Saletra amonowa – skład, właściwości i stosowanie
Autor: www.thinkstockphotos.com
Saletra amonowa należy do najpopularniejszych nawozów mineralnych wykorzystywanych w zarówno w uprawie profesjonalnej, jak i w przydomowych ogrodach. Saletra amonowa ma działanie uniwersalne: jest dobrym źródłem azotu (czasem także magnezu) dla dużej grupy roślin jadalnych i roślin ozdobnych. Co warto wiedzieć o saletrze amonowej?
Saletra amonowa to w rzeczywistości sól kwasu azotowego i amoniaku (posiada wzór chemiczny NH4NO3). Nawóz jest granulowany (białe, kremowe granulki lub lekko różowe granulki mogą mieć wymiary 1-6 mm). Granulki otoczone są specjalną powłoką co zabezpiecza je przed zbrylaniem (trzeba pamiętać, że saletra charakteryzuje się znaczną higroskopijnością).
>>Przeczytaj też: Nawozy mineralne stosowane w ogrodzie. Rodzaje nawozów mineralnych
Saletra amonowa - skład nawozu
Saletra amonowa zawiera azot w dwóch postaciach – azotanowej (NO-3) oraz amonowej (NH+4). Dzięki zawartości pierwszej formy nawóz działa szybko dostarczając roślinom niezbędnego makroelementu. Forma amonowa natomiast wpływa na dłuższe działanie nawozu, w tym przypadku granulki systematycznie uwalniają składniki pokarmowe. Dzięki temu saletra amonowa jest skuteczniejsza, a przy tym ryzyko wypłukiwania pierwiastków poza obręb korzeni zmniejsza się (forma amonowa jest wolniej wymywana). Jednocześnie nadaje to nawozowi większą funkcjonalność – może być stosowany na różne typy gleb.
Skład nawozu czasem jest dodatkowo uzdatniony, np. mączką dolomitową zawierającą wapń i magnez. Magnez wpływa m.in. na budowę tkanek, wapń zwiększa odczyn gleby i bierze udział w wielu procesach fizjologicznych.
Stosowanie saletry amonowe w różnych uprawach
Saletrę amonową można wykorzystywać zarówno przedsiewnie, jak i pogłównie. Nadaje się do dokarmiania różnych grup roślin: jednorocznych i bylin, drzew i krzewów (ozdobnych i owocowych) oraz warzyw.
W uprawie roślin jadalnych (szczególnie warzyw liściowych) trzeba szczególnie zadbać o to, aby nie przesadzać z dawkami nawozu. Przy nadmiarze formy azotanowej rośliny nie nadążają jej kumulować. W konsekwencji dochodzi do przekształcenia w szkodliwą dla zdrowia człowieka formę azotynową. Problem może zajść szczególnie przy uprawie wczesnowiosennej – przy niedoborze światła lub przy sztucznym oświetleniu (w produkcji na szerszą skalę). Ponadto, nadmierne dawki nawozu - nie tylko saletry, ale każdego nawozu mineralnego - mogą spowodować zasolenie gleby. Wtedy pomimo zasobności gleby i pozornej dostępności składników pokarmowych, korzenie nie są w stanie ich pobrać.
Rozsądnie stosowana saletra amonowa przyśpiesza wzrost roślin oraz zwiększa plonowanie. Azot pobudza rozwój roślin, przejście w kolejne fazy, ponadto bierze udział w większości procesów fizjologicznych. Rośliny nawożone saletrą amonową zużywają mniej wody, rzadziej żółkną im liście, a przy tym mogą zawierać większą ilość cukrów i białek (korzystne w uprawie roślin jadalnych).
>>Przeczytaj też: Nawożenie roślin w ogrodzie: najczęstsze błędy. Nigdy ich nie popełniaj
Saletra amonowa - dawkowanie
Nawóz powinno się stosować od wiosny do końca lata. Nawożenie jesienne jest niewskazane, gdyż osłabia mrozoodporność roślin (będą intensywnie rosnąć zamiast przygotowywać się do nadejścia zimy). Dokładne dawki zależą od potrzeb pokarmowych konkretnego gatunku i rodzaju (a w zasadzie zasobności) podłoża. Zwykle jednak 0,12-0,25 kg saletry amonowej wystarczy na powierzchnię 10 m2.
Najbardziej intensywnie nawozi się warzywa (szczególnie duże zapotrzebowanie – 0,25 kg/10 m2 mają ziemniaki, burak ćwikłowy i marchew), gatunki sadownicze (oprócz truskawek) oraz trawnik. Mniejsze dawki z reguły podaje się roślinom rabatowym, drzewom i krzewom ozdobnym. Niewielkie ilości saletry (ok. 0,1 kg/10 m2) stosuje się w uprawie zbóż i roślin fitosanitarnych. W przypadku wystąpienia na roślinach oznak niedoboru azotu (lub magnezu) nawóz zaleca się zastosować dolistnie. Granulki łatwo rozpuszczają się w wodzie. Z reguły jednak saletrę miesza się z podłożem lub pozostawia na jej powierzchni przed prognozowanymi opadami deszczu.
Saletra amonowa - przechowywanie
Nawóz jest łatwo dostępny w handlu (powinno się jednak wybierać sprawdzone punkty sprzedaży). Opakowania (pudełka kartonowe, worki polietylenowe, worki polipropylenowe) mają zróżnicowaną pojemność: 500 g, 50 g a nawet 5 kg. To świadczy, że nawóz stosuje się nie tylko w profesjonalnych produkcjach, ale także w niewielkich ogródkach i działkach. Nawóz należy przechowywać w suchym, chłodnym pomieszczeniu, w miejscu niedostępnym dla dzieci. Powinien być zabezpieczony przed wodą, ogniem, kwasem i wysoką temperaturą.
>>Przeczytaj też: Nawozy mineralne: jak przechowywać nawozy. Warunki przechowywania nawozów
