Cytrusy w doniczce. Jak uprawiać cytrusy w domu?
Uprawa cytrusów w domu nie jest trudna. Wystarczy trochę starań, by cieszyć się wspaniałymi drzewkami cytrynowymi, mandarynkowymi, pomarańczowymi lub grejpfrutowymi. Podpowiadamy, jak uprawiać cytrusy w domu. Uprawa cytrusów w doniczkach: poradnik.
Cytrusy (łac. Citrus) to zimozielone drzewa i krzewy, wrażliwe na mróz, które w naszym klimacie można uprawiać tylko w pojemnikach w mieszkaniach. Latem można je wystawić na zewnątrz, jednak jesienią muszą powrócić do domu. Oprócz pomarańczy, cytryn, limonek i grejpfrutów do rodziny cytrusów należą nieco mniej znane: pomelo, kumkwat, kalamondyna czy murraja.
Liście cytrusów są ciemne i lśniące. Kwiaty są zazwyczaj białe, woskowate i mają piękny zapach. Owoc, który z nich powstaje, to jagoda o miąższu bardzo bogatym w witaminy, zwłaszcza witaminę C. Można je spożywać na surowo, ale są też wykorzystywane w przemyśle spożywczym, perfumeryjnym i farmaceutycznym. Zdarza się, że na jednej roślinie są kwiaty i dojrzewające owoce.
Aby rośliny cytrusowe zdobiły nasz dom, należy zapewnić im właściwe warunki wzrostu i odpowiednie nawożenie.
Uprawa cytrusów w domu
- Podłoże dla cytrusów. Podłoże dla cytrusów musi być próchniczne i lekko kwaśne (o odczynie od 5 do 6,5 pH), a także przepuszczalne. Młode rośliny należy przesadzać co roku, starsze rzadziej (co kilka lat). Przesadzamy do doniczki o 2-3 cm szerszej od poprzedniej.
- Podlewanie i zraszanie cytrusów. Cytrusy podlewa się umiarkowanie – podłoże w doniczce powinno być lekko wilgotne, ale nie mokre. Dlatego wodę z podstawki należy wylać (pozostawiona na niej spowoduje gnicie korzeni). Odpowiednią wilgotność podłoża pomaga utrzymać warstwa drenażu na dnie doniczki. Wiosną i latem cytrusy warto zraszać, sprzyja to ich wzrostowi. Jednak nie wolno spryskiwać liści nagrzanych przez słońce, gdyż mogą pojawić się na nich plamy.
Kwiaty doniczkowe a wilgotność powietrza. Jak zwiększyć wilgotność powietrza >>>
- Światło i nawożenie cytrusów. Cytrusy lubią dużą ilość światła. Najlepiej ustawić je na parapecie południowego lub zachodniego okna, a latem wynieść na zewnątrz na słońce. Od marca do października rośliny powinny być raz w tygodniu zasilane nawozami – najlepiej specjalistycznymi, dla roślin cytrusowych, o składzie zaspokajającym ich wymagania pokarmowe. W przypadku żółknięcia młodych liści zalecane jest nawozu dolistnego. Zabieg należy przeprowadzić w godzinach rannych, gdy promienie słoneczne nie padają bezpośrednio na roślinę.
- Cięcie cytrusów. Cytrusy dobrze znoszą przycinanie. Warto co jakiś czas skracać pędy kilkuletnich roślin o mniej więcej jedną trzecią długości. Sprawia to, że mają ładniejszy pokrój i lepiej rosną. Chętniej i obficiej też owocują.
- Cytrusy w okresie spoczynku. Od października do kwietnia cytrusy wchodzą w stan spoczynku – wtedy powinny mieć nieco chłodniejsze warunki, dobrze jest przestawić je w miejsce, w którym panuje temperatura od 10 do 15 stopni Celsjusza. Trzeba jednak obniżać temperaturę w pomieszczeniu stopniowo, bo zbyt nagłe jej zmiany mogą powodować żółknięcie i opadanie liści. Gdy rośliny przechodzą w stan spoczynku, mniej je także podlewamy i nie nawozimy.
Rośliny doniczkowe zimą. Jak pielęgnować kwiaty doniczkowe zimą >>>
Autor: photos.com
Objawy niedoboru składników mineralnych u cytrusów
Brak właściwego nawożenia powoduje u cytrusów następujące objawy:
- żółknięcie końców liści, przy czym u ich podstawy zachowuje się zielony trójkąt – niedobór magnezu;
- wiotczenie młodych liści, które pomiędzy żyłkami stają się bladożółte i w końcu obumierają – niedobór cynku (przy ciężkim niedoborze żółkną całe liście);
- jasne przebarwianie się przestrzeni pomiędzy żyłkami – niedobór manganu lub żelaza.
Występowanie jednego z powyższych objawów wymaga nawożenia dolistnego preparatem dla cytrusów zawierającym wszystkie potrzebne roślinom makroelementy i mikroelementy w łatwo przyswajalnej postaci.
Przeczytaj też: Chloroza – fizjologiczna choroba roślin. Jak rozpoznać i zwalczać chlorozę >>>
Cytrusów nie można uprawiać w kuchni z kuchenką gazową. Opary gazu są dla tych roślin bardzo toksyczne i powodują ich zamieranie.
Szkodniki cytrusów
Cytrusy uprawiane w mieszkaniach mogą być atakowane przez szkodniki – najczęściej są to przędziorki oraz miseczniki.
- Przędziorki żerują na spodzie blaszek liściowych oraz w kątach liści, gdzie snują delikatną pajęczynkę. Roślinę przez trzy tygodnie opłukujemy co kilka dni pod prysznicem lub przemywamy jej liście roztworem denaturatu (cztery łyżki na litr wody). Jeśli przędziorki zaatakowały duży okaz, trzeba je zwalczać chemicznie, np. preparatem Talstar 100 EC lub Karate 025 EC. Opryskujemy dwukrotnie, z dwutygodniową przerwą (owoce możemy zjadać dopiero po trzech tygodniach od ostatniego zabiegu).
- Groźne dla cytrusów są też miseczniki nakłuwające tkanki roślin i wysysające z nich soki. Ponadto wydalają one spadź, która utrudnia roślinom fotosyntezę i oddychanie. Porażone egzemplarze słabo rosną, a ich liście żółkną i opadają. Miseczniki niszczymy, przemywając liście roztworem denaturatu (jak przy przędziorkach) lub usuwając brązowe miseczki zaostrzonym patyczkiem. Można też zastosować Actellic 500 EC.
Niekiedy na spodzie liści pojawiają się białe kłaczki świadczące o obecności wełnowców. Skutki żerowania wełnowców są takie jak w wypadku miseczników, tak samo się je także zwalcza. Środki chemiczne należy stosować na zewnątrz mieszkania, np. na balkonie. Rośliny możemy wnieść z powrotem po dwóch dniach.
Przeczytaj też: Zasychanie brzegów liści roślin doniczkowych – przyczyny, jak zapobiegać >>>
Rozmnażanie cytrusów przez nasiona (rozmnażanie generatywne)
Cytrusy można rozmnażać przez nasiona. do tego wybieramy dojrzałe i dorodne nasiona. Po wyjęciu pestki z owocu należy ją jak najszybciej umieścić w doniczce z mieszaniną torfu i piasku (w proporcji 1:1). Przedtem warto pestkę lekko przetrzeć papierem ściernym, by lepiej chłonęła wilgoć. W wilgotnym podłożu i w temperaturze około 25 stopni Celsjusza nasiona kiełkują po 3-4 tygodniach. Cytrusy otrzymane z nasion rosną szybko, ale owocują dopiero po 15-20 latach.
Rozmnażanie cytrusów przez sadzonki (rozmnażanie wegetatywne)
Jeśli chcemy zatem doczekać owoców już po 2-3 latach, trzeba rozmnożyć rośliny wegetatywnie – przez sadzonki. Sprawdźmy, może znajomi mają owocujące cytrusy w doniczkach i z nich będziemy mogli pobrać sadzonki – najlepiej późną wiosną i latem. Potrzebne będą młode, ale lekko zdrewniałe pędy. Ucięty fragment powinien mieć 3-4 liście. Jego koniec zanurza się w ukorzeniaczu i umieszcza w ziemi (może być mieszanka odkwaszanego torfu z piaskiem w proporcji 1:1). Doniczki należy nakryć folią z dziurkami (dzięki temu zapewniona będzie odpowiednia wilgotność i wymiana powietrza), ustawić w miejscu jasnym, ale nie intensywnie nasłonecznionym i utrzymywać w pomieszczeniu temperaturę 20-25 stopni Celsjusza. Po 6–8 tygodniach tworzą się korzenie, zaczną też wyrastać pędy. Wtedy roślinę trzeba przesadzić do większej doniczki wypełnionej żyznym podłożem. Zdarza się, że bardzo szybko pojawiają się pąki kwiatowe – należy je usuwać, ponieważ osłabiają roślinę. Trzeba ją ostrożnie podlewać, nie zalewając korzeni, i cały czas zraszać.
Sposoby rozmnażania roślin doniczkowych. Jak rozmnażać kwiaty w domu? >>>
Jakie cytrusy można uprawiać w domu?
Do domowej uprawy w doniczkach nadają się nastepujące cytrusy:
- Cytryna zwyczajna (łac. Citrus limon) – małe drzewko o błyszczących owalnych liściach, ma białe kwiaty z domieszką purpury, owoce żółte, długości od 5 do 10 cm.
- Grejpfrut (łac. Citrus paradisi) – drzewo o kulistej koronie i ciemnozielonych owalnych liściach, ma kwiaty białe, owoce duże, żółte, kuliste, średnicy do 15 cm.
- Limonka (Lima, łac. Citrus aurantifolia) – niewielkie drzewko lub krzew, ma błyszczące, owalne liście o długości 8 cm, kwiaty białe, owoce zielone o średnicy 3 do 6 cm.
- Mandarynka (łac. Citrus reticulata) – krzew lub małe drzewko o kolczastych gałęziach i lśniących, owalnych, ciemnozielonych liściach, kwiaty białe lub żółtopomarańczowe, owoce kuliste o średnicy do 8 cm.
- Pomarańcza chińska (łac. Citrus sinensis) – drzewo o kolczastych gałęziach z błyszczącymi owalnymi liśćmi, kwiaty białe o mocnym zapachu, owoce pomarańczowe lub żółte, owalne do kulistych, o średnicy do 10 cm.
- Pomarańcza gorzka (łac. Citrus aurantium) – drzewo o kulistej koronie, liście owalne o długości do 10 cm, kwiaty białe, pachnące, owoce kuliste o średnicy do 8 cm.
- Pomarańcza miniaturowa (łac. Citrus mitis) – drzewko idealne do uprawy domowej, wyrasta do 1,5 m, o białych, silnie pachnących kwiatach, owoce małe, pomarańczowe, jadalne, ale bardzo kwaśne.
Poznaj też inne egzotyczne rośliny, które można uprawiać w domu:
Bananowiec - uprawa bananowca w doniczce w domu >>>
Bilbergia zwisła – egzotyczny kwiat doniczkowy. Jak go właściwie uprawiać? >>>
Glorioza - uprawa w doniczkach w domu i w ogrodzie zimowym >>>
Medinilla - efektowna roślina doniczkowa o pięknych kwiatach >>>
