Zastosowania octu w domu. 28 sposobów na wykorzystanie octu w gospodarstwie domowym

Ocet to uniwersalny produkt o wielu różnych zastosowaniach. Jest znany od wieków, ale często nie do końca doceniany. Podpowiadamy, jak można go wykorzystać w gospodarstwie domowym.

Ocet jest znany od pięciu tysięcy lat. Ze względu na swoje właściwości, już w starożytności stosowany był do dezynfekcji rąk oraz do uzdatniania wody. W Babilonie wytwarzano go z daktyli, jako środek konserwujący żywność oraz dodający jej wyjątkowego aromatu. W Grecji przygotowywano prozdrowotny ocet jabłkowy. Rzymianie natomiast powszechnie używali octu winnego. Ciekawostką jest fakt, że w czasach starożytnych gorący ocet wykorzystywano w kopalniach do rozłupywania skał.

Współcześnie stosujemy ocet do zakwaszania i konserwacji produktów spożywczych, ale wykorzystujemy go w gospodarstwach domowych nie tylko w kuchni. Ocet używany jest jako ekologiczny środek do czyszczenia różnych powierzchni, który znakomicie radzi sobie z wieloma zabrudzeniami. Ocet ma działanie antyseptyczne, bakteriobójcze i przeciwgrzybiczne. Można nim leczyć zapalenia gardła, ucha i dziąseł. Niewielka ilość octu polepsza apetyt, dzięki zawartości pektyn ocet pomaga w trawieniu ciężko strawnych potraw. Ocet przechowujemy w miejscu zacienionym, w temperaturze pokojowej. Nie może być przelewany do metalowych pojemników, gdyż wchodząc z nimi w reakcję chemiczną.

Czym jest i jak powstaje ocet

Ocet (łac. acetum) powstaje w wyniku naturalnej fermentacji octowej alkoholu, podczas której bakterie kwasu octowego zamieniają alkohol w kwas octowy. Popularny ocet to wodny roztwór kwasu octowego o stężeniu do 10%. Jego aromat i smak zależą od alkoholu użytego do produkcji. Wyróżnia się ostrym zapachem i kwaśnym smakiem. Nazwa „ocet” w wielu językach nawiązuje do francuskiego słowa vinaigre, które oznacza kwaśne wino.

W kuchni chińskiej i japońskiej bardzo często używany jest ocet ryżowy. Produkuje się go z niższego gatunkowo sake. Ocet ryżowy ma słodkawy smak i przyjemny zapach. Ocet jabłkowy zawiera min. witaminy A, C, E, P , z grupy B oraz minerały (żelazo, miedź, krzem, potas, magnez), kwas mlekowy, enzymy i aminokwasy.

Najpopularniejsze rodzaje octu

Na półce w sklepie znajdziemy różne rodzaje octu.

• Ocet spirytusowy – najtańszy i najgorszy jakościowo. Produkuje się go z rozcieńczonego alkoholu etylowego (pochodzącego z buraków lub ziemniaków), z którego powstaje kwas octowy. Ocet spirytusowy ma bardzo ostry smak, nadaje się tylko do marynat oraz jako środek czyszczący i dezynfekujący.

• Ocet winny – popularny ocet stosowany w kuchniach na całym świecie. Jego kolor zależy od wina, z jakiego był wyprodukowany (biały lub czerwony). Rzadziej spotykane to ocet Sherry i Rose. Jest świetnym dodatkiem do sałatek i marynat. Biały ocet winny jest bazą do sporządzania octów smakowych np. octu tymiankowego, bazyliowego czy czosnkowego.

• Ocet jabłkowy – ma naturalny lekko jabłkowy smak, nie jest mocno kwaśny, pasuje dobrze do wielu różnych dań. Służy do zakwaszania barszczu oraz jako dodatek do sałatek i surówek. Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie organizmu wpływając korzystnie na układ nerwowy, immunologiczny, pokarmowy czy krwionośny. Sprawdza się w oczyszczaniu organizmu z toksyn oraz pomaga w odchudzaniu.

• Ocet ryżowy – pochodzi z Azji, otrzymuje się go z fermentacji wina ryżowego sake. Ma delikatny lekko słodkawy smak, jest idealnym dodatkiem do dań słodko-kwaśnych, sałatek oraz do sushi. Wyróżniamy ocet ryżowy komesu (jasny), kurosu (ciemny) oraz kazusu (czerwony).

• Ocet balsamiczny – oryginalny ocet balsamico powstaje z moszczu winogronowego leżakującego w drewnianych beczkach przez kilkanaście lat. Jest to najdroższy ocet na świecie. Podczas jego produkcji fermentacja alkoholowa i octowa zachodzą jednocześnie, a nie jedna po drugiej. Tanie, produkowane na masową skalę octy balsamiczne powstają z mniej zagęszczonego soku i są barwione karmelem.

• Ocet słodowy – silnie kwaśny, powszechny na wyspach Brytyjskich ocet o piwnym posmaku. Produkowany jest ze słodu jęczmiennego i wiórków bukowych. Ocet słodowy zawiera 4-5% kwasu, w Anglii jest stosowany do skrapiania popularnego dania - ryby z frytkami oraz do marynowania warzyw i mięs.

Zastosowania octu spirytusowego

• Czyszczenie różnych sprzętów i powierzchni – octem umyjemy lodówkę, deskę do krojenia, blaty w kuchni, armaturę, kafelki, lustra i meble. W przypadku silnych zabrudzeń użyjmy samego octu, do lżejszych plam używajmy roztworu octu z wodą w proporcjach 50/50. Dodatkowy efekt przeciwbakteryjny otrzymamy, dodając do roztworu kilka kropli olejku herbacianego. Aby ułatwić sobie nanoszenie roztworu na myte powierzchnie, przelejmy go do butelki z atomizerem.

• Usuwanie kamienia z grzałki w czajniku elektrycznym – przygotujmy w czajniku roztwór octu z wodą w proporcji 1:1 i zagotujmy go. Następnie dobrze umyjmy i wypłuczmy czajnik.

• Dezynfekcja pralki, usuwanie kamienia z grzałki – do szufladki na proszek wlewamy roztwór octu i robimy pranie w 95 stopniach.

• Usuwanie kamienia z WC – wsyp do toalety trzy łyżki sody oczyszczonej, trzy łyżki soli kuchennej i zalej połową szklanki octu spirytusowego. Odczekaj około pół godziny i przepłucz dwoma szklankami gorącej wody. Można też przygotować taką mieszankę w osobnym pojemniku i nakładać szczotką w trudno dostępnych miejscach sedesu.

• Czyszczenie kabiny prysznicowej – roztwór octu spirytusowego z ciepłą wodą przygotowujemy w proporcji 1:1. Roztwór nakładamy gąbką na powierzchnie i pozostawiamy na 10 minut. Starajmy się nie rozpylać takiego roztworu, gdyż może podrażnić nasze drogi oddechowe. Następnie dokładnie myjemy zabrudzenia i płuczemy kabinę prysznicową czystą wodą. Preparatu można używać do usuwania osadu z płytek w łazience, czyszczenia luster i szyb okiennych.

• Czyszczenie słuchawki prysznicowej – odkręć słuchawkę i umieść ją na 15 minut w roztworze gorącej wody wymieszanej ze szklanką octu.

• Czyszczenie innych powierzchni mocno pokrytych kamieniem – owiń powierzchnię ściereczką nasączoną octem i pozostaw na kilka godzin. Na koniec spłucz wszystko wodą.

• Usuwanie nieprzyjemnych zapachów – przykrego zapachu z pomieszczenia (np. spalenizny) pozbędziemy się gotując w garnku roztwór wody z octem (2:1) aż całkowicie odparuje.

• Czyszczenie kuchenki mikrofalowej – do szklanki nalej 1/4 octu i dopełnij wodą. Wstaw szklankę do mikrofalówki na 5 minut na najwyższą temperaturę. Gdy roztwór przestygnie, użyj go do umycia wnętrza kuchenki za pomocą szmatki.

• Mycie termosu – przygotuj roztwór ciepłej wody z octem w proporcjach 4:1, dodaj do niego klika ziaren ryżu, wlej do termosu, energicznie potrząśnij i pozostawiamy na kilka godzin. Następnie termos dokładnie wypłucz zimną wodą.

• Usuwanie plam z soli na butach – przygotuj roztwór wody z octem w stosunku 1:1, przetrzyj obuwie szmatką moczoną w tym roztworze.

• Mycie i odświeżanie boazerii i innych powierzchni drewnianych – przygotuj mieszankę: 4 łyżki octu, 2 łyżki ciepłej wody i 2 łyżki oliwy. Nanieś ją na szmatkę i przecieraj miksturą powierzchnie, aż odzyskają blask. Na koniec wypoleruj drewno suchą szmatką.

• Czyszczenie fug – używamy do tego starej szczoteczki do zębów. Zanurzamy ją w occie i delikatnie szorujemy fugi. Na koniec spłukujemy powierzchnię wodą.

• Zmiękczanie jasnych tkanin, działanie antyseptyczne, zapobieganie elektryzowaniu i farbowaniu ubrań – przed uruchomieniem pralki, dodaj szklankę octu do szufladki na płyn do płukania.

• Usuwanie zażółceń na ubraniach – namocz pranie w roztworze wody z 1/12 częścią octu i pozostaw na noc. Następnego dnia ubrania upierz jak zawsze.

• Usuwanie naklejek – przygotuj kawałek waty, nasącz go w occie i przytrzymaj kilka minut na nalepce. Następnie usuń ją delikatnie.

• Udrażnianie zatkanych rur – domowym sposobem na zatkany odpływ będzie wlanie do niego roztworu wody, sody oczyszczonej z dodatkiem octu i pozostawienie na kilka minut a następnie przepłukanie gorącą wodą.

• Mycie zmywarki, usuwanie nieprzyjemnego zapachu – na dno zmywarki wlej szklankę octu, do pojemnika na tabletkę wsyp łyżkę sody oczyszczonej. Uruchom najdłuższy program zmywania. Pamiętajmy jednak, aby sprawdzić, czy producent sprzętu dopuszcza użycie octu w tym modelu zmywarki.

• Czyszczenie przelewowego ekspresu do kawy – do zbiornika na wodę wlej dwie szklanki octu i szklankę wody. Włóż filtr i uruchom ekspres na pełny cykl pracy. Następnie wymień filtr na nowy, opłucz zbiornik, nalej czystą wodę i ponownie włącz ekspres. Czynności te powtarzaj aż do momentu całkowitego usunięcia zapachu octu.

• Czyszczenie i odświeżanie dywanów i wykładzin – przygotuj roztwór 1 litra wody z ze szklanką octu spirytusowego. Zabrudzone powierzchnie czyść szczoteczką, dzięki czemu włókna uniosą się.

• Mycie lodówki – przygotuj roztwór wody z octem w proporcjach 50/50. Umyj obudowę lodówki oraz jej wnętrze, nie zapominając o półkach i szufladach. Aby zneutralizować nieprzyjemne zapachy i zapobiec rozwojowi pleśni użyj nierozcieńczonego octu, który wlej do spodeczka i pozostaw go wewnątrz lodówki na kilka godzin.

• Mycie naczyń – aby odzyskać blask naczyń ze szkła zamocz je na pół godziny w ciepłej wodzie z octem wymieszanej w proporcjach 1:1. Następnie dokładnie umyj i wypłucz naczynia wodą.

• Czyszczenie srebra – wymieszaj 1/2 szklanki octu z dwoma łyżeczkami sody oczyszczonej. W tak przygotowanym roztworze umieść srebrne przedmioty na ok. 2 godziny. Nie używaj tej metody do czyszczenia biżuterii z perłami, ponieważ mogą się one zniszczyć.

• Pleśń w mieszkaniu – drobne ślady pleśni przecieraj roztworem wody z octem w proporcjach pół na pół, w przypadku większych wykwitów używaj octu nierozcieńczonego. Przetarte miejsce pozostaw na kilka dni, po czym umyj je wodą z mydłem i osusz miejsce papierowym ręcznikiem.

• Zwalczanie muszki owocówki – wlej ocet do miseczki lub szklanki i postaw ją w miejscu, w którym gromadzą się muszki owocówki. Zapach octu zwabi je do naczynia.

Może zainteresuje Cię także:

• Soda oczyszczona - 30 sposobów na zastosowanie sody oczyszczonej w domu
• Jak czyścić wannę? Sprawdzone sposoby na czyszczenie wanny
• Czyszczenie kabiny prysznicowej - sprytny sposób na mycie kabiny bez szorowania

Kulinarne zastosowania octu

Ocet jest ważnym składnikiem marynat stosowanych do konserwowania grzybów, ogórków i pikli. Używa się go do przygotowywania zapraw do macerowania mięs i ryb. Ocet jest składnikiem majonezu oraz tradycyjnego sosu winegret.

• Mycie warzyw i owoców – w litrze wody rozpuść pół szklanki octu jabłkowego. Użyj roztworu do płukania warzyw i owoców, pomoże on usunąć pozostałości pestycydów.

• Sos do sałatek – wymieszaj jedną łyżkę octu jabłkowego z łyżką miodu, 2 łyżkami oliwy z oliwek, 1 łyżeczką musztardy, solą i pieprzem.

• Marynata do warzyw pieczonych - pół szklanki oliwy, łyżka octu winnego, łyżka ziół prowansalskich, 1 ząbek czosnku, sól i pieprz.

Jak wyczyścić okap kuchenny >>>

Galeria: sposoby na porządki w domu bez chemii

Zobacz galerię 7 zdjęć

Autor: Gettyimages

Wiele produktów, które używamy w kuchni, można z powodzeniem zastosować do sprzątania, np. kwasek cytrynowy, ocet czy soda doskonalne sprawdzą się do usuwania kamienia z czajnika

Czytaj także:

1. Jak wyczyścić piekarnik >>
2. Jak odkamienić czajnik >>
3. Jak wyczyścić srebro >>
4. Jak wyczyścić żelazko >>
5. Jak czyścić baterie łazienkowe >>
6. Jak usunąć plamy z kawy >>
7. Jak usunąć wosk >>