Czarna porzeczka - właściwości, uprawa. Jak sadzić i ciąć czarną porzeczkę? Wybór odmian
Czarna porzeczka to krzew rodzący owoce bogate w witaminę C i wiele innych cennych da zdrowia składników. Jeśli dodamy do tego niekłopotliwą uprawę tej rośliny, to nie ma wątpliwości, że warto posadzić ją w ogrodzie. Jak uprawiać i pielęgnować czarną porzeczkę?
Spis treści
- Czarna porzeczka - zdrowie z ogrodu
- Jakie stanowisko wybrać dla czarnej porzeczki?
- Kiedy sadzić czarną porzeczkę?
- Jak sadzić czarną porzeczkę i co zrobić po posadzeniu?
- Pielęgnacja czarnej porzeczki: cięcie i nawożenie
- Choroby i szkodniki czarnej porzeczki i ich zwalczanie
- Odmiany czarnej porzeczki
Czarna porzeczka - zdrowie z ogrodu
Dojrzewające w lipcu czarne owoce czarnej porzeczki należą do najzdrowszych owoców występujących w naszym klimacie, zawierających bogactwo witaminy C. Choć najczęściej nie są spożywane na surowo, to już wszelkie przetwory (soki, nalewki, dżemy) są bardzo cenione, a i ich spożycie jest zalecane, np. w schorzeniach i infekcjach górnych dróg oddechowych, stawów, przypadku bólów żołądka i jelit. Bardzo często wyciągi z czarnej porzeczki, są także składnikiem kremów i balsamów ujędrniających skórę (przeciwzmarszczkowych).
Owoce i liście czarnej porzeczki - właściwości i zastosowanie
Jakie stanowisko wybrać dla czarnej porzeczki?
Aby uzyskać obfite zbiory czarnej porzeczki, najlepiej wybrać dla krzewu miejsce w pełni nasłonecznione, ale i osłonięte od silnego wiatru. Porzeczka dobrze będzie rosła, gdy posadzimy ją w glebie niezbyt ciężkiej, przepuszczalnej o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6-7). Jeśli gleba w ogrodzie okaże się zbyt kwaśna (po analizie chemicznej gleby), należy przez kilka sezonów wykonać wapnowanie podłoża, zanim posadzimy porzeczkę. Ponadto, przed posadzeniem krzewów, warto wzbogacić glebę kompostem lub obornikiem - najlepiej jesienią poprzedniego sezonu.
Kiedy sadzić czarną porzeczkę?
Termin sadzenia krzewów czarnej porzeczki zależy od rodzaju sadzonki, jaką zamierzamy posadzić.
- Gdy sadzimy krzew z tzw. gołym/odkrytym korzeniem, najlepszy będzie okres od października do listopada (lub wczesna wiosna).
- Sadzonki kupowane w doniczkach (z uformowaną bryłą korzeniową) możemy sadzić przez cały okres wegetacji.
Warto pamiętać, że jeśli sadzimy kilka krzewów obok siebie, należy zachować właściwy odstęp między nimi - przynajmniej 1 m, aby krzew miał możliwość swobodnie się rozrastać i miał zapewniony dostęp światła.
Autor: GettyImages
Najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnych w uprawie czarnej porzeczki jest cięcie krzewów
Jak sadzić czarną porzeczkę i co zrobić po posadzeniu?
Czarną porzeczkę sadzimy tak, by szyjka korzeniowa znalazła się się około 5 cm pod powierzchnią gruntu. Dół powinien być na tyle głęboki i szeroki, by korzenie swobodnie się w nim zmieściły i nie były zgniecione lub splątane. Korzenie zasypujemy glebą, i delikatnie ubijamy oraz podlewamy.
Po posadzeniu warto pobudzić wzrost nowych pędów i regenerację systemu korzeniowego przez przycięcie istniejących pędów nad drugim lub trzecim pąkiem. Uformowany krzew porzeczki czarnej powinien składać się z około 4-6 najsilniejszych pędów, które rosną pionowo.
Mimo, że porzeczki czarne należą do krzewów mrozoodpornych, to młode sadzonki przed nastaniem mrozów warto wyściółkować korą lub trocinami lub nawet osłaniać część nadziemną.
Pielęgnacja czarnej porzeczki: cięcie i nawożenie
- Cięcie krzewów czarnej porzeczki
Najważniejszym zabiegiem, rzutującym na owocowanie czarnej porzeczki, jest usuwanie starszych gałęzi. U krzewów czarnej porzeczki, najlepiej owocują pędy jednoroczne i dwuletnie, dlatego potrzebne jest wycinanie pędów trzyletnich i starszych (ich kora jest ciemna, a pędów młodych - jasnobeżowa) po owocowaniu. Jeżeli nie zdążymy przyciąć pędów po owocowaniu latem, możemy zrobić to wiosną, ale zanim zacznie się wegetacja rośliny. Od 2 do 4 roku uprawy, formujemy krzew - pędy skracamy na wysokości 40–50 cm, aby się krzew się rozgałęził. Pozostawiamy do 6 pędów jednorocznych i 2-3 pędy dwuletnie. Po 4-tym roku uprawy, usuwamy jedynie gałęzie, które nie rosną pionowo, krzyżują się, są słabe, cienkie.
- Nawożenie czarnej porzeczki
Krzewy czarnej porzeczki najlepiej zasilać nawozami organicznymi corocznie (np. kompostem), ale można stosować także mineralne mieszanki (granulowane lub rozpuszczalne w wodzie) do nawożenia krzewów owocowych (bogaty wybór w sprzedaży).
- Rozmnażanie porzeczek: czerwonej, czarnej i białej. Sposoby rozmnażania porzeczek
- Cięcie porzeczek - kiedy i jak ciąć porzeczkę czarną, czerwoną i białą?
Choroby i szkodniki czarnej porzeczki i ich zwalczanie
- Choroby porzeczki czarnej. Najpowszechniejsza są choroby grzybowe - zamieranie pędów, mączniak, a także biała plamistość i opadzina liści. W tych przypadkach warto sięgnąć po specjalistyczne preparaty, np. Switch, Polyram lub Signum.
- Szkodniki porzeczki czarnej. Częste szkodniki to krzywik porzeczkowiaczek (uszkadza pąki wczesną wiosną) oraz mszyce. Krzywika można zwalczać za pomocą środków Sherpa lub Sumi-Aplha, (krzywik), albo wybrać odmianę odporną (Bona). Przy dużym nasileniu mszyc warto sięgnąć po środki, np. Karate lub Mospilan.
Odmiany czarnej porzeczki
W sprzedaży spotkamy kilka wartościowych odmian czarnej porzeczki. Godne polecania są między innymi:
- Ojebyn - odmiana wwcześnie i obficie owocująca, owoce średnie i duże, wyrównane w gronach, dojrzewają w pierwszej połowie lipca, nie osypują się. Krzew rośnie dość słabo, jest odporny na mrozy, dość odporny na amerykańskiego mączniaka agrestu na porzeczce ale wrażliwy na rdzę wejmutkowo-porzeczkową,
- Titania - owoce średniej wielkości, zebrane w duże grona, dojrzewają w drugiej dekadzie lipca, nie osypują. Krzew rośnie bardzo silnie, jest odporny na mróz i mało podatny na choroby,
- Ceres - owoce niewyrównane, smaczne, zebrane w duże grona, dojrzewają około połowy lipca, łatwo opadają. Krzew rośnie średnio silnie, jest mało podatny na większość chorób,
- Ben Alder,
- Roodknop - odmiany dobre na przetwory,
- Bona - odporna na krzywika.
