Aranżowane światłem: jak dobrze rozmieścić okna dachowe?
Podczas adaptacji poddasza na samodzielne mieszkanie bardzo ważne jest dobre rozplanowanie okien dachowych. Ich rozmieszczenie będzie miało wpływ na jakość codziennego funkcjonowania w poszczególnych pokojach. Dowiedz się, jak uniknąć błędów podczas rozmieszczania okien dachowych, by cieszyć się jasnym i wygodnym wnętrzem.
Autor: Piotr Mastalerz
Zestawienie okien dachowych z połaciowymi w otwartej przestrzeni dziennej sprawia, że aranżacja staje się dynamiczna
Usytuowanie okien dachowych ma wpływ na komfort życia pod skośnym dachem. Planując rozmieszczenie okien, trzeba wziąć pod uwagę zarówno ich funkcje praktyczne, jak i estetyczne.
Okna dachowe - ważne punkty oświetleniowe
Rola okien dachowych z reguły sprowadza się do bardzo dobrego doświetlenia miejsc, które tego wymagają, na przykład nad blatem kuchennym, w łazience w pobliżu lustra, w gabinecie nad biurkiem czy też nad fotelem albo łóżkiem, w którym chcielibyśmy czytać. Jednak to nie wyczerpuje ich praktycznego zastosowania. Dzięki wnęce okiennej powiększają przestrzeń tam, gdzie jest to niezbędne, na przykład nad WC, aby móc wygodnie z niego korzystać.
Oprócz tego nowoczesne okna dachowe mogą pełnić także ważną funkcję estetyczną w aranżacji poddasza. Dlatego warto je montować nawet wtedy, gdy w pomieszczeniu są ściany szczytowe z oknami pionowymi. Światło wpadające do wnętrza przez okna połaciowe jest bardziej rozproszone i oświetla większą powierzchnię niż to dostające się przez okna pionowe. Dzięki temu wnętrze wydaje się przestronniejsze, a aranżacja nabiera lekkości. Ciekawy efekt daje także rozmieszczenie okien dachowych grupowo, po kilka w jednym pomieszczeniu. Staną się dzięki temu ważnym elementem wystroju - posłużą do podkreślenia wybranej strefy. Salon czy otwarta strefa dzienna, w których zamontujemy kilka takich okien, staną się piękniejsze i bardziej reprezentacyjne.
Ile okien dachowych na poddaszu?
Przykładem dobrego rozmieszczenia okien dachowych jest (prezentowane na zdjęciach) mieszkanie czytelników Muratora, którzy zaadaptowali stary strych w rodzinnym domu na oddzielne mieszkanie. O tym, w jakim stopniu docenili rolę okien dachowych w zapewnieniu funkcjonalności i komfortu, świadczy choćby to, że stosunkowo niedużą przestrzeń – 78 m2 (powierzchnia całkowita) – doświetla aż 11 okien: cztery pionowe umieszczone w ścianach szczytowych i siedem okien dachowych. We wnętrzach, w których mają pełnić praktyczną funkcję (kuchnia i łazienka), wystarcza jedno. Tam, gdzie odgrywają rolę estetyczną, jest ich więcej – w otwartej strefie dziennej oprócz dwóch okien pionowych są aż cztery okna dachowe.
Okna dachowe dobierane są w zależności od rodzaju pomieszczenia, kąta nachylenia dachu oraz rozstawu krokwi. Prawidłowe doświetlenie pomieszczeń za pomocą światła naturalnego określa się stosunkiem powierzchni okna liczonej w świetle ościeżnicy, do powierzchni podłogi. W przypadku pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi, powinien on wynosić min 1:8, natomiast w pozostałych co najmniej 1:12. Lepsze efekty oświetlenia uzyskamy stosując kilka okien umieszczonych różnych punktach dachu, niż przez zamontowanie jednego dużego okna, czy też zgrupowanie mniejszych w jednym miejscu. Należy również zwrócić uwagę na kąt nachylenia połaci dachowej. Im kąt nachylenia dachu jest mniejszy tym wysokość okna powinna być większa. Warto zasugerować się także rozstawem krokwi i dobrać okno, które zmieści się pomiędzy nimi. Umożliwi to łatwy i szybki montaż oraz zapewni stabilność konstrukcji i trwałość połączenia.
Dobre rozmieszczenie okien dachowych
Pierwszym krokiem było dobranie okien dachowych do funkcji, jakie mają spełniać. Architekt i inwestorzy wzięli pod uwagę nieduży kąt nachylenia dachu – 24° – i wybrali je zgodnie z zasadą, że im mniejszy kąt, tym dłuższe powinno być okno. Dzięki temu pomieszczenie nie wydaje się klaustrofobiczne. Zdecydowali się na standardowe okna o wymiarach 78 x 140 cm. Następnie dostosowali rodzaj okien do warunków panujących w pomieszczeniach, w których miały one być zamontowane. Inne wybrali do pokoju dziennego i sypialni, a inne do kuchni oraz łazienki. W dwóch pierwszych wnętrzach nie są one narażone na ekstremalne warunki, więc materiał ram okiennych i ościeżnic mógł być praktycznie dowolny. Natomiast do kuchni i łazienki wybrali okna z ramami i ościeżnicami odpornymi na działanie wilgoci – z PCW do łazienki i ze specjalnie zabezpieczonego drewna do kuchni.
Okna dachowe dopasowane do funkcji pomieszczenia
W newralgicznych miejscach na nowo zagospodarowanym poddaszu wnęka okienna zwiększa przestrzeń i ułatwia aranżację pod skosami. Tak jest w kuchni, gdzie okno nad blatem kuchennym umożliwia wysokiemu gospodarzowi pracę przy nim. Poza tym umieszczona pod oknem część blatu jest doskonale oświetlona. Aranżację łazienki na poddaszu ułatwiło usytuowanie okna na jednej z połaci. Dzięki temu można było pod nim zamontować WC.
Praktyczną funkcję pełni także okno nad schodami. Padające z góry na stopnie światło doskonale oświetla ich bieg. Okna dachowe zamontowano także w dwóch stosunkowo niedużych sypialniach (11 i 13 m2), mimo że są w nich już okna pionowe. Połaciowe umieszczone nad łóżkiem gospodarzy i tuż obok tapczanu dziecka umożliwia lekturę w naturalnym świetle. Poza tym pokazując niebo i gwiazdy, pozwala w większym stopniu oderwać się od rzeczywistości. Gospodarzom bardzo zależało właśnie na tej funkcji okien.
Oprócz „praktycznych” okien dachowych są na tym poddaszu również takie, które odgrywają głównie rolę estetyczną. Tak jest w przypadku dwóch okien w strefie wypoczynkowej pokoju dziennego. Usytuowane obok siebie podnoszą rangę tego miejsca i gwarantują naturalne miękkie światło osobom relaksującym się w fotelach lub na kanapie.
Zobacz też:
- Łazienka na poddaszu. Projekty łazienek i praktyczne porady >>>
- Jak urządzić pokój dziecka na poddaszu? 14 aranżacji pokoju dziecięcego >>>
- Sypialnia na poddaszu. Pomysły na ciekawą aranżację poddasza >>>
Na jakiej wysokości umieścić okna dachowe?
Okna połaciowe o standardowych wymiarach 78 x 140 cm zamontowano między krokwiami. Tylko w jednym miejscu trzeba było zastosować wymian – w łazience, aby można było optymalnie rozmieścić urządzenia łazienkowe. Okna usytuowano dość wysoko – ich dolna granica jest mniej więcej 170 cm nad podłogą. Taka wysokość była optymalna przy obrotowym sposobie otwierania okien (które wybrano z powodów ekonomicznych) i niewielkim nachyleniu połaci (24o). Takie okno trzeba zamontować na tyle wysoko, by jego oś obrotu znajdowała się nieco nad głową wyprostowanego człowieka. Aby poddasze pod niskimi połaciami można było racjonalnie zagospodarować, konieczne było postawienie przedścianki przed niewysoką ścianką kolankową (50 cm). W pokojach ma ona wysokość 80 cm, a w kuchni i łazience – 110 cm.
- Przeczytaj także: Montaż i obróbka okna w dachu krytym blachą na rąbek stojący >>>
Więcej światła na poddaszu
Odpowiednie okna dachowe to sprawdzony sposób na poddasze pełne światła. Wpadające przez liczne i rozsądnie rozmieszczone okna dachowe słońce sprawi, że mieszkanie zostanie optycznie powiększone. Efekt ten można zintensyfikować, dbając o jasną kolorystykę pomieszczeń oraz o materiały, które odbijają promienie słoneczne. Najlepiej, by we wnętrzach dominowała biel i beże. Ciepłe akcenty wprowadza także kolorystyka drewna, na przykład panele laminowane w odcieniu złocistego dębu. Poddasze nie musi być jednak utrzymane w sterylnej bieli i monochromie, równie dobrze sprawdzą się jasnobrązowe płytki łupku. Warto dodać też kontrastowe akcenty, na przykład chropowatą fakturę kamienia na słupach lub niektórych ścianach, której detale będą doskonale widoczne w promieniach naturalnego światła wpadającego do wnętrza.
