Spis treści
- Dlaczego roślinom potrzebny jest okres spoczynku?
- Okres spoczynku roślin uprawianych w ogrodzie
- Okres spoczynku roślin uprawianych w pojemnikach na balkonach i tarasach
- Okres spoczynku pokojowych roślin doniczkowych
Rośliny uprawiane w ogrodzie okres spoczynku przechodzą automatycznie w okresie zimowym. W uprawie domowej roślinom doniczkowym to my musimy zapewnić odpoczynek zimą.
Wprowadzanie roślin w okres spoczynku (i związane z tym działania) w dużej mierze zależą od grupy, do której należą a także potrzeb indywidualnych konkretnego gatunku rośliny, a nawet odmiany. W ogrodzie często przebiega wraz ze zmniejszeniem temperatur dnia i nocy. W domu często zjawisko trzeba „wymusić”.
Dlaczego roślinom potrzebny jest okres spoczynku?
Spoczynek należy do naturalnego cyklu „życia” roślin. Odbywa się to nawet u nasion, które niejednokrotnie muszą przejść stratyfikację (np. warunki chłodu), aby sprawnie kiełkować. W przypadku roślin już uformowanych okres spoczynku poprawia wzrost, kwitnienie, a także odporność na niekorzystne czynniki (choroby, szkodniki, mróz, wiatr). W uproszczeniu można zobrazować to tak, że rośliny nabierają sił na późniejszy wzrost i rozwój.
Okres spoczynku roślin uprawianych w ogrodzie
Zdecydowana większość roślin w ogrodzie wchodzi w stan spoczynku automatycznie i nie wymaga wtedy wykonywania żadnych zabiegów (poza ewentualną ochroną przed mrozem). Jest jednak sporo wyjątków potwierdzających regułę. To drzewa i krzewy iglaste oraz krzewy zimozielone liściaste. Takie rośliny również wchodzą w „sen”, a nawet wcześniej kończą sezon wegetacyjny (pod koniec lata). Przez cały rok jednak zachodzi u nich ważny proces – transpiracja. Oznacza to, że z niewidocznych gołym okiem otworków w igłach i łuskach uwalniana jest para wodna. Niestety, korzenie (znajdujące się w strefie przemarzania gruntu) nie są w stanie pobrać ubytków wody. Następuje susza fizjologiczna, której rezultaty są widoczne wiosną – to brązowienie i wysychanie. Dlatego opieka nad nimi polega także na zimowym sporadycznym nawadnianiu.
Przeczytaj też: Dlaczego iglaki i liściaste rośliny zimozielone trzeba podlewać zimą?
Rośliny cebulowe wchodzą w spoczynek stopniowo po kwitnieniu. Należy ograniczyć wtedy podlewanie do minimum (gdy ich liście są zielone) a potem zaprzestać (gdy żółkną). Gdy zaschnie nadziemna część, cebule można wykopać, oczyścić, lekko przesuszyć i przenieść do pomieszczenia. Często przechowuje się je w skrzyniach w suchym torfie lub piasku. Terminy wykopywania i ponownego sadzenia w gruncie zależą od konkretnego gatunku. Nawet cebule, które znajdują się w gruncie cały rok, warto co kilka - kilkanaście lat wykopać a potem posadzić w nowym miejscu. To poprawi ich kondycję.
Okres spoczynku roślin uprawianych w pojemnikach na balkonach i tarasach
Rośliny ogrodowe uprawiane w pojemnikach przenosi się na zimę do chłodnych, ale widnych pomieszczeń. Należy zaprzestać nawożenia, ale trzeba je umiarkowanie podlewać (tak, aby nie wyschły). Aby przygotować rośliny do spoczynku, w drugiej połowie lata i na początku jesieni podaje się nawozy ze zwiększoną ilością potasu i fosforu. Trzeba ograniczyć azot, który przedłuża wegetację roślin, przez co mogą nie wejść w okres spoczynku „w terminie”. Czasem jest to powodem przemarzania. Podobnie wygląda sytuacja z cięciem – nie można wykonywać go zbyt późno.
Okres spoczynku pokojowych roślin doniczkowych
Sprawa z roślinami doniczkowymi jest nieco bardziej skomplikowana, gdyż w okresie zimowym wymagają zmiany sposobu pielęgnacji. W przypadku gdy roślina kwitnie zimą (np. storczyk), okres ten przesuwa się do momentu przekwitnięcia. W czasie spoczynku należy zmniejszyć częstotliwość podlewania, zaprzestać nawożenia i ograniczyć ciepło (o ile jest to możliwe). W pokoju, gdzie jest dużo roślin, można zmniejszyć nieco ogrzewanie. Nieodpowiednie jest ustawianie roślin przy grzejnikach i innych źródłach ciepła. Niektóre gatunki zaleca się przenieść do chłodnego miejsca, np. na klatkę schodową, do budynku gospodarczego. Miejsce powinno być widne.
W okresie zimowym rośliny doniczkowe najczęściej cierpią z nadmiaru wody, ciepła i przez niedobór kwiatów. Łatwo można to zauważyć u fikusa Benjamina, który masowo gubi wtedy liście. Wyraźnego stanu spoczynku (prowadzącego do stopniowego zaprzestania podlewania po przekwitnięciu) wymaga krasnokwiat Katarzyny, hippeastrum i cantedeskia.
Przykładowe zalecane średnie temperatury zimą dla roślin pokojowych:
- 18 st.C – dizygoteka, fikus dębolistny, kawa arabska, anturium;
- 15-18 st.C – diffenbachia, dracena obrzeżona, fikus sprężysty, guzmania, maranta, peperomia, syngonium, wężownica, zamiokulkas;
- 12-15 st.C – begonia Masona, cissus australijski, fikus Benjamina, kaladium dwubarwne, nolina, papirus zmienny, szeflera, cytrusy, hoja, klonik, fuksja, anginowiec, żywe kamienie;
- poniżej 12 st.C – fatsja japońska, juka gwatemalska, pachira wodna, szparag pierzasty, nefrolepis, nertera płożąca, eszeweria, grubosz, muchołówka;
- 3-5 st.C – mirt;
- rośliny tolerancyjne na szeroki zakres: cissus rombolistny, kalatea, zielistka, skrzydłokwiat.
Zobacz w galerii: Jak zabezpieczyć rośliny w ogrodzie przed zimą
