Wapń - znaczenie wapnia dla roślin. Rola wapnia w życiu roślin
Wapń należy do makroelementów, które są niezbędne roślinom do właściwego wzrostu i funkcjonowania. Niedobór wapnia może bezpośrednio wpłynąć na nieprawidłowe funkcjonowanie ścian komórek, a co za tym idzie na zaburzenia wzrostu i stabilności roślin. Jakie znaczenie ma wapń dla roślin i jaka role spełnia?
Zadania wapnia w komórkach roślin
Wapń, jako tzw. mikropierwiastek spełnia bardzo ważne zadania w organizmie rośliny, gdzie stanowi niezbędny element dla prawidłowego jej działania. Kluczowe zadanie wapnia to łączenie łańcuchów pektyn (pektyniany wapnia), uczestniczących w budowie ścian komórkowych. Jeżeli ilość wapnia w roślinie jest odpowiednia, to wiązania te są mocne, ale jeśli występują niedobory tego pierwiastka, mogą pojawić się zaburzenia wzrostu.
Najważniejsze funkcje wapnia to:
- udział w procesie wzrostu roślin (regulowanie wzrostu komórek),
- zapewnienie stabilności organizmowi roślinnemu,
- udział w budowaniu błon i ścian komórkowych (znajduje się w nich ponad 50% wapnia),
- warunkowanie wytrzymałości i spójności tkanek budujących ściany komórkowe,
- regulowanie odporności roślin na uszkodzenia mechaniczne oraz choroby i szkodniki,
- wspieranie właściwego ukorzeniania się roślin i pobierania odpowiednich ilości wody i składników pokarmowych,
- regulacja aktywności enzymów, co ma wpływ na wzrost, rozwój i plonowanie roślin,
- wpływanie na lepszą kondycję i odporność roślin na stresy (np. suszę).
Kiedy mogą pojawić się niedobory wapnia?
Najczęściej niedostateczna ilość wapnia, pojawia się na glebach bardzo ubogich w ten pierwiastek, czyli jednocześnie kwaśnych (o niskiej wartości pH) - większość gleb w Polsce, to gleby kwaśne. Jednak brak wapnia może wystąpić również wtedy, gdy występuje on w podłożu, ale w formach niedostępnych lub trudno przyswajalny dla roślin. Warto także pamiętać, że przyczyną niedoborów wapnia w roślinie może być też jego wolne przemieszczanie się w komórkach roślin. Dzieje się tak na przykad w czasie suszy lub przy wysokiej wilgotności powietrza, co powoduje spadek transpiracji.
Co dzieje się gdy roślinom brakuje wapnia?
Uszkodzenia powodowane niedoborem wapnia wynikają ze zniszczenia ścian komórkowych, co dzieje się w wyniku zaburzeń funkcji komórkowych. Następstwem tych procesów jest po prostu rozkład tkanek. Najszybciej objawy niedoboru wapnia, są widoczne na starszych, większych liściach. Zwykle pojawiają się na liściach żółte, później brązowiejące plamy o ostrych, brązowych krawędziach, a wzrost roślin jest wyraźnie zahamowany.
Przeczytaj też:
Objawy niedoboru składników mineralnych. Jakich makro- i mikroelementów brakuje roślinom? >>
Co zrobić z niedoborem wapnia?
Często mylimy wapnowanie gleby z zasilaniem roślin związkami wapnia, a to nie to samo. Celem wapnowania, jest przede wszystkim podniesienie odczynu pH gleby (ze zbyt kwaśnego na bardziej zasadowy lub obojętny), który jest ważnym czynnikiem decydującym o procesach zachodzących w glebie, w tym zdolności przyswajania składników odżywczych przez rośliny. Z kolei zasilanie roślin wapniem ma za zadanie odżywić same rośliny – dostarczyć ich komórkom niezbędnego pierwiastka. Aby bezpiecznie zasilić rośliny z objawami niedoboru wapnia, najlepiej zastosować płynne nawozy wapienne, np. w formie azotanu wapnia lub innych gotowych mieszanek mineralnych przeznaczonych do zastosowań amatorskich.
Należy pamiętać, że rośliny (w zależności od gatunku) mogą różnić się wymaganiami odnośnie obecności wapnia w glebie. Z tego względu bardzo ważne jest określenie wcześniej zapotrzebowania na wapń uprawianych przez nas roślin. Aby rozsądnie zaplanować nawożenie wapniem (ale też innymi pierwiastkami), wskazane jest więc przeprowadzenie analizy glebowej, aby sprawdzić jaka jest zasobność gleby.
Związki wapnia przemieszczają się wraz z wodą do strefy korzeniowej, a stamtąd są wchłaniane przez rośliny i dostarczane do komórek. Bardzo ważna (w dostępności wapnia) jest więc sama technika nawadniania. Nagłe zmiany poziomu wilgotności w strefie korzeniowej (od wilgotnego do suchego), mogą wpływać na nieprawidłowy przepływ wapnia do korzeni. Najbardziej odpowiednie w takim przypadku wydaje się nawadnianie kropelkowe, które może ustabilizować pobieranie wapnia.
Przeczytaj też:
Nawożenie trawnika: jak nawozić trawnik? Nawozy do trawnika >>>
