Umowa o roboty budowlane: wzór do pobrania z omówieniem
Umowa o roboty budowlane chroni interesy obu stron, a w razie sporu ułatwia dochodzenie roszczeń. Wyjaśniamy, co powinna zawierać umowa? Gotowy wzór umowy o roboty budowlane: do pobrania.
Zatrudniając wykonawcę, który zrealizuje dla nas określoną inwestycję budowlaną musimy pamiętać o podpisaniu stosownej umowy. Warto zadbać o prawidłowe skonstruowanie umowy o roboty budowlane, stanowi ona bowiem nie tylko podstawę wzajemnych oczekiwań stron, ale też kluczowy dowód na wypadek ewentualnego sporu. Wyjaśniamy, jak skonstruować umowę o roboty budowlane, tak aby była ona nie tylko poprawna i zgodna z przepisami, ale też korzystna dla inwestora.
Umowa o roboty budowlane jest tzw. umową nazwaną, ponieważ została szczegółowo uregulowana w przepisach art. 647-658 kodeksu cywilnego (dalej: kc). Jest ona pochodną umowy o dzieło, która została wyodrębniona w przepisach kc ze względu na specyfikę samego obiektu budowlanego oraz profesjonalny charakter wykonawcy, a także z powodu obszernego i odrębnego uregulowania problematyki budowlanej w przepisach prawa administracyjnego.
Umowa o roboty budowlane: definicja
W praktyce dla umowy o roboty budowlane stosowane są różnorodne nazwy, np. umowa o realizację inwestycji budowlanej, umowa o wykonanie budynku, umowa o budowę domu itp. Z różnorodności tych nazw wynika, że przedmiotem tej umowy są nie tylko roboty budowlane, ale też realizowany w ich wykonaniu obiekt.
Definicja umowy o roboty budowlane została zawarta w art. 647 kc. Zgodnie z tym przepisem przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.
Ważne! Należy odróżnić umowę o roboty budowlane od umowy o wykonanie projektu budynku. Ta druga zawierana jest z projektantem i zazwyczaj poprzedza zawarcie umowy o roboty budowlane.
Z zacytowanej powyżej definicji umowy o roboty budowlane wynika, że kluczowymi elementami decydującymi o ważności tej umowy są:
- zobowiązanie się wykonawcy do oddania przewidzianego w umowie obiektu,
- wykonanie przez wykonawcę obiektu zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej,
- zobowiązanie się inwestora do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót (przekazanie terenu budowy, dostarczenie projektu),
- zobowiązanie się inwestora do odebrania obiektu,
- zobowiązanie się inwestora do zapłaty umówionego wynagrodzenia.
Ważne! Podczas realizacji usługi budowlanej strony powinny kierować się nie tylko postanowieniami umowy o roboty budowlane, ale także projektem, zasadami wiedzy technicznej oraz przepisami ustawy Prawo budowlane (dalej: upb).
Pobierz przykładowy wzór umowy o roboty budowlane - wzór do pobrania - pdf >>>
W jakiej formie zawrzeć umowę o roboty budowlane?
Z art. 648 § 1 kc wynika, że co do zasady każda umowa o roboty budowlane powinna być zawarta na piśmie, a wymagana dokumentacja budowlana powinna stanowić jej część składową. Należy jednak podkreślić, że brak formy pisemnej nie powoduje nieważności takiej umowy. Oznacza to, że umowa zawarta w formie ustnej będzie ważna. Należy jednak pamiętać, że w razie ewentualnych sporów mogą pojawić się spore problemy z udowodnieniem konkretnych uzgodnień pomiędzy stronami. Dlatego też zaleca się, aby nawet w przypadku drobniejszych prac budowlanych umowę taką zawierać w formie pisemnej.
Co powinna zawierać umowa o roboty budowlane? Zawierając umowę o roboty budowlane powinniśmy zadbać, aby znalazły się w niej tzw. istotne postanowienia umowy.
1. Określenie stron umowy o roboty budowlane
Pierwszym takim istotnym postanowieniem jest określenie stron umowy. W przypadku umowy o roboty budowlane stronami umowy są inwestor (w treści umowy zwany zazwyczaj zamawiającym) oraz wykonawca. Mogą to być zarówno osoby fizyczne, prawne, jak i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Nie jest tu wymagane, aby którakolwiek ze stron była przedsiębiorcą.
Jako inwestor zamawiamy realizację określonej usługi budowlanej i finansujemy inwestycję. Nie ma jednak przeszkód, abyśmy zadania te zlecili (w osobnej umowie) tzw. inwestorowi zastępczemu (podmiotowi wyspecjalizowanemu). Wówczas to jego obowiązkiem będzie przygotowanie, organizacja, zarządzanie i rozliczenie całego procesu. My zaś, jako tzw. inwestor bezpośredni, nie będziemy musieli w ogóle angażować się w relacje z wykonawcą.
Wykonawcą jest strona, której zlecamy realizację inwestycji. Jeżeli wykonawca samodzielnie i bezpośrednio zajmuje się wykonaniem robót to jest to tzw. generalny wykonawca. Jeśli zaś nasz wykonawca korzysta z pomocy innych wyspecjalizowanych podmiotów to mówimy wówczas o wykonawcy głównym oraz podwykonawcach. Często zdarza się, że główny wykonawca ogranicza się do samego organizowania procesu budowlanego, nie wykonując żadnych robót. Zgodnie z art. 647(1) kc, do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. A zatem to my decydujemy, czy wykonawca może zatrudnić podwykonawców. Należy pamiętać, że umowa z podwykonawcami musi być zawarta w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. Jako inwestor ponosimy wraz z generalnym wykonawcą solidarną odpowiedzialność za umowy zawierane ze wszystkimi podwykonawcami. Przepis ten ma na celu ochronę interesów podwykonawców, jeśli podmiot, z którym bezpośrednio zawarły umowę (np. wykonawca częściowy), nie będzie chciał zapłacić.
2. Przedmiot umowy o roboty budowlane
Bardzo ważne jest precyzyjne określenie przedmiotu umowy o roboty budowlane, czyli zakresu zlecanych prac. Określenie to powinno być jak najbardziej szczegółowe. Można uczynić to w samej umowie bądź też w odrębnym dokumencie takim jak projekt, plan, czy też specyfikacja techniczna. Dokumenty takie pomagają uszczegółowić opis przedmiotu umowy. Powinny one określać cel oraz wymagania, jakie stawia się danej usłudze, harmonogram poszczególnych prac, zakres i sposób wykonania zadania inwestycyjnego, oraz kosztorys.
3. Obowiązki i uprawnienia stron w umowie o roboty budowlane
W umowie o roboty budowlane należy precyzyjnie określić obowiązki i uprawnienia obu stron.
Do obowiązków inwestora należą przede wszystkim:
- przygotowanie robót – czyli zorganizowanie dla wykonawcy odpowiedniego terenu do wykonywania prac budowlanych. Dla przykładu, jeśli usługa obejmuje malowanie ścian w domu, przygotowaniem robót będzie uprzątnięcie domu przed wejściem wykonawców, wyniesienie przeszkadzających przedmiotów, zabezpieczenie mebli, podłóg, okien itp.,
- współdziałanie przy realizacji usługi - chodzi tu o współdziałanie przy podejmowaniu decyzji w sprawach od niego zależnych, wyrażanie zgody na zatrudnienie podwykonawców itp.,
- odebranie wykonanych prac,
- zapłata wynagrodzenia wykonawcy.
Natomiast do obowiązków wykonawcy należą:
- zabezpieczenie terenu prac - wykonawca ponosi odpowiedzialność za szkody, jakie mogą powstać podczas wykonywanej usługi, dlatego powinien dopilnować, aby przekazywany mu przez inwestora teren był odpowiednio zabezpieczony. Wykonawca powinien zgłosić inwestorowi wszystkie okoliczności, które mogą przeszkodzić w wykonaniu robót,
- wykonanie prac – podstawowym obowiązkiem wykonawcy jest wykonanie zleconych prac zgodne z umową i normami prawa budowlanego, a także z ewentualnym projektem,
- oddanie wykonanych prac.
Wykonawca ma prawo do:
- wynagrodzenia,
- oczekiwania od inwestora podjęcia czynności związanych z przygotowaniem robót.
Inwestor ma prawo do:
- kontroli sposobu spełnienia świadczenia,
- żądania wykonania zobowiązania zgodnie z umową, obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej.
Generalnie jako inwestor mamy możliwość ustalania dni i godzin pracy, opracowania jej systemu oraz sposobu jej wykonywania. Powinniśmy także zorganizować odpowiedni sprzęt, pomieszczenie i materiały, jak również udzielić zleceniobiorcy właściwych wskazówek. Zadaniem tego drugiego jest z kolei uszanowanie ustalonych dla niego obowiązków i prawidłowe wykonywanie pracy.
4. Zakup, dostarczenie i rozliczenie materiałów
W umowie o roboty budowlane warto też ustalić, która ze stron ma zakupi materiały i dostarczy je na teren budowy. Jeśli zdecydujemy wspólnie, że będzie to zadanie wykonawcy, w umowie można zawrzeć taki zapis: „Wykonawca zobowiązuje się do kupowania i dostarczenia na teren budowy wszystkich materiałów niezbędnych do wykonania uzgodnionych prac”.
Powinniśmy być szczególnie ostrożni w tej kwestii, ponieważ w praktyce przy rozliczaniu za materiały często zdarzają się przypadki naciągania klientów przez nieuczciwych wykonawców na dodatkowe koszty. Dlatego kwestię kupowania materiałów, kontroli ich zużycia oraz rozliczeń powinniśmy precyzyjnie określić w umowie z wykonawcą. Aby uniknąć ewentualnych problemów warto zawrzeć w umowie zapis, że rozliczenie kosztów zakupu materiałów następuje wyłącznie na podstawie dowodów zakupu, czyli faktur. Wykonawca powinien wykazać, że potrzebne materiały kupił w ilości potrzebnej do wykonania pracy i dostarczył je do naszego domu.
Powinniśmy też unikać wypłacania wykonawcy zaliczek na poczet zakupu materiałów. Znacznie korzystniejsza jest dla nas sytuacja, kiedy wykonawca kupuje materiały za swoje pieniądze, a my mamy obowiązek zwrotu wydatków w krótkim terminie po przywiezieniu ich do naszego domu. Niestety nie unikniemy obowiązku sprawdzania na bieżąco, jakie materiały i w jakiej ilości zostały rzeczywiście zużyte. Jeśli jednak brakuje nam czasu lub odpowiedniej wiedzy, możemy rozważyć zatrudnienie do tych czynności fachowca (inwestora zastępczego, o którym mowa powyżej), który będzie je wykonywał w naszym imieniu. Wprawdzie wiąże się to z koniecznością zapłacenia dodatkowego wynagrodzenia takiej osobie, jednak korzyści płynące z takiego rozwiązania powinny nam to zrekompensować.
5. Umowa o roboty budowlane: forma wynagrodzenia
Powinniśmy też dokładnie określić w umowie o roboty budowlane, na jakich zasadach płatne będzie wynagrodzenie (w częściach, np. po wykonaniu odpowiednich etapów prac bądź w całości przed lub po zakończeniu robót). Z art. 649(4) kc wynika, że nie możemy odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania robót budowlanych, jeżeli wykonawca był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z naszej przyczyn. Jednakże w wypadku takim możemy odliczyć to, co wykonawca oszczędził z powodu niewykonania robót budowlanych.
POLECAMY: Rozliczenie robót budowlanych: ryczałt czy kosztorys? Jakie są wynagrodzenia?
Uzgodnienia dotyczące rozliczeń z wykonawcą w umowie o roboty budowlane powinny regulować sposób ustalenia wynagrodzenia oraz terminy zapłaty. Wynagrodzenie może być ustalone jako wynagrodzenie kosztorysowe albo wynagrodzenie ryczałtowe. Wynagrodzenie kosztorysowe określa się na podstawie planowanych prac i przewidywanych kosztów. Takie wynagrodzenie może być podwyższone na skutek zmiany zakresu prac lub zmiany kosztów wykonania prac. Kosztorys powinien opisywać każdą pracę, jej zakres oraz wynagrodzenie za jednostkę pomiaru oraz za całość (np. wylewanie posadzki – 2 zł/1m2 x 160 m2 = 320 zł + VAT, tynkowanie zewnętrznej elewacji – 4,50 zł x 1m2 x 160 m2 = 720 zł + VAT).
Wynagrodzenie ryczałtowe określa się jako sumę pieniędzy za wykonanie umówionego dzieła. Jeśli zdecydujemy się na wynagrodzenie ryczałtowe, to wykonawca przyjmujący zamówienie nie będzie mógł żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Oczywiście strony mogą umówić się w umowie inaczej, np. przewidzieć możliwość modyfikacji takiego wynagrodzenia w określonych sytuacjach. Niemniej jednak generalnie wynagrodzenie ryczałtowe jest dla nas dużo bezpieczniejsze niż wynagrodzenie kosztorysowe.
Terminy zapłaty wynagrodzenia mogą być ustalone jednorazowo po zakończeniu całości prac albo częściami po wykonaniu poszczególnych etapów. W wypadku rozliczeń częściowych powinniśmy zatrzymać umówioną część wynagrodzenia za dany etap (np. 10%) do czasu zakończenia całości prac. Zapłata wynagrodzenia powinna być uzależniona od odbioru prac danego etapu lub całości przez zamawiającego bez zastrzeżeń.
6. Gwarancja zapłaty za roboty budowlane
Z art. 649(1)-649(5) kc wynika, że na żądanie wykonawcy mamy obowiązek udzielić mu gwarancji zapłaty za wykonywane prace w celu zabezpieczenia terminowej zapłaty umówionego wynagrodzenia. Gwarancja ta ma na celu chronić wykonawcę oraz dalszych wykonawców przed uchyleniem się inwestora od zapłaty wynagrodzenia czy nieterminową zapłatą (bowiem zwłoka inwestora w zapłacie wynagrodzenia może doprowadzić do upadłości wykonawcy lub podwykonawców). Prawo wykonawcy lub podwykonawcy do żądania gwarancji zapłaty nie może być wyłączone ani ograniczone w drodze umowy. Ponadto gdybyśmy chcieli odstąpić od umowy z tego powodu, będzie to bezskuteczne (art. 649(2) kc).
Natomiast wykonawca, jeżeli nie uzyska żądanej gwarancji zapłaty w wyznaczonym przez siebie terminie (nie może być krótszy niż 45 dni), może odstąpić od umowy z naszej winy ze skutkiem na dzień odstąpienia. Brak bowiem żądanej gwarancji zapłaty stanowi przeszkodę w wykonaniu robót budowlanych z przyczyn dotyczących inwestora.
7. Rozwiązanie, wypowiedzenie lub odstąpienie od umowy o roboty budowlane
Możemy zawrzeć w umowie o roboty budowlane postanowienie, że obie strony mogą rozwiązać umowę na mocy obustronnego porozumienia. W takim przypadku musimy ustalić z wykonawcą sposób wzajemnych rozliczeń. Ponadto strony mogą też postanowić, że każda z nich będzie miała prawo do wypowiedzenia umowy z zachowaniem odpowiednich terminów.
Stosownie do przepisów kodeksu cywilnego mamy prawo odstąpić od umowy w następujących sytuacjach:
- jeżeli wykonawca opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem robót budowlanych tak bardzo, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w umówionym terminie (art. 635 kc)
- jeżeli wykonawca po wezwaniu realizuje nadal roboty w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową (art. 636 § 1 kc).
Ponieważ do umowy o roboty budowlane stosuje się przepisy dotyczące umowy o dzieło, możemy również odstąpić od umowy na podstawie art. 644 kc. Z przepisu tego wynika, że dopóki dzieło nie zostało ukończone, możemy w każdej chwili odstąpić od umowy płacąc wykonawcy umówione wynagrodzenie. Jednakże w takim wypadku możemy odliczyć to, co wykonawca oszczędził z powodu niewykonania dzieła. Na podstawie tego przepisu mamy prawo odstąpić od umowy o roboty budowlane w każdym czasie, nawet bez podania jakichkolwiek powodów (np. w przypadku utraty zaufania do wykonawcy).
Bardzo ważne, aby wszystkie ważne i korzystne dla nas uzgodnienia zawrzeć w umowie z wykonawcą. Pamiętajmy, że umowa o roboty budowlane jest tak zwaną umową rezultatu, a zatem umową o dzieło. Oznacza to, że jeśli pominiemy coś w umowie, to w tym pominiętym zakresie zastosowanie znajdą przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umowy o dzieło.
Jeżeli zdecydujemy się odstąpić od umowy o roboty budowlane z powodu zwłoki wykonawcy, powinniśmy ocenić, jaką część prac wykonawca wykonał, czy jakość wykonania jest odpowiednia i czy tak wykonaną część prac może wykorzystać nowozatrudniony przez nas wykonawca. Powinniśmy też ocenić, czy prace zostały wykonane zgodnie z terminami uzgodnionymi w umowie. Jeżeli te warunki zostały spełnione, wówczas możemy zapłacić umówione wynagrodzenie za ten etap prac, ewentualnie potrącając część wynagrodzenia z tytułu kary umownej za niewykonanie całości prac w terminie. Możemy również zachować część wynagrodzenia na poczet odszkodowania, o ile szkoda przewyższa zastrzeżoną karę umowną. Mamy jednak pełne prawo powstrzymać się z zapłatą jakiejkolwiek części wynagrodzenia, jeżeli wykonane prace nie mają dla nas rzeczywistej wartości, np. dlatego, że są wadliwie wykonane albo jeżeli zatrudnienie innego wykonawcy spowoduje konieczność zapłaty wyższej ceny, w wyniku czego poniesiemy szkodę. W razie jakichkolwiek wątpliwości możemy negocjować z wykonawcą, bądź postarać się o ekspertyzę rzeczoznawcy, który rozstrzygnie wątpliwości. Jeśli okaże się, że porozumienie z wykonawcą jest niemożliwe, warto zasięgnąć opinii doświadczonego prawnika w celu oceny szans powodzenia na wypadek, gdyby wykonawca zdecydował się na dochodzenie zapłaty wynagrodzenia na drodze sądowej.
8. Odpowiedzialność stron w umowie o roboty budowlane
Zarówno wykonawca, jak i inwestor ponoszą przede wszystkim odpowiedzialność kontraktową na zasadach ogólnych, czyli za szkody związane z nieprawidłowym wykonaniem umowy, opóźnieniem bądź zwłoką. Możemy jednak zmodyfikować w umowie zasady odpowiedzialności, a także zastrzec określone kary umowne jako elementy dodatkowe.
Przede wszystkim wykonawca ponosi odpowiedzialność za prawidłowe wykonanie robót budowlanych. Zakres tej odpowiedzialności dotyczy też opóźnienia z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła przez wykonawcę do takiego stopnia, że nie zdoła on zakończyć prac w czasie określonym w umowie. Wówczas, jak już wspomniano, przysługuje nam prawo – bez wyznaczania terminu dodatkowego – odstąpienia od umowy przed upływem terminu do wykonania tego dzieła.
Wykonawca ponosi także odpowiedzialność za wykonanie robót budowlanych w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową. W tym wypadku mamy prawo wezwać wykonawcę do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego przez nas terminu, możemy odstąpić od umowy albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonywanie dzieła innemu wykonawcy.
Odpowiedzialność wykonawcy dotyczy też terminowego wykonania prac. Jeśli wykonawca dopuszcza się zwłoki z wykonaniem umowy, możemy wyznaczyć mu odpowiedni termin z informacją, iż w razie jego bezskutecznego upływu odstąpimy od umowy.
Ponadto wykonawca odpowiada za wady w wykonaniu robót budowlanych. Jeśli wykonane roboty mają wady, możemy żądać ich usunięcia w odpowiednim terminie. W przypadku, gdy wad nie da się usunąć albo gdy z okoliczności sprawy wynika, że wykonawca ich nie zdoła usunąć w czasie odpowiednim, możemy odstąpić od umowy. Uprawnienie do odstąpienia od umowy o roboty budowlane przysługuje nam w sytuacji, gdy stwierdzone wady są istotne. W przypadku wad nieistotnych możemy jedynie żądać obniżenia wynagrodzenia za wykonanie usługi.
9. Terminy
W umowie o roboty budowlane powinniśmy też określić wszelkie istotne terminy związane z realizacją usługi, tj.:
termin przekazania terenu,termin rozpoczęcia robót przez wykonawcę,termin zakończenia robót przez wykonawcę,termin odbioru końcowego robót,termin usunięcia wad wykrytych przy odbiorze, jeśli takie będą,termin płatności wynagrodzenia.
10. Umowa o roboty budowlane: kary umowne
Zastrzegane w umowie o roboty budowlane tzw. kary umowne stanowią swego rodzaju odszkodowanie z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań umownych. Istota kary umownej polega na obowiązku zapłaty określonej sumy pieniężnej w wypadku określonym w umowie, na przykład niewykonania prac w ustalonym terminie. W praktyce zazwyczaj ustala się karę w określonej kwocie pieniężnej albo w umówionym procencie wynagrodzenia (np. 1%) za każdy dzień zwłoki.
W ramach umowy o roboty budowlane warto ustalić w szczególności kary umowne za niedotrzymanie terminów wykonania poszczególnych etapów prac oraz za nieusunięcie wad stwierdzonych przy odbiorze w uzgodnionych terminach. Warto także dodać w umowie, że w wypadku gdy kara umowna nie pokryje poniesionej przez nas szkody, będziemy mieli prawo do odszkodowania uzupełniającego.
Umowa o roboty budowlane: przedawnienie roszczeń
Roszczenia wynikające z umowy o wykonanie robót budowlanych przedawniają się z upływem 2 lat od dnia oddania dzieła. Jeśli jednak dzieło nie zostało oddane, początkiem biegu terminu przedawnienia tych roszczeń jest dzień, w którym zgodnie z umową powinno być ono oddane.
W przypadku powierzenia wykonania lub poprawienia prac osobie innej niż wykonawca termin oddania dzieła ulega przesunięciu. Dlatego w tym wypadku przyjmuje się, że bieg terminu przedawnienia roszczeń o zwrot kosztów poprawienia dzieła rozpoczyna się nie wg ogólnej zasady, a od dnia oddania poprawionych pac, a gdyby prace nie zostały oddane - od tego terminu, jaki wyznaczyliśmy na ich wykonanie.
Zgodnie z art. 642 kc, jeśli nie zawarliśmy innych postanowień w umowie o roboty budowlane, to wynagrodzenie wykonawcy staje się wymagalne z chwilą oddania dzieła. W praktyce często zdarza się, że strony ustalają termin zapłaty wynagrodzenia na określony czas po oddaniu dzieła. Nierzadko też ciężar finansowania dzieła przez inwestora jest warunkiem jego wykonania. W tej sytuacji pojawia się pytanie, czy w przypadku ustalenia terminu wynagrodzenia na czas przekraczający 2 lata od dnia oddania dzieła, zastosowanie znajduje ogólna reguła dotycząca okresu przedawnienia. Trudno przyjąć, aby jeszcze przed powstaniem wymagalności roszczenia mogło ono ulec przedawnieniu. Dlatego w takim przypadku należy uznać, że termin przedawnienia nie powinien być liczony od chwili oddania dzieła, ale od dnia wymagalności roszczenia o zapłatę wynagrodzenia.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.),
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1333 ze zm.).
SPRAWDŹ: wzory i formularze do pobrania
- Pozwolenie na budowę: wzór wniosku
- Zgłoszenie budowy: wzór wniosku
- Zgłoszenie robót budowlanych
- Zgłoszenie rozbudowy budynku
- Zgłoszenie nadbudowy – adaptacja poddasza
- Zawiadomienie o rozpoczęciu robót budowlanych
- Protokół: przekazanie terenu budowy
- Wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy
- Wzór zawiadomienia o zakończeniu robót budowlanych
- Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego
- Zmiana pozwolenia na budowę domu. Wniosek i procedura
- Pozwolenie na rozbiórkę
- Zgłoszenie nabycia nieruchomości: druk IN-1
- Przeniesienie zgłoszenia budowy lub innych robót budowlanych
- Przeniesienie pozwolenia na budowę
- Możliwość przyłączenia do sieci wodno-kanalizacyjnej: wniosek
- Jak uzyskać tymczasowe przyłącze prądu budowlanego