Ile kosztuje prąd budowlany - jak uzyskać tymczasowe przyłącze prądu budowlanego

Wyjaśniamy, ile kosztuje prąd budowlany i jakie formalności załatwić, by uzyskać tymczasowe przyłącze prądu budowlanego. Jedną z podstawowych bolączek inwestora przed rozpoczęciem budowy, jest zapewnienie na czas jej trwania dostępu do energii elektrycznej.

Prąd elektryczny to niewątpliwie jedno z podstawowych mediów, bez którego nie zdołamy zrealizować inwestycji budowlanej. O ile bowiem kanalizację możemy zastąpić zbiornikiem na nieczystości, zamiast bieżącej wody skorzystać ze studni, a zamiast gazu z innych elementów zasilających, choćby właśnie z prądu, o tyle samej energii elektrycznej nie zastąpimy żadnym innym rozwiązaniem. Dlatego też zapewnienie dostępu do niej na czas trwania budowy, jest kluczowe dla jej pomyślnej realizacji.

Czym jest przyłącze energetyczne

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, jak rozumieć pojęcie przyłącza energetycznego. Otóż, jest to element sieci elektroenergetycznej służący do przyłączenia instalacji odbiorczej o wymaganej mocy przyłączeniowej pobieranej z systemu dystrybucji energii elektrycznej. Innymi słowy jest to odcinek zewnętrznej instalacji elektrycznej łączący linię elektroenergetyczną z instalacją odbiorczą, czyli instalacją prowadzącą do licznika energii elektrycznej. Natomiast odcinek prowadzący od licznika przez nasz budynek to już instalacja wewnętrzna.

Rodzaje przyłącza energetycznego

Przyłącza elektroenergetyczne można podzielić na kilka rodzajów, w zależności od danego kryterium. Wyróżniamy zatem:

1) ze względu na sposób doprowadzenia zasilania:

• przyłącza napowietrzne - najczęściej spotykane są na terenach mało zurbanizowanych tj. wiejskich i podmiejskich, gdzie istnieją już sieci napowietrzne. Mogą być wykonane przewodami gołymi lub izolowanymi. Przewody te mocowane są najczęściej bezpośrednio do muru budynku przyłączanego z wykorzystaniem wysięgnika lub haków. Przyłącza napowietrzne realizowane są zazwyczaj poprzez napowietrzne podłączenie od przewodów linii napowietrznej do złącza umieszczonego na stojaku dachowym bądź też umocowanego do ściany domu, który chroniony jest izolatorem.

• przyłącza kablowe - są najczęściej stosowanym sposobem doprowadzenia energii do budynków stojących na obszarze zurbanizowanym. Kabel dzięki naturalnemu uziemieniu (jest ułożony w ziemi) tłumi ewentualne przepięcia powstające w wyniku wyładowań atmosferycznych do sieci elektroenergetycznej, dlatego jest korzystniejszym sposobem zasilania budynku. Kable są jednak narażone na procesy starzeniowe związane z kwasowością gleby - szczególnie w miejscach ich łączenia, dlatego aby ograniczyć ilość muf stosuje się złącza kablowe, w których następuje łączenie kabli lub złącza kablowo-pomiarowe wyposażone w panel licznikowy i będące elementem krańcowym przyłącza. A zatem przyłącze kablowe prowadzone jest od linii kablowej podziemnej do posesji bądź od najbliższego słupa linii napowietrznych. W przypadku podłączenia kablowego skrzynkę z licznikiem umiejscawia się zazwyczaj w linii ogrodzenia Taka lokalizacja licznika jest wygodnym rozwiązaniem, gdyż nie wymaga udziału inwestora podczas odczytu liczników.

Zapamiętaj! Wybierając między przyłączem napowietrznym a kablowym, warto wziąć pod uwagę zarówno kwestie techniczne, jak i finansowe. Wykonanie przyłącza napowietrznego jest bez wątpienia rozwiązaniem tańszym niż w przypadku przyłącza kablowego. Z drugiej jednak strony instalacja napowietrzna zawsze szpeci elewację budynku i jest narażona na rozmaite szkody związane m.in. z warunkami atmosferycznymi, spadającymi gałęziami drzew itp.

2) rodzaj przyłącza ze względu na liczbę faz:

• przyłącza jednofazowe - przeznaczone są dla mieszkań i domów o standardowym poziomie zużycia energii elektrycznej. Jeśli dom chcemy ogrzewać węglem i drewnem, a prąd ma służy do oświetlenia domu i użytkowania podstawowych urządzeń, jak np. pralka, lodówka czy telewizor, to przyłącze jednofazowe będzie wystarczające. Instalacja jednofazowa posiada napięcie 230 V i umożliwia przesył mocy do 6 kW. To wystarczy rozwiązanie, by korzystać ze standardowych sprzętów RTV i AGD, wykorzystywanych w większości domów.

• przyłącza trójfazowe - instalacja trójfazowa, tzw. siła posiada napięcie 230/400 V. Jest to układ złożony z trzech obwodów elektrycznych prądu przemiennego. Umożliwia przesył już powyżej 3 kW, ale przeważnie stosuje się ją powyżej mocy umownej 6 kW. Instalacja trójfazowa będzie konieczna w przypadku gospodarstw domowych, które mają być ogrzewane elektrycznością oraz korzystających z wielu sprzętów. A zatem jeśli w naszym domu zamierzamy często korzystać z pralki, zmywarki, suszarki, kuchenki elektrycznej, płyty indukcyjnej, a do tego przewidujemy pracę na komputerze, to układ jednofazowy zdecydowanie nie będzie wystarczający i znacznie lepszym rozwiązaniem będzie podział instalacji na kilka obwodów jednofazowych. Warto przy tym pamiętać, aby tak rozłożyć ładunek elektryczny, by wszystkie trzy fazy były obciążone jednakowo. System trójfazowy wykorzystywany jest zazwyczaj w firmach, zakładach produkcyjnych i dużych gospodarstwach domowych.

 3) rodzaj przyłącza ze względu na poziom napięcia:

• przyłącza niskiego napięcia - są to przyłącza o poziomie napięcia poniżej 1 kV. Wykorzystywane są do dostarczania energii elektrycznej do indywidualnych odbiorców. (np. dla budynków mieszkalnych).
• przyłącza średniego napięcia - są to przyłącza o poziomie napięcia pomiędzy 1 a 60 kV. Stosowane są do przesyłu energii elektrycznej na średnie odległości i do rozdziału energii elektrycznej. Średnie napięcia służą również do bezpośredniego zasilania maszyn elektrycznych wysokiej mocy, a zatem będą dobrym rozwiązaniem np. dla zakładów przemysłowych.

Choć inwestor ma prawo dokonać wyboru systemu podłączenia prądu, to o ostatecznych warunkach założenia instalacji decyduje zawsze zakład energetyczny kierując się przede wszystkim możliwościami technicznymi.

Ważne! Zakład energetyczny ma prawo odmówić wykonania przyłączy, jeżeli jest to ekonomicznie uzasadnione. W takim przypadku może od inwestora żądać pokrycia kosztów wykonania takiego przyłącza.

Prąd docelowy czy prąd tymczasowy - prąd budowlany

W pierwszej kolejności należy rozważyć, czy lepszym rozwiązaniem będzie założenie od razu instalacji docelowej, z której skorzystamy podczas budowy i która następnie posłuży nam w wybudowanym już budynku, czy też skorzystamy z przyłącza tymczasowego (zwanego prądem budowlanym) wyłącznie na czas trwania budowy.

To pierwsze rozwiązanie jest niewątpliwie znacznie bardziej korzystne – całą procedurę przyłączania przechodzimy bowiem tylko raz i tylko raz ponosimy związane z tym koszty. Jednak założenie instalacji docelowej nie zawsze jest możliwe, głównie z uwagi na czas jej budowania. O ile bowiem na przyłącze tymczasowe czeka się ok. 1 do 2 miesięcy, o tyle na założenie stałej instalacji - nawet powyżej pół roku. Jeśli więc nie przewidzieliśmy tych czynności odpowiednio wcześniej przed rozpoczęciem prac budowlanych, a jednocześnie zależy nam na czasie, to pozostaje nam możliwość skorzystania z rozwiązania tymczasowego, czyli prądu budowlanego.

Prąd tymczasowy to specjalna taryfa energii elektrycznej, którą dostawca sprzedaje nam na czas budowy domu lub innych prac budowlano-montażowych. Prąd budowlany dostarczać może lokalny dostawca energii lub dowolna firma, która posiada koncesję na obrót energią elektryczną. Zakład instaluje na działce tymczasową rozdzielnię elektryczną (zazwyczaj montowana jest na słupie energetycznym), od której prowadzony jest kabel wprost na naszą budowę. Koszt wykonania takiego przyłącza zależy od warunków sieciowych.

Ważne! Przyłącze tymczasowe takie nie może być użytkowane dłużej niż rok.

Po zakończeniu budowy może nastąpić zamiana prądu budowlanego na stały. W tym celu niezbędne będzie dopełnienie formalności oraz przedstawienie dostawcy dokumentów potwierdzających częściowe lub całkowite zakończenie budowy.

Skąd czerpać energię

W praktyce, gdy działka nie ma jeszcze docelowego przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, wykorzystywane są zazwyczaj dwa sposoby zapewnienia dostępu do prądu budowlanego (tj. na czas trwania budowy) - najczęściej prąd pobierany jest z sieci elektroenergetycznej bądź z agregatu prądotwórczego.

Niektórzy decydują się też na pobieranie energii elektrycznej od sąsiadów. Jeżeli w bezpośredniej odległości od naszej działki znajdują się inne budynki mieszkalne, takie rozwiązanie wydaje się najprostsze i najkorzystniejsze finansowo – z sąsiadem zawsze przecież można się jakoś dogadać.

Prąd od sąsiada

Na pierwszy rzut oka czerpanie prądu z sąsiedniej nieruchomości faktycznie wydaje się najlepszym rozwiązaniem. Prąd „mieszkalny”, którym dysponuje sąsiad jest znacznie tańszy od prądu budowlanego. Niestety taki sposób jest nielegalny!

Zgodnie z art. 3 pkt 18 ustawy prawo energetyczne, proceder nielegalnego poboru energii elektrycznej polega na pobieraniu paliw lub energii:

• bez zawarcia umowy,
• z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub
• poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy;

Ważne! W przypadku nielegalnego poboru prądu zakład energetyczny może pobrać opłatę "karną" w wysokości nawet do pięciokrotności obowiązującej stawki lub dochodzić swoich praw na drodze cywilnej z tytułu poniesionej szkody.

Co więcej, jeśli prawda wyjdzie na jaw, co jest bardzo prawdopodobne, konsekwencje poniesiemy nie tylko my, ale także nasz sąsiad, który zostanie oskarżony o bezprawne odsprzedawanie energii. W najlepszym razie zarówno nam jak i sąsiadowi grozi wysoka kara finansowa, w najgorszym – kara pozbawienia nawet do lat 5.

Może się też zdarzyć, że nasz sąsiad, który również się buduje jako pierwszy uzyskał dostęp do prądu budowlanego i teraz chce się z nami „podzielić”. Wydawałoby się, że sytuacja jest uczciwa, bo przecież w takim przypadku sprzedawca energii nie ponosi praktycznie żadnych strat. Jeśli jednak zakład energetyczny nie wyrazi zgody na takie rozwiązanie – co jest mało prawdopodobne – to również będzie to działanie nielegalne.

Pomijając jednak kwestie prawno-finansowe związane z „pożyczaniem” prądu od sąsiada, warto pamiętać, że przy takim rozwiązaniu zdani jesteśmy całkowicie na jego łaskę. Jeśli z jakichkolwiek powodów sąsiadowi „odwidzi się” udzielanie nam takiej pomocy, budowa stanie w miejscu i możemy mieć poważne problemy z jej ponownym rozpoczęciem. Trzeba będzie się bowiem starać o legalne przyłączę, a wówczas może wyjść na jaw nasz dotychczasowy bezprawny proceder.

Prąd budowlany z sieci elektroenergetycznej

W praktyce najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest pobór prądu budowlanego z sieci elektroenergetycznej. Taki sposób jest legalny, jednak wymaga on dopełnienia sporej ilości formalności. Wszystko zależy od konkretnego przypadku - prowizoryczne doprowadzenie prądu na czas budowy trwa zazwyczaj ok. miesiąca, ale może się zdarzyć, że proces taki przeciągnie się nawet do roku.

O wykonanie przyłącza budowlanego, zwanego też „prowizorką” lub „erbetką”, powinniśmy się zwrócić do zakładu energetycznego, który zrobi to na nasz koszt z linii napowietrznej lub kablowej. Możemy też poprosić wybranego elektryka o poprowadzić prądu ze skrzynki przyłączeniowej, doprowadzonej już przez zakład energetyczny do naszej działki i zlokalizowanej w jej granicy (w linii ogrodzenia).

Przeczytaj też:

Jak przyłączyć dom do sieci elektroenergetycznej >>>

Zdarza się, że w linii ulicy przedsiębiorstwo energetyczne montuje skrzynkę przyłączeniową, która obsługuje jednocześnie kilka sąsiadujących ze sobą działek. Jeśli należy do nich nasza działka to mamy prawo poprowadzić z niej nasze przyłącze.

Ważne! Aby poprowadzić przyłącze z tak zamontowanej skrzynki przyłączeniowej, musimy uzyskać zgodę zakładu energetycznego. Zakład musi też dokonać jego odbioru. Przyłącze staje się aktywne w momencie założenia licznika i podpisania umowy o dostawę prądu.

O prąd na działce możemy się też postarać jeszcze zanim zdecydujemy się na budowę domu. Wystarczy wystąpić o doprowadzenie prądu na tzw. cele rekreacyjne. Jeśli zechcemy później rozpocząć budowę, trzeba będzie jedynie zgłosić to do sprzedawcy energii i zakładu energetycznego, aby odebrać licznik i uzyskać przydział mocy. Dzięki takiemu rozwiązaniu zapewnimy sobie prąd na czas budowy bez konieczności załatwiania wielu kwestii technicznych związanych z doprowadzaniem prądu budowlanego.

Prąd budowlany z agregatu prądotwórczego

Alternatywą dla doprowadzenia prądu budowlanego z sieci elektromagnetycznej jest wykorzystanie agregatu prądotwórczego. To urządzenie, które autonomicznie wytwarza prąd i dostarcza go w odpowiedni sposób do konkretnej instalacji. Siłą napędową agregatu jest paliwo, często benzyna. Urządzenia przeznaczone do użytku prywatnego mają zwykle trzy fazy z 230 V napięcia. Jednak na potrzeby budowy lepiej zastosować 400 V – umożliwi to prawidłowe działanie nawet najcięższych maszyn budowlanych.

Teoretycznie przy użyciu agregatu da się wybudować nawet cały dom, jednak w praktyce wiąże się to z wieloma problemami. Przede wszystkim agregat prądotwórczy, czy to kupiony czy tylko wypożyczony, jest rozwiązaniem kosztownym. Ponadto taki sposób pobierania prądu nie należy do najwygodniejszych. Dość powiedzieć, że każdorazowe włączenie wiertarki będzie wymagało wcześniejszego odpalenia silnika agregatu. Trzeba też pamiętać o konieczności okresowego dowożenia paliwa na działkę, a także hałasie, jaki wytwarza takie urządzenie.

Sposób ten sprawdzi się niewątpliwie w sytuacjach, gdy chwilowo możemy wstrzymać się z wykonywaniem przyłącza energetycznego, bo np. rozpoczynamy budowę pod koniec roku od niewymagających dostępu do prądu robót fundamentowych, po czym czeka nas kilkumiesięczna przerwa zimowa. Niewątpliwą korzyścią jest też fakt, iż w przypadku agregatu nie ma konieczności załatwiania uciążliwych formalności.

Przeczytaj też:

Rozdzielnica elektryczna w domu: połączenie i dobór odpowiedniego wyposażenia >>>

Jednak prędzej czy później i tak będziemy musieli postarać się o przyłączenie domu do sieci energetycznej. A zatem korzystanie z agregatu prądotwórczego najlepiej traktować jako rozwiązanie awaryjne, na tzw. czarną godzinę.

Prąd tymczasowy - jaka moc przyłączeniowa

W umowie na dostawę prądu tymczasowego zawieraną z zakładem energetycznym należy określić szczegółowe warunki dostawy oraz wybrać tzw. moc przyłączeniową (inaczej moc umowną). To, jaka moc przyłączeniowa prądu będzie nam potrzebna w trakcie realizacji prac budowlanych jest uzależnione od kilku kwestii:

• technologii budowy,
• maszyn i urządzeń elektrycznych,
• wykorzystania prądu przez ekipę budowlaną.

Ustalając moc przyłączeniową warto uwzględnić, że podczas budowy zapotrzebowanie na prąd jest znacznie większe niż podczas standardowej eksploatacji domu, oraz że prąd budowlany jest droższy niż przyłącze stałe.

W przypadku budynków jednorodzinnych na czas budowy wystarcza zazwyczaj moc w wysokości od 5 do 8 kW. Docelowa moc przyłączeniowa zależy od ilości osób w gospodarstwie domowym oraz od ilości odbiorników. Przykładowo w domu jednorodzinnym, w którym nie stosuje się ogrzewania elektrycznego, podgrzewacza wody oraz kuchni elektrycznej wystarczająca będzie moc w wysokości 10 kW. Dla domu domach z kuchnią elektryczną - ok. 15 kW, natomiast w przypadku domu ogrzewanego prądem - 30 kW. Jednak obecnie rzadko kiedy stosuje się moc poniżej 15 kW.

Prąd - taryfa budowlana

Do momentu zakończenia budowy i uzyskania zezwolenia na użytkowanie budynku obowiązuje tzw. taryfa budowlana. Dopiero później możemy wystąpić o zmianę taryfy prądu z budowlanego na zwykły, tj. stosowany w gospodarstwie domowym.

Ważne! Korzystanie w czasie budowy z prądu zwykłego jest niezgodne z prawem i skutkuje nałożeniem wysokich kar finansowych.

W aktualnej ofercie firm mamy do wyboru trzy taryfy:

• Taryfa C11 (jednostrefowa) – stała stawka za kWh przez całą dobę. Możemy korzystać z maszyn i sprzętu budowlanego zarówno w dzień, jak i w nocy bez obaw o wzrost rachunku. Jest to zatem najlepsze rozwiązanie dla osób, które zamierzają prowadzić intensywne prace bez względu na porę;
• Taryfa C12a (dwustrefowa) – stawki za kWh są dwie i zależą od pory dnia, w której korzystamy z prądu (tzw. szczytowa i pozaszczytowa). Wyższe stawki obowiązują w godz. 6-13 i 15–22. Ta opcja najlepiej sprawdzi się dla osób, które mają plan budowy i wiedzą, w jakich godzinach będą się odbywały prace i ile energii do niej potrzebują;
• Taryfa C12b (dwustrefowa) – stawki za kWh są dwie, ale w godzinach nocnych (między 22 a 6 rano) jest ona znacznie niższa. Jest to taryfa najlepsza dla inwestorów planujących większość prac budowlanych w nocy.

Różne strefy czasowe i związane z tym samym różne stawki za zużycie energii elektrycznej pozwalają na takie planowanie prac budowlanych, aby najbardziej wymagające maszyny działały w czasie tańszej taryfy. Jeśli nie wiemy, kiedy dokładnie będziemy potrzebować danego sprzętu, najlepszą opcją będzie wybór taryfy z ujednoliconą stawką.

Ile kosztuje prąd budowlany

Opłaty za budowę przyłącza tymczasowego są zryczałtowane. Wysokość opłat za prąd budowlany zależy przede wszystkim od:

• mocy przyłączeniowej,
• stawki za kwh,
• długości i rodzaju przyłącza.

W przypadku przyłącza kablowego cena prądu waha się między 140 a 200 zł za każdy kW mocy, natomiast przy przyłączu napowietrznym między 120 a 150 zł. Ostateczny koszt uzależniony jest od konkretnego dostawcy. Dla przykładu w Energa S.A. za przyłącze o mocy 8kW i długości 250 m zapłacimy 524 zł. Dłuższe o 50 m to już koszt w granicach 2500 zł. Przyłącze wykonuje na koszt inwestora zakład energetyczny. Po doprowadzeniu przez energetykę skrzynki przyłączeniowej resztę prac może wykonać wybrany elektryk. Podczas budowy ważne jest także zabezpieczenie jej terenu.

Zapamiętaj! Nawet, jeśli mamy już zawartą umowę z wybranym zakładem energetycznym, w każdej chwili możemy zmienić go na innego dostawcę, oferującego niższe ceny energii elektrycznej. W takiej sytuacji nowy sprzedawca sam załatwia wypowiedzenie umowy z poprzednim przedsiębiorstwem.

Przeczytaj też:

Jak czytać rachunek za prąd. Co oznaczają pozycje na fakturze >>>

Cena za prąd budowlany wynosi tyle co cena prądu dla firm. Są to stawki nawet o połowę wyższe od zwykłych, gdyż uwzględniają opłaty stałe uzależnione od mocy umownej. Energia ta jest prawie o 20% droższa niż w przypadku taryfy G, tj. taryfy za zwykły prąd użytkowany w gospodarstwach domowych. Znacznie wyższa jest też opłata stała. Składnik stały stawki sieciowej i stawka opłaty przejściowej mnożone są przez wybraną moc umowną. Wyższa moc umowna oznacza wyższe opłaty dystrybucyjne. Jeśli więc chcemy zaoszczędzić, powinniśmy zastanowić się nad wyborem optymalnej taryfy budowlanej i operatora. Równie ważne jest odpowiednie zaplanowanie prac na budowie. Dzięki temu możliwe jest znaczne zredukowanie opłaty za energię.

Przykładowe stawki za kWh u operatorów Energa i Tauron

Poza stawką za kWh warto też uwzględnić opłaty abonamentowe i handlowe. Przez opłatę stałą cena za prąd budowlany może znacząco wzrosnąć. Dlatego ważne jest, aby jak najszybciej zakończyć budowę i przejść na taryfę G. Dzięki odpowiedniej organizacji prac, unikaniu zastojów i szybkiemu zakończeniu prac budowlanych możemy sporo zaoszczędzić.

Zmiana taryfy prądu z budowlanego

Po zakończeniu budowy mamy prawo zmienić taryfę z prądu z budowlanego na zwykły. W tym celu należy zgłosić się do dostawcy, z którym mamy podpisaną umowę na dostawę energii elektrycznej z dokumentem potwierdzającym odbiór budynku. Oczywiście możemy też poszukać innego operatora. Zmiana taryfy energetycznej to dobry moment na zmianę dostawcy.

Ważne! Jeżeli podczas budowy korzystaliśmy z przyłącza tymczasowego, po jej zakończeniu konieczne będzie przyłączenie działki do sieci energetycznej.

Cena przyłącza do sieci energetycznej może się różnić w poszczególnych regionach kraju. W przypadku przyłącza podziemnego będzie to koszt około 67 zł za kW netto, natomiast w przypadku przyłącza napowietrznego - około 48 zł za kW. Za każdy metr powyżej standardowych 200 m zapłacimy dodatkowo co najmniej 25 zł netto (przy przyłączu podziemnym) bądź 33 zł (przy przyłączu kablowym).

Jeśli w czasie budowy korzystaliśmy z przyłącza docelowego, to po jej zakończeniu wystarczy złożyć wniosek o zmianę taryfy energetycznej z C na G. W tym momencie możemy też rozważyć zmianę dostawcy. Fakt, iż w jednej firmie prąd budowlany był tańszy, nie oznacza że cena za zwykły prąd dla gospodarstw domowych będzie dla nas równie korzystna.   

Reasumując, prąd budowlany jest niemal dwukrotnie droższy niż zwykły prąd przeznaczony dla gospodarstw domowych. Należy dokładnie przejrzeć ofertę rynkową operatorów i wybrać tę, która będzie dla nas najkorzystniejsza. Warto też postarać się o jak najszybsze zakończenie budowy i zmienić taryfę energetyczną na docelową. Im szybciej to zrobimy, tym więcej zdołamy zaoszczędzić.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 833 ze zm.),
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 1333 ze zm.).