Piękne byliny ogrodowe. Kwiaty wieloletnie do ogrodu - jakie wybrać, gdzie sadzić?
Byliny ogrodowe to wieloletnie rośliny, których część nadziemna na zimę zamiera, a część podziemna zimuje w gruncie. Pędy bylin nie drewnieją, ale pozostają zielone i miękkie. Byliny ogrodowe mają różnorodne zastosowanie w ogrodzie. Jakie byliny wybrać, gdzie posadzić i jak pielęgnować?
Autor: GettyImages
Taka rabata bylinowa jest piekną ozdobą ogrodu
Spis treści
- Piękne byliny ogrodowe
- Gdzie sadzić byliny?
- Byliny do ogrodu - uprawa i pielęgnacja
- Byliny do ogrodu na słońce
- Byliny do ogrodu na rabaty bylinowe
- Byliny strukturalne do ogrodu
- Najpopularniejsze byliny strukturalne. Zdjęcia
- Byliny do ogrodu długowieczne
- Byliny do ogrodu krótkowieczne
- Byliny do ogrodu o ozdobnych kwiatach
- Byliny do ogrodu zimozielone
- Najpiękniejsze kwiaty wieloletnie. Zdjęcia
Piękne byliny ogrodowe
Byliny ogrodowe są bardzo zróżnicowaną grupą roślin. Odznaczają się olbrzymim bogactwem kształtów i barw. Są zróżnicowane pod względem wysokości i terminu kwitnienia. Nie wymagają żyznego podłoża ani szczególnej pielęgnacji. Są zimotrwałe i charakteryzują się wysoką odpornością na choroby. Rzadko są atakowane przez szkodniki. W jednym miejscu przetrwają kilka lat.
Byliny sadzone w ogrodach mają atrakcyjny kalendarz kwitnienia - od bardzo wczesnej wiosny do pierwszych śniegów pojawiających się późną jesienią. A więc przy odpowiednim doborze gatunków można cieszyć się ich urokiem niemal przez cały rok, nawet zimą, jeśli pozostawimy zasuszone kwiatostany.
Oferta bylin do ogrodu jest tak duża, że czasem problemem staje się wybór. Piękna może być rabata obsadzona mieszanką lub subtelne kompozycje roślin o kolorowych kwiatach utrzymane w jednej tonacji. Nie mniej efektowne są łagodne pastelowe kompozycje z przewagą bieli albo zestawione dwie-, trzy barwy dopełniające lub silnie skontrastowane. Podstawową zasadą jest sadzenie roślin, tak aby były dobrze widoczne. Jeśli rabata jest dostępna tylko z jednej strony, te najwyższe powinny się znaleźć najdalej, a niskie na skraju kompozycji, jeżeli zaś rabatę możemy obejść wokoło – najwyższe rośliny powinny się znaleźć w środku, a najniższe na obrzeżach.
Gdzie sadzić byliny?
Żeby rośliny zdrowo rosły i pięknie kwitły, trzeba wybrać takie, którym odpowiadać będą warunki siedliskowe, jakie możemy im zaoferować w ogrodzie. Większość bylin najlepiej czuje się w miejscach dobrze nasłonecznionych i dostatecznie wilgotnych, ale znajdziemy też takie, które dobrze znoszą cień oraz takie, które mogą rosnąć w prażącym słońcu i dobrze znoszą suchą, piaszczystą glebę.
Byliny do ogrodu - uprawa i pielęgnacja
Byliny uprawiane w donicach można sadzić przez cały sezon. Jeśli przesadzamy je z jednego miejsca ogrodu w drugie, najlepiej to robić wiosną lub jesienią, gdy nie ma upałów, które wysuszyłyby delikatne liście. Wcześniej musimy przygotować podłoże. W tym celu przekopujemy miejsce przeznaczone na rabatę, starannie je odchwaszczamy, dodajemy nawóz organiczny lub sztuczny wieloskładnikowy (najlepiej o spowolnionym działaniu) i grabimy. Pozostawiamy glebę na co najmniej trzy tygodnie, żeby osiadła. W tym czasie dobrze jest systematycznie usuwać kiełkujące chwasty.
Rabatę bylinową co roku zasilamy kompostem (możemy nim użyźniać glebę w dowolnym momencie, bo nie zaszkodzi roślinom i nie grozi przenawożeniem), ale możemy też zastosować wieloskładnikowy nawóz mineralny (stosujemy go od wiosny do połowy lata).
Okres kwitnienia bylin można przedłużyć, usuwając systematycznie przekwitające kwiaty. Poza tym należy sprawdzać, czy nie pojawiają się pierwsze objawy żerowania szkodników i w porę interweniować. W sprzedaży są rozmaite preparaty do zwalczania najpopularniejszych szkodników takich jak mszyce, przędziorki, mączliki.
Żeby byliny dobrze rosły, warto je odmładzać, czyli podczas dzielenia kęp usuwać z nich stare murszejące części systemu korzeniowego wraz z pędami, a ponownie sadzić tylko zdrowe, młode fragmenty roślin. Ten zabieg wykonujemy wtedy, gdy zobaczymy, że rośliny gorzej rosną, ich kwitnienie jest mniej obfite, a kwiaty mniejsze. Większość wystarczy dzielić raz na kilka lat.
Wiele bylin możemy rozmnażać, wysiewając nasiona, ale znacznie łatwiejszym sposobem jest dzielenie rozrośniętych kęp, oddzielanie młodych roślin od matecznych lub dzielenie kłączy czy karp korzeniowych. Podział bylin wykonujemy wiosną (rośliny późno kwitnące) lub wczesną jesienią po przekwitnięciu (kwitnące w pierwszej połowie lata).
Autor: GettyImages
Taka rabata bylinowa jest piekną ozdobą ogrodu
Byliny do ogrodu na słońce
Na miejsca nasłonecznione (o wystawie południowej) polecane są gatunki dobrze rosnące w pełnym słońcu, długo i obficie kwitnące, o niedużych wymaganiach glebowych. Należą do nich np.:
- krwawniki: krwawnik wiązówkowaty (Achillea filipendulina) i krwawnik pospolity (Achillea millefolium)
- smagliczka skalna (Alyssum saxatile)
- gęsiówka kaukaska (Arabis caucasica)
- nachyłek lancetowaty (Coreopsis lanceolata)
- jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea)
- słoneczniczek szorstki (Heliopsis heliantoides)
- rudbekia błyskolistna (Rudbeckia fulgida)
- rozchodnik okazały (Sedum spectabile)
- nawłoć ogrodowa (Solidago hybrida)
Autor: GettyImages
Oferta bylin do ogrodu jest tak duża, że czasem problemem staje się wybór
Byliny do ogrodu na rabaty bylinowe
- Byliny architektoniczne: akanty, dziewanna jedwabista, juki, miskanty, oman wielki, rabarbar dłoniasty, rodgersja kasztanowcolistna, rozplenica japońska, trawa pampasowa.
- Byliny o ozdobnych liściach: bergenie, brunery, funkie, gajowiec żółty, hotujnia, miodunka pstra, rodgersje, żurawki oraz trawy i paprocie.
- Byliny wypełniające przestrzeń: bluszczyk kurdybanek, czyściec wełnisty, dąbrówki, epimedium, gajowiec, jasnota plamista, kopytnik, tiarelle, tojeść rozesłana, ułudka wiosenna.
- Byliny zakwitające najwcześniej: fiołki, gęsiówki, miodunki, miłek wiosenny, omieg kaukaski, pełnik europejski, pierwiosnki, przylaszczka, sasanka, ułudka wiosenna, żagwin.
- Byliny zakwitające jesienią: aster krzaczasty, nowoangielski, nowobelgijski i wrzosolistny, rozchodnik okazały, sadziec plamisty, zawilec japoński, zimowity, złocień ogrodowy.
Tekst: Elżbieta Borkowska-Gorączko
Byliny strukturalne do ogrodu
Byliny do ogrodu strukturalne to gatunki roślin wysokich, wyróżniające się spośród innych roślin, o charakterystycznych, dekoracyjnych liściach i geometrycznym wręcz pokroju, tworzące zazwyczaj okazałe, wyprostowane kwiatostany, często złożone z kwiatów o intensywnych kolorach. Stanowią one mocny akcent w ogrodzie. Sadząc rośliny strukturalne w ogrodzie kierujmy się umiarem – nie można przesadzić z ich liczbą. Do roślin strukturalnych należy wiele bylin, charakteryzujących się okazałymi rozmiarami, dużymi dekoracyjnymi liśćmi o różnych kształtach, efektownymi kwiatostanami. W ogrodach najlepiej sadzić je pojedynczo na wyeksponowanym miejscu, np. na trawniku, gdzie będą jego punktem centralnym. Stanowią także znakomite tło dla innych roślin. Na rabatach byliny strukturalne należy sadzić z tyłu. Poznaj najpopularniejsze byliny strukturalne.
- Rodgersja kasztanowcolistna (łac. Rodgersia aesculifolia) – bylina o bardzo dużych, efektownych liściach, kształtem podobnych do liści kasztanowca (stąd nazwa). Kwitnie latem (od czerwca do sierpnia). Kwiaty są zebrane w okazałe wiechowate kwiatostany. Rodgersja wymaga półcienistego stanowiska i żyznego, wilgotnego podłoża.
- Parzydło leśne (łac. Aruncus dioicus) – bylina, która w okresie kwitnienia (czerwiec–lipiec) osiąga 2 m wysokości. Tworzy wyjątkowo okazałe wiechowate kwiatostany złożone z drobnych, ale bardzo licznych kremowych kwiatów. Najlepiej rośnie na stanowisku półcienistym bądź cienistym. Wymaga podłoża żyznego i wilgotnego.
- Płomyk wiechowaty (łac. Phlox paniculata) – popularna bylina kwitnąca latem, tworząca okazałe półkoliste kwiatostany różnego koloru (w zależności od odmiany). Dorasta do 1 m wysokości. Dobrze rośnie na stanowisku słonecznym lub półcienistym. Podłoże powinno być żyzne i umiarkowanie wilgotne.
- Czosnek olbrzymi (łac. Allium giganteum) – to bylina cebulowa o wyjątkowo dużych fioletoworóżowych, kulistych kwiatostanach osadzonych na szczycie wysokich i sztywnych (do 1,5 m) pędów kwiatostanowych. Czosnek olbrzymi tworzy rozetę dosyć szerokich, szarozielonych liści. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym, w żyznym, przepuszczalnym podłożu.
- Juka karolińska (łac. Yucca filamentosa) – bylina tworząca gęste rozety zimozielonych liści o kształcie miecza i bardzo dekoracyjnych kwiatostanów osadzonych na wysokich (do 1,5 m) pędach kwiatostanowych. Białokremowe kwiaty mają kształt dzwonków. Juka najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym. Podłoże powinno być żyzne i wapienne.
- Sadziec purpurowy (łac. Eupatorium maculatum) – bylina dorastająca nawet do 2 m wysokości. Kwitnie latem: od lipca do września. Jego purpurowe kwiaty zebrane są w kwiatostany zebrane na szczytach pędów. Stanowisko dla sadźca powinno być słoneczne, a podłoże bardzo wilgotne, wapienne.
- Pustynnik (łac. Eremurus) – zwany „igłą Kleopatry”. To okazała bylina osiągająca nawet 2 m wysokości o bardzo okazałym kwiatostanie wyrastającym z rozety wąskich liści. Kwiaty w zależności od gatunku i odmiany mogą być białe, żółte lub pomarańczowe. Pustynnik wymaga słonecznego stanowiska i przepuszczalnego podłoża.
Najpopularniejsze byliny strukturalne. Zdjęcia
Autor: Magdalena Michalak
Parzydło leśne
Byliny do ogrodu długowieczne
Długowieczne byliny kwitnące to rośliny o wielu zaletach: raz posadzone w ogrodzie, mogą pozostawać na stanowisku wiele lat, tworząc doskonałą bazę dla sezonowych kompozycji, nie wymagają corocznego sadzenia i odmładzania, za to każdego roku zdobią ogród pięknymi kwiatami.
Byliny do ogrodu krótkowieczne
Istnieje spora grupa bylin, które już po kilku sezonach uprawy (czasem nawet po 2-3 latach!), wymagają odmłodzenia, gdyż w kolejnych latach zaczynają mocno tracić na atrakcyjności, wyradzać się, ogałacać z liści od środka kępy, a czasem nawet całkiem zamierać. Są one określane mianem bylin krótkowiecznych.
Byliny do ogrodu o ozdobnych kwiatach
Odpowiednio dobierając gatunki bylin o ozdobnych kwiatach możemy stworzyć kolorowe rabaty, które staną się najpiękniejszym miejscem w ogrodzie. Wśród ogromnej liczby gatunków znajdziemy wiele bylin pięknie kwitnących i to od wczesnej wiosny do późnej jesieni.
Byliny do ogrodu zimozielone
Jeśli chcemy, aby ogrodowe rabaty pozostawały atrakcyjne także późną jesienią i zimą, posadźmy na nich zimozielone byliny.
Najpiękniejsze kwiaty wieloletnie. Zdjęcia
Autor: Magdalena Michalak
Kosaciec syberyjski dobrze czuje się zarówno w słońcu, półcieniu, jak i w cieniu. Może rosnąć na rabacie albo w podmokłej strefie przybrzeżnej oczka wodnego. Zależnie od odmiany osiąga wysokość 60-120 cm. Delikatne kwiaty są fioletowe, niebieskie lub białe. Bardzo dekoracyjne są też wąskie liście przypominające kępy traw
