Szalowanie fundamentów: na co zwrócić uwagę podczas kupowania szalunków? Jakie szalunki wybrać?
Szalunki są niezbędnym elementem podczas prac fundamentowych, dlatego warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę podczas ich kupowania. W gotowych szalunkach będzie układany beton na fundamenty.
Konstrukcje monolityczne z betonu są wykonywane w formach zwanych szalunkami. Najpierw robi się szalunek, a później wypełnia go mieszanką betonową. Jeśli to konieczne, w szalunku układa się wcześniej zbrojenie. Rozmontowuje się go, gdy beton zwiąże, czyli po upływie dwóch do czterech tygodni. Szalunków wymagają między innymi żelbetowe stropy, fundamenty, betonowe cokoły ogrodzeń, nadproża i wieńce.
Szalunki fundamentowe z desek – czy warto?
To najpopularniejszy, tani materiał na budowę szalunków. Gdy są z nich zrobione, w pełni zasługują na nazwę deskowania. Stosuje się tu najtańsze deski sosnowe o grubości 2,5-3,2 cm. Deskowanie takie jest łatwe, choć pracochłonne w montażu. Zużycie desek jest przy tym ogromne, co da się odczuć zwłaszcza podczas budowy szalunków stropu oraz ścian fundamentowych. Koszt 1 m3 nowych desek wynosi 500 - 700 zł, a używanych – 200-370 zł. Na strop domu o wymiarach 10 x 10 m potrzeba ich 4-5 m3. Trudniej ustalić zużycie w przypadku fundamentów lub schodów. Czasem do podparcia deskowania są też niezbędne drewniane stemple – kosztują od 4 do 9 zł/szt. Na strop podobnych wymiarów potrzeba ich będzie blisko 180 sztuk.
Jaki jest koszt zakupu szalunku z płyt?
Mogą to być płyty OSB-3 lub OSB-5 grubości od 18 mm lub płyty MFP grubości 18-21 mm (zwykłe lub szalunkowe) bądź specjalna sklejka szalunkowa (brzozowa, topolowa) laminowana papierem impregnowanym. Płyty montuje się szybciej niż deski. Stosuje się je zwłaszcza do szalowania stropów betonowych, bo wtedy nie wymagają takiego docinania jak przy formach na fundamenty, schody, wieńce lub inne elementy. Niepocięte płyty mogą się jeszcze przydać. Elastyczna, cienka sklejka będzie idealna do budowy form krzywoliniowych.
Płyty OSB-3 o wymiarach 1250 x 2500 x 18 mm kosztują 23-30 zł/szt., płyty wodoodporne OSB-5 tego samego formatu – 74-89 zł/szt. Za jedną płytę MFP w rozmiarze 1250 x 2500 x 18 mm zapłacimy 64-79 zł, a za sklejkę szalunkową grubości 12-15 mm – 180-200 zł.
Szalunki przestawne – jakie mają wady i zalety?
Mogą być ścienne (do fundamentów, ścian piwnicznych i innych) lub stropowe. Ścienne to płyty zbudowane z ram o konstrukcji aluminiowej lub stalowej obłożone jednostronnie sklejką szalunkową. Małe, które można ustawiać bez użycia dźwigu, nadają się do szalowania ścian o maksymalnej wysokości 3 m. Najmniejsze płyty (150 x 23 cm) ważą około 10 kg. Ich transport ułatwiają cztery uchwyty. Płyty łączy się klamrami, a w narożnikach stosuje specjalne profile metalowe. Szalunki stropowe to pulpity ze sklejki oparte na gęsto rozmieszczonych dźwigarach drewnianych typu H 20. Dźwigary są podpierane stemplami.
Zaletą szalunków przestawnych jest dokładność ich wykonania. Nabiera to znaczenia, gdy przygotowywany element betonowy ma pozostać niewykończony. Deski lub płyty OSB pozostawiają na betonie nieatrakcyjny wzór. Opłaca się wypożyczyć szalunki przestawne. Koszt tego okazuje się zbliżony do ceny desek powiększonej o opłatę za budowę deskowania. Niestety, trzeba się śpieszyć z ich oddaniem. Montowane są więc tuż przed wylewaniem betonu, wypożycza się je przeważnie na 30 dni.
Wypożyczalnie inkasują od 0,80 do 2,30 zł/m2/24 h. Może być też konieczna wpłata kaucji wysokości około 500 zł. Elementy zostaną za to dowiezione na budowę i stamtąd odebrane. Rozładunek jest w cenie, montaż niekiedy też.
Co zrobić z niepotrzebnymi szalunkami?
- Szalunek z desek – po rozmontowaniu i oczyszczeniu można ich użyć do budowy innego deskowania. Później przeważnie nie nadają się już do niczego poza spaleniem. Zamiast na budowę drugiego szalunku deski można przeznaczyć na sztywne poszycie dachu. Można je także sprzedać.
- Szalunek z płyt– zarówno płyty MFP, OSB, jak i sklejka po rozszalowaniu mogą być wykorzystane do budowy sztywnego poszycia na więźbie dachowej lub podłogi na strychu. To najbardziej opłacalne zastosowanie.
- Szalunki przestawne – jeśli są wypożyczone, należy je czym prędzej zwrócić. Jeżeli je kupiliśmy – możemy je odsprzedać innemu inwestorowi.
