Kawa z ekspresu
Mocna, aromatyczna "mała czarna" stawia nas na nogi, usuwa zmęczenie i - po prostu - sprawia ogromną przyjemność.
Autor: archiwum muratordom
Najlepszą kawę przyrządzimy w ekspresie ciśnieniowym. Najważniejszymi częściami każdego ekspresu są: bojler, czyli ogrzewany elektryczną grzałką zbiornik, do którego wlewamy wodę i zaopatrzony w sitko z filtrem pojemnik, do którego wsypujemy kawę. Zasady działania ekspresu są bardzo proste. Po włączeniu urządzenia, grzałka podgrzewa wodę do temperatury około 100°C. Następnie woda lub powstała z niej para wodna, przechodzi przez pojemnik z kawą i zamienia się w aromatyczny napar, który skapuje do dzbanka, będącego częścią wyposażenia ekspresu, lub wprost do filiżanki.
Czym się różnią
Wybierając ekspres, zwróćmy uwagę na moc grzałki. Najniższa, to 800 W, najwyższa – ponad 1200 W. Im jest większa, tym szybciej parzy się kawa. Urządzenia różnią się także pojemnością zbiornika na wodę i filtra na kawę oraz poziomem ciśnienia, z jakim gorąca woda lub para przechodzi przez pojemnik z kawą. Im wyższe – tym kawa jest lepsza, a ekspres droższy. Ze względu na tę ostatnią cechę, ekspresy dzielą się na trzy grupy:
- Niskociśnieniowe. Wytwarzana w nich para ma ciśnienie od 2,5 do 4 barów (1 bar to naturalne ciśnienie gotującej się wody). W takich urządzeniach zaparzymy jednorazowo od 1 do 4 filiżanek kawy. Jej przygotowanie trwa dość długo: 2-3 minuty. Zanim zaczniemy parzyć kolejną porcję, musimy poczekać, aż urządzenie ostygnie.
- Wysokociśnieniowe. Woda o temperaturze 95 stopni C i pod ciśnieniem około 15 barów jest przepompowywana przez pojemnik z kawą. Dzięki wysokiemu ciśnieniu, otrzymujemy kawę o pełnym smaku i aromacie. Krótki czas parzenia (tylko około 20-30 sekund) sprawia, że zawiera ona 40% mniej kofeiny, niż kawa przygotowana w innych urządzeniach. W ekspresach wysokociśnieniowych, naraz możemy zaparzyć najwyżej dwie filiżanki kawy. Aby zaparzyć następną porcję, nie musimy czekać na ostygnięcie bojlera.
- Z systemem odśrodkowym. Pojemnik na kawę ma postać obrotowego bębna, który wiruje z prędkością około 10 tys. obrotów na minutę; gorąca woda przechodzi przez niego dzięki sile odśrodkowej. W tego typu urządzeniach zaparzymy naraz do 4 filiżanek kawy. Jeśli chcemy przygotować kolejną porcję – czekamy, aż ekspres ostygnie.
Przydatne funkcje
Bardzo praktyczne są wyjmowane zbiorniki na wodę. Wiele modeli ma filtr zatrzymujący chlor – możemy więc przygotować smaczną kawę ze zwykłej wody z kranu. Niektóre ekspresy są wyposażone w dozownik wody – automat pobiera jej ze zbiornika dokładnie tyle, ile trzeba do przyrządzenia określonej ilości kawy – np. trzech filiżanek. Są też modele z programatorem czasowym (urządzenie samo zrobi kawę o określonej godzinie – np. o 7 rano), regulatorem mocy naparu oraz odpowietrzaczem, dzięki któremu ekspres nie zawilgaca się od wewnątrz i dłużej jest sprawny. W nowoczesnych ekspresach możemy zaparzyć różne rodzaje kawy: tradycyjną, o zwykłej mocy, bardzo mocną – espresso oraz łagodną, ze spienionym mlekiem – czyli cappuccino. Niekiedy mamy także do dyspozycji dwie dysze wylotowe: gorącej wody i do ubijania mleka. Z pierwszej możemy nalać sobie gorącej wody – np. do kubka z herbatą ekspresową; z drugiej wydobywa się sprężone, gorące powietrze. Wkładając końcówkę dyszy do naczynia z mlekiem – otrzymujemy smakowitą mleczną piankę. Często ekspres ma osobny zbiornik na mleko, połączony z dyszą – wówczas, aby dolać do kawy spienionego mleka, wystarczy tylko wcisnąć odpowiedni przycisk.
Trochę o wyglądzie
Ekspresy zrobione są zazwyczaj ze stali szlachetnej, połączonej ze sztucznym tworzywem. Do niedawna dostępne były tylko w czarnym kolorze. Teraz można już kupić czerwone, zielone, rude, a nawet różowe – wszystko zależy od fantazji projektanta. Modele mają też bardzo różne kształty – od nietypowych, zabawnych, po tradycyjne, dostojne – przypominające te, które widujemy w dobrych kawiarniach.
Jak dbać o ekspres
Codziennie lub tak często jak zaleca instrukcja obsługi, należy wymieniać wodę w zbiorniku oraz czyścić pojemnik na kawę. Nie można myć całego urządzenia, ani poszczególnych jego części w zmywarce. Powierzchnię zewnętrzną i wnętrze czyścimy wodą i łagodnym środkiem do mycia naczyń. Pamiętamy również o usuwaniu kamienia, który osadza się w zbiorniku.