Arcydzięgiel litwor – właściwości i zastosowanie lecznicze arcydzięgla
Arcydzięgiel litwor to roślina, której właściwości doceniali już średniowieczni mnisi. Zalecali oni żucie korzenia tego zioła w celu osiągniecia długowieczności. Obecnie arcydzięgiel znalazł zastosowanie jako środek na dolegliwości żołądkowe, skołatane nerwy i bóle reumatyczne. Poznaj właściwości i zastosowanie lecznicze arcydzięgla.
Autor: GettyImages
Arcydzięgiel litwor
Arcydzięgiel litwor (łac. Archangelica officinalis), inaczej dzięgiel litwor, naturalnie występuje w środkowej Syberii, a także w Europie Północnej. W Polsce można go spotkać w Sudetach i Karpatach nad brzegami potoków. Jednak w tych miejscach jest pod częściową ochroną. W celach leczniczych, a także do zastosowania w kosmetyce i kuchni (ze względu na przyjemny, korzenny zapach jest stosowany m.in. do aromatyzowania piwa i wódki,) wykorzystuje się arcydzięgiel z uprawy.
Arcydzięgiel - pozyskiwanie i suszenie surowca
W ziołolecznictwie wykorzystuje się korzenie i kłącza arcydzięgla, które zbiera się we wrześniu i pokrojone suszy w suszarni w temp. do 35 st. C. Surowce te po ususzeniu należy przechowywać w ciemnym, suchym i chłodnym miejscu.
Arcydzięgiel – skład i właściwości lecznicze arcydzięgla
Korzeń arcydzięgla podaje się przy zaburzeniach trawienia, a więc przy gazach, wzdęciach, zaparciach, odbijaniu, kolkach, a także przy braku apetytu. Korzeń arcydzięgla zwiększa bowiem wydzielanie śliny (w wyniku odruchu wywołanego gorzkim smakiem zioła), a także pobudza wytwarzanie soku żołądkowego i enzymów trawiennych. Ponadto arcydzięgiel łagodzi bóle brzucha, ponieważ zawarte w nim pochodne furanokumaryny i niektóre składniki oleju eterycznego działają rozkurczowo na mięśnie gładkie. W ziołolecznictwie arcydzięgiel znalazł zastosowanie także w stanach nadmiernego pobudzenia, wyczerpania nerwowego, nerwicach i bezsenności, ponieważ zawarta w nim angelicyna działa uspokajająco. Arcydzięgiel wzmaga także odporność układu nerwowego i zwiększa odporność na stres. Zewnętrznie stosuje się olejek arcydzięgielowy do wcierań w bólach reumatycznych, bólach korzonkowych i przy nerwobólach, a także w stanach zapalnych i przy świądzie, ponieważ wykazuje on działanie bakterio- i grzybobójcze i działa lekko znieczulająco na skórę.
Arcydzięgiel - zastosowanie w kosmetyce
Arcydzięgiel znalazł zastosowanie także w kosmetyce. Płukanki z tego zioła polecane są osobom, które mają przetłuszczające się włosy i łupież. W medycynie ludowej stosowany jest również przez osoby chore na bielactwo, ponieważ ksantotoksyna, ksantotoksol, angelicyna i inne pochodne furanokumaryny zawarte w tym ziele zwiększają wytwarzanie pigmentu melaniny w skórze po wystawieniu jej na działanie słońca. Dlatego osoby, które są nadwrażliwe na działanie promieni słonecznych, powinny uważnie stosować przetwory na bazie tego zioła. W przeciwnym razie może dojść do fotouczulenia, które objawia się m.in. pęcherzami na skórze i obrzękami. Również kobiety w ciąży i osoby ze stanami zapalnymi kłębuszków nerkowych i wyrostka robaczkowego powinny ostrożnie stosować arcydzięgiel, a najlepiej zwrócić się o poradę do lekarza. Z kolei osoby, które nie mają przeciwwskazań do stosowania arcydzięgla, nie powinny przesadzać z ilością leczniczych herbatek czy odwarów. Arcydzięgiel stosowany w zbyt dużych dawkach może spowodować nudności, brak apetytu, bóle głowy, a niekiedy zaburzenia snu.
