Zielone warzywa. 10 najpopularniejszych zielonych warzyw do uprawy w ogródku

2024-07-16 11:32

Zielone warzywa wydają się być mniej wartościowe od kolorowych, dlatego często traktujemy je po macoszemu. Niesłusznie, bo choć ich kolor nie jest zachęcający, są skarbnicą wielu cennych składników odżywczych. Jak uprawiać zielone warzywa?

Spis treści

  1. Zielone warzywa i ich cenne składniki
  2. Sałata
  3. Roszponka
  4. Szpinak
  5. Fasolka szparagowa
  6. Groszek cukrowy
  7. Ogórek i cukinia
  8. Brokuł
  9. Jarmuż
  10. Brukselka

Zielone warzywa i ich cenne składniki

Za zieloną barwę warzyw odpowiada chlorofil. Jego zadaniem jest udział w procesie fotosyntezy, pozwalającej zamienić energię słoneczną w odżywcze dla roślin węglowodany. Chlorofil jest jednak wartościowy nie tylko dla roślin, ale też dla nas, gdyż wykazuje działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne i oczyszczające. Wspomaga też pracę układu pokarmowego, ułatwia odchudzanie i poprawia przemianę materii.

Warto pamiętać, że zielone warzywa oprócz cennego chlorofilu zawierają też liczne witaminy, minerały, błonnik, białka, kwasy organiczne (m.in. kwas foliowy) oraz wiele innych substancji odżywczych. Aby jednak móc w pełni z nich skorzystać, zielone warzywa powinniśmy spożywać na surowo lub jedynie po krótkiej obróbce termicznej, bo wtedy zachowują najwięcej cennych składników. Warto też uprawiać je metodami ekologicznymi we własnym, przydomowym warzywniku.

Sałata

Królową zielonych warzyw jest oczywiście sałata i wszystkie jej odmiany (m.in. masłowa, lodowa, rzymska). Mimo swojego delikatnego wyglądu sałata zawiera wiele cennych substancji odżywczych. Znajdziemy w niej znaczne ilości kwasu foliowego, aminokwasów i błonnika, a także witaminy (z grupy B, E i C) i minerały (potas, wapń, fosfor, magnez, sód i żelazo). Sałatę uprawia się zwykle z rozsady, a ze względu na krótki okres wegetacji, traktuje jako przedplon, poplon, a nawet śródplon.

Roszponka

Zielonym warzywem podobnym do sałaty lecz należącym do innej rodziny botanicznej i posiadającym nieco inne wymagania jest też roszponka warzywna. Roszponka dobrze znosi kilkustopniowe przymrozki, dlatego może być wysiewana jesienią (IX) i zbierana przez całą zimę, nawet spod śniegu (o ile zima jest łagodna). Można też siać ją jako poplon już pod koniec lipca i zbierać jesienią (okres wegetacji to 2-3 miesiące). Roszponka to bogactwo witaminy C i A, ale także potasu, fosforu, wapnia, magnezu i fosforu.

Sałata liściowa
Autor: GettyImages Sałata jest rośliną łatwą do uprawy

Szpinak

Zaraz po sałacie i roszponce czołowe miejsce wśród zielonych warzyw zajmuje szpinak, który także jest warzywem liściowym o krótkim okresie wegetacji i nadaje się do uprawy jako przedplon lub poplon. Szpinak jest stosunkowo łatwy w uprawie, ale preferuje słoneczne stanowiska i żyzną, lekko wilgotną glebę. Warzywo ma specyficzny smak i nie zawsze jest lubiane, ale warto po nie sięgnąć, bo jest bogatym źródłem żelaza i kwasu foliowego.

Fasolka szparagowa

Cenionym i lubianym zielonym warzywem jest też zielona fasolka szparagowa. Roślina bardzo źle znosi niskie temperatury i nie lubi przesadzania, dlatego powinna być wysiewana wprost do gruntu po minięciu wiosennych przymrozków. Preferuje też słoneczne, ciepłe stanowiska i dość żyzne, wilgotne podłoża. Fasolka także ma krótki okres wegetacji (2-3 m-ce), dlatego może być uprawiana jako przedplon lub polon. Jej zielone strąki zawierają sporo kwasu foliowego i witaminy A oraz C, ale także minerały (min. potas, fosfor, magnez), przeciwutleniacze i błonnik.

Groszek cukrowy
Autor: GettyImages Groszek cukrowy

Groszek cukrowy

W przydomowym warzywniku nie powinno też zabraknąć smacznego grochu cukrowego nazywanego groszkiem cukrowym. To ciekawe, strączkowe warzywo jest jedynym przedstawicielem grochu siewnego, którego strąki mogą, a nawet powinny być spożywane na surowo (choć można je też gotować), gdyż mają delikatną skórkę i słodki smak. Znajdziemy w nich antyoksydanty, luteinę, białka, błonnik, kwas foliowy oraz witaminy (C, A, K, E oraz z grupy B) i minerały (potas, fosfor, wapń, magnez, żelazo, cynk). Nasiona groszku sieje się wprost do gruntu bardzo wczesną wiosną (nawet w III), a strąki zbiera po ok. 2-2,5 miesiącach uprawy

Ogórek i cukinia

Do ścisłego grona najbardziej lubianych zielonych warzyw należy też ogórek i blisko spokrewniona z nim cukinia. Te dwa smakowite warzywa z rodziny dyniowatych są dość wymagające i ciepłolubne, mimo to powinny znaleźć się w każdym warzywniku. Nie są wprawdzie tak bogate w składniki odżywcze jak poprzednie, ale zawierają mnóstwo wody, aminokwasów i minerałów (potas, żelazo, magnez, wapń, sód), dlatego na lato nadają się znakomicie.

Brokuły
Autor: GettyImages Róże brokułów należy zbierać przed kwitnieniem

Brokuł

Niezwykle smacznym i cenionym, ale też dość wymagającym w uprawie zielonym warzywem jest brokuł. Jego główki przypominają kalafior, choć mają inny kolor i smak. Znajdziemy w nich min. aminokwasy, przeciwutleniacze (sulforafan), kwas foliowy oraz witaminy (A, K, E i C) i minerały (potas, fosfor, wapń, sód). Jeśli jednak chcemy w pełni z nich skorzystać, brokułu nie powinniśmy gotować, a jedynie krótko (3-4 minuty) blanszować na parze.

Jarmuż

Całkiem niedawno do grona popularnych, a nawet modnych zielonych warzyw dołączył też niedoceniany przez lata jarmuż, którego liście są prawdziwą skarbnicą składników odżywczych. Znajdziemy w nich min. białka, błonnik, witaminy (min. K i C) i minerały (min. potas, fosfor, wapń, magnez, żelazo, cynk, mangan), a także karotenoidy (luteina, zeaksantyna) i przeciwutleniacze (sulforafan). Aby warzywo zachowało jak najwięcej wartości odżywczych, powinno być spożywane na surowo (w surówkach lub koktajlach) lub poddawane krótkiej obróbce termicznej. Jarmuż uprawiany jest z rozsady i podobnie jak roszponka, może być zbierany niemal przez całą zimę.

Brukselka

Bardzo wartościowym, choć nie zawsze lubianym i dość wymagającym w uprawie zielonym warzywem jest też brukselka. Jej małe, okrągłe główki, dojrzewają późno i powinny być zbierane po pierwszych przymrozkach. Podobnie jak jarmuż zawierają liczne składniki odżywcze, w tym głównie witaminy (C, A i K) i minerały (potas, fosfor, wapń, sód, magnez), a także przeciwutleniacz (sulforafan) i kwas foliowy.

Nie przegap:

Mizuna - uprawa w ogrodzie i na balkonie

Musztardowiec (Brassica juncea)- uprawa w domu i na balkonie

Klajtonia przeszyta (Claytonia perfoliata) - uprawa w ogrodzie i na balkonie

QUIZ: Zielono mi - jakie znasz gatunki sałaty?

Pytanie 1 z 10
Sałata o zwartej głowie i chrupiących, jasnozielonych liściach to...
Uprawa ziół i warzyw w skrzynkach