Przedogródek - teren między ulicą a domem. Jak urządzić przedogródek
Przedogródkiem nazywamy fragment działki położony od frontu, a także ten przed ogrodzeniem. Powinien być tak zagospodarowany, by powstała efektowna strefa wejścia. Warto dbać o jego wygląd, bo jest wizytówką posesji. Podpowiadamy jak urządzić przedogródek.
Przedogródek jest miejscem, w którym przenikają się dwa odmienne typy przestrzeni – publiczna ulicy i prywatna posesji. Można powiedzieć, że powstaje teren o charakterze półprywatnym, przez który przechodzi się do strefy ściśle prywatnej, jaką jest dom i położony po jego przeciwnej stronie zaciszny ogród. To od tego miejsca zależy pierwsze wrażenie, jakie odnoszą goście – powinna więc mieć charakter reprezentacyjny i stanowić atrakcyjną oprawę wejścia do domu.
Spis treści
- Rośliny do przedogródka
- Rzeźba lub roślina formowana w przedogródku
- Oświetlenie roślin w przedogródku
- Przedogródek między ulicą a ogrodzeniem
- Projekt przedogródka - co mówią przepisy
- Projekt przedogródka - harmonijna kompozycja
Przedogródek zazwyczaj jest widoczny z ulicy, ale dostępny tylko osobom upoważnionym do przekroczenia granicy wyznaczanej przez ogrodzenie. Wygląd tego miejsca jest bardzo ważny, bo świadczy o mieszkańcach domu – ich gospodarności, pogodzie ducha, otwartości, upodobaniach. Właśnie od przedogródka zależy pierwsze wrażenie, jakie odnoszą goście i interesanci – powinien mieć charakter reprezentacyjny i stanowić ozdobną oprawę części frontowej domu. Często w jego kompozycji dla zaznaczenia rangi miejsca rośliny lub rzeźby umieszcza się symetrycznie po obu stronach wejścia na posesję czy do budynku (elementy te nazywane są „strażnikami”). Ścieżkę prowadzącą do drzwi domostwa dekoruje się ciągiem efektownych nasadzeń. Wzory takich rozwiązań są echem założeń pałacowych i dworskich, a ich korzeni można się doszukiwać nawet w starożytnej Grecji i Rzymie.
Projekt ogrodu: najważniejsze zasady planowania ogrodu >>>
- Jeżeli posesja otoczona jest ażurowym lub niskim ogrodzeniem, z ulicy rozciąga się widok na dom i znajdujący się przed nim fragment działki. Sposób jej zagospodarowania trzeba starannie przemyśleć i tak wykorzystać rośliny, by podkreślały walory elewacji lub maskowały mankamenty architektury.
- Jeżeli dom jest cofnięty w głąb działki, można grupy wyższej zieleni posadzić tak, aby tworzyły kulisy osłaniające część przedogródka i budynku, co pozwoli zapewnić sobie nieco intymności. Nie można jednak zapominać, że od strony domu (od drzwi wejściowych, z ganku lub z okna kuchennego) musi być zawsze dobrze widoczne wejście i wjazd na posesję.
Autor: Andrzej Szandomirski
Zanim posadzimy w przedogródku drzewa, sprawdźmy jakie wymiary docelowo osiąga dany gatunek lub wybrana odmiana
Polecany artykuł:
Rośliny do przedogródka
Rośliny w przedogródku powinny być zadbane i przyciągać wzrok swoją urodą. Można też posadzić je tak, by podkreślały walory domu lub tuszowały jego mankamenty. W tym celu możemy na przykład wykorzystać: drzewa i krzewy o wyrazistym pokroju (kuliste, stożkowe, kolumnowe i wąsko kolumnowe), które podkreślą rytm elementów fasady lub przełamią jej monotonię, zwarte skupiny krzewów, optycznie obniżające zbyt wyciągniętą w górę bryłę domu, albo pnącza, którymi zakryjemy fragmenty ścian. Można też, osłaniając grupami wyższej zieleni część budynku, zapewnić sobie – mimo bliskości ulicy – nieco intymności. Zawsze też warto wprowadzić „kontrapunkt” – szczególnie efektowny, zwracający uwagę element. Może to być pięknie kwitnąca roślina: krzew, pnącze lub bylina, albo też rzeźba, duży kamień, jakiś szczególnie interesujący przedmiot, a nawet ławka.
W tej reprezentacyjnej przestrzeni działki może też powstać trawnik. Równo skoszony tworzy dobre tło dla innych roślin, a przy tym eksponuje bryłę budynku. Wymaga jednak systematycznego pielęgnowania. Zdrowa, soczyście zielona murawa utrzymuje się przez cały okres wegetacyjny tylko wtedy, gdy jest regularnie podlewana, koszona i nawożona.
Przeczytaj też: Zakładanie trawnika krok po kroku, czyli jak założyć trawnik w ogrodzie >>>
Pewien problem w przedogródku mogą stanowić drzewa. Gdy są duże i rozłożyste, ocieniają teren i często wychylają się poza ogrodzenie. Jeśli więc chcemy przed domem posadzić drzewo, wybierajmy lepiej takie, które nigdy nie urośnie zbyt wielkie. Nadają się tu na przykład sumak octowiec, surmia bignoniowa, grujecznik japoński, rajskie jabłonie, zwisające lub kolumnowe odmiany jarzębu pospolitego, brzozy, buka, grabu i wiśni piłkowanej, a także drzewa i krzewy szczepione na niskich pniach podkładek.
Szczególnie często sadzi się w przedogródku drzewa i krzewy zimozielone, które wyglądają efektownie przez cały rok, a nie potrzebują wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Jeżeli zdecydujemy się na rośliny formowane, musimy się liczyć z koniecznością dwu-trzykrotnego cięcia (wczesną wiosną i w lecie). Rośliny kwitnące wprowadzają nastrój radości i optymizmu, wymagają jednak systematycznego przycinania więdnących kwiatów i częstego zasilania nawozem odpowiednim dla danej grupy gatunków. Warto zadbać, aby od wiosny do jesieni w przedogródku kwitła jakaś grupa roślin, tworząc barwną plamę przyciągającą wzrok.
Z roślin kwitnących w przedogródkach często spotkać można:
- Dalie ogrodowe doskonale nadają się do ozdabiania przedogródków. Jest bardzo wiele odmian, które różnią się barwą i wielkością kwiatów. Najwyższe dorastają do 200 cm, można więc tworzyć z nich efektowne grupy zieleni. Są dość łatwe w uprawie. Najważniejsze, żeby jesienią, po pierwszych przymrozkach, wykopać karpy, przesuszyć, oczyścić i umieścić w chłodnym pomieszczeniu, a w połowie maja znowu posadzić. Odmiany wielkokwiatowe wymagają podparcia, bo pędy mogą się łamać.
- Liliowce ogrodowe dobrze znoszą suszę. Kwitną od czerwca do sierpnia. Raz posadzone mogą pozostać w tym samym miejscu przez wiele lat.
- Nasturcja większa jest rośliną jednoroczną o długich płożących i wspinających się pędach. Wysiana w kwietniu lub na początku maja kwitnie od czerwca do września. Najlepiej czuje się w miejscach słonecznych – wtedy obficie kwitnie, a jej żółte, pomarańczowe i czerwonobrązowe kwiaty rozjaśniają przedogródek. Najkorzystniej wygląda przy ścianie lub ogrodzeniu.
- Prawoślaz ogrodowy zwany potocznie malwą. Najlepiej rośnie w miejscach dobrze nasłonecznionych. Nie ma szczególnych wymagań co do podłoża – toleruje nawet gleby piaszczyste. Jest rośliną dwuletnią: w pierwszym roku tworzy rozetę liści, w drugim – pęd kwiatowy. Łatwo się rozsiewa.
- Powojniki kwitnące obficie i długo, wyglądają tak efektownie, że każdy ozdobiony nimi przedogródek z daleka przyciąga wzrok. Jednak, żeby efekt był trwały, wszystkie rośliny warto zasilać specjalistycznymi nawozami.
Zobacz w galerii zdjęć rośliny polecane do przedogródka
Autor: Maria Muszalska
Dalie ogrodowe
Autor: Andrzej T. Papliński
Przedogródek powinien być atrakcyjny, nie tylko gdy jest oglądany z ulicy, ale również gdy patrzymy na niego od strony domu
Wiele domów jednorodzinnych powstaje na niewielkich działkach. Usytuowane są dość blisko ulicy, więc między elewacją a ogrodzeniem pozostaje do zagospodarowania mało miejsca. Zdarza się też, że duży dom zajmuje prawie całą powierzchnię i przedogródek zostaje zredukowany jedynie do skrawka terenu. W takich sytuacjach trzeba szukać rozwiązania prostego a efektownego. A nie potrzeba wiele. Wystarczy smukła grupa roślin o pokroju kolumnowym, kompozycja w pojemniku lub efektowne pnącze rozpięte na pergoli, trejażu, kratce czy wprost na elewacji. Do wąskich przedogródków doskonale nadają się też drzewa formowane (cięte lub rozpinane na stelażach), nad których wzrostem mamy pełną kontrolę.
Rzeźba lub roślina formowana w przedogródku
Starannie dobrane i rozplanowane w przedogródku rośliny przyciągają wzrok, ale można jeszcze spotęgować efekt, umieszczając wśród nich element spinający całą kompozycję. Może to być rzeźba, zegar słoneczny, fontanna czy formowana roślina. Ważne, aby utrzymać odpowiednie proporcje między grupami roślin a elementem dekoracyjnym: nie powinien być zbyt mały, bo zniknie wśród pędów i liści, ani zbyt duży, bo będzie sprawiał przytłaczające wrażenie. Nie powinien też być zbyt kolorowy, chyba że otacza go gładka, jednolita zieleń (np. wyłącznie krzewy zimozielone).
Przeczytaj też: Wodne elementy w ogrodzie: oczko wodne, kaskada, wodospad, zdrój, fontanna, strumień >>>
Oświetlenie roślin w przedogródku
Wieczorem przedogródek może wyglądać równie efektownie jak w dzień. Oczywiste jest oświetlenie furtki i wejścia do domu, ale snopem światła można wydobyć z mroku najładniejszą roślinę czy rzeźbę. Nadają się do tego małe reflektory, którymi podświetla się wybrany element, a także lampy na słupkach. Te ostatnie stają się widoczną częścią kompozycji, ważne jest więc, by ich forma harmonizowała z elewacją budynku i charakterem przedogródka.
Oświetlenie ogrodu do samodzielnego montażu. Niskonapięciowe oświetlenie ogrodu >>>
Przedogródek między ulicą a ogrodzeniem
Szczególnym rodzajem przedogródka jest wąski pas terenu na zewnątrz ogrodzenia, graniczący z chodnikiem. Często jest tu tylko marny wydeptany trawnik, ale bywa, że jego miejsce zajmuje grupa krzewów, kwitnące byliny lub rośliny jednoroczne. W ten sposób przełamana zostaje monotonia szczelnego ogrodzenia, a posesja zyskuje atrakcyjną ozdobę.
Projekt przedogródka - co mówią przepisy
O sposobie, w jaki zagospodarujemy frontową część działki, zadecyduje usytuowanie domu względem ulicy, co nie zawsze wynika z woli właścicieli. Wytyczne otrzymujemy w warunkach zabudowy. Po to, aby utrzymany został pewien ład przestrzenny, trzeba nawiązać do już istniejącej linii zabudowy i charakteru lokalnego zagospodarowania. Powstaje więc z góry określony układ. Zdarza się też, że w wytycznych zakazuje się pewnych rozwiązań, jak np. stawiania wysokich szczelnych ogrodzeń.
Projekt przedogródka - harmonijna kompozycja
Mimo odgórnych zaleceń kompozycja przedogródka nie musi tracić indywidualnego wyrazu – nawet dość sztywne ramy można wypełnić według własnych upodobań.
- Zawsze, niezależnie od wielkości i przewidzianych funkcji tej części działki, warto obsadzić ją efektownymi roślinami i starannie dobrać elementy małej architektury. To przecież właśnie detale – choć nie muszą rzucać się w oczy – zadecydują o charakterze ogrodu.
- Warto wybrać elegancką nawierzchnię pasującą do elewacji i przemyśleć sposób oświetlenia przejścia od furtki do drzwi wejściowych oraz strefy wokół garażu.
- Starannie dobrane lampy ogrodowe nie tylko wskazują drogę w ciemności i wydobywają z mroku rośliny, ale też same są dekoracją, a odpowiednia oprawa nad drzwiami wejściowymi zwiąże kompozycję.
