Multimetr - wybieramy elektryczny miernik uniwersalny

Zobacz jaki wybrać multimetr i jak go obsługiwać. Bez miernika nie poradzi sobie żaden elektryk. Przyda się on również tym, którzy hobbystycznie zajmują się elektroniką albo lubią podłubać przy aucie.

Multimetrem nazywany jest miernikiem uniwersalnym. Jak sama nazwa wskazuje, to jedno nieduże urządzenie może dokonywać różnych pomiarów. Zbadasz nim obecność prądu i jego napięcie, rezystancję, czyli opór, pojemność, indukcyjność lub częstotliwość. Nie obejdziesz się bez multimetra, jeśli pasjonujesz się elektroniką i sam czasem konstruujesz lub naprawiasz elektroniczne urządzenia. Multimetr okaże się niezwykle pomocny modelarzom budującym pojazdy jeżdżące, latające lub pływające oraz mechanikom samochodowym - i to nie tylko zawodowcom.

Multimetr - kilka mierników w jednym

Kupując multimetr otrzymujesz amperomierz, woltomierz i omomierz w jednej obudowie. Są też dostępne modele multimetrów oferujące jeszcze więcej, np. możliwość pomiaru temperatury, wilgotności, natężenia światła albo poziomu hałasu, pomiaru pojemności kondensatorów, testowania izolacji (np. izolacji uzwojenia cewkowego silników elektrycznych), testowanie diod. Tradycyjne, analogowe mierniki wskazują wynik pomiaru za pośrednictwem wskazówki i tarczy z podziałką. Mierniki cyfrowe wyświetlają go na ekraniku LCD lub LED, co jest oczywiście znacznie czytelniejsze. O miernikach cyfrowych można powiedzieć i więcej dobrego. Choćby to, że mogą też zarządzać danymi - na przykład wyprowadzać średnią. Dane pomiarowe można również zapisać lub przesłać na komputer.

Zakres pomiaru dobrej jakości multimetrów prezentuje się następująco: 

• napięcie stałe - od 200 mV do 600 V;
• napięcie zmienne - od 2 do 600 V;
• wartość prądu - od 200 mA do 10 A;
• oporność - od 1 W do 2000 KW;
• temperatura - -40ºC do +1000ºC.

Jaki wybrać multimetr - parametry i funkcje

Droższe modele multimetrów, oprócz większej liczby dostępnych funkcji zapewniają bardziej precyzyjny pomiar. Niektóre mają też funkcję Vsense - czyli bezdotykowy czujnik napięcia. Dzięki niej można wykryć napięcie w urządzeniu lub sieci bez podpinania się do przewodów. Kupując multimetr warto zorientować się, jaką ma rozdzielczość. Cecha ta odnosi się do ilości cyfr po przecinku. Im jest ich więcej, tym sprzęt gotów jest wskazywać nam dokładniejsze wartości.

Przeczytaj też:

Wykrywacz kabli i metalu. Jaki wybrać detektor elektroniczny >>>

Multimetry zasilane są bateriami, a o potrzebie ich wymiany lub naładowania informuje odpowiednia kontrolka na wyświetlaczu. Ceny multimetrów zaczynają się od 15 zł, a kończą na kilku tysiącach.

Multimetr - jak używać

1. W obudowie multimetru są gniazda, do których podczepia się przewody z odpowiednimi końcówkami pomiarowymi - przeważnie są to tak zwane sondy, zaciski krokodylkowe, ale może być to na przykład sonda do pomiaru temperatury.

2. Następnie przełącznikiem ustawia się konkretne zakresy pomiarowe. Obowiązuje tu zasada, że zaczynać trzeba od nastawienia maksymalnego zakresu pomiarowego i stopniowo zmniejszać go, zwiększając tym samym dokładność badania. Niektóre multimetry mają, dla niektórych pomiarów tryb AUTO, samoczynnie dobierający zakresy w zależności od wyniku pomiaru.

3. Po przytknięciu końcówek do mierzonej instalacji na ekraniku pojawi się wskazanie. Przycisk HOLD, pozwala zachować na wyświetlaczu multimetra wynik pomiaru.

4. Przy pomiarze napięcia przewody pomiarowe podczepia się do badanego obwodu równolegle. Sondę do mierzenia temperatury przystawia się do badanego obiektu lub wprowadza w otwór albo szczelinę. Przy badaniu natężenia dźwięku, multimetr trzeba skierować w stronę jego źródła, podobnie gdy chcesz ocenić poziom jasności.

5. Przewody powinny być każdorazowo odczepiane przed zmiana funkcji pomiaru i podłączane ponownie.

6. Jeśli zamierzasz zmierzyć pojemność kondensatora, trzeba go przedtem rozładować. Im większy kondensator, tym pomiar trwa dłużej, nawet do 30 sekund.

7. Gdy testujesz multimetrem diody - nie mogą być pod napięciem.

8. Jeśli masz zamiar mierzyć rezystancję, urządzenie też powinno być odłączone od obwodu.

9. Gdy na wyświetlaczu multimetra przed pokazaną wartością pojawi się znak „–” oznacza to, że mierzona wartość ma odwrotną polaryzację w stosunku do podłączenia miernika. Multimetr  zawiadomi cię także, gdy przekroczony zostanie dopuszczalny zakres pomiarowy. Trzeba go wtedy przełączyć na wyższy.

10. Pamiętaj, że multimetry mają zabezpieczenia, dzięki którym czas pomiaru prądów wyższych niż 5 A nie może przekroczyć 10 s, a kolejny pomiar można przeprowadzić dopiero po odczekaniu 15 min. Przy pomiarze natężenia o wartości przekraczającej 2 A, pomiar też nie może trwać dłużej niż 10 s i konieczna jest później 15-minutowa przerwa.

11. Gdy sprawdzasz, czy w przewodach "płynie prąd", multimetr wyda sygnał, jeśli tylko rezystancja obwodu wynosi poniżej 50 W.

Przeczytaj też:

Oznaczenia przewodów elektrycznych: kolory żył i oznaczenia literowo-cyfrowe >>>

12. Do pomiaru kolejności faz, jeśli multimetr daje taką możliwość, potrzebne są trzy przewody pomiarowe. Podczepiasz je do miernika w odpowiedniej kolejności - zielony do gniazda A, czarny do gniazda B, a na koniec czerwony do gniazda C. Urządzenie potwierdzi, jeśli taka jest właśnie kolejność faz lub poinformuje, że kolejność jest odwrotna lub brak którejś fazy.

13. Multimetr może mieć także opcje powracania do wcześniejszego wyniku, porównywania go z kolejnymi i pokazywania różnicy między nimi.