Nawozy mineralne - rodzaje i zastosowanie nawozów mineralnych

Nawozy mineralne to preparaty stosowane w ogrodach do zasilania roślin. Wzbogacając podłoże niezbędnymi składnikami odżywczymi, możemy się spodziewać bujnego wzrostu i obfitego kwitnienia roślin ozdobnych, a także satysfakcjonującego plonowania warzyw i owoców. Poznaj rodzaje nawozów mineralnych do nawożenia roślin i zasady ich stosowania.

Nawozy mineralne są produkowane w zakładach przemysłowych. Zawierają jeden lub więcej składników mineralnych. Stosując je, należy ściśle przestrzegać dawek oraz zasad postępowania podanych na opakowaniu. Nieodpowiednie użycie będzie miało skutek odwrotny do zamierzonego – pogorszy się jakość gleby, a rośliny będą się źle rozwijały.

Jak stosować nawozy mineralne?

Dawki nawozowe są podawane w g/m² w przedziałach od – do. Najniższa dotyczy gleb piaszczystych, które słabo wiążą związki mineralne – nie warto zwiększać dawek, bo najpierw zbyt duże stężenie substancji chemicznych spowoduje uszkodzenie korzeni roślin, a potem stosunkowo szybko składniki nawozu spłyną z wodą w głębsze warstwy ziemi, gdzie staną się niedostępne dla roślin. Dawka najwyższa jest zalecana na glebach zwięzłych, gliniastych, które dobrze sorbują związki mineralne i z czasem oddają roślinom potrzebne pierwiastki. Stosowanie nawozów mineralnych wymaga ostrożności. Podczas ich rozsypywania trzeba chronić skórę.

Zasolenie gleby – co to jest i jak z nim walczyć? >>>

Spis treści

1. Jak stosować nawozy mineralne?
2. Nawozy mineralne azotowe
3. Nawozy mineralne fosforowe
4. Nawozy mineralne potasowe
5. Nawozy mineralne wieloskładnikowe
6. Nawozy mineralne wolno działające
7. Nawozy mineralne specjalistyczne
8. Nawozy mineralne chelatowe
9. Nawozy mineralne do opryskiwania roślin

Nawozy mineralne azotowe

Nawozy azotowe (saletra amonowa, mocznik, saletrzak) należy stosować wiosną, nigdy jesienią, ponieważ azot jest wypłukiwany do głębszych warstw gleby, łatwo też ulatnia się do atmosfery. Straty azotu są większe na glebach zasadowych i świeżo zwapnowanych (azot ulatnia się w postaci amoniaku) i na piaszczystych, słabo wiążących składniki pokarmowe.

Nawozy azotowe wystarczy wymieszać grabiami z wierzchnią warstwą gleby, bo szybko przemieszczają się w głąb wraz z wodą. Rośliny o krótkim okresie wegetacji zasilamy przed siewem lub sadzeniem, zaś te o długim nawozimy dwukrotnie – najpierw dwie trzecie dawki, a resztę podczas wzrostu roślin (można rozsypać nawóz wokół rośliny lub rozpuścić go w wodzie i podlać ją roztworem).

Azot sprzyja wzrostowi liści i zielonych części rośliny, jednak w nadmiarze powoduje, że są one bardziej delikatne, podatne na choroby i chętniej zasiedlane przez szkodniki. Przenawożone rośliny są też mniej odporne na mróz. Nadmiar azotu zmniejsza również w glebie ilość przyswajalnej miedzi.

Nawozy jednoskładnikowe - azotowe, fosforowe i potasowe. Jak i kiedy stosować? >>>

Nawozy mineralne fosforowe

Nawozy fosforowe (superfosfat) nie są wymywane z gleby i słabo przemieszczają się w głąb ziemi. Lepiej więc podzielić wymaganą dawkę na dwie części i jedną przekopać z ziemią jesienią, a drugą wymieszać z wierzchnią warstwą wiosną. Można to robić co trzy-cztery lata, ale ponieważ fosfor z czasem tworzy w glebie związki nieprzyswajalne dla roślin (fosforany żelaza i glinu w kwaśnych, a fosforany wapnia w zasadowych), lepiej nawozić mniejszymi dawkami, ale co roku.

Nawozy mineralne potasowe

Nawozy potasowe (saletra potasowa) stosuje się przed siewem, ale czasami – zwłaszcza na ciężkich glebach – jesienią. Potas jest sorbowany przez glebę i pozostaje w niej do dyspozycji roślin, a chlor (który może być szkodliwy dla roślin) jest wypłukiwany do głębszych warstw. Nawozy te należy wymieszać z glebą, aby zbyt duże stężenie potasu nie utrudniało kiełkowania i rozwoju młodych roślin. Jego nadmiar może doprowadzić do zmniejszenia zawartości w glebie przyswajalnego wapnia i magnezu.

Przeczytaj też: Nawozy NPK – działanie i zastosowanie, przegląd nawozów NPK >>>

Zobacz galerię 7 zdjęć

Autor: GettyImages

Stosując nawozy mineralne należy ściśle przestrzegać dawek oraz zasad postępowania podanych na opakowaniu

Nawozy mineralne wieloskładnikowe

Nawozy wieloskładnikowe to nawozy uniwersalne przeznaczone dla wszystkich roślin są wygodne do stosowania w ogrodach, bo zawierają nie tylko podstawowe składniki pokarmowe, ale i tak zwane mikroelementy, które występują w podłożu w niewielkich ilościach, są niezbędnym warunkiem dobrego rozwoju roślin. Stosuje się je wczesną wiosną i powtórnie w drugiej połowie czerwca. Większość nawozów wieloskładnikowych jest granulowana, są też nawozy płynne - można nimi, po odpowiednim rozcieńczeniu, podlewać lub opryskiwać rośliny, gdyż nawozy te są pobierane nie tylko przez korzenie, ale też przez liście.

Nawozy mineralne wolno działające

Bardzo wygodną formą nawożenia jest stosowanie tak zwanych nawozów wolno działających (Dendrowit, Osmocote, Planton Cote, Pokon Season Comfort, Plantacote, Sierrablen.), które wystarczy dodać do ziemi raz w sezonie - wiosną, a zawarte w nich składniki stopniowo uwalniają się, przenikają do gleby i są pobierane przez rośliny, zasilając je. Dzięki stosowanym otoczkom związki chemiczne nie mają bezpośredniego kontaktu z korzeniami roślin, a do gleby przedostają się powoli  - roślinom nie grozi więc przenawożenie. Nawozami wolno działającymi można nawozić wszystkie rośliny.

Przeczytaj też: Nawożenie trawnika: jak nawozić trawnik? Nawozy do trawnika >>>

Nawozy mineralne chelatowe

Czasami mimo regularnego nawożenia roślin obserwujemy na nich oznaki niedoboru minerałów. Dzieje się tak zwłaszcza po wapnowaniu gleby. Gdy jej pH staje się zbyt wysokie, wytrącają się związki nierozpuszczalne w wodzie – żelazo, mangan, miedź czy cynk stają się niedostępne dla roślin. Im bardziej zasadowa jest gleba (pH powyżej 7,0), tym bardziej spada dostępność tych pierwiastków. Kolejną przyczyną niedoboru żelaza w roślinach może być brak światła lub niedotlenienie strefy korzeniowej. Ratunkiem może być tu zastosowanie nawozów chelatowych.

Chelaty to związki chemiczne o skomplikowanej budowie tworzące specyficzne wiązania z metalami. Bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie, z której roślina pobiera całą cząsteczkę kompleksu metal-chelat, i dopiero wewnątrz tkanek następuje oddzielenie jonu metalu od chelatora. Wodnym roztworem takiego nawozu można podlać rośliny albo zastosować opryskiwanie – wtedy żelazo zostanie bardzo szybko przyswojone poprzez liście. Gdy opryskamy roślinę roztworem o stężeniu 0,1-0,2% (1-2 g na litr wody), skutki niedoboru pierwiastka powinny zaniknąć po siedmiu-dziesięciu dniach. Także w nawozach wieloskładnikowych coraz częściej znajdują się chelaty, warto więc przed użyciem sprawdzać skład nawozu.

Przeczytaj też: Nawóz z bananów. Jak wykorzystać skórki bananów do nawożenia roślin >>>

Nawozy mineralne do opryskiwania roślin

Na rynku są nawozy mineralne wieloskładnikowe przeznaczone nie tylko do pobierania przez korzenie, ale też – po rozpuszczeniu w wodzie – do opryskiwania roślin. Szybko poprawiają kondycję roślin, bo substancje odżywcze są wchłaniane bezpośrednio przez liście. Są zalecane szczególnie przy niedoborze żelaza, miedzi, cynku i manganu, co objawia się chlorozą, czyli żółknięciem liści.

Anna Skórkowska