Rozdzielnica elektryczna w domu. Skrzynka elektryczna: połączenie i dobór odpowiedniego wyposażenia
Centralnym punktem instalacji elektrycznej jest rozdzielnica (inaczej skrzynka elektryczna). To bazowy element instalacji, zawierający urządzenia i podzespoły do jej ochrony, sterowania, wykonania pomiarów i regulacji. Dowiedz się więcej na jej temat.
Korzystamy na co dzień z wielu urządzeń wymagających stałego zasilania energią elektryczną. Instalacje elektryczne muszą więc być coraz bardziej rozbudowane i lepiej zabezpieczone. Jednym z ważnych elementów, pozwalających na bezpieczne zarządzanie instalacją elektryczną, jest rozdzielnica.
Zarządzanie instalacją elektryczną
W budynkach mających już swoje lata, instalacje elektryczne były znacznie mniej rozbudowane: składały się z - w porównaniu z instalacjami obecnie - bardzo niewielkiej liczby obwodów. Tuż obok licznika, na ścianie lub w zamykanej wnęce z płytą izolacyjną, umieszczano bezpieczniki topikowe (korki). Współczesne instalacje elektryczne są zaawansowane, a zapotrzebowanie na energię elektryczną i liczba sprzętów, które do niej podłączamy, wymaga bardziej zaawansowanych aparatów, chroniących przed porażeniem, przepięciami czy też przeciążeniem instalacji elektrycznej. Oprócz przewodów elektrycznych do oświetlenia, ADG i innych odbiorników energii elektrycznej w domach układa się też liczne przewody instalacji ochronnych oraz multimedialnych. Wszystkie obwody zwykle spotykają się w pobliżu wejścia do budynku, gdzie łączą się z sieciami zewnętrznymi, dlatego w tym miejscu muszą być zainstalowane wszelkiego typu aparaty zabezpieczające
Tablica elektryczna - rozdzielnica
Uporządkowanie wszystkich elementów umożliwiają rozdzielnice, zwane też tablicami elektrycznymi. Mają one postać skrzynek z drzwiczkami, przeznaczonych do zawieszenia na ścianie lub zamontowania we wnęce. W rozdzielnicach do standardowych instalacji drzwiczki są zwykle pełne, w takich do instalacji multimedialnych – transparentne. W rozdzielnicy elektrycznej przeznaczonej do budynków mieszkalnych (tablicowej) powinny być zarówno zabezpieczenia nadmiarowoprądowe (nadprądowe), jak i różnicowoprądowe, a także aparatura wewnętrznej ochrony od przepięć atmosferycznych i łączeniowych. W rozdzielnicy można umieścić rozłączniki izolacyjne, programatory sterujące i przekaźniki priorytetowe. W rozdzielnicy elektrycznej lub obok niej może się także znaleźć układ pomiarowy energii, o ile nie jest zainstalowany w złączu.
Miejsce montażu rozdzielnicy elektrycznej
Rozdzielnicę z zabezpieczeniami umieszcza się zazwyczaj w zamykanej wnęce lub szafce. Powinna być zainstalowana w takim miejscu, aby zawsze był do niej łatwy dostęp, np. w holu lub w korytarzu w pobliżu wejścia. W zależności od rodzaju złącza rozdzielnicę elektryczną zasila się kablem ziemnym ze złącza usytuowanego w linii ogrodzenia lub wewnętrzną linią (zwykle wykonaną przewodami wciągniętymi do rurki izolacyjnej) ze złącza napowietrznego na ścianie budynku.
Warto zwrócić uwagę na warunki umieszczenia rozdzielnic elektrycznych i sposób jej zabezpieczenia. Szafki rozdzielnic umieszczanych w części mieszkalnej, w pomieszczeniach suchych i ogrzewanych, z podłogą z nieprzewodzących materiałów mogą mieć niski stopień ochrony od wpływów zewnętrzych IP30. Gdy rozdzielnica elektryczna ma być zainstalowana na zewnątrz albo w kotłowni lub hydroforni, należy wybrać taką z obudową o zwiększonej ochronie przed wpływami zewnętrznymi, np. o stopniu ochrony IP 65, czyli pyło- i strugoszczelną. Rozdzielnice coraz częściej wykonuje się w zabudowie podtynkowej.
Także sposób zabudowy rozdzielnicy elektrycznej przyczyni się do jej funkcjonalności i wygody korzystania. Rozdzielnice modułowe umożliwiają montaż i demontaż pokryw aparatury, który można wykonać szybko i bez narzędzi. Wykonanie tego elementu z bardzo mocnego tworzywa poliwęglanowego (PC) i specjalne zatrzaski umożliwiają zdejmowanie i zakładanie pokryw wielokrotnie w szybki sposób, bez ryzyka awarii czy uszkodzenia.
Co jeszcze mieści się w rozdzielnicy elektrycznej?
Rozdzielnica elektryczna skrywa w sobie wiele elementów. Warto potrafić je rozpoznawać, nazywać i poprawnie obsługiwać.
- Lampki sygnalizacyjne informujące o obecności napięcia w określonych punktach przyłączeniowych.
- Programatory sterujące służące do załączania obwodów, na przykład oświetleniowych, o określonej godzinie.
- Przekaźniki priorytetowe odłączające urządzenia o największym poborze prądu w razie przekroczenia przydziału mocy.
- Rozłączniki izolacyjne przeznaczone są do odłączania całego układu albo wybranego obwodu od napięcia na czas remontu, awarii lub innej dłuższej przerwy w użytkowaniuinstalacji.
- Ochronniki przeciwprzepięciowe (ograniczniki przepięć) obniżające wartości napięcia i natężenia prądu gwałtownie wzrastające najczęściej w wyniku uderzenia pioruna w elektryczne linie przesyłowe. Chronią przed zniszczeniem instalację elektryczną oraz przyłączony do niej delikatny sprzęt elektryczny i elektroniczny.
Zasady dobierania typu wyłącznika do rodzaju chronionych urządzeń
| Typ charakterystyki prądowej wyłącznika | Cechy chronionych odbiorników | Przykładowe odbiorniki |
| B | niewrażliwe na przeciążenia termiczne o małych prądach rozruchowych | oświetlenie, grzejniki elektryczne |
| C | o średnich wielkościach prądówrozruchowych | pompy wodne, pompy c.o., sprężarki |
Wyłączniki nadmiarowoprądowe i różnicoprądowe
Bardzo ważnymi elementami rozdzielnicy elektrycznej są także wyłączniki nadmiorowoprądowe i różnicoprądowe.
Wyłączniki nadmiarowoprądowe (nadprądowe) będące automatycznymi odpowiednikami dawnych korków ulegających zniszczeniu po zadziałaniu. Służą do ochrony obwodów elektrycznych przed skutkami prądów zwarciowych i przeciążeniowych. W odróżnieniu od „korków” są to urządzenia wielokrotnego użycia. Każdy obwód musi być zabezpieczony osobnym wyłącznikiem nadprądowym.Wyłączniki różnicowoprądowe odłączają zasilanie w bardzo krótkim czasie. Ich zadaniem jest ochrona ludzi przed porażeniem prądem elektrycznym. W rozdzielnicy musi być co najmniej jeden taki wyłącznik na prąd 30 mA zabezpieczający całą instalację. W nowych instalacjach, w celu poprawy bezpieczeństwa, montuje się zwykle kilka wyłączników różnicowoprądowych oraz jeden główny na prąd różnicowy 300 lub 500 mA spełniający funkcję ochrony przed pożarem, który mógłby powstać w wyniku uszkodzenia instalacji elektrycznej.
Zgodnie z przepisami w domu musi się znajdować co najmniej jeden wyłącznik różnicowoprądowy i tyle wyłączników nadmiarowoprądowych, ile jest obwodów. Wygodniej jest jednak zainstalować w rozdzielnicy elektrycznej więcej wyłączników różnicowoprądowych, na przykład po jednym na każdą grupę obwodów.
Rozdzielnica do multimediów
Rozdzielnica do instalacji multimedialnych jest przeznaczona do zamontowania aparatów oraz uporządkowania połączeń urządzeń multimedialnych. Umieszcza się w niej urządzenia teletechniczne, np. modem, router Wi-Fi, oraz inną aparaturę, a także łączy teletechniczne sieci zewnętrzne z instalacjami w budynku. Ważne, by rozdzielnica multimedialna była odpowiednio przystosowana do zabudowany komponentów multimedialnych oraz posiadała w środku specjalne uchwyty do urządzeń np. zapewniających dostęp do internetu. Przykładem dobrej rozdzielnicy multimedialnej jest rozdzielnica KDB-F54P-M firmy Kanlux. Łączy ona w sobie rozdzielnicę elektryczną i teletechniczną. Specjalna płyta montażowa pozwala na podłączenie osprzętu multimedialnego, takiego jak: switche, routery, rozdzielacze czy przyłącza sygnałów niskonapięciowych. Przy wyborze rozdzielnicy należy pamiętać o tym, by posiadała gniazdo wtyczkowe z bolcem (francuskie) - pozwoli to na ewentualne zasilanie dodatkowych urządzeń, bez potrzeby doprowadzania kabli. Zabudowane w rozdzielnicy jednostki do transmisji danych mogą być zarówno aktywne jak i pasywne.
Sprawdź ciekawe projekty gotowe domów z kolekcji Muratora:
- Pompa ciepła – oszczędności na wyciągnięcie ręki. Zobacz projekty domów w których zastosowano pompę ciepła
- Domy na wąską działkę też mogą być ładne i funkcjonalne. Zobacz projekty domów z Kolekcji Muratora pasujące na działki o szerokości nawet 15 m
- Z okapem czy bez - C214a/C214b
Wideo: jak zbudowane są rozdzielnice prądu?
Autor: Redakcja
Zaufaj doświadczeniu Muratora!
Od ponad 20 lat pomagamy spełniać marzenia o własnym domu. Dołącz do grona 155 000 zadowolonych Klientów.W naszej Kolekcji znajdziesz ponad 1600 projektów gotowych domów dopasowanych do różnych potrzeb inwestorów. Zespół architektów Muratora pomoże w dobraniu projektu odpowiedniego do Twoich oczekiwań, wymiarów działki i jej usytuowania względem stron świata. Wraz z projektem otrzymasz także pakiet dodatków i ofert specjalnych, dzięki którym zaoszczędzisz na koszcie budowy.Wykonujemy także projekty na indywidualne zamówienie.
