Wiewiórki wokół nas – życie, zwyczaje i wpływ na otoczenie człowieka

Choć większość ludzi kojarzy wiewiórki głównie z parkami i lasami, coraz częściej pojawiają się również w naszych ogrodach. Obserwacja wiewiórek w naturalnym środowisku to znakomita lekcja przyrody. Warto wiedzieć, jak się zachowują te sympatyczne gryzonie, jak zachowywać się w ich obecności, czym się żywią, gdzie mieszkają i co robią w ogrodzie.

Jak wygląda wiewiórka?

Najbardziej znanym gatunkiem występującym w naszym kraju jest wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris). Charakteryzuje ją smukła sylwetka, spiczaste uszy (często zakończone pędzelkami włosów), długie, zwinne kończyny, charakterystyczny długi, puszysty ogon i duże, czarne oczy. Jej sierść może być rudobrązowa, czarnobrunatna lub ciemnobrązowa, choć brzuch jest zazwyczaj biały. Jesienią futro wiewiórki staje się bardziej gęste i przybiera popielaty odcień. To zwierzę aktywne przede wszystkim w ciągu dnia.

Od 2014 roku wiewiórki podlegają częściowej ochronie gatunkowej.

Czym żywi się wiewiórka?

Dieta wiewiórki jest zróżnicowana i zależy od pory roku i dostępności pożywienia. Jej podstawą są nasiona roślin (szczególnie orzechy, żołędzie i nasiona ukryte w szyszkach drzew iglastych), ale zwierzęta chętnie sięgają także po owoce (np. jagody, maliny, jeżyny), młode pąki roślin (szczególnie wiosną, gdy brakuje innego pożywienia), grzyby, owady czy jaja ptaków.

Przeczytaj też: Własne orzechy włoskie prosto z drzewa

Gdzie mieszka wiewiórka?

Wiewiórki z gałęzi, liści, porostów i mchów budują kuliste gniazda w dziuplach drzew lub w rozwidleniach gałęzi. Czasami zajmuje i rozbudowuje opuszczone gniazda ptaków. Wiewiórki budują kilka gniazd (każde z nich ma inne przeznaczenie) i przenoszą się między nimi w zależności od potrzeb. W miastach i parkach wiewiórki mogą zakładać gniazda w budkach lęgowych dla ptaków.

Co robi wiewiórka w ogrodzie?

Wiewiórki są niezwykle bardzo zwinne i ruchliwe, a ich obecność dodaje ogrodowi życia i naturalnego uroku i umożliwia obserwację tych sympatycznych zwierząt. Najczęściej możemy zobaczyć, jak wspinają się po drzewach albo przeskakują między nimi, szukają pożywienia, zakopują zapasy w ziemi albo korzystają z karmników. Zdarza się, że obserwować możemy wiewiórki podczas odpoczynku, zabawy z innymi wiewiórkami czy przy oczkach wodnych, które odwiedzają w poszukiwaniu wody.

Przeczytaj też: Pożyteczne zwierzęta w ogrodzie - sprzymierzeńcy w zwalczaniu szkodników

Czy wiewiórka w ogrodzie jest groźna?

Wiewiórki są nieszkodliwe dla ludzi, a ich obecność w ogrodzie rzadko bywa problematyczna. Nie są agresywne wobec ludzi ani zwierząt domowych. Mogą jednak podkradać orzechy, wyjadać pożywienie z karmników dla ptaków, uszkadzać młode pędy drzew owocowych, wykopywać cebulki kwiatowe.

Spotykając wiewiórkę w parku czy w ogrodzie zachwycamy się jej zwinnością i uroczym wyglądem, i często mamy ochotę ją pogłaskać. Lepiej jednak tego nie robić, bowiem wiewiórki mogą przenosić wściekliznę. Nie warto też wpuszczać ich do domu.

Jak wiewiórka przygotowuje się do zimy?

W odróżnieniu od wielu gryzoni wiewiórki nie zapadają w sen zimowy (zasypiają tylko w okresach największych mrozów). Przed zimą dodatkowo ocieplają gniazda mchem i liśćmi, aby zapewnić ochronę przed mrozem. Zmieniają także futro na gęstsze i bardziej puszyste, aby lepiej chronić się przed zimnem.

Jesienią wiewiórki intensywnie gromadzą zapasy pożywienia na zimę (orzechy, żołędzie, nasiona), ukrywając je w wielu różnych miejscach (w ziemi, dziuplach, pod korzeniami lub w szczelinach drzew). W okresie zimowym wykorzystują zgromadzone zapasy i wychodzą na poszukiwanie pożywienia w cieplejsze dni. W mroźne dni pozostają w gnieździe, oszczędzając energię.