Narzędzia do drewna - jakie narzędzia stolarskie kupić do warsztatu?

2021-10-08 15:49

Narzędzia do drewna - ich zestaw powinien znaleźć się w warsztacie każdego majsterkowicza. Ponieważ nie łatwo odnaleźć się w gąszczu narzędzi stolarskich oferowanych przez rynek, podpowiadamy, jakie wybrać. Z pewnością, przydadzą się one każdemu amatorowi stolarstwa.

Narzędzia do drewna - imadła, piły, dłuta...
Autor: Piotr Mastalerz Zanim rozbudujemy swój domowy warsztat, musimy zgromadzić najpotrzebniejsze i najwszechstronniejsze narzędzia

Narzędzia do drewna przydadzą się do wielu większych i mniejszych prac. Dzięki nim można naprawić drzwi, szafki i regały, ale też zrobić coś od podstaw – skrzynię na kwiaty, zabudować ścianę szafą wnękową lub zmontować meble kuchenne. Wszystkie niezbędne narzędzia łatwo można skompletować w najbliższym markecie budowlanym za niewielkie pieniądze.

Narzędzia do drewna - miara to podstawa

Zawsze zaczynamy od planowania. Na początek trzeba zrobić szkic, a potem ustalić kolejność prac. Po skompletowaniu drewnianego budulca (sklejki, płyt drewnopochodnych czy litych desek), należy podocinać elementy na wymagany wymiar. Do prowadzenia linii cięcia potrzebny jest ołówek i metalowy lub drewniany przymiar. Gdy użyjemy przykładnicy kątowej (węgielnicy), wyrysujemy ją również pod właściwym kątem. To podstawowe narzędzia stolarskie.

Narzędzia stolarskie: imadła, szczypce stolarskie i ściski

Do prac przyda się zestaw imadeł. Pomogą one ustabilizować drewniane elementy na czas cięcia, wiercenia, szlifowania. Ścisną również dwa sklejane kawałki na czas wiązania kleju. Zaawansowany majsterkowicz powinien się zaopatrzyć w specjalny stół roboczy z imadłami.

Narzędzia do cięcia drewna

Piła do drewna to jedno z ważniejszych narzędzi w warsztacie. Do dyspozycji mamy kilka ich rodzajów, m.in. płatnice, otwornice, grzbietnice i piły japońskie i kabłąkowe. Przed zakupem koniecznie trzeba sprawdzić ich zęby, wiele bowiem zależy od tego, jak są rozmieszczone i wykończone. Drobne, gęsto rozmieszczone zęby zapewniają równiejsze i dokładniejsze cięcie niż duże, w większych odstępach. Te drugie jednak sprawiają, że piłowanie przebiega znacznie szybciej, mimo że mniej dokładnie. Kształt zębów decyduje o tym, czy piła nadaje się do cięcia poprzecznie do włókien drewna (przepiłowywania), czy też podłużnego (rozpiłowywania wzdłuż włókien). Do drewna najlepsze są piły o zębach hartowanych.

Piła ukośna przesuwna (tzw. ukośnica) sprawdzi się do przycinania pod odpowiednim kątem, np. ramek do obrazów, listew przypodłogowych, czy paneli. Jak wybrać dobrą ukośnicę? Trzeba zadbać o to, by miała kompaktowe rozmiary, lekką, ale stabilną podstawę i odpowiednie osłony, które gwarantują bezpieczeństwo pracy.

Dłuta do drewna - niezbędne do żłobienia

Dłuto do drewna to nie tylko narzędzie dla artysty rzeźbiarza. Posługują się nim także majsterkowicze i stolarze, aby żłobić rowki, otwory o nieregularnym kształcie, robić złącza ciesielskie. Brzeszczot – czyli metalowa, robocza część dłut – może mieć przekrój trapezowy, prostokątny lub łukowy. Jego szerokość wynosi od 4 do 40 mm.

Przeczytaj także:

Jak żłobić i frezować? Dłuto kieruje się pod kątem do powierzchni drewna i uderza młotkiem (najlepiej drewnianym lub gumowym) w zakończenie jego rękojeści. Przy precyzyjnym żłobieniu, tzw. dłubaniu, młotek nie będzie potrzebny. Zanim zaczniemy żłobienie, wokół linii wytyczających planowaną wnękę zróbmy dłutem pionowe nacięcia. Pamiętajmy, aby nacięcia zrobić w odstępie 1-2 mm od wyznaczonej linii. To zapas, który później usuniemy. Podczas żłobienia warto robić dłutem równomierne nacięcia o tej samej głębokości, utworzone pod kątem, a następnie odciąć powstałe w ten sposób łuski, uderzając dłutem od przeciwnej strony.

Przeczytaj także:

Strugi i heble do drewna

Do odkrojenia cienkiego paska drewna będzie potrzebny strug, popularnie nazywany heblem. Wygładzimy nim drewno, zaokrąglimy krawędzie, usuniemy starą zniszczoną warstwę, zrobimy wyżłobienie. Najważniejszy w strugu jest wymienny nóż. Może mieć różne kształty.

Znajdziemy strugi z nożem:

  • zdzierakiem
  • równiakiem
  • gładzikiem
  • krzywakiem, ośnikiem 
  • kątnikiem prostym
  • profilowanym (zdobnikiem)
  • drapakiem
  • wręgownikiem

Noże można wymieniać, dobierając je do konkretnej pracy. Wysunięcie ostrza reguluje się. Im bardziej je wysuniemy, tym grubsza warstwa drewna będzie ścinana.

Jak strugać? Przed struganiem musimy się upewnić, czy z drewna nie wystają gwoździe, zszywki lub wkręty. Trzeba je usunąć, w przeciwnym razie zniszczą nam ostrze. Strug prowadzimy wzdłuż włókien – „z włosem”. Nie będą się one wówczas strzępić i powierzchnia stanie się gładka. Podczas pracy strug musi być dobrze dociśnięty do materiału. Gdy zaczynamy strugać od brzegu elementu, nacisk kładziemy na przód struga, a gdy zbliżamy się do jego krańca, zwiększamy nacisk na tył. Aby dobrze nam się strugało, nóż musi być naostrzony. Czy jest ostry, można łatwo poznać – podczas heblowania wydaje charakterystyczny głośny dźwięk.

Wiercenie w drewnie - narzędzia stolarskie do wiercenia

Drewno jest dość miękkim materiałem i wiercenie w nim nie jest trudne. Zazwyczaj używa się do tego elektrycznej wiertarki lub wiertarko-wkrętarki, ale wystarczy nawet ręczny świder. Najważniejsze są jednak wymienne wiertła i świderki. Warto dowiedzieć się, które do czego służą.

Przeczytaj także:

Jak wiercić w drewnie? Jeśli wiertło nie ma kolca centrującego, przed wierceniem warto zrobić w punkcie wyznaczającym położenie otworu małe wgłębienie, np. przebijakiem lub gwoździem. Podczas wiercenia kontrolujmy, czy otwór nie zapycha się wiórami. Usuwajmy je, gdyż ich nagromadzenie może spowodować pęknięcie w obrębie otworu, a niekiedy nawet uszkodzenie wiertła, szczególnie kiedy wiercimy w drewnie wilgotnym, twardym lub zażywiczonym. Gdy wyjmujemy wiertło z otworu, wciąż powinno być w ruchu. Jeśli wiercimy w wąskiej płycie lub desce i boimy się, że wiertło może ją rozłupać, wówczas ściskamy element w imadle między dwoma drewnianymi klockami i dopiero rozpoczynamy wiercenie. Gdy zachodzi obawa, że po drugiej stronie elementu krawędź otworu brzydko się postrzępi, podłóżmy tam cienki kawałek drewna i dociśnijmy imadłem. Przewiercimy wtedy otwór przez element i przez ten klocek jednocześnie. Otwór będzie z każdej strony idealny. Jeśli wiercimy w grubym kawałku drewna, a wiertło mamy zbyt krótkie, musimy precyzyjnie wyznaczyć punkty nawiercenia na jednej i drugiej stronie.

Szlifowanie
Autor: getty images Chociaż możemy wykonać tanią szlifierkę własnoręcznie, lepiej zainwestować w profesjonalne narzędzie, ułatwiające prace

Narzędzia do szlifowania drewna

Szlifowanie to ostatnie pociągnięcie wieńczące prace z drewnem przed malowaniem lub lakierowaniem. Odpowiednią gładkość uzyskuje się, stosując papier ścierny różnej gradacji. Jego arkusze można umieszczać w ręcznych lub elektrycznych narzędziach do szlifowania. Tania (ale trochę niewygodna w użyciu) szlifierka ręczna powstanie, gdy drewniany klocek okręcimy papierem ściernym. Lepiej jednak rozejrzeć się za plastikową pacą ścierną, a najlepiej za szlifierką elektryczną. Papier ścierny lub druciane szczotki i ściernice przydadzą się do usunięcia z drewna starej farby, lakieru lub innych substancji. Papierem ściernym zmatowimy też lakierowaną lub malowaną powierzchnię przed ponownym malowaniem. Nadamy jej także większą szorstkość, co jest wskazane przed klejeniem. Do szlifowania używa się też pilników oraz tarników, którymi można zmieniać kształt drewna, np. zaokrąglać krawędzie. Docenimy je szczególnie przy obróbce małych lub nieregularnych elementów. Tarniki mają niewielkie kolce, a pilniki równoległe nacięcia. Jedne i drugie mogą mieć różny kształt: płaski, trójkątny, łukowy, okrągły.

Jak szlifować drewno? Zaczynamy papierem o większej gradacji. Wyrównamy w ten sposób powierzchnię drewna, by potem wygładzić ją papierem o małej gradacji. Najlepiej, aby szlifowanie przebiegało w trzech etapach: zgrubne – w poprzek włókien, wstępne i wykańczające – wzdłuż. Przed szlifowaniem wykańczającym drewno warto zwilżyć gorącą wodą i poczekać, aż przeschnie. Uniosą się wtedy drobne włókna, których pozbędziemy się po kolejnym przeszlifowaniu. Do szlifowania wnętrza otworów, użyjmy pilnika bądź tarnika o okrągłym przekroju lub nawińmy papier ścierny na drewniany wałek. Do szlifowania wąskich wgłębień nałóżmy papier na kawałek wąskiej płytki. Co pewien czas strzepujmy z papieru pył drzewny lub usuwajmy go stamtąd szczotką. Gradację papieru dobiera się do twardości drewna: im bardziej miękkie, tym grubsze ziarno papieru i większe ostrza pilnika lub tarnika.

Pamiętaj, żeby przed szlifowaniem sprawdzić, czy z drewna nie wystają gwoździe lub wkręty. Jeśli tak, koniecznie trzeba je usunąć.

Narzędzia do drewna: pilarka tarczowa nie tylko dla zawodowców

Pomyli się ten, kto założy, że to maszyna jedynie dla profesjonalistów. Przede wszystkim pilarka tarczowa to urządzenie nie do zastąpienia w przypadku wielu zadań związanych z ciężką pracą dotyczącą obróbki drewna.  – Podbitka dachowa, więźba dachowa, ogrodzenie drewniane, deski na schody czy poręcze – przygotowanie tych  elementów trudno sobie wyobrazić bez wykorzystania pilarki tarczowej – wylicza Jacek Sztorc, menadżer produktu w Lange Łukaszuk i ekspert branży elektronarzędziowej. – Ważne, by wszystkie jej elementy były wykonane z materiałów najwyższej jakości i zaprojektowane z myślą o ergonomii, a więc: stabilny stół na odpowiedniej wysokości, wygodne ustawienie wysokości cięcia, precyzyjna listwa oporowa czy osłona tarczy (by zapewnić maksymalne bezpieczeństwo operatorowi) to elementy konieczne w tym przypadku.

Pilarka tarczowa
Autor: Lange/Łukaszuk (https://www.langelukaszuk.pl/) Pilarka tarczowa: Scheppach HS 1200o 230 V, 2,2 kW, 315 mm. To solidne elektronarzędzie zostało „uzbrojone” w wysokowydajny silnik indukcyjny. Wszystkie parametry cięcia można w nim wygodnie regulować, a na dodatek dzięki przemyślanej konstrukcji łatwo je przestawiać i transportować

Narzędzia do drewna: pilarko-zagłębiarka

Komu zależy przede wszystkim na precyzji cięcia, powinien się zastanowić nad kupnem pilarko-zagłębiarki. Urządzenie, dzięki szynie prowadzącej, umożliwia równoległe zagłębianie się tarczy tnącej i równomierne prowadzenie pilarki. Osłona przeciwodpryskowa pozwala wykonywać fugi cienia w drewnie fornirowanym.

Pilarko zagłębiarka
Autor: Lange/Łukaszuk (https://www.langelukaszuk.pl/) Pilarko-zagłębiarka: Scheppach PL55/160 mm, określana jako narzędzie „3 w 1” - łączy w sobie funkcje pilarko-zagłębiarki, ręcznej pilarki tarczowej i ukośnicy. Bezstopniowy zakres regulacji daje możliwość cięcia nawet pod kątem 45 stopni

Narzędzia do drewna: pilarka taśmowa

Kolejne urządzenie przyda się tym, którzy chcą się zająć drobniejszymi, ale nie mniej precyzyjnymi pracami. Pilarka taśmowa to dobry wybór, gdy zamierzamy wycinać ozdoby domowe, akcesoria kuchenne, podstawki, drewniane zabawki i ramki oraz wycinać w drewnie dowolne kształty. Zastanawiając się nad kupnem pilarki taśmowej, warto brać pod uwagę stabilność i przestronność stołu roboczego, solidność całej konstrukcji, dużą moc silnika i ograniczniki, które można ustawiać tak, by zawsze osiągać zamierzony efekt.

Przeczytaj także:

Piła taśmowa
Autor: Lange/Łukaszuk Piła taśmowa: Scheppach HBS20 200/80 mm - świetnie obie radzi z obrabianiem przedmiotów do 80 mm wysokości.

Narzędzia do drewna: piła szablasta (tzw. lisi ogon)

Piła szablasta to narzędzie, które w stolarskiej talii kart można śmiało nazwać dżokerem – dzięki możliwości wymiany brzeszczotów potrafi w przypadku prostych prac zastąpić kilka innych urządzeń: pilarkę tarczową, pilarkę łańcuchową i wyrzynarkę. Na dodatek, kiedy zajdzie potrzeba, pomoże obrabiać również inne materiały: metal, płyty gipsowo-kartonowe czy tworzywa sztuczne.

Przeczytaj także:

Jej wielką zaletą jest też to, że nadaje się do użycia w miejscach trudno dostępnych. Jeśli dokupimy odpowiednie akcesoria, możemy jej też użyć jako pilnika czy polerki. Jeśli na dodatek jest zabezpieczona przed działaniem niekorzystnych czynników (kurz, wilgoć), okazuje się niezbędna w każdym domowym warsztacie.

Piła szablasta
Autor: Lange/Łukaszuk (https://www.langelukaszuk.pl/) Piła szablasta: Panasonic 18 V/14 V z serii EY45A1. Innowacyjny mechanizm skutecznie redukuje drgania, a elektroniczna kontrola prędkości oraz stabilizacje przesuwu brzeszczotu pozwala dopasować obroty do konkretnej pracy

Mikronarzędzia do drewna

Wszystko, o czym powiedzieliśmy do tej pory, służyło do obróbki dużych elementów. Ci, którzy zamierzają się zajmować precyzyjną obróbką małych elementów, powinni się przyjrzeć wielkiej rodzinie mikronarzędzi. Właściwie każda duża maszyna ma w tym świecie swojego mikrokrewniaka: mikroprzecinarki, mikofrezarki, mikrowiertarki itd.

W ich przypadku szczególnie ważne są: solidność materiałów, z których zostały wykonane i ergonomia. To bowiem cechy, które  dużej mierze decydują o precyzji ich pracy. Kto chce, by przez lata wspierały go w wysublimowanych, precyzyjnych pracach stolarskich, powinien sięgnąć po narzędzia z górnej półki – ich zakup oznacza wyższe wydatki niż w przypadku produktów budżetowych, ale o wiele dłuższe użytkowanie. Wniosek z tego jest prosty: opłaca się to bardziej.

Mikronarzędzie
Autor: Lange/Łukaszuk (https://www.langelukaszuk.pl/) Frezarko-wiertarko-szlifierko-polerka Micromot Proxxon 230/E – wierci, poleruje, szlifuje, wycina, graweruje itd. Wystarczy dobrać odpowiednie końcówki, by mieć pod ręką eksperta niemal do wszystkiego

Narzędzi budowlanych są tysiące. Czy rozpoznasz najprostsze narzędzia budowlane?

Pytanie 1 z 10
Co to za narzędzie budowlane?
Narzędzia budowlane