Cegły, luksfery, bloczki. Czym dzielić pomieszczenia? Sprawdź, co sprawdzi się najlepiej i kiedy
O ile wewnętrzne ściany nośne budowane są z tego, z czego ściany zewnętrzne, to działówki niekoniecznie. W trakcie budowy i podczas remontu sami możemy zdecydować, z jakiego materiału powstaną ściany działowe. Podpowiadamy, co najlepiej wybrać i w jakim przypadku - sprawdź, co najlepiej sprawdzi się w Twoim przypadku!
Autor: Andrzej Szandomirski, projekt: Paweł Kwaśniak
Pomieszczenia można wydzielać ścianami zbudowanymi z różnych materiałów. Niektóre nie wymagają dodatkowego wykończenia
Spis treści
Ściany działowe przeważnie są murowane z cegieł, bloczków bądź pustaków, a na koniec tynkowane. Od tego standardu można zrobić odstępstwo, na przykład wznosząc działówki z pustaków szklanych, murując je z dużych płytek lub dekoracyjnych cegieł albo skręcając z profili i płyt gipsowych. Część z takich ścian można zbudować własnoręcznie podczas remontu domu lub adaptacji poddasza na cele mieszkalne.
Ścianka z cegły
Moda na lofty wyniosła gołe cegły do rangi materiału bardzo pożądanego w aranżacji wnętrz. Do ich budowy mogą posłużyć wszelkiego rodzaju cegły. Nawet gdyby nie były zbyt ładne, zawsze można je pomalować, bo liczy się głównie specyficzna struktura ceglanego muru.
Ze względu na urodę oraz bogatą kolorystykę najczęściej wybierany jest klinkier. Oprócz cegieł o barwach bliskich naturalnej ceramice są białe, szare, antracytowe. Często mają efekt cieniowania lub fakturę. Dużym powodzeniem cieszą się cegły sztucznie postarzane.
Gdy nie odpowiada nam naturalna, matowa powierzchnia cegieł, czekają modele angobowane (satynowe) lub glazurowane (błyszczące). W klinkierowej ekstraklasie czołową pozycję zajmują natomiast te wytwarzane ręcznie, jak w dawnych manufakturach. Ręcznie mogą być produkowane także cegły licowe, różniące się od klinkierowych nieco większą nasiąkliwością, odrobinę mniejszą twardością i uboższą paletą kolorystyczną.
Najmniej ciekawe pod względem kolorystyki są cegły silikatowe, czyli wapienno-piaskowe. Standardowo białe. Ich wersje kolorowe pozostawiają dużo do życzenia i daleko im do klinkieru lub ceramiki licowej. To ich jedyna wada. Z zalet warto wymienić dużą twardość, małą nasiąkliwość i łatwość czyszczenia.
Cegły klinkierowe licowe dostępne są jako pełne lub drążone. Te drugie są lżejsze, więc łatwiej z nich murować i nieco mniej obciążą strop (o ile stać będą na stropie). Cegły silikatowe produkowane w kraju to wyłącznie cegły pełne.
Ciekawym materiałem na nietynkowane działówki są cegły pochodzące z rozbiórki. Można je kupić przez internet. Ich ceny są bardzo zróżnicowane, ale z reguły wychodzą taniej niż klinkier i nowe cegły licówki.
Pamiętajmy, że ciężkich ceglanych ścian nie wolno ustawiać w dowolnym miejscu na stropie. Powinny być budowane tam, gdzie zakłada projekt lub gdzie zezwoli konstruktor wynajęty do przeprowadzenia ekspertyzy technicznej. Bądźmy również świadomi, że każdy z opisanych typów cegieł jest twardy, nie ma więc co liczyć, że w taką ścianę łatwo da się wbić gwóźdź lub wywiercić w niej otwór bez wiertarki z udarem pneumatycznym.
Ścianka działowa z bloczków
Takie duże elementy do budowy ścian działowych nazywane bywają także płytkami. Służą do szybkiej budowy ścian działowych o wysokości nie większej niż 4 m. Powstają między innymi z betonu komórkowego o gęstości 500-700 g/m³.
Te o mniejszej gęstości są łatwe do cięcia i wystarczy do tego piła ręczna z hartowanymi zębami. Muruje się je na klej, czyli zaprawę cienkowarstwową, lub na tradycyjną zaprawę murarską, wykonując zarówno spoiny poziome, jak i pionowe. Z reguły mają wszystkie krawędzie boczne proste, ale znaleźć można także płytki z zamkami ułatwiającymi ich dopasowywanie. Zamki nie zwalniają jednak z konieczności wykonywania spoin pionowych.
Kupić też można bloczki wytwarzane z naturalnego i syntetycznego gipsu, a na 1 m2 zużywa się trzy lub cztery sztuki. Te zwykłe, nieodporne na działanie wilgoci, wyróżnia biała barwa.
Do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności przeznaczone są bloczki impregnowane o kolorze zielonym. Bloczki gipsowe w odróżnieniu od tych z betonu komórkowego mają na bokach wyprofilowane pióra i wpusty, więc podczas wznoszenia z nich ścian robimy jedynie spoiny poziome. Tak jest szybciej i taniej, bo zużywamy mniej zaprawy murarskiej.
Zaoszczędzimy również na tynku, ponieważ tak zbudowane mury wystarczy wykończyć cienką warstwą gipsowej masy szpachlowej. Niestety są trudniejsze do obróbki niż te z betonu komórkowego, bo ich gęstość wynosi aż 800-1100 g/m3. Duża gęstość oznacza też większy ciężar. Izolacyjność ścian z dużych bloczków gipsowych jest dość wysoka. Wskaźnik Rw wynosi 38-39 dB dla muru grubości 8 cm. Ten sam wskaźnik dla bloczków z betonu komórkowego o zbliżonej grubości wynosi zaledwie 33 dB, a trzeba wiedzieć, że im wyższy tym lepiej.
Zobacz także: Gładź czy masa szpachlowa? Czym się różni masa szpachlowa od gładzi? Kiedy stosować gładź, a kiedy szpachlówkę?
Ścianka z luksferów
Można ją wymurować z pustaków szklanych, czyli elementów składających się z dwóch sklejonych szklanych kształtek z pustką powietrzną w środku lub z tak zwanych luksferów, czyli specjalnie uformowanych elementów z litego szkła bez pustki powietrznej wewnątrz. Pustaki są znacznie popularniejsze od luksferów. Mogą być bezbarwne i kolorowe, barwione w masie lub tylko powierzchniowo, matowane jedno- lub dwustronnie, a nawet wyposażone w diody podświetlające. W zależności od wybranego koloru i wzoru przepuszczają od 50 do 75% światła.
Producenci nadają niekiedy ich powierzchni dekoracyjną fakturę. Niektóre mają w szkle bańki powietrza, także mające uczynić ich wygląd atrakcyjniejszym. Do ścian łukowych oferowane są pustaki o wygiętym kształcie.
Pustaki kupujemy z kompletem elementów niezbędnych do prawidłowego zbudowania ścianki. Systemów wznoszenia ścian z pustaków szklanych jest kilka, w tym bezklejowy z zastosowaniem specjalnych listew montażowych. Zazwyczaj jednak muruje się je na zaprawę, a w spoinach umieszcza pręty zbrojeniowe. Nie robi się przy tym tak zwanego przewiązania. Spoiny między pustakami powinny się krzyżować.
Nie dotyczy to cegieł pełnych ze szkła, które muruje się tak, jak nakazuje tradycja. Wykonane są z przezroczystego, barwionego lub mlecznego szkła i często odpowiadają kształtem i wymiarami typowym pustakom szklanym, ale kosztują więcej niż pustaki i luksfery.
Połączenie ściany szklanej z inną nie może być sztywne. Muszą być od siebie oddylatowane materiałem trwale elastycznym. Robi się więc między nimi tak zwaną warstwę poślizgową z papy bądź elastycznej taśmy dylatacyjnej.
Z cegieł szklanych, pustaków szklanych i luksferów można wznosić zarówno ścianki proste, jak i krzywoliniowe. Wielkość promienia łuku zależy głównie od wielkości elementów i wynosi od 0,9 do 4 m.
Autor: Andrzej Szandomirski, projekt: Paweł Kwaśniak
Pomieszczenia można wydzielać ścianami zbudowanymi z różnych materiałów. Niektóre nie wymagają dodatkowego wykończenia
Ściana ceglana. Wybierz ją, gdy:
- lubisz wygląd surowego muru;
- zależy ci, aby by akumulowała ciepło, gdy jest zbyt gorąco, i oddawała, kiedy się ochłodzi;
- chcesz, by mur izolował przed przenikaniem dźwięków;
- w pomieszczeniach może dochodzić do brudzenia się, zarysowywania lub obtłukiwania tynku.
Ściana z bloczków gipsowych. Wybierz ją, gdy:
- chcesz ją zbudować samodzielnie;
- zamierzasz dostawić ją w istniejącym domu;
- zależy ci na ścianie taniej i szybkiej w budowie.
Ściana przezroczysta. Wybierz ją, gdy:
- chcesz, by przepuszczała światło z pomieszczenia widnego do tego, które nie ma okien (na przykład na klatce schodowej, w łazience lub pralni);
- zależy ci na ciekawym efekcie wizualnym;
Ściana szkieletowa. Wybierz ją, gdy:
- zamierzasz dobudować ścianę działową w istniejącym już budynku i wolałbyś uniknąć prac mokrych;
- chcesz dostawić ścianę na stropie drewnianym i nie obciążyć go w niebezpiecznym stopniu;
- zależy ci na ścianie w kształcie obłym.
Ścianki szkieletowe
Działówki można też zrobić w technologii szkieletowej. Ich sercem jest stalowy ruszt nośny. Buduje się go z cienkich, ale solidnych profili, które niewiele ważą. Profile tnie się nożycami i skręca w całość małymi wkrętami nierdzewnymi (pchełkami). Do budowy konstrukcji będziemy potrzebowali dwóch rodzajów profili: pionowych słupków CW i ich poziomych prowadnic – UW, mocowanych do sufitu i podłogi. Profile sprzedają producenci płyt. Do niedawna szkielety ścian działowych budowano także z drewna. Dziś metoda ta straciła na popularności, ale nikt nie broni, żeby konstrukcję skręcić z sosnowych belek i słupków, najlepiej impregnowanych.
Aby wyciszyć ścianę i zapewnić jej lepszą odporność na działanie ognia, między słupkami umieszcza się płyty lub matę z wełny mineralnej.
Szkielet z obu stron obudowuje się okładziną z płyt, najczęściej gipsowo-kartonowych, rzadziej z gipsowo-włóknowych. Wysokość płyt wynosi 2,5-3 m, więc odpowiadają wysokości standardowych pomieszczeń. Ich szerokość wynosi 120 cm. Najtrudniejszym etapem budowy ścian jest spoinowanie szczelin między nimi. Używa się do tego specjalnych zapraw lub mas gipsowych i taśm zbrojących z papieru bądź flizeliny, mających chronić spoiny przed pękaniem. Naroża ścianek, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, także wymagają specjalnego potraktowania. Zewnętrzne osłania się aluminiowymi lub plastikowymi profilami narożnikowymi, mocowanymi za pomocą kleju gipsowego, i szpachluje masą gipsową.
Jeśli chodzi o płyty g-k, dominują te typu A, czyli zwykłe, o grubości 12,5 mm. Do łazienek, pralni, suszarni, czyli tam, gdzie może panować podwyższona wilgotność, wybierajmy płyty H2, bardziej odporne na zawilgocenie. W sprzedaży są też płyty F, wzmocnione od wewnątrz włóknem szklanym zapewniającym większą odporności na ogień, płyty dwa razy grubsze od tradycyjnych oraz płyty do gięcia na sucho. Z tych ostatnich łatwo jest wykonać okładzinę ścianek łukowych.
Płyt gipsowo-włóknowych nie dzieli się ze względu na typ. Mają wysoką odporność zarówno na ogień, jak i na podwyższoną wilgotność powietrza. Ponadto są bardzo wytrzymałe na uszkodzenia. Nie wymagają gruntowania przed malowaniem, tapetowaniem lub oklejaniem płytkami. Najmocniejsze z płyt gipsowych są te o oznaczeniu DFRIEH2. Chronią przed ogniem, niestraszna im wilgoć, a zagęszczony rdzeń czyni z nich prawdziwe twardzielki. Wszystkie płyty powstające z gipsu tworzą stabilną okładzinę, gładką i łatwą do dalszego wykańczania.
Ściany szkieletowe, chociaż nie są aż tak solidne jak murowane, dają wiele korzyści. Buduje się je znacznie łatwiej. Nie obciążają aż tak bardzo stropu i w razie potrzeby łatwo je zdemontować. Wewnątrz nich można poprowadzić przewody instalacyjne. Niestety, mają też wady. Niepoprawnie wykonane osiągają niższą izolacyjność akustyczną niż inne działówki, zwłaszcza ceglane. Błędy montażowe mogą też skutkować pojawieniem się pęknięć na połączeniach między płytami.
