Potas - znaczenie i rola potasu dla roślin. Jak i kiedy nawozić rośliny potasem?
Potas jest jednym z niezbędnych dla życia roślin makroelementów, od którego zależy między innymi optymalne przyswajanie i wykorzystanie azotu, właściwa gospodarka wodna w organizmie roślinnym czy jego odporność na choroby i warunki stresowe, jak susza czy przymrozki. Co warto wiedzieć o potasie i jego wpływie na rośliny?
Potas jest szczególnie pożądany przez młode organy roślin, w fazie wzrostu i przyrostu masy, co ma wpływ na kwitnienie, owocowanie czy ogólnie plon roślin. W glebie potas występuje w postaci jonów potasowych (K+) i bardzo szybko przemieszcza się w roślinie – najszybciej jest transportowany do nadziemnych organów roślin, głównie liści.
Od odpowiedniej zawartości potasu w roślinie zależy między innymi:
- właściwy przebieg procesów przemiany materii roślin,
- optymalna zawartość m.in. skrobi, białka, cukrów oraz tłuszczów w roślinach,
- właściwa gospodarka wodna – dzięki potasowi rośliny lepiej pobierają wodę z gleby i utrzymują ją w komórkach liści, a także zużywają jej mniej w fazie budowania masy,
- odporność roślin na stresy - głównie na suszę i niskie temperatury,
- wzrost roślin (lepsze krzewienie się roślin, pobudzanie wytwarzania nowych pędów),
- kondycja roślin i odporność na choroby – rośliny optymalnie zasilone potasem są wyraźnie mniej podatne na choroby grzybowe (np. rdze).
Niedobór potasu i przenawożenie potasem
Nie można zapominać o tym, że niekorzystna dla roślin jest zarówno zbyt mała, jak i zbyt duża zawartość potasu w komórkach roślin.
Niedobór potasu ma bezpośredni wpływ na ograniczenie przyswajania azotu i jego przemiany wpływające na budowanie białek, co rzutuje na zmniejszenie wzrostu roślin. Najczęstsze objawy niedoboru potasu w roślinie to:
- charakterystyczna nekroza (brązowienie i wysychanie) brzegów blaszki liściowej,
- zahamowanie wzrostu roślin (młode przyrosty są cienkie a międzywęźla krótkie),
- nekrotyczne plamy na liściach między nerwami (liście stają się ciemne i matowe, żółkną na wierzchołkach i brzegach starych, dolnych liści,
- zwijanie się blaszki liściowej od brzegów, pękanie, brunatnienie i zamieranie liści.
>>Przeczytaj też: Gleba kwaśna czy zasadowa? Jak sprawdzić odczyn gleby
Z kolei nadmiar potasu jest niekorzystny, ponieważ przede wszystkim prowadzi do blokowania pobierania i niedoboru w roślinie bardzo ważnego składnika odżywczego, jakim jest magnez. Warto także wiedzieć, że na przykład przenawożone potasem owoce są kwaśne.
Jak widać, nie należy nawozić roślin potasem bez wyraźnej potrzeby – warto wykonać co jakiś czas analizy chemiczne gleby, aby unikać przenawożenia, ale także wychwycić niedobory składników pokarmowych w podłożu.
Polecany artykuł:
Jak i kiedy nawozić potasem?
Potasem (podobnie jak fosforem), zwykle najlepiej jest zasilać glebę późnym latem i jesienią (lub przed uprawą roślin, zasilając najpierw podłoże). W przypadku roślin ozdobnych, zabieg taki wpływa dodatkowo na wzmocnienie i przygotowanie roślin na spoczynek zimowy.
Jednak warto pamiętać, że na niektórych glebach - bardzo kwaśnych, lekkich i próchnicznych (np. torfowych) - nawożenie potasem lepiej wykonać wiosną. Jony potasu szybko przemieszczają się w organizmie rośliny (jednak nie tak szybko, jak azot) i dlatego lepiej dostarczyć go roślinie przed nawożeniem azotowym (azot lepiej wykorzystywany jest przy obecności jonów potasu).
Jakie nawozy potasowe stosować?
Bardzo popularną i skuteczną metodą zasilania roślin potasem jest nawożenie powierzchni gleby siarczanem potasu.
Nawozy siarczanowe, jak np. siarczan potasu, można stosować przedsiewnie pod wszystkie rośliny, szczególnie te wrażliwe na chlor. W ich składzie znajduje się około 50% tlenku potasu oraz niemal 20% siarki. Są one cenione także ze względu na małą podatność na zbrylanie, a co za tym idzie dobre przechowywanie i magazynowanie.
W uprawach warzyw powszechnie wykorzystuje się także nawozy w postaci soli potasowych, które można stosować pod rośliny niewrażliwe na chlor. Nie zaleca się ich stosowania przy uprawie m. in. drzew owocowych, roślin ozdobnych, jagodowych czy warzyw. Sole potasowe szybko ulegają rozpuszczeniu i przenikają do gleby.
Nawozy te są dostępne w sklepach i centrach ogrodniczych w łatwej do zastosowania postaci. Najlepsze efekty nawożenia potasowego uzyskamy, gdy równomiernie rozsiejemy nawóz na wybranej powierzchni i dodatkowo wymieszamy go z glebą do głębokości około 20 cm.
Obecnie w sprzedaży można znaleźć także wiele nowoczesnych nawozów mineralnych (w postaci sypkiej lub płynnej), w których składzie dominuje potas i inne niezbędne do jego przyswajania składniki. Na potrzeby amatorskiej uprawy roślin (w ogrodzie lub na działce) najlepiej sięgać po te najłatwiejsze w stosowaniu, przeznaczone do uprawy konkretnych gatunków czy grup roślin.
>>Przeczytaj też: Nawozy mineralne stosowane w ogrodzie. Rodzaje nawozów mineralnych
