Okres spoczynku roślin w ogrodzie i w domu – dlaczego roślinom jest potrzebny spoczynek i jak go zapewnić?

2021-12-27 8:44
Zima w ogrodzie
Autor: GettyImages Zdecydowana większość roślin rosnących w ogrodzie wchodzi w stan spoczynku automatycznie wraz z nastaniem zimy

Okres spoczynku jest niezbędny roślinom dla prawidłowego rozwoju. Rośliny uprawiane w ogrodzie okres spoczynku przechodzą automatycznie w okresie zimowym. W uprawie domowej roślinom doniczkowym to my musimy zapewnić odpoczynek zimą. Poznaj odpowiedzi na pytania: co to jest okres spoczynku, dlaczego jest potrzebny roślinom, jak rośliny przechodzą okres spoczynku, jakie warunki zapewnić roślinom podczas spoczynku.

Wprowadzanie roślin w okres spoczynku (i związane z tym działania) w dużej mierze zależą od grupy, do której należą a także potrzeb indywidualnych konkretnego gatunku rośliny, a nawet odmiany. W ogrodzie często przebiega wraz ze zmniejszeniem temperatur dnia i nocy. W domu często zjawisko trzeba „wymusić”.

Dlaczego roślinom potrzebny jest okres spoczynku?

Spoczynek należy do naturalnego cyklu „życia” roślin. Odbywa się to nawet u nasion, które niejednokrotnie muszą przejść stratyfikację (np. warunki chłodu), aby sprawnie kiełkować. W przypadku roślin już uformowanych okres spoczynku poprawia wzrost, kwitnienie, a także odporność na niekorzystne czynniki (choroby, szkodniki, mróz, wiatr). W uproszczeniu można zobrazować to tak, że rośliny nabierają sił na późniejszy wzrost i rozwój.

Okres spoczynku roślin uprawianych w ogrodzie

Zdecydowana większość roślin w ogrodzie wchodzi w stan spoczynku automatycznie i nie wymaga wtedy wykonywania żadnych zabiegów (poza ewentualną ochroną przed mrozem). Jest jednak sporo wyjątków potwierdzających regułę. To drzewa i krzewy iglaste oraz krzewy zimozielone liściaste. Takie rośliny również wchodzą w „sen”, a nawet wcześniej kończą sezon wegetacyjny (pod koniec lata). Przez cały rok jednak zachodzi u nich ważny proces – transpiracja. Oznacza to, że z niewidocznych gołym okiem otworków w igłach i łuskach uwalniana jest para wodna. Niestety, korzenie (znajdujące się w strefie przemarzania gruntu) nie są w stanie pobrać ubytków wody. Następuje susza fizjologiczna, której rezultaty są widoczne wiosną – to brązowienie i wysychanie. Dlatego opieka nad nimi polega także na zimowym sporadycznym nawadnianiu.

>>Przeczytaj też:

Rośliny cebulowe wchodzą w spoczynek stopniowo po kwitnieniu. Należy ograniczyć wtedy podlewanie do minimum (gdy ich liście są zielone) a potem zaprzestać (gdy żółkną). Gdy zaschnie nadziemna część, cebule można wykopać, oczyścić, lekko przesuszyć i przenieść do pomieszczenia. Często przechowuje się je w skrzyniach w suchym torfie lub piasku. Terminy wykopywania i ponownego sadzenia w gruncie zależą od konkretnego gatunku. Nawet cebule, które znajdują się w gruncie cały rok, warto co kilka - kilkanaście lat wykopać a potem posadzić w nowym miejscu. To poprawi ich kondycję.

>>Poznaj też:

Rośliny ogrodowe uprawiane w pojemnikach przenosi się na zimę do chłodnych, ale widnych pomieszczeń. Należy zaprzestać nawożenia, ale trzeba je umiarkowanie podlewać (tak, aby nie wyschły). Aby przygotować rośliny do spoczynku, w drugiej połowie lata i na początku jesieni podaje się nawozy ze zwiększoną ilością potasu i fosforu. Trzeba ograniczyć azot, który przedłuża wegetację roślin, przez co mogą nie wejść w okres spoczynku „w terminie”. Czasem jest to powodem przemarzania. Podobnie wygląda sytuacja z cięciem – nie można wykonywać go zbyt późno.

Okres spoczynku pokojowych roślin doniczkowych

Sprawa z roślinami doniczkowymi jest nieco bardziej skomplikowana, gdyż w okresie zimowym wymagają zmiany sposobu pielęgnacji. W przypadku gdy roślina kwitnie zimą (np. storczyk), okres ten przesuwa się do momentu przekwitnięcia. W czasie spoczynku należy zmniejszyć częstotliwość podlewania, zaprzestać nawożenia i ograniczyć ciepło (o ile jest to możliwe). W pokoju, gdzie jest dużo roślin, można zmniejszyć nieco ogrzewanie. Nieodpowiednie jest ustawianie roślin przy grzejnikach i innych źródłach ciepła. Niektóre gatunki zaleca się przenieść do chłodnego miejsca, np. na klatkę schodową, do budynku gospodarczego. Miejsce powinno być widne.

W okresie zimowym rośliny doniczkowe najczęściej cierpią z nadmiaru wody, ciepła i przez niedobór kwiatów. Łatwo można to zauważyć u fikusa Benjamina, który masowo gubi wtedy liście. Wyraźnego stanu spoczynku (prowadzącego do stopniowego zaprzestania podlewania po przekwitnięciu) wymaga krasnokwiat Katarzyny, hippeastrum i cantedeskia.

Przykładowe zalecane średnie temperatury zimą dla roślin pokojowych:

  • 18 st.C – dizygoteka, fikus dębolistny, kawa arabska, anturium;
  • 15-18 st.C – diffenbachia, dracena obrzeżona, fikus sprężysty, guzmania, maranta, peperomia, syngonium, wężownica, zamiokulkas;
  • 12-15 st.C – begonia Masona, cissus australijski, fikus Benjamina, kaladium dwubarwne, nolina, papirus zmienny, szeflera, cytrusy, hoja, klonik, fuksja, anginowiec, żywe kamienie;
  • poniżej 12 st.C – fatsja japońska, juka gwatemalska, pachira wodna, szparag pierzasty, nefrolepis, nertera płożąca, eszeweria, grubosz, muchołówka;
  • 3-5 st.C – mirt;
  • rośliny tolerancyjne na szeroki zakres: cissus rombolistny, kalatea, zielistka, skrzydłokwiat.

Zobacz w galerii: Jak zabezpieczyć rośliny w ogrodzie przed zimą

Jesienne prace w ogrodzie - czy wiesz, co trzeba zrobić w ogrodzie przed zimą?

Pytanie 1 z 12
Co robimy z liśćmi opadłymi na trawnik?
Jesienne liście
Jak zabezpieczyć ogród przed zimą?
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają
Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE