Makroelementy w uprawie roślin ogrodowych. Rola makrolementów w rozwoju roślin
Dla prawidłowego wzrostu i rozwoju, rośliny potrzebują nie tylko właściwych warunków uprawy, ale przede wszystkim niezbędnego odżywiania podstawowymi pierwiastkami, nazywanymi makroelementami – przede wszystkim azotem, fosforem, potasem (N,P,K). Jaką rolę pełnią makroskładniki w organizmie roślinnym?
Makroelementy (makrominerały) to pierwiastki, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju organizmów roślinnych. Należą do nich przede wszystkim azot (N), fosfor (P), potas (K), a także również bardzo istotne - magnez (Mg), wapń (Ca) i siarka (S).
Makroelementy są najczęściej pobierane przez rośliny z gleby, gdzie występują zwykle w dużych ilościach. Gdy wystąpi niedobór któregoś z makroelementów, wzrost roślin może ulegać zahamowaniu. Azot, fosfor i potas (N,P,K) są więc podstawowymi składnikami nawozów, służących do zasilania gleby i dostarczania roślinom potrzebnej energii do rozwoju i wzrostu.
Przeczytaj też: Mikroelementy w uprawie roślin ogrodowych. Rola mikrolementów w rozwoju roślin >>>
Znaczenie makroelementów dla roślin
- Azot jest podstawowym pierwiastkiem, który wpływa na prawidłowy rozwój całego organizmu roślinnego – wzrost części nadziemnych, systemu korzeniowego, a także zielone wybarwienie łodyg, pędów i liści. Ponadto, jest składnikiem witamin i chlorofilu, a przy jego udziale powstają białka niezbędne do tworzenia tkanek oraz kwasów nukleinowych. Właściwa, optymalna ilość azotu wpływa na dłuższy okres wegetacji roślin, a jednocześnie na przyswajanie i wykorzystanie innych makroelementów - potasu i fosforu. Wszystkie te zadania azotu, sprawiają, że jest on kluczowym pierwiastkiem decydującym o jakości, wielkości i ilości uprawianych roślin.
Mocznik – uniwersalny nawóz dla roślin ogrodowych >>>
- Fosfor odpowiada głównie za prawidłowy rozwój i funkcjonowanie systemu korzeniowego oraz optymalne kwitnienie, owocowanie oraz tworzenie nasion. Co więcej, odgrywa ważną rolę w przebiegu kluczowych procesów komórkowych – w powstawaniu i właściwym przetwarzaniu i obiegu energii w komórkach roślinnych. Należy także do głównych składników ścian komórkowych, kwasu DNA oraz szeregu białek i enzymów. Ważna dla roślin rola fosforu łączy się jednak z jego trudną przyswajalnością, która zależy od poziomu pH gleby oraz temperatury. Aby nawozy fosforowe były jak najbardziej dostępne i przyswajalne dla roślin, poziom pH powinien wynosić 6,5‑7,0.
Nawozy wieloskładnikowe – rodzaje i formy, wady i zalety, terminy zastosowania >>>
- Potas - trzeci z wielkiej trójki makroelementów, odpowiada przede wszystkim za optymalne przyswajanie i wykorzystanie azotu przez rośliny. Jego odpowiedni poziom warunkuje także właściwą gospodarkę wodną w tkankach roślin oraz bardzo ważną odporność na niekorzystne warunki uprawy, np. niskie temperatury, suszę, podatność na choroby. Dodatkowo, właściwa ilość potasu w roślinie wpływa znacząco na lepsze krzewienie się roślin, czyli wytwarzanie nowych, młodych pędów. Warunkuje również prawidłowy przebieg procesów przemiany materii roślin i zawartość ważnych budulców roślinnych tkanek, jakimi są między innymi skrobia, białka, cukry oraz tłuszcze.
Autor: GettyImages
Zasilanie pomidorów nawozami mineralnymi dobrze jest rozpocząć około 3-4 tygodni od posadzenia młodych sadzonek
Magnez, wapń i siarka – ważne makroskładniki dla roślin
- Magnez jest składnikiem chlorofilu (zielonego barwnika w tkankach roślin) i wpływa na regulację przebiegu procesów fotosyntezy i przemiany energii w organizmie roślinnym. Ponadto, decyduje o syntezie węglowodanów, tłuszczy i białek oraz bierze udział w transporcie produktów fotosyntezy (tzw. asymilatów), głównie glukozy, sacharozy i skrobi. Magnez wspiera i pobudza także rozwój systemu korzeniowego, w tym procesy pobierania składników odżywczych z gleby. Jest także pierwiastkiem, wspierającym lepsze wykorzystanie podstawowych makroskładników - azotu, potasu i fosforu. Jednocześnie korzystnie działa na transport i gromadzenie fosforu w nasionach roślin, a także znacząco wpływa na ogólną kondycję, wygląd (np. optymalne wybarwienie liści i igieł) i odporność roślin.
- Wapń w tkankach roślin, jest głównym składnikiem błon i ścian komórkowych (60% wapnia jest zmagazynowana właśnie w ścianie komórkowej). Dzięki temu, wapń zapewnia dużą wytrzymałość ścian komórkowych i jednocześnie spójność tkanek. Ponadto, zwiększa odporność roślin na niekorzystne czynniki (np. uszkodzenia mechaniczne, trudne warunki uprawy, stresy) oraz patogeny. Sprzyja także właściwemu korzenieniu się roślin, wpływając na pobieranie odpowiednich ilości wody i składników pokarmowych. Wapń reguluje również aktywność enzymów w procesach przemiany materii, co przekłada się na wspomaganie wzrostu i rozwój roślin oraz ich plonowanie.
Nawozy wapniowe – przegląd i stosowanie nawozów wapniowych w ogrodzie >>>
- Ostatni z mniej znanych makroelementów, czyli siarka jest ważnym składnikiem enzymów i pełni istotną rolę w procesie fotosyntezy oraz syntezy białek i tłuszczów. Jeśli w glebie znajduje się mało tego pierwiastka i roślina nie ma go pod dostatkiem, może skutkować to gorszym pobieraniem z gleby kluczowego dla roślin azotu.
Przeczytaj też:
Nawozy dla warzyw. Jak nawozić warzywa w ogrodowym warzywniku >>>
Nawozy organiczno-mineralne - zastosowanie, przegląd >>>
Nawozy jednoskładnikowe - azotowe, fosforowe i potasowe. Jak i kiedy stosować? >>>
