Wybieramy najcenniejsze zioła do ogrodu. Mają moc i leczą! Jakie zioła wybrać i jak uprawiać?
Zioła i ich właściwości lecznicze: wybieramy najlepsze rośliny. Zioła warto uprawiać w ogrodzie z kilku powodów: to cenne naturalne leki, smaczne przyprawy wzbogacające kuchnię, a nierzadko także niebanalne dekoracje. Przedstawiamy wykaz znanych i cenionych roślin leczniczych, a także z jakich ziół zrobić bukiet.
Autor: GettyImages
Spis treści
- Modne zioła lecznicze: top trendy ostatnich lat
- Najlepsze zioła lecznicze: właściwości zdrowotne i przyprawowe
- Ozdobne zioła lecznicze – na rabaty
- Wysokie zioła - do sadzenia w mało wyeksponowanych miejscach
- Drzewa i krzewy o leczniczych owocach
- Nawożenie ziół leczniczych
- Bukiet ziół - jakie zioła nadają się do bukietu?
Zioła lecznicze spotyka się w każdym ogrodzie. To szeroka grupa obejmująca nie tylko znane zioła, ale także rośliny rabatowe, warzywa, drzewa i krzewy, a także... chwasty (pokrzywa, mniszek, perz, rumian, skrzyp, podagrycznik, itd.). Wiele gatunków roślin o właściwościach leczniczych - ziół leczniczych - można wprowadzić do ogrodu, zarówno do części ozdobnej ogrodu, jak i praktycznej (warzywnik, ogródek ziołowy).
Nie ma szczególnych przeciwwskazań przy tworzeniu kompozycji z ziół leczniczych w ogrodzie. Należy przede wszystkim zwracać uwagę na finalny rozmiar sadzonych roślin (nie mogą zagłuszać mniejszych roślin) oraz wymagania stanowiskowe i glebowe. Nawet mniej „oszałamiające wizualnie” zioła można z powodzeniem umieszczać w rabatach, nadając im tym samym oryginalny, dziki charakter. Ponadto wiele aromatycznych ziół (czosnek, cebula, majeranek, bazylia, cząber) uprawiana współrzędnie z innymi roślinami, poprawia ich zdrowotność oraz plon (u warzyw).
Modne zioła lecznicze: top trendy ostatnich lat
- Żeń-szeń: zioła lecznicze
Żeń-szeń – to prawdopodobnie jedno z najbardziej znanych ziół na skalę globalną. Można uprawiać go w ogrodzie lub na balkonie. Nie jest to jednak łatwe – to raczej ciekawostka dla hobbystów. Korzeń żeń-szenia ma wszechstronne zastosowanie. Najbardziej znane działanie to poprawa koncentracji.
- Lukrecja gładka: zioła lecznicze
Lukrecja gładka – roślina dorasta do 1,5 m wysokości. Jej korzenie wykorzystuje się jako słodzik. Napary z korzenia lukrecji działają przeciwzapalnie, gojąco i wykrztuśnie.
- Czosnek niedźwiedzi: zioła lecznicze
Czosnek niedźwiedzi – roślina dobrze rośnie w cieniu i nadaje się do zadarniania zacienionych, wilgotnych miejsc. To roślina o podobnych działaniu do czosnku pospolitego. Jej spożywanie to dobry sposób na wzmocnienie organizmu.
- Czystek: zioła lecznicze
Czystek – krzew wzbudza ogromną popularność jako panaceum na wiele chorób i środek opóźniający procesy starzenia. Czystek wspomaga układ odpornościowy i zapobiega infekcjom.
- Aloes: zioła lecznicze
Aloes – to roślina doniczkowa, którą w ogrodzie można uprawiać przez lato. Takie „traktowanie” poprawi jej wygląd. To jeden z najskuteczniejszych środków na gojenie ran oraz poprawę wyglądu skóry.
Najlepsze zioła lecznicze: właściwości zdrowotne i przyprawowe
- Mięta pieprzowa: zioła w ogrodzie
Mięta pieprzowa – należy do ziół powszechnie spotykanych w ogrodach. Mięta nadaje się do sadzenia wśród gatunków ozdobnych. W Polsce służy najczęściej do sporządzania orzeźwiających napojów, w innych krajach (np. Francji) to także popularna przyprawa do dań.
- Bazylia pospolita: zioła w ogrodzie
Bazylia pospolita - te zioła najczęściej uprawia się w pojemnikach, np. na osłoniętych balkonach. Bazylia to ceniona przyprawa poprawiająca przemianę materii.
- Szałwia lekarska: zioła w ogrodzie
Szałwia lekarska – roślinę z powodzeniem można uprawiać w ogrodzie. To nie tylko lek na ból gardła, ale przede wszystkim przyprawa o oryginalnym smaku.
- Tymianek pospolity: zioła w ogrodzie
Tymianek – krzewinka dorasta do 40 cm wysokości. Ma charakterystyczne drobne liście. Tymianek można uprawiać w warzywniku, zielniku lub na rabacie żwirowej. Przyprawa wyróżnia się intensywnym zapachem.
- Czosnek pospolity
Czosnek pospolity – zazwyczaj uprawia się w warzywniku w zagonach lub swobodnie jak koper. To jeden z najcenniejszych leków znany od tysiącleci. Z powodzeniem można go nazwać roślinnym antybiotykiem. Ponadto zajmuje ważne miejsce jako przyprawa w wielu kuchniach z całego świata, w tym także w polskiej.
Autor: hak
Ozdobne zioła lecznicze – na rabaty
Nagietek lekarski – to roślina jednoroczna łatwo rozmnażająca się z samosiewu. To „obowiązkowa pozycja” na rabaty w ogrodach wiejskich. Kwiaty nagietka to panaceum na wiele dolegliwości. Najbardziej znane są jednak jako dodatek do kosmetyków, poprawiający wygląd skóry.
Jeżówka purpurowa – to jedna z najpiękniejszych, długo kwitnących roślin rabatowych. Jej purpurowo-brązowe kwiaty przypominają lotki do badmintona. W medycynie naturalnej wykorzystuje się korzeń i ziele jeżówki. Są przydatne w zwalczaniu kaszlu, grypy, stanów zapalnych. Pomagają także w stanach wyczerpania i osłabienia organizmu.
Lawenda lekarska – w ogrodzie ma uniwersalne zastosowanie. Uprawia się ją na rabaty, jako dekorację ścieżek oraz elementów małej architektury (np. tarasów). Napary z kwiatów lawendy można pić na poprawę trawienia. Zewnętrznie natomiast to dobry środek do poprawy wyglądu skóry.
Ogórecznik lekarski – roślina jednoroczna dorasta do 60 cm. Ładnie komponuje się w dzikich rabatach. Wyciągi z jej ziela działają przeciwzapalnie, moczopędnie i napotnie.
Chaber bławatek – osiąga do 1 m wysokości. Kwitnie od mają do sierpnia na niebiesko. To częsty „składnik” łąk kwietnych. Nadaje się także na rabaty. Leki na bazie kwiatów chabra bławatka działają moczopędnie, antybakteryjnie i przeciwzapalnie.
Wysokie zioła - do sadzenia w mało wyeksponowanych miejscach
Arcydzięgiel litwor – osiąga do 1,5 m wysokości. To roślina miododajna. Jako lek wykorzystuje się korzeń arcydzięgla, zbierany jesienią lub wiosną. To uniwersalny środek stosowany m.in. na dolegliwości układu pokarmowego, stres oraz infekcje.
Lubczyk ogrodowy – może dorastać do 2 m wysokości. Nie ma walorów dekoracyjnych. Uchodzi natomiast za cienioną przyprawę m.in. do zup i sos. Dawniej lubczyk uważano za afrodyzjak.
Kozłek lekarski – dorasta do 2 m wysokości. To jeden z najskuteczniejszych roślinnych leków odprężających i uspokajających. Kozłek lekarski uprawia się jako roślinę dwuletnią. Jako surowiec leczniczy wykorzystuje się korzenie.
Drzewa i krzewy o leczniczych owocach
Czeremcha zwyczajna – to krzew lub niskie drzewo osiągające do 10 m wysokości. Jest znany z ogrodów i środowiska naturalnego (chociaż tam jest wypierany przez czeremchę amerykańską). Jego owoce działają przeciwbiegunkowo po przetworzeniu, na surowo – wręcz odwrotnie. Ponadto to lek przeciwgośćcowy oraz moczopędny.
Bez czarny – krzew osiąga kilka metrów wysokości. Wytwarza kremowe baldachowate kwiaty, a później drobne, czarno-fioletowe, kuliste owoce. Nadają się na przetwory. Można je wykorzystywać do oczyszczania organizmu oraz jako lek przeciwbólowy. Bez czarny warto sadzić w ogrodach rustykalnych, naturalistycznych i leśnych. Dobrze rośnie na piaszczystych i kamienistych, jałowych glebach. Podobne zastosowanie ma rokitnik.
Dzika róża – to krzew o charakterystycznych przewieszających się pędach. Dobrze wygląda w ogrodach wiejskich, angielskich i naturalistycznych. Można z niego tworzyć luźne żywopłoty. Dawniej owoce dzikiej róży wchodziły w skład podstawowej diety, dzisiaj do dodatek stosowany głównie w przetworach. Dzika róża to bomba witaminowa (zwłaszcza jeśli chodzi o witaminę C).
Głóg (jednoszyjkowy i dwuszyjkowy) - to krzewy lub drzewa. Są ozdobne niemal przez cały sezon. Zwłaszcza wiosną – gdy kwitną i pod koniec lata/jesienią w czasie owocowania. Można tworzyć z nich szpalery lub luźne żywopłoty. Owoce głogu wykorzystuje się także w ziołolecznictwie. To bezpieczny lek na poprawę pracy serca i zwiększenie odporności organizmu.
Jałowiec pospolity – w ogrodzie wykorzystuje się go do tworzenia krzewiastych kompozycji, na żywopłoty oraz na skalniaki. W kuchni natomiast jego szyszkojagody są cenioną przyprawą do mięs. Nie można jednak z nimi przesadzać. W małej ilości jałowiec to lek pobudzający trawienie, w większych może doprowadzić do zatrucia.
Nawożenie ziół leczniczych
Do nawożenia ziół leczniczych warto stosować naturalne preparaty. Jak je przygotować? Kilogram świeżych pokrzyw lub żywokostu tniemy i wrzucamy do pojemnika z 10 l wody (nie może być metalowy). Płyn odstawiamy na dwa-trzy tygodnie, żeby sfermentował (należy go często mieszać). Gdy przestanie się pienić, odżywka jest gotowa. Po rozcieńczeniu jej w proporcji 1:10 podlewamy lub opryskujemy rośliny dwa-trzy razy w sezonie.
Zioła, które uprawia się dla liści (bazylia, cząber, melisa, kolendra, tymianek, rozmaryn, hyzop, lubczyk), nie powinny zakwitnąć, bo tracą cenne właściwości. Należy przycinać ich pędy kwiatostanowe lub główne, co pobudzi roślinę do rozkrzewiania. Majeranek najcenniejsze ma wierzchołki pędów z pąkami kwiatowymi.
Bukiet ziół - jakie zioła nadają się do bukietu?
Suszone zioła lecznicze doskonale nadają się do bukietu ziół przygotowywanego do święcenia na 15 sierpnia (Matki Boskiej Zielnej). Najefektowniej wyglądają: mięta, bylica, macierzanka, piołun, chaber, kopytnik, krwawnik. Warto też dodać zioła lecznicze o specjalnym znaczeniu: wrotycz, koper, centuria, rumianek, kalina, dziurawiec, przywrotnik, krwiściąg, słonecznik, ślaz.
Przeczytaj też: Święto Matki Boskiej Zielnej. Jak zrobić bukiet? Jakie zioła zbierać? Popularne są zwłaszcza zioła lecznicze >>>
Zobacz też: 5 super bylin na skalniaki. Jakie rośliny są świetne na skalniak?
Autor: GettyImages
Ze względu na swoją niezwykłą urodę i dużą popularność, floks szydlasty doczekał się mnóstwa atrakcyjnych odmian
