Wodne elementy w ogrodzie: oczko wodne, kaskada, wodospad, zdrój, fontanna, strumień
Wodne elementy w ogrodzie dodają wdzięku kompozycjom roślinnym i wprowadzają do ogrodu element ruchu. Urok oczek wodnych, fontann, kaskad, strumyków i wodopojów sprawia, że to one są często główną atrakcją ogrodu. Poznaj wodne elementy, które możesz mieć w ogrodzie.
Autor: Katarzyna Józefowicz
W miejsce trawnika możemy zbudować staw czy zespół oczek wodnych. Mogą one zajmować nawet większą część ogrodu. Porastające je rośliny z powodzeniem zastąpią rabaty. W ogrodzie pojawią się też ptaki, owady i drobne zwierzęta przynęcone dostępem do wody. Takie rozwiązanie zachwyci miłośników wody, dla których bliskość jej migoczącej w słońcu tafli i przyjazny wilgotny mikroklimat to warunek dobrego wypoczynku. Niecki dużych zbiorników wodnych uszczelnia się grubą folią specjalistyczną albo betonem zbrojonym.
Wodne elementy w ogrodzie: kaskada i wodospad
Woda spadająca z wysokości pieni się i szumi, co nadaje ogrodowi specjalny, dynamiczny charakter. Przy tym ruch sprawia, że zostaje ona dobrze natleniona, a to jest ważne dla żyjącej w niej flory i fauny. Naśladując przyrodę, możemy więc na naszych ogrodowych strumieniach i przy oczkach wodnych wznosić niewielkie układy spiętrzające wodę. Wyglądają efektownie, a przy tym doskonale sprawdzają się tam, gdzie szum ulicy sąsiadującej z działką utrudnia wypoczynek (choć trzeba pamiętać, że sąsiadów może drażnić miły naszym uszom dźwięk spadającej wody). Do budowy kaskad i wodospadów warto używać kamieni pochodzących z okolicy. Efektownie wyglądają też takie budowle wykonane z kamieni ciosanych, cegły klinkierowej czy bali drewnianych.
Elementy wodne w ogrodzie: oczko wodne
Niewielkie zbiorniki wodne zawsze stanowią interesującą ozdobę ogrodu. Zazwyczaj chcemy, by naśladowały przyrodę. Jednak w sąsiedztwie nowoczesnych budynków często stają się elementem większej całości kompozycyjnej i wtedy tafla wody, obrzeże i towarzyszące rośliny (sadzone w naturalistycznych grupach lub formowane, tworzące zwarte kępy bądź dla wyeksponowania wyrazistego pokroju umieszczane pojedynczo) traktowane są jak formy architektoniczne. Oczka wodne można zakładać w gotowych formach z tworzywa sztucznego albo uszczelniać dno wykopanego dołu specjalną folią. Coraz rzadziej wykorzystuje się w tym celu zbrojony beton lub maty bentonitowe. Ważnym elementem funkcjonowania oczka wodnego są rośliny. Nie tylko zdobią, ale też dostarczają tlenu niezbędnego do życia innych mikroorganizmów. Utrudniają również rozwój glonów, bo te źle znoszą niedostatek światła słonecznego.
>>Przeczytaj też: Jak założyć oczko wodne w ogrodzie. Poradnik
Zobacz film: Jak zbudować efektowną kaskadę w ogrodzie
Wodne elementy w ogrodzie: fontanna
To element ceniony od wieków. Już w średniowiecznych klasztornych wirydarzach fontanna stanowiła „zwornik” kompozycji. Można ją umieścić w stawie czy oczku wodnym lub zamontować na specjalnym ozdobnym postumencie, np. wśród roślin. Aby cieszyć się jej urodą, dyszę (końcówkę) rozpylającą wodę wystarczy połączyć z pompą. W małych oczkach wodnych ustawia się pompę na dnie i podłącza do niej dyszę. W dużych wygodniej jest umieścić pompę blisko brzegu lub na zewnątrz, a dyszę ustawić na specjalnym stojaku bądź postumencie (na przykład z kamieni) i połączyć z pompą za pomocą przewodu wodnego. Do sprawnego funkcjonowania pompy niezbędny jest filtr, przez który przepływa woda, zanim zostanie wtłoczona do końcówki rozpylającej. W niektórych modelach funkcję filtra pełni obudowa pompy, są też takie, w których można regulować wielkość otworów filtrujących.
>>Przeczytaj też: Ściany wodne w ogrodzie – nowoczesne dekoracje wodne
Elementy wodne w ogrodzie: gejzer, czyli źródełko
Dobrym rozwiązaniem jest gejzer, nazywany też źródełkiem. Woda wypływa tu z kamienia, ze szklanej kuli, z naczynia lub spośród małych kamieni. Zależnie od tego, jaką pompę dobierzemy, woda będzie tryskać wąskim słupem w górę lub unosić się na kilka centymetrów. To, jak zaaranżujemy gejzer, zdecyduje o charakterze otaczającej go przestrzeni. Warto polecić go do ogrodów, z których korzystają małe dzieci. Będą miały bezpieczny kontakt z wodą, bo zbiornik, w którym zanurzona jest pompa, zostanie ukryty pod ziemią. Budowa gejzera nie jest trudna. Metalowy lub plastikowy pojemnik ustawia się w wykopie o brzegach uformowanych w kształt leja. Brzeg wykłada się grubą folią do budowy oczek wodnych, której pas szerokości około 15 cm umieszcza się w pojemniku. Na jego dnie ustawia się niewielką pompę fontannową. Całość przykrywa się rusztem z prętów metalowych (powinien sięgać kilka centymetrów poza brzegi wykopu), a na nim kładzie ozdobny element gejzera, tak by połączyć go z rurką dyszy. Ruszt i brzegi folii najlepiej jest zamaskować np. warstwą otoczaków lub żwiru.
>>Przeczytaj też: Ogród w stylu japońskim. Źródełko w japońskim ogrodzie
Autor: Mariusz Bykowski
Gejzer tryskający z kamienia
Jeśli w ogrodzie brakuje miejsca, by zbudować staw czy oczko wodne, możemy zdecydować się na tryskający z kamienia gejzer. Jest to rozwiązanie efektowne, a dość łatwe do wykonania. Metalowy lub plastikowy duży pojemnik umieszcza się w wykopie, którego brzeg należy uformować w kształt leja i wyłożyć grubą folią przeznaczoną do budowy oczek wodnych, tak by sięgała w głąb pojemnika. Na dnie ustawiamy małą pompę fontannową. Zbiornik przykrywamy rusztem z nierdzewnych prętów metalowych (ruszt musi sięgać kilka centymetrów poza brzegi wykopu), a na nim kładziemy kamień z przewierconym otworem, przez który przeprowadzamy rurkę dyszy. Wokół kamienia układamy warstwę otoczaków lub żwiru, tak by ukryć ruszt.
Wodne elementy w ogrodzie: strumień
Płynąca woda dodaje ogrodowi wdzięku i – co istotne – nawilża powietrze wzdłuż swego koryta, dzięki czemu powstają znakomite warunki do rozwoju roślin. Koryto strumienia prowadzimy tak, aby urozmaicił przestrzeń ogrodu. Ciek możemy prowadzić zakolami lub malowniczymi meandrami, a jeżeli pozwala na to ukształtowanie terenu – przeciąć go wodospadem bądź kaskadą. Minimalna szerokość koryta strumienia zapewniająca swobodny przepływ wody wynosi 40 cm. Dno uszczelniamy podobnie jak przy budowie stawu, czyli folią z PCW lub kauczuku, gliną, betonem zbrojonym albo prefabrykowanymi elementami z tworzyw sztucznych, a następnie maskujemy warstwą żwiru. Woda w sztucznym strumieniu płynie korytem ze źródła, czyli wylotu przewodu umieszczonego w najwyższym punkcie, do zbiornika (jakim jest rozlewisko czy staw) położonego najniżej. Następnie przewodem ukrytym pod dnem lub zamaskowanym kamieniami czy ziemią pompa ponownie tłoczy wodę do źródła. Im dłuższe jest koryto strumyka, węższe przewody i większa różnica wysokości między punktem wypływu wody a zbiornikiem, do którego wpływa, tym większa musi być wydajność pompy obsługującej układ. Należy też przewidzieć pewien naddatek mocy z myślą o nieuniknionym zamuleniu przewodów wodnych. Formując koryto strumienia, trzeba nadać mu spadek wynoszący średnio 1-2 proc. Warto tak ukształtować przebieg strumienia, aby miał największy spadek tuż za źródłem – wtedy woda będzie nabierać rozpędu i łatwiej pokona przeszkody.Jeśli strumień ma wyglądać naturalnie, jego brzegi i dno można obsypać ziemią, obłożyć kamieniami i obsadzić roślinami, a jeżeli ma mieć nowoczesny, industrialny charakter – wykończyć go płytami kamiennymi, klinkierem lub elementami betonowymi.
>>Przeczytaj też: Badanie wody z własnego ujęcia na działce czy w ogrodzie
Wodne elementy w ogrodzie: wodopój, czyli zdrój
Przyścienne ujęcie wody nazywane często wodopojem może stać się praktycznym, a przy tym bardzo efektownym elementem małej architektury ogrodowej. Nadaje się nawet do bardzo małego ogrodu. Źródło znajduje się w ozdobnej obudowie, a wypływająca z niego woda przelewa się do umieszczonej poniżej misy lub małego oczka wodnego. Wodopój montuje się na ścianie. Może zostać po prostu podłączony do ujęcia wody lub działać w obiegu zamkniętym. W tym drugim przypadku do ściany trzeba mieć dojście z obu stron, bo od tyłu umieszcza się zbiornik, a w nim pompę, która przewodem tłoczy z niego wodę do wylewu w wodopoju. Spływa ona do misy, a z niej przewodem umieszczonym w najniższym punkcie wraca do zbiornika. Jeśli zamiast misy jest oczko wodne, pompę umieszcza się na jego dnie (niepotrzebny jest wtedy dodatkowy zbiornik).
