Projekt budowlany po nowelizacji prawa budowlanego

2022-04-21 11:55

Nowe przepisy dzielą projekt budowlany na trzy części: projekt zagospodarowania działki lub terenu, projekt architektoniczno-budowlany oraz projekt techniczny (zgodnie z art. 34 ust. 3 Prawa budowlanego po nowelizacji). Jednak tylko dwie pierwsze części projektu budowlanego podlegają zatwierdzeniu w pozwoleniu na budowę wydawanym przez organ administracji architektoniczno-budowlanej albo przyjętym bez sprzeciwu zgłoszeniu budowy.

prawo budowa domu
Autor: Gettyimages

Przepisy dużej nowelizacji Ustawy - Prawo budowlane zaczęły obowiązywać 19 września 2020 r. Projekty budowlane w poprzednim kształcie – składające się z projektu zagospodarowania działki i projektu architektoniczno-budowlanego (bez wyodrębnionego projektu technicznego) – można było załączać do wniosku o pozwolenie na budowę albo zgłoszenia budowy przez rok od wejścia w życie nowych przepisów, czyli do 18 września 2021 r. Od 19 września 2020 r. nowe projekty budowlane składamy w starostwie w trzech egzemplarzach, a stare - tak jak wcześniej w czterech. Jeden egzemplarz jest przeznaczony dla organu zatwierdzającego projekt i jeden dla właściwego organu nadzoru budowlanego. Reszta po wydaniu zgody budowlanej i ostemplowaniu wraca do inwestora.

Projekt każdej ustawy trafiającej do Sejmu musi zawierać uzasadnienie, w którym jego autorzy wyjaśniają cel i podstawowe założenia nowych przepisów. Także Ustawa z 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane i niektórych innych ustaw ma dość obszerne uzasadnienie. Przeczytamy w nim, że potrzeba wprowadzenia zmian „wynika z konieczności uproszczenia i przyspieszenia procesu inwestycyjno-budowlanego oraz zapewnienia większej stabilności podejmowanych w nim rozstrzygnięć. W celu uczynienia bardziej czytelnym zakresu odpowiedzialności projektanta oraz organów administracji w projektowanych przepisach przewiduje się podział projektu budowlanego na projekt zagospodarowania działki lub terenu, projekt architektoniczno-budowlany oraz projekt techniczny. Rozróżnienie elementów projektu budowlanego, które będą podlegały weryfikacji przez organ administracji publicznej, od elementów, za których prawidłowe sporządzenie odpowiadać będą wyłącznie projektanci, sprawi, że wydawanie decyzji pozwolenia na budowę czy też przyjęcie zgłoszenia wraz z projektem będzie przebiegało sprawniej i szybciej. Ponadto przewiduje się, że nowy podział projektu budowlanego spowoduje zmniejszenie obciążenia organów administracji architektoniczno-budowlanej oraz umożliwi szybsze przygotowanie dokumentacji projektowej w zakresie niezbędnym do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę".

Spis treści

  1. Z czego się składa projekt budowlany
  2. Projekt zagospodarowania działki lub terenu - co zawiera?
  3. Projekt architektoniczno-budowlany - co zawiera?
  4. Projekt techniczny - co zawiera?
  5. Co jeszcze musi być w projekcie budowlanym
  6. Jak składać do urzędu projekt budowlany
  7. Kto może wykonać projekt budowlany
  8. Jakie dokumenty składamy z wnioskiem o pozwolenie na budowę albo zgłoszeniem budowy
  9. Co urzędnicy sprawdzą w projekcie budowlanym (projekcie zagospodarowania działki i projekcie architektoniczno-budowlanym)
  10. SPRAWDŹ: wzory i formularze do pobrania

Z czego się składa projekt budowlany

Jednym z podstawowych założeń znowelizowanego Prawa budowlanego jest zmniejszenie objętości projektu budowlanego. Zgodnie z art. 34 ust. 3 obecnie projekt budowlany składa się on z trzech części:

  • projektu zagospodarowania działki lub terenu;
  • projektu architektoniczno-budowlanego;
  • projektu technicznego.

Projekt zagospodarowania działki lub terenu - co zawiera?

Projekt zagospodarowania terenu to przede wszystkim rysunek pokazujący plan zagospodarowania działki i jej otoczenia w granicach objętych zmianami. Projekt zagospodarowania działki lub terenu to część projektu budowlanego, która jest sporządzana na aktualnej mapie do celów projektowych i obejmuje:

  • określenie granic działki lub terenu;
  • usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, w tym sieci uzbrojenia terenu, oraz urządzeń budowlanych sytuowanych poza obiektem budowlanym;
  • sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków;
  • układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich;
  • informację o obszarze oddziaływania obiektu.

Projekt zagospodarowania działki lub terenu wykonywany jest najczęściej w skali 1:500, chyba że dla danego terenu mapa zasadnicza jest prowadzona w mniejszej skali, na przykład 1:100. Niezbędne jest podanie powierzchni działki wraz z wykazaniem powierzchni zabudowanej i planowanych utwardzeń oraz powierzchni, która pozostanie biologicznie czynna. Plan zagospodarowania terenu wykonuje się najczęściej jako zbiorczy, to znaczy pokazujący także projektowane uzbrojenie: przyłącza wodne lub studnię, kanalizacji (jeśli jej nie ma, to szambo lub małą oczyszczalnię), energii elektrycznej, gazu i w razie potrzeby także inne, np. telekomunikacyjne. W projekcie trzeba także opisać wprowadzane ingerencje w środowisko, takie jak wycinki drzew, zabezpieczenia przed naruszeniem wód gruntowych, sposób skierowania wód opadowych.

Projekt architektoniczno-budowlany - co zawiera?

Projekt architektoniczno-budowlany to część projektu budowlanego, która wskazuje:

  • układ przestrzenny oraz formę architektoniczną istniejących i projektowanych obiektów budowlanych;
  • zamierzony sposób użytkowania obiektów budowlanych, w tym liczbę projektowanych do wydzielenia lokali, z wyszczególnieniem lokali mieszkalnych;
  • charakterystyczne parametry techniczne obiektów budowlanych;
  • opinię geotechniczną oraz informację o sposobie posadowienia obiektu budowlanego;
  • projektowane rozwiązania materiałowe i techniczne mające wpływ na otoczenie, w tym środowisko;
  • charakterystykę ekologiczną;
  • informację o wyposażeniu technicznym budynku, w tym projektowanym źródle lub źródłach ciepła do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej;
  • w przypadku obiektów użyteczności publicznej i budynków wielorodzinnych - opis dostępności dla osób niepełnosprawnych, o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych sporządzonej w Nowym Jorku 13 grudnia 2006 r., w tym osób starszych (chodzi tu nie tylko o osoby z orzeczoną niepełnosprawnością, ale o wszystkich, którzy mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, psychiczną, intelektualną lub w zakresie zmysłów, co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im pełny i skuteczny udział w życiu społecznym, na zasadzie równości z innymi osobami);
  • w przypadku budynków wielorodzinnych - informację o minimalnym udziale lokali mieszkalnych dostępnych dla osób niepełnosprawnych, w tym osób starszych (zgodnie z definicją podaną w poprzednim punkcie);
  • postanowienie udzielające zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych (o którym mowa w art. 9 Prawa budowlanego, czyli takie, które nie może powodować zagrożenia życia ludzi, bezpieczeństwa mienia, ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych do budynków użyteczności publicznej i wielorodzinnych, pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych, a także stanu środowiska).

Rysunki podstawowe powinny być sporządzone w skali nie mniejszej niż 1:100, a w przypadku projektu rozbudowy lub adaptacji w skali 1:50. Projekt musi zawierać także rysunki konstrukcji i instalacji wewnętrznych.

Do projektu budowlanego dołączona musi być też sporządzona przez architekta informacja na temat warunków bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie (BIOZ).

W projekcie architektoniczno-budowlanym znajdują się także wszystkie dane liczbowe, takie jak powierzchnia netto domu, z wyodrębnieniem części nadziemnej i podziemnej (jeśli dom jest podpiwniczony), kubatura ogrzewana i nieogrzewana. W przypadku rozbudowy lub adaptacji dane liczbowe powinny być podane w zestawieniu pozwalającym porównać stan przed realizacją projektu i po.

Projekt techniczny - co zawiera?

Projekt techniczny to nowo wyodrębniona część projektu budowlanego, która powinna określać:

  • projektowane rozwiązania konstrukcyjne obiektu wraz z wynikami obliczeń statyczno-wytrzymałościowych;
  • charakterystykę energetyczną – w przypadku budynków;
  • projektowane niezbędne rozwiązania techniczne oraz materiałowe;
  • w zależności od potrzeb – dokumentację geologiczno-inżynierską lub geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych;
  • inne opracowania projektowe.

Co jeszcze musi być w projekcie budowlanym

Dodatkowo - w zależności od potrzeb - projekt budowlany może zawierać:

  • oświadczenie właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia działki z drogą (zgodnie z przepisami o drogach publicznych) – wymagane w przypadku drogi krajowej lub wojewódzkiej;
  • opinie, uzgodnienia, pozwolenia i inne dokumenty, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, bądź ich kopie (np. pozwolenie wodnoprawne lub konserwatorskie).

Jedynie w wypadku budowy lub przebudowy urządzeń budowlanych oraz podziemnych sieci uzbrojenia terenu całość problematyki może być przedstawiona w projekcie zagospodarowania działki lub terenu.

NIE PRZEGAP:

Uwaga! Szczegółowe wymagania co projektu budowlanego określa Rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.

Jak składać do urzędu projekt budowlany

Dokumentacja przekazana do urzędu powinna być trwale oprawiona, z ponumerowanymi stronami i rysunkami. Najlepiej żeby projekt budowlany miał format A4. Na stronie tytułowej projektu budowlanego i w metryczkach rysunków trzeba podać:

  • dane inwestycji, w tym adres domu i numery ewidencyjne działek, na których ma być zbudowany,
  • imię, nazwisko i adres inwestora,
  • nazwę oraz adres pracowni projektowej lub dane projektantów opracowujących wszystkie części projektu budowlanego, wraz z określeniem zakresu ich opracowania, specjalności, a także numery uprawnień budowlanych oraz wpisów na listy właściwej izby inżynierów lub architektów.
  • konieczny jest również spis zawartości projektu budowlanego wraz z wykazem załączonych uzgodnień, pozwoleń lub opinii.
warto wiedzieć

Kto może wykonać projekt budowlany

Projekt budowlany musi wykonać osoba posiadająca uprawnienia do projektowania oraz aktualne na dzień opracowania projektu budowlanego zaświadczenie o przynależności do izby samorządu zawodowego architektów. Jeśli kupujemy projekt gotowy, wymagania te musi spełnić architekt dokonujący adaptacji projektu (staje się on autorem projektu budowlanego i bierze odpowiedzialność za prawidłowość dokumentacji składanej w starostwie). Projekt budowlany zawiera dokumentację niezbędną do uzyskania urzędowej zgody na budowę. W jego skład nie wchodzą projekty wykonawcze detali i skomplikowanych elementów budynku ani projekty aranżacji wnętrz. Takie opracowania zamawia się u projektanta dodatkowo.

Jakie dokumenty składamy z wnioskiem o pozwolenie na budowę albo zgłoszeniem budowy

Co ważne, nie wszystkie elementy projektu budowlanego inwestor musi złożyć w organie administracji architektoniczno-budowlanej. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 33 ust. 2 pkt 1 Prawa budowlanego do wniosku o pozwolenie na budowę (albo zgłoszenia budowy domu zgodnie z art. 30 ust. 4b) należy dołączyć 3 egzemplarze projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, lub ich kopiami.

Nie ma zatem obowiązku przedkładania projektu technicznego. Trzeba będzie go dopiero okazać w nadzorze budowlanym na etapie zgłaszania zakończenia budowy.

Uwaga! Nie oznacza to, że projekt techniczny, będący elementem projektu budowlanego, może zostać przygotowany w dowolnym momencie, np. dopiero w trakcie budowy lub już po zrealizowaniu inwestycji. W art. 42 ust. 1 pkt 4 postanowiono, że przed rozpoczęciem robót budowlanych inwestor jest obowiązany przekazać kierownikowi budowy projekt budowlany, w tym projekt techniczny (jeśli jest wymagany). Kierownik budowy ma natomiast obowiązek udostępnienia projektu technicznego nadzorowi budowlanemu na każde jego żądanie.

NIE PRZEGAP:

Zatwierdzenie PROJEKTU budowlanego: jak uzyskać krok po kroku

Co więcej, do każdej części projektu trzeba dołączyć:

  • kopię decyzji o nadaniu projektantowi lub projektantowi sprawdzającemu, jeżeli jest wymagany, uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez sporządzającego projekt;
  • kopię zaświadczenia o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego aktualnego na dzień opracowania projektu – w przypadku projektanta – i sprawdzenia projektu – w przypadku projektanta sprawdzającego;
  • oświadczenie projektanta i projektanta sprawdzającego o sporządzeniu projektu zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej. 

Według nowych przepisów inwestor jest zobowiązany przedłożyć w urzędzie trzy (a nie cztery) egzemplarze projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego. Jeden egzemplarz przeznaczony jest dla inwestora (wcześniej inwestor dostawał dwa), jeden dla organu zatwierdzającego projekt oraz jeden dla właściwego organu nadzoru budowlanego. W założeniu ustawodawcy zmniejszenie liczby egzemplarzy projektu budowlanego ma ułatwić życie inwestorowi. W praktyce jednak będzie on musiał przekazać swój egzemplarz kierownikowi budowy, czyli nie będzie miał możliwości pokazania dokumentacji np. wykonawcy prac wykończeniowych.

Co urzędnicy sprawdzą w projekcie budowlanym (projekcie zagospodarowania działki i projekcie architektoniczno-budowlanym)

Zgodnie z art. 35 ust. 1 Prawa budowlanego przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego (oraz przed wydaniem tzw. milczącej zgody na zgłoszoną budowę) sprawdzane są:

  • zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego z: ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych oraz ustaleniami uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej;
  • zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi;
  • kompletność projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego, w tym dołączenie: wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń, informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, kopii zaświadczenia o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego z określonym w nim terminem ważności (dotyczący projektanta i projektanta sprawdzającego) oraz oświadczenia projektanta dotyczącego możliwości podłączenia projektowanego obiektu budowlanego do istniejącej sieci ciepłowniczej;
  • posiadanie przez projektanta i projektanta sprawdzającego odpowiednich uprawnień budowlanych oraz aktualność zaświadczenia o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego.

Obiecywane usprawnienie procesu inwestycyjnego ma wynikać z tego, że nie będzie trzeba już przedkładać w starostwie projektu technicznego. Jednak dotychczas treści objęte tym projektem także nie powinny być oceniane przez urzędników, ponieważ Prawo budowlane nie przyznaje im takich uprawnień. Oczywiście zdarza się, że organ wykracza poza swoje kompetencje, ale jest to wynikiem wyłącznie błędów ludzkich, a nie źle skonstruowanych przepisów. Wprowadzone zmiany (czyli niedostarczanie do urzędu projektu technicznego) polegają w istocie na niepokazywaniu urzędnikowi tego, czego i tak nie mógł oceniać).

SPRAWDŹ: wzory i formularze do pobrania

Podstawa prawna:

  • Ustawa z 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2020 r. poz. 471)
  • Rozporządzenie Ministra Rozwoju z 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (DzU z 2020 r. poz. 1609)