Epifity - rośliny porastające inne rośliny. Które domowe rośliny są epifitami?
Pod nazwą „epifity” kryje się grupa roślin (z różnych gatunków), które prowadzą specyficzny tryb życia. Przedstawiciele żyją na innych roślinach (najczęściej na pniach drzew), ale nie pasożytują na nich. Wiele epifitów uprawia się w domu jak rośliny doniczkowe.
Epifity obejmują różnorodne gatunki roślin - od glonów i porostów po paprocie. Szacuje się, że należy do nich aż 25 tysięcy gatunków. Łączy je jedno: „doczepiają się” do innych roślin, ale zazwyczaj rozwijają się bez żadnej dla nich szkody.
Epifity – występowanie i mechanizmy przystosowawcze
Najbardziej spektakularne epifity, o dużych walorach dekoracyjnych, najczęściej występują w tropikalnych lasach, gdzie znajdują sobie miejsca pod osłoną drzew. Porastają korę (do której przyczepiają się zmodyfikowanymi korzeniami) lub znajdują sobie miejsce w rozwidleniach konarów. W tym drugim przypadku korzystają z łatwo gromadzącej się tam materii organicznej. Same również zbierają ją, np. dzięki korzeniom i zaschniętym liściom. Mogą porastać także liście. Pomimo takiego sposobu życia w większości przypadków epifity nie powodują szkód. Pewnym wyjątkiem jest rodzimy gatunek – jemioła, żyjący jako półpasożyt.
Epifity wykształciły szereg mechanizmów, które ułatwiają im przetrwanie w trudnych warunkach. Są pożyteczne, gdyż stanowią pokarm (i gromadzą wodę) dla różnych zwierząt. Z takiego „wodopoju” korzystają m.in. kolibry.
Sztuka przetrwania u epifitów
- Rośliny wytwarzają korzenie powietrzne, które służą do gromadzenia i pobierania wilgoci z powietrza.
- Składniki pokarmowe zdobywają z powietrza (azot) oraz rozkładających się tkanek roślinnych i zwierzęcych.
- Niektóre gatunki wyrastają na innych roślinach, ale z czasem wytwarzają długie korzenie sięgające ziemi i „usamodzielniają się”.
- Najczęściej przytwierdzają się do kory za pomocą zmodyfikowanych korzeni czepnych.
- Tworzą rozety liści w formie lejków, w których zbiera się woda (bromeliowate). Mogą także tworzyć z liści inne, specyficzne pojemniki na wodę (łosie rogi).
- Wytwarzają grube pędy, w których magazynują wodę (epifity należące do kaktusów i sukulentów).
- Tworzą zredukowane liście, które ograniczają transpirację (niektóre paprocie).
Przeczytaj też: Owoce egzotyczne z domowej uprawy w doniczce >>>
Autor: GettyImages
Aechmea caudata pochodzi z południowo-wschodniej Brazylii
Epifity uprawiane w mieszkaniach – przegląd gatunków
- Rośliny z rodziny bromeliowatych. Przeważającą grupę epifitów uprawianych w pomieszczeniach stanowią rośliny bromeliowate. To m.in. frizea (Vriesea), tillandsia (Tillandsia), bilbergia (Billbergia), echmea (Aechmea), skrytokwiat (Cryptanthus) i neoregelia (Neoregelia). Tworzą efektowne rozety z barwnymi przylistkami, które w naturze są wabikiem dla zwierząt zapylających (np. owadów i nietoperzy).
Rośliny ananasowate do domowej uprawy w doniczkach. Warunki uprawy i pielęgnacji >>>
- Storczyki. Do epifitów zalicza się także wiele storczyków. To m.in. znany i lubiany falenopsis (Phalaenopsis), a ponadto dendrobium (Dendrobium), cymbidium (Cymbidium), katleja (Cattleya) i stanhopea (Stanhopea).
- Paprocie. Z paproci największym wzięciem cieszą się wspomniane wcześniej łosie rogi (Platycerium), wytwarzające liście o charakterystycznym kształcie. Inne gatunki to m.in.: nefrolepis (Nephrolepis), dawalia (Davallia) i zanokcica gniazdkowa (Asplenium nidus).
Najpopularniejsze domowe paprocie doniczkowe >>>
Kolejny przykład „flagowca” w uprawie pokojowej to anturium (Anthurium), jedna z najpiękniej kwitnących roślin. Najbardziej znane epifityczne kaktusy to grudnik (Szlumbergera) oraz kaktus wielkanocny (Rypsalidopsis).
Uprawa epifitów w domu – jak to robić właściwie?
Postępowanie z roślinami zależy od wymagań konkretnego gatunku, jednak w przypadku epifitów można znaleźć cechy/działania wspólne.
- Stanowisko dla epifitów. Są to przede wszystkim rośliny, które w naturze rosną pod osłoną koron drzew. Dlatego w pomieszczeniu powinno się im zapewnić stanowisko jasne, ale nie bezpośrednio nasłonecznione. Optymalna jest duża ilość światła rozproszonego. Na słonecznym parapecie radzą sobie jedynie kaktusy.
- Wilgotność powietrza dla epifitów. Każda z powyższych roślin lubi pomieszczenia o dużej wilgotności powietrza. W okresie zimowym, przy uruchomionym centralnym ogrzewaniu, mogą cierpieć (zasychanie końcówek liści, słaba kondycja) na wskutek suchego powietrza. Zaleca się więc używać nawilżacza. Szczególne wymagania pod tym względem mają storczyki.
- Pojemniki i podłoże dla epifitów. Epifity nie wymagają dużych pojemników. Podłoże powinno być „lekkie”, przepuszczalne. Często znajdują się w nim fragmenty kory, korzeni i mchów. Do sadzenia można użyć specjalistycznego podłoża do epifitów lub ziemię dobiera się do konkretnej grupy roślin, np. storczyków.
- Podlewanie epifitów. Epifity bromeliowate podlewa się nietypowo – wodę należy wlać do rozety liści.
Podlewanie kwiatów doniczkowych: kiedy i jak podlewać kwiaty doniczkowe >>>
Epifity to niesamowite rośliny, które przystosowały się do trudnych warunków. Niestety ich zdolności przystosowawcze w naturze nie zawsze przekładają się na łatwość uprawy w domu. Niektóre grupy wymagają dużej opieki, np. storczyki, ale ich walory wynagradzają wszelkie trudy pielęgnacji.
Autor: GettyImages
Tilandsie to modne rośliny, chętnie wykorzystywane do dekoracji wnetrz
