Zastosowania systemów suchej zabudowy Rigips przy wykończeniu domu

Płyty gipsowo-kartonowe Rigips to doskonały materiał do wykończenia pomieszczeń i budowy lekkich ścian działowych. Po ułożeniu tworzą idealnie równą powierzchnię. Ich montaż jest łatwy, szybki i nie wymaga wielu mokrych prac. Są odporne na działanie ognia i regulują poziom wilgotności w pomieszczeniach. Sucha zabudowa jest wybierana ze względów ekonomicznych, jako jeden z najtańszych i najskuteczniejszych sposobów wykończenia wnętrz. Odkrywamy przed wami możliwości jej stosowania w domach i mieszkaniach.

Spis treści

1. Gips, karton i nie tylko
2. System, czyli wszystko w komplecie
3. Zalety systemów suchej zabudowy RIGIPS
4. Okładziny ścian
5. Sufity podwieszane
6. Suche jastrychy
7. Ściany działowe
8. Zabudowa skosów poddasza
9. Zabudowa pomieszczeń mokrych
10. Przegrody akustyczne

Płytami gipsowo-kartonowymi można zabudować wszystkie pomieszczenia. Stosuje się je do wykańczania ścian zamiast tradycyjnego tynku. Można je kleić do muru lub mocować do niego za pośrednictwem stelaża. Świetnie zastępują wylewki podłogowe. Płytami o podwyższonej odporności na wodę zabudowuje się łazienki. Z płyt i stalowych profili buduje się sufity podwieszane oraz lekkie ściany działowe, nierzadko od razu z półkami. Okładziny gipsowo-kartonowe są też najpopularniejszym sposobem wykończenia skosów na poddaszach użytkowych.

Gips, karton i nie tylko

Typowe płyty g-k zbudowane są z rdzenia gipsowego oklejonego obustronnie kartonem. Konstrukcja taka sprawia, że są stosunkowo lekkie, gładkie i sztywne. Łatwo też dają się ciąć. Wystarczy do tego piła lub nawet zwykły nóż. Po ułożeniu można je malować, tapetować lub naklejać na nie płytki ceramiczne.

Niektóre typy płyt mają rdzeń, jak i karton, nasączone impregnatem hydrofobizującym, zapewniającym wyższy poziom odporności na wilgoć. Są tez płyty zbrojone włóknami szklanymi, aby dodatkowo wydłużyć ich czas odporności ogniowej w razie pożaru. Część płyt zamiast kartonu powleczona jest welonem szklanym. Są też płyty o rdzeniu zagęszczonym, twardsze i odporniejsze na uszkodzenia, płyty służące do gięcia na sucho oraz płyty o podwyższonych parametrach akustycznych.

Standardowe płyty Rigips mają grubość 12,5 mm. Tam, gdzie potrzebna będzie większa wytrzymałość mechaniczna, można zastosować płyty o grubości 15 mm. Chcąc zbudować ścianę łukową, używa się płyt o grubości 6,5 mm. Szerokość płyt wynosi 120 cm, a wysokość – 2; 2,6 lub 3 m. Dzięki tak dużym rozmiarom zabudowę z płyt Rigips można wykonać bardzo szybko. Płyty łatwo jest też dostosować je do wysokości pomieszczeń.

Płyty przewidziane w systemach suchej zabudowy Rigips mają oprócz nazw handlowych także oznaczenia literowe:

• A - płyty zwykłe, nadające się do nałożenia wypraw gipsowych, pomalowania, wykończenia tapetą.
• H – płyty o zmniejszonym stopniu wchłaniania wody. Dostępne są płyty H1 – o nasiąkliwości całkowitej nie większej niż 5%, H2 o nasiąkliwości całkowitej do 10% oraz H3 – o nasiąkliwości całkowitej  poniżej 25%.
• E – płyty usztywniające, stosowane w budownictwie szkieletowym, przeznaczone do usztywniania ścian zewnętrznych.
• F – płyty o zwiększonej spójności rdzenia, odporniejsze na działanie ognia i wysokiej temperatury.
• D – płyty o kontrolowanej gęstości, nie mniejszej niż 800 kg/m3.
• R – płyty o podwyższonej wytrzymałości na obciążenia podłużne i poprzeczne.
• I – płyty o podwyższonej twardości powierzchni.

System, czyli wszystko w komplecie

Decydując się na wykończenie ścian, zabudowę wnętrza lub zrobienie sufitu podwieszanego, można skorzystać z opracowanych przez firmy systemów. Ich zaletą jest to, producent dobrał wszystkie elementy do wykonania danej pracy i zgrupował je w zestawy. Wybierając system, otrzymujemy potrzebny zestaw płyt, stelaże, taśmy, łączniki, szpachle, gładzie, środki gruntujące i inne akcesoria oraz dokładną instrukcję opisującą jak prawidłowo przeprowadzić poszczególne czynności. Nie ma więc problemu z dobieraniem odpowiednich materiałów i ustalaniem potrzebnej ich ilości.

Każdy system opracowuje dział techniczny firmy i on przeprowadza testy oraz badania mające określić jego parametry techniczne. Co więcej, wiele systemów zgłaszanych jest do instytucji badawczych, aby potwierdzić ich specyfikację i otrzymać stosowny certyfikat lub deklaracja zgodności.

Systemy są też objęte gwarancja producenta, pod warunkiem zastosowania ich w sposób zgodny z jego wytycznymi.

Zalety systemów suchej zabudowy RIGIPS

• Szeroki wybór rozwiązań. Rigips oferuje obecnie … systemów suchej zabudowy, przeznaczonych do wszelkiego typu obiektów – od mieszkań i domów jednorodzinnych po budynki przemysłowe i użyteczności publicznej.
• Szybkość i łatwość robót. Płyty, jak również profile nośne stosowane w systemach Rigips są łatwe do cięcia, transportu i montażu. Płyty łatwo się fasuje, łatwo się w nich wierci i wycina otwory. Budowa przegród i okładzin nie wymaga robienia przerw technologicznych, bo liczba prac mokrych została tu ograniczona do niezbędnego minimum. Starannie opracowane systemy i instrukcje wykonawcze nie pozostawiają wątpliwości, jak złożyć poszczególne elementy w całość, przez co ryzyko popełnienia błędów jest znacznie ograniczone.
• Najwyższa jakość okładzin. Zabudowa wykonana z materiałów Rigips może być wykończone w najwyższym standardzie gładkości Q4. Przy użyciu płyt produkowanych w technologii 4PRO otrzymujemy nie tylko ściany i sufity o najwyższym stopniu gładkości, ale także znacznie skracamy czas montażu i zmniejszamy użycie masy szpachlowej. Wszystkie 4 krawędzie płyty są równo spłaszczone, co wyklucza powstawanie zgrubień w miejscu łączeń. Eliminuje to potrzebę wstępnej obróbki i fazowania krawędzi ciętych: ścianę taką profesjonaliści stawiają nawet kilka razy szybciej od tej z innych płyt. Badania przeprowadzone w grupie licencjonowanych wykonawców Rigips wykazały oszczędność czasu pracy podczas szpachlowania połączeń na powierzchni 100 m² z użyciem płyt Rigips 4PRO w porównaniu do płyt standardowych o około 15%. Równie imponująca jest oszczędność materiału.
• Odporność ogniowa. Płyty produkowane na bazie gipsu stanowią bardzo dobrą barierę powstrzymującą ogień. Wynika to ze specyficznych cech gipsu. Ogień powoduje jego stopniową dehydratyzację, czyli uwolnienie zawartej w nim wody. Do czasu pełnej dehydratyzacji, która kończy się rozsypaniem gipsowego elementu, mija dość sporo czasu: od 15 minut do godziny. Najwyższą odporność na ogień wykazują płyty gipsowo kartonowe typu F, DF, FH2 i DFH2 oraz płyty gipsowo-włóknowe. Zabudowa poddasza np. w systemie Rigips 4.70.05 płytami FIRE + lub FIRE + HYDRO o grubości 15 mm lub 2 x 12,5 mm zapewnia odporność ogniową REI 30 - daje mieszkańcom 30 minut, by uciec przed ewentualnym pożarem.
• Izolacyjność akustyczna. Wiele z systemów Rigips zostało opracowanych z myślą o tym, by zapewnić wysoki poziom izolacyjności akustycznej i komfortu akustycznego w pomieszczeniach. Odpowiadają za to płyty, profile nośne, taśmy akustyczne i izolacja z wełny mineralnej. Ważny jest też sposób zmontowania zabudowy. Rigips proponuje rozwiązania adekwatne dla pomieszczeń w budynkach mieszkalnych, ale specjalizuje się również w opracowywaniu systemów do obiektów szczególnie wymagających – sal koncertowych, kin, hoteli, szpitali.
• Dobry wpływ na nasze zdrowie. Gips to materiał naturalny. Nie zawiera szkodliwych substancji. Wykończone nim ściany oddychają. Pochłaniają też nadmiar wilgoci z otoczenia by oddać tę nadwyżkę, gdy zrobi się sucho. Stwarza więc w pomieszczeniach przyjazny człowiekowi mikroklimat.

Okładziny ścian

Płyty g-k to najlepszy materiał do wykończenia murowanych bądź szkieletowych ścian nowego domu lub odnowienia ścian w domu remontowanym. Bez względu na konstrukcję ścian, można z nich wykonywać okładzinę przytwierdzana do stelażu z ocynkowanych profili stalowych CW. Stelaż taki montuje się przy ścianie, co umożliwia skorygowanie jej krzywizn. Między profilami można umieścić izolacje termiczną lub akustyczną z wełny mineralnej. Płyty przykręca się do stelażu pojedynczo lub w dwóch warstwach, gdy zależy nam na podniesieniu poziomu zabezpieczenie przeciwpożarowego lub lepszego wyciszeniu przegrody.

Do ścian murowanych i betonowych płyty można także mocować bez stelaża, na plaski kleju gipsowego. Tak powstaje tak zwany suchy tynk.

W obu przypadkach pod płytami można ukryć niedoskonałości murów, jak i przeprowadzić pod okładziną różnego rodzaju przewody instalacyjne.

W pomieszczeniach, gdzie planowane jest zawieszenie półek, telewizorów czy cięższych dekoracji, a okładzina mocowana jest do stelażu, warto zastosować płyty Rigips HABITO. Są one wzmocnione polimerami, co pozwala na bezpieczne i stabilne montowanie ciężkich przedmiotów. Nośność jednego punktu mocującego do płyty RIGIPS HABITO® wynosi 15 kg przy użyciu jedynie standardowego wkrętu do drewna ø 5 mm. 

W korytarzach, które są narażone na intensywne użytkowanie, płyty HABITO zapewniają wysoką wytrzymałość na uderzenia. Niestraszne im przypadkowe kopniaki, uderzenia podczas przeprowadzek i chaos podczas powrotu z treningu z ciężkim sprzętem. Narożniki ochroni w tym przypadku specjalna taśma: HABITO NO-COAT.

Sufity podwieszane

Wśród systemów Rigips znaczną grupę stanowią te, służące zabudowie sufitów. Konstrukcję takich sufitów stanowi najczęściej stalowy ruszt. Zostaje on podwieszony do stropu za pomocą metalowych wieszaków lub specjalnych łączników (ES lub Klick-Fix). Wieszaki są regulowane i dzięki temu sufit można zrobić nieco wyżej lub nieco niżej.

W pomieszczeniach o kształcie podłużnym robi się jednopoziomowe ruszty, których profile przebiegają w jednym kierunku.

W pomieszczeniach o dużej powierzchni robi się dwupoziomowe stelaże krzyżowe, gdzie profile rozmieszczone są prostopadle do siebie – jedne pod drugimi. Niekiedy też robi się krzyżowe stelaże jednopoziomowe. Profile nie są wówczas zamontowane jedne na drugich. Odcinki profili poprzecznych umieszcza się między profilami podłużnymi.

Oferowane są różne typu sufitów podwieszanych o różnych funkcjach. Najczęściej inwestorom zależy na zabudowaniu stropu, obniżeniu pułapu pomieszczeń, ukryciu pod okładziną z płyt przewodów instalacyjnych (na przykład kanałów do wentylacji i rekuperacji), zamocowaniu w nim oświetlenia punktowego bądź liniowego. Niebagatelną funkcją jest też docieplenie chłodnych stropów i stworzenie przegrody poprawiającej transmisję dźwięków między kondygnacjami. Sufity to także narzędzie kreowania designu pomieszczeń. Dzięki płytom można stworzyć nad głowami interesujące kompozycje przestrzenne lub wykonać wiszące „wyspy”, akcentujące określone miejsca w pomieszczeniach. Taki efekt pozwoli osiągnąć system Rigips INSULA MONO 4.07.92. Jego konstrukcja nośna powstaje z profili CD 60 montowanych dwupoziomowo, w układzie krzyżowym. Do wykończenia można użyć standardowych płyt gipsowo-kartonowych Rigips lub sufitowych płyt Rigips RIGITON bądź GYPTONE BIG. Krawędzie wykańczane są profilami INSULA 76.

Sufit może powstać także z kasetonów, na przykład Rigips GYPTONE D2 600 x600 mm. Płyty mocowane są do konstrukcji, która pozostaje niewidoczna od dołu, a zbudowana jest z profili RIGIPS QUICK LOCK T-24 o długości 3600 mm.

System Rigips GYPTONE BIG Curve pozwala wykonać sufit falisty. Jego okładzina powstaje z płyt perforowanych. Te mocuje się do profili C RIGISTIL. Akustyczne płyty GYPTONE BIG Curve są przeznaczone do gięcia na sucho. Ich gipsowy rdzeń jest zbrojony włóknem szklanym. Od spodu mają włókninę akustyczną w kolorze białym.

Niekiedy, w przypadku pomieszczeń niezbyt wysokich liczyć się zaczyna to, o ile sufit spowoduje ich obniżenie. Nieznaczną grubość zabudowy, wynosząca 42 mm osiągniemy stosując system sufitowy Rigips 4.05.13. Profile Ultrasil są tu łączone ze stropem za pośrednictwem uchwytów ES.

Suche jastrychy

Zamiast układać jastrych cementowy lub anhydrytowy, wygładzany później dzięki wylewce samopoziomującej, co trwa łącznie około miesiąca, można w1-2 dni zrobić równy i stabilny podkład pod parkiet, panele lub płytki, bez użycia żadnych zapraw.

Suche jastrychy zapewniają wysoki poziom izolacyjności akustycznej, a przy tym nie obciążają stropu w tym stopniu co jastrychy tradycyjne. Ma to ogromne znaczenie przy układaniu podłóg w starych domach i kamienicach.

Do budowy takich jastrychów wykorzystuje się gotowe systemy, bazujące na najtwardszych z płyt gipsowych. Układa się je przeważnie dwuwarstwowo, z przesunięciem spoin, na wcześniej rozprowadzonej podsypce wyrównującej z kruszywa.

Ściany działowe

Z płyt g-k szybko wznosi się ściany działowe o parametrach nie gorszych lub często lepszych niż wykazują ściany murowane. Przy mniejszej grubości dorównują pod względem akustycznym ścianom z bloczków bądź pustaków. Montowane są szybko i już następnego dnia po zakończeniu prac gotowe są do malowania. Murowane trzeba jeszcze otynkować i nałożyć gładź, co odsuwa finał robót o długie tygodnie.

Aby w ścianie murowanej przeprowadzić przewody instalacyjne trzeba mozolnie kuć bruzdy i gniazda. W ścianach szkieletowych z okładzina g-k, wszelkie rury, przewody i kanały biegną między profilami. Łatwej też dostać się do nich w razie jakiejś poważnej awarii.

Jednym z głównych atutów ścian działowych Rigips jest ich lekkość. Masa ściany działowej wykonanej w technologii suchej zabudowy wynosi około 25 kg/m². Dla porównania, ściana murowana o identycznej grubości może ważyć od 65 kg/m² (beton komórkowy) do 165 kg/m² (cegła pełna). Ma to szczególne znaczenie, gdy ściany takie dostawiamy w remontowanych pomieszczeniach i nie chcemy wcześniej przeprowadzać ekspertyzy nośności stropów.

Zmiana lokalizacji ściany działowej, którą przewidział architekt w projekcie budynku, nie należy na szczęście do zmian istotnych, w związku z czym nie mamy obowiązku zwrócić się do projektanta o zgodę.

Pełną dowolnością możemy się cieszyć, gdy w domu są stropy żelbetowe – monolityczne lub wykonane z płyt prefabrykowanych, typu filigran – lub gęstożebrowe, ale tylko te z mocnym wypełnieniem w postaci pustaków ceramicznych bądź keramzytobetonowych. Jeśli między belkami takiego stropu umieszczono bloczki styropianowe lub inny lekki materiał, naszą koncepcję dostawienia działówki lepiej skonsultować z kierownikiem budowy, konstruktorem lub architektem. Może się bowiem okazać, że można ją umieścić wyłącznie prostopadle do belek stropowych lub wzdłuż żeber rozdzielczych. Podobny problem będziemy mieli ze stropem drewnianym.

Aby szkieletowe działówki dobrze tłumiły dźwięki, wewnątrz nich umieszczana jest izolacja akustyczna, najczęściej z wełny mineralnej grubości od 5 do 10 cm. Wkłada się ją między stalowe profile po zamontowaniu okładziny z jednej strony. Powinna jak najszczelniej wypełniać konstrukcję i znaleźć się także między ściankami profili. Wełna nie wymaga mocowania mechanicznego.

Drugim produktem poprawiającym akustykę są specjalne taśmy z konglomeratu gumowego, gumy lub filcu. Umieszcza się je na styku konstrukcji nośnej z podłogą, sufitem i przyległymi ścianami. Taśmę taką przykleja się od spodu profili przed ich zamontowaniem.

Płyty g-k to także materiał, z którego w najprostszy sposób można uzyskać ścianę działową o linii łukowej lub falistej. W tym celu opracowano system zakładający wykorzystanie płyt giętych na sucho: gipsowych RIGIPS Glasroc F grubości 6 mm lub gipsowo kartonowych RIGIPS Flexi typu A, grubości 6,5 mm, układanych w dwóch warstwach. 

Szkielet nośny ściany wykonywany jest wówczas z profili CW 50 i nacinanych profili UW 50. W ten sposób uzyskuje się łuki o minimalnym promieniu gięcia 1000 mm.

Zabudowa skosów poddasza

Nikt jeszcze nie wymyślił lepszej i skuteczniejszej metody na zabudowę pomieszczeń pod skośnym dachem niż ta z wykorzystaniem płyt g-k. Płytami wykańcza się wtedy skosy, glify okienne, sufity, ściany murowane, ścianki kolankowe.

Domy jednorodzinne co prawda nie musza spełniać rygorystycznych wymogów ochrony przeciwpożarowej, ale poddasze warto wykończyć płytami typu F, FH2 lub DFH2, zdolnych przez minimum 30 minut powstrzymać działanie ognia i tym samym nie dopuścić do ewentualnego zapłonu drewnianych elementów więźby.

Standardowym systemem przeznaczonym dla poddaszy jest Rigips 4.07.70. Zakłada on budowę okładziny z płyt gipsowo-kartonowych RIGIPS PRO typu F, DF lub DFH2 (wybierane do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności). Są one przykręcane do profili RIGIPS C Rigistil, które są z kolei łączone z drewnianymi elementami więźby dachowej przy pomocy wieszaków Rigistil. Grubość takiej zabudowy to 31 mm.

Pod płytami, między poszczególnymi profilami umieszcza się wówczas dodatkową warstwę wełny mineralnej, oprócz tej znajdującej się między krokwiami.

Zabudowa pomieszczeń mokrych

Standardowe płyty g-k typu A nie są wskazane do wykonywania zabudowy w pomieszczeniach, w których wilgotność powietrza może okresowo podnosić się ponad 70%. Tu potrzebne są płyty impregnowane środkiem hydrofobizującym, oznaczane symbolem H2 – na przykład Rigips Pro. W parze z takimi płytami stosowane są profile stalowe o podwyższonej odporności na korozję – Rigips ULTRASIL HYDROPROFIL oraz dedykowane temu systemowi hydrofobizowane masy szpachlowe, do spoinowania połączeń między płytami.

Inną propozycją wartą rozważenia jest system wykorzystujący płyty GLASROC H. Mają one impregnowany rdzeń gipsowy i są obustronnie laminowane matą szklaną. Można je stosować nawet w pomieszczeniach, w których wilgotność przekracza 90%.

Planując ściany działowe w kuchni czy WC trzeba zwrócić uwagę na tzw. strefy rozbryzgowe, należy pamiętać o zastosowaniu odpowiedniej hydroizolacji podpłytkowej. Izolacje taką wykonujemy na całej powierzchni podłogi, za i nad wannami (aż do sufitu), w miejscach przewidzianych na kabiny prysznicowe (aż do sufitu), za umywalkami i wc (do wysokości min. 30 cm i na 60 cm po bokach).

Do pomieszczeń „mokrych” przeznaczone są też specjalne systemy sufitowe. Korzystną propozycja jest system Rigips AQUAROC 4.37.11. Okładzinę stanowią tu płyty cementowo-włóknowe Rigips Aquaroc, mocowane do konstrukcji krzyżowej dwupoziomowej, zbudowanej z profili CD60.

Przegrody akustyczne

Systemy zabudowy z wykorzystaniem płyt g-k pozwalają zapewnić wysoki komfort akustyczny w nowych obiektach, jak i poprawić go w domach lub mieszkaniach remontowanych.

Ochrona akustyczna dotyczy:

• dźwięków powietrznych – powstających i rozprzestrzeniających się w powietrzu. To na przykład ludzkie i zwierzęce głosy lub muzyka;
• dźwięków uderzeniowych – powstają w efekcie pobudzenia przegrody do drgań i dotyczą głównie stropów. To na przykład odgłosy kroków lub dźwięk wywoływany przez przedmioty upadające na podłogę;
• dźwięków materiałowych – rozprzestrzeniających się poprzez różne elementy stałe, w wyniku oddziaływania na nie dźwięków powietrznych lub drgań mechanicznych.

Ogólna zasada dotycząca izolacyjności akustycznej mówi, że rozwiązania mające zapobiegać przenikaniu dźwięków trzeba instalować w pomieszczeniach gdzie dźwięki te powstają.

Dla ścian oddzielających segmenty w zabudowie szeregowej i bliźniaczej minimalna wartość wskaźnika R’A1 wynosi 52 dB i dotyczy wspólnej powierzchni przegrody dzielącej pomieszczenia. Jeśli jest ona mniejsza niż 10 m2, wówczas wymaganie dotyczy również wskaźnika oceny wzorcowej różnicy poziomów D nTA1. Jeśli chodzi o dźwięki uderzeniowe przenikające między tymi segmentami – maksymalna wartość wskaźnika L’nw wynosi tu 53 dB.

Dla ścian bez drzwi, oddzielających pomieszczenia sanitarne od pokojów minimalna wartość wskaźnika RA1R wynosi 38 dB.

Dla ścian bez drzwi, oddzielających pozostałe pomieszczenia w budynku minimalna wartość wskaźnika RA1R wynosi 35 dB.

Dla stropu w pomieszczeniu o więcej niż jednej kondygnacji mieszkalnej minimalna wartość wskaźnika RA1R wynosi 45 dB. Jeśli zaś chodzi o dźwięki uderzeniowe przenikające przez strop, wartość wskaźnika LnwR nie może być większa niż 58 dB.

Poprawę izolacyjności akustycznej w domach jednorodzinnych najprościej osiągnąć wykonując okładziny ścian z podwójnie montowanych płyt gipsowo-kartonowych grubości 12, 5 mm. Pod okładziną powinna się znaleźć izolacja akustyczna z wełny mineralnej. Konstrukcja okładziny powinna też być oddylatowana od podłóg, ścian i stropów pasem taśmy gumowej.

Firma Rigips oferuje szereg systemów do wykonywania przegród i okładzin o wysokim poziomie izolacyjności akustycznej. Za przykład niech posłuży system sufitowy Rigips 4.05.25. Jego okładzina mocowana jest do konstrukcji nośnej z profili Ultrastil CD60 tworzącej ruszt krzyżowy, jednopoziomowy, podwieszany do stropu za pośrednictwem wieszaków obrotowych noniuszowych. Wskaźnik izolacyjności akustycznej RW wynosi dla takiego sufitu 40 dB.

Jeśli chodzi o ściany działowe, podwyższoną izolacyjność akustyczną wykazuje przegroda zrobiona w systemie Rigips AKU 3.40.05. Konstrukcję tworzą profile CW 75 ULTRASTIL AKU i UW 75 ULTRASTIL. Poszycie powstaje z podwójnie montowanych płyt RIGIPS PRO AKU grubości 12,5 mm. Izolacyjność akustyczna – RA1 wynosi 58 dB , a wskaźnik Rw – 60 dB, przy grubości łącznej 125 mm.

Partnerzy

Radosław Murat