej pozytywny wynik pozwolił na wydanie certyfikatu dla domu pasywnego.
Autor: Andrzej Dawyniak
Ściany silikatowe ocieplono 35 cm warstwą styropianu grafitowego. Spoiny między blokami płyt są uszczelnione pianką poliuretanową
