Jastrychy w domu jednorodzinnym – wszystko, co musisz o nich wiedzieć
Istotnym etapem każdej budowy jest stworzenie podłogi, którą powinno poprzedzić wyrównanie podłoża, a niekiedy także zróżnicowanie poziomów w poszczególnych pomieszczeniach ze względu na różne grubości materiałów, którymi będziemy chcieli wykończyć nawierzchnię. W tym celu wykonuje się jastrych, potocznie zwany wylewką, który stanowi podkład pod płytki, panele, wykładzinę, deski, panele czy inny rodzaj posadzki.
Mimo że jastrych to warstwa, która zazwyczaj pozostaje niewidoczna dla użytkownika, ma ona kluczowe znaczenie dla komfortu użytkowania podłogi, łącznej grubości warstw podłogowych oraz izolacyjności akustycznej i termicznej, a także jakości i trwałości całego systemu podłogowego. Wykonując jastrych, powinniśmy jednak uwzględnić nie tylko rodzaj pokrycia podłogowego, ale też dodatkowe kwestie, np. przewodność cieplną, która jest kluczowa w przypadku, gdy planujemy zastosować ogrzewanie podłogowe. Jakie rodzaje jastrychu sprawdzą się w konkretnych przypadkach i na jakie produkty warto postawić?
Czym się kierować, wybierając jastrych?
Podłogę można wykończyć na wiele sposobów: płytkami, kamieniem, drewnem czy panelami. Rodzaj zastosowanego pokrycia to jedna z kluczowych kwestii, jakie należy wziąć pod uwagę przy wyborze rodzaju jastrychu. Dla wykonawców równie ważna jest łatwość i szybkość wykonania podłogi, wytrzymałość stworzonej posadzki oraz czas, po jakim mogą przystąpić do układania okładziny. Do tego dochodzą jeszcze dodatkowe wymagania, związane np. z zastosowaniem ogrzewania podłogowego czy wilgotnością powietrza, która jest szczególnie istotna w przypadku łazienek, saun czy innych pomieszczeń, w których podłoga jest narażona na kontakt z wodą.
Oprócz klasyfikacji związanej z miejscem zastosowania, jastrychy dzielimy też ze względu na sposób przygotowania (ręczny, mieszanie w betoniarce lub w sposób zmechanizowany, np. przy pomocy agregatów typu miksokret lub agregatów przepływowych), miejsce przygotowania (na budowie, w wytwórni betonu, w fabryce) czy grubość i sposób ich wykonania – tu rozróżniamy jastrychy związane z podłożem, wykonane na warstwie rozdzielającej (np. na folii) lub tzw. podkłady pływające na izolacji akustycznej lub termicznej, w tym także z zatopionym w nich ogrzewaniem podłogowym. Najpopularniejszy podział to jednak ten wynikający z rodzaju zastosowanego spoiwa – tu rozróżniamy jastrychy cementowe (półsuche lub płynne) i jastrychy anhydrytowe.
Płynne jastrychy cementowe
Płynne jastrychy cementowe to nowoczesne rozwiązanie, które łączy najlepsze cechy cementowych podkładów samopoziomujących oraz jastrychów anhydrytowych. Ten rodzaj wylewki sprawdzi się przy każdym rodzaju wykończenia podłogi i w każdym pomieszczeniu – zarówno we wnętrzach suchych (pokój dzienny, sypialnie), jak i mokrych, takich jak łazienka, kuchnia, piwnica czy garaż. Tym samym, przy użyciu jednego produktu można wykonać podkład podłogowy w całym budynku. Ze względu na swoją konsystencję świetnie sprawdzą się w przypadku zastosowania ogrzewania podłogowego – płynne jastrychy cementowe zalewają rurki bez pozostawiania pustych przestrzeni, dzięki czemu ciepło oddawane jest do podłogi całą powierzchnią przewodów grzewczych.
Półsuche jastrychy cementowe
Tradycyjne półsuche jastrychy cementowe są często wybierane jako podkład podłogowy ze względu na atrakcyjną cenę samego produktu. Ich atutem są też stosunkowo niskie koszty wykonania takiego podłoża i powszechna wśród ekip budowlanych znajomość tej technologii, co ułatwia znalezienie fachowców, którzy wykonają ten rodzaj jastrychu. Rozwiązanie to ma też jednak sporo wad. Jedną z nich jest mniejsza przewodność cieplna, co może skutkować problemami w przyszłości. Dodatkowo, ten rodzaj jastrychu przygotowywany jest bezpośrednio na budowie, co nie gwarantuje jednorodnych i stałych właściwości: parametry są uzależnione od zastosowanych proporcji składników, rodzaju spoiwa oraz uziarnienia używanego kruszywa, a półsucha konsystencja jastrychów cementowych sprawia, że trudno je zagęścić wokół rurek ogrzewania podłogowego, co może prowadzić do powstania pustek powietrznych. Dodatkowo, po ułożeniu na docelową grubość, powierzchnia podkładu jest zacierana mechanicznie, przez co odpowiednio zagęszczona jest tylko górna, 2–3 cm warstwa, zaś warstwa dolna wykazuje dużą porowatość i niższą wytrzymałość.
Rozwiązaniem wymienionych problemów są jastrychy workowane, które mogą być powszechnie stosowane na inwestycjach (podobnie jak tynki wewnętrzne dostarczane na paletach zawierających 42 lub 48 worków). Jastrychy workowane (fabrycznie gotowa mieszanka, którą wystarczy jedynie wymieszać z wodą) bardzo dobrze sprawdzają się w przypadku remontów lub wszędzie tam, gdzie liczy się czas od wykonania jastrychu do możliwości montażu okładziny podłogowej. Na rynku znajdziemy produkty o przyspieszonym wiązaniu lub szybkowiążące. Kompromisem pomiędzy tradycyjnym półsuchym jastrychem z tzw. miksokreta a jastrychami workowanymi jest spoiwo do wykonywania jastrychów. Produkt ten łączy w sobie specjalnie dobrane cementy szybkowiążące, włókna zbrojące oraz dodatki plastyfikujące i ulepszające gotowy jastrych. Spoiwo wystarczy wymieszać z wodą i kruszywem (piasek o uziarnieniu 0-2 mm lub 0-8 mm) w podanych przez producenta proporcjach, dzięki czemu można uzyskać jastrych o wysokich parametrach mechanicznych, jednorodny w przekroju warstwy oraz szybkoschnący. Jednocześnie jest to rozwiązanie bardzo atrakcyjne pod względem ekonomicznym.
Jastrychy anhydrytowe
Popularnym rodzajem jastrychu, który może być stosowany także przy ogrzewaniu podłogowym, jest jastrych anhydrytowy. Charakteryzuje się on dobrą rozlewnością, łatwą aplikacją i dobrą przewodnością cieplną, jednak może być stosowany wyłącznie w pomieszczeniach suchych. Anhydryt jest bowiem nieodporny na wodę i w przypadku kontaktu z nią traci swoją wytrzymałość. Dodatkowo, w przypadku stosowania wykończenia powierzchni płytkami, anhydryt wymaga zastosowania specjalistycznych preparatów gruntujących, co podnosi koszt wykonania podłogi.
Nowoczesne jastrychy sposobem na szybkie i proste wykonanie podłogi
Ponieważ na rynku dostępne są różne rodzaje jastrychów, wybierając konkretne rozwiązanie warto zwrócić uwagę na jego właściwości, ale też możliwość zastosowania czy sposób przygotowania. W zależności od rodzaju podłoża i planowanego wykończenia podłogi oraz wymaganej grubości warstwy wyrównującej możemy sięgnąć np. po jastrychy workowane o przyspieszonym czasie wysychania np. weber.floor 1000 PLUS lub jastrych wykonany w oparciu o spoiwo weber.floor Fibrocem.
Jeśli natomiast zależy nam na wysokiej przewodności cieplnej oraz odporności na wilgoć podłoża, a dodatkowo chcemy uzyskać idealnie gładką powierzchnię jastrychu, wybierzmy płynny jastrych cementowy, np. weber.floor FLOW, który łączy w sobie właściwości samopoziomujących mas o wysokiej płynności z zaletami jastrychów tradycyjnych. Wykonawcy, dla których kluczowy jest szybki czas wiązania i wysychania jastrychu docenią z kolei błyskawiczną posadzkę cementową weber.floor RAPID. Produkt ten jest idealnym rozwiązaniem w sytuacji, gdy chcemy szybko zakończyć prace posadzkarskie – płytki mogą być na nim układane już następnego dnia.
Niezależnie od tego na jaki rodzaj jastrychu się zdecydujemy, warto zwrócić uwagę, by pozostawał on kompatybilny z innymi rozwiązaniami, które zastosujemy, np. preparatami gruntującymi czy klejami do płytek lub wykładzin. Tylko w ten sposób będziemy mieli pewność, że wykonana przez nas podłoga zachowa trwałość przez długi czas.
