Spis treści
- Dlaczego moc bierna
- Nie wszyscy są rozliczani z energii biernej
- Kompensator mocy biernej - opłacalność
- Energia bierna z fotowoltaiki
- Zanim kupisz kompensator, zrób pomiary
Energia bierna krąży w sieci pomiędzy elektrownią i odbiorcą tam i z powrotem, przez co dostawcy energii na niej nie zarabiają. Natomiast stanowi ona obciążenie dla sieci, a więc zmniejsza jej przepustowość dla energii czynnej, na której przesyle operator sieci zarabia. W jego interesie jest więc, żeby energii biernej było w sieci jak najmniej. A jeżeli już jest, to żeby też na niej zarabiać. Stąd wspomniana wyżej opłata za ponadumowny pobór energii biernej.
Dlaczego moc bierna
Moc bierna w sieci energetycznej wynika z obecności w niej energii, która nie wykonuje pracy, ale jest niezbędna do działania urządzeń wyposażonych w silniki elektryczne, zasilaczy elektronicznych, oświetlenia LED, świetlówek – urządzeń, w których działają cewki bądź kondensatory, i które wobec tego pobierają prąd „przesunięty w czasie” względem napięcia zasilającego lub nie będący sinusoidą. Działanie cewek powoduje generowanie energii biernej indukcyjnej, a działanie kondensatorów – pojemnościowej.
Ważne! Opłata za moc bierną pojemnościową jest naliczana zawsze, a za indukcyjną dopiero po przekroczeniu pewnego poziomu.
Nie wszyscy są rozliczani z energii biernej
Ze względu na wszechobecną elektronikę energię bierną pobiera każdy. Ale opłaty za pobór energii biernej pojawiły się stosunkowo niedawno, więc odbiorcy, którzy zawarli umowę na dostawę energii elektrycznej wiele lat temu, mogli dotąd nie być rozliczani z poboru energii biernej. Liczniki starego typu jej nie mierzą. Mogło się to jednak zmienić w momencie zmiany sprzedawcy energii lub zainstalowania fotowoltaiki, albo po prostu wymiany licznika z powodu końca okresu obowiązywania jego legalizacji. Jest więc już wiele osób, które doświadczyły wzrostu rachunków za prąd z tytułu ponadumownego poboru energii biernej. I wobec tego pojawili się sprzedawcy urządzeń, których zainstalowanie pozwala tych dodatkowych kosztów uniknąć. Są nimi kompensatory mocy biernej, czyli urządzenia wyposażone w kondensatory kompensujące moc bierną indukcyjną i dławiki kompensujące moc bierną pojemnościową.
Przeczytaj też:
- Ktoś kradnie ci prąd? Jak to sprawdzić i komu zgłosić kradzież energii?
- Ile prądu zużywa klimatyzacja i inne instalacje w domu?
Kompensator mocy biernej - opłacalność
Ceny kompensatorów zaczynają się od 1 tys. zł i są reklamowane, jako urządzenia zapewniające wysokie oszczędności energii. Jeżeli ktoś ponosi już wydatki na energię bierną, to łatwo policzy, czy mu się taka inwestycja opłaci. Ale ktoś, kto jeszcze nie miał do czynienia z opłatą za moc bierną, a dowie się, że może ona zwiększyć jego rachunki nawet o 30%, może od razu uznać, że taka inwestycja jest interesująca. Natomiast prawda jest taka, że może się ona opłacać tylko w szczególnych przypadkach.
Przede wszystkim opłaty za ponadumowny pobór energii biernej nie są naliczane odbiorcom korzystającym z taryfy z grupy G, przeznaczonej dla gospodarstw domowych do korzystania z prądu w mieszkaniach, pomieszczeniach gospodarczych, garażach indywidualnych i domach rekreacyjnych. Zatem ktoś, kto korzysta z taryfy z grupy G na pewno nie ma powodu, żeby instalować kompensator mocy biernej. Jego zakup może się opłacać tylko wtedy, gdy korzysta się z taryfy z grupy B – dla przedsiębiorstw podłączonych do sieci energetycznej średniego napięcia – i z grupy C – dla małych i średnich firm oraz gospodarstw rolnych podłączonych do sieci niskiego napięcia.
Ale nawet w przypadku korzystania z taryf dla przedsiębiorstw, opłaty za moc bierną nie są dotkliwe, jeżeli używa się jedynie typowych domowych urządzeń RTV, AGD i oświetlenia. Zakupem kompensatora warto się zainteresować, gdy ma się pompę ciepła, klimatyzację, hydrofor, bądź często używa się kompresora, zgrzewarki, wtryskarki i innych urządzeń warsztatowych z silnikami elektrycznymi o dużej mocy.
Zobacz też zdjęcia instalacji odgromowych i czytaj dalej.
Energia bierna z fotowoltaiki
Zdarza się, że kompensator rozwiązuje problem z nadmiarem energii biernej związanym z instalacją fotowoltaiczną, szczególnie podłączoną do sieci trójfazowej. Takie problemy występują, gdy moc instalacji fotowoltaicznej jest duża – ponad 20 kWp. Wtedy w domowej instalacji elektrycznej może dochodzić do znacznych spadków napięcia, ale też przeciążeń, przegrzewania się przewodów i uzyskiwania niskiego współczynnika mocy cos φ, z czego właśnie wynikają „karne” opłaty za pobór energii biernej. Niektóre falowniki fotowoltaiczne mają funkcję kompensacji i wtedy taki problem nie powinien występować, ale są też falowniki, które kompensacji nie mają. Wtedy może się przydać kompensator.
Zanim kupisz kompensator, zrób pomiary
Warto wiedzieć, że przyczyną naliczania opłat za energię bierną pojemnościową nie zawsze jest faktyczny jej pobór. Zdarza się, że wynikają one z niewłaściwego podłączenia układu pomiarowego, czy układu kompensacji mocy biernej indukcyjnej. Wówczas zakup kompensatora mocy biernej pojemnościowej to niepotrzebny wydatek. Dlatego przed podjęciem decyzji o jego zakupie zawsze warto przeprowadzić pomiary instalacji pod tym kątem.
