Wybór projektu domu jednorodzinnego - jak wybrać optymalne rozwiązanie? PORADNIK
Jaki projekt domu jednorodzinnego? Takie pytanie zadają sobie wszyscy inwestorzy, którzy chcą mieć własny dom. Ale opcji jest wiele: dom szeregowy, dom parterowy, bliźniak... Który projekt domu jednorodzinnego wybrać? Podpowiadamy, jakimi przesłankami należy się kierować przy wyborze domu i jakie będą konsekwencje wyboru konkretnego typu budynku.
W miarę rosnącej migracji mieszkańców z miejskich centrów, coraz więcej ludzi znajduje się na peryferiach miast lub poza nimi. Nowe zespoły mieszkaniowe powstają zarówno w oparciu o uwarunkowania prawno-organizacyjne (tj. postanowienia zawarte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego), jak i ekonomiczne oraz techniczno-budowlane.
Od czego zacząć wybór projektu domu?
Wspólną, dominującą tendencją jest dążenie do intensywnego wykorzystania terenu przy zastosowaniu zabudowy jednorodzinnej, uważanej za formę mieszkania pozwalającą zachować jego indywidualność, uzyskać izolację od sąsiadów i zyskać codzienny kontakt z przyrodą – nawet mały ogródek staje się własnym „kawałkiem ziemi”. Trzeba przy tym zauważyć, że dom jednorodzinny, czy zespół tego typu domów odgrywa inną rolę w małym mieście, zupełnie inną w wielkim, czy w rozległej aglomeracji. Istotne znaczenie mają tu aktualne prądy i moda oraz indywidualne zamiłowania.
Zobacz również kolekcję: projekty domów jednorodzinnych >>>
Zatem powstaje pytanie, jakimi przesłankami należy się kierować przy wyborze projektu domu jednorodzinnego i jakie będą konsekwencje wyboru konkretnego typu budynku: wolnostojącego, bliźniaka, szeregowego czy atrialnego? Ponieważ celem niniejszego tekstu jest zaprezentowanie najbardziej charakterystycznych cech poszczególnych typów zabudowy, pominę wszystkie inne względy, jakie należy brać pod uwagę wybierając sposób zamieszkania.
Dla kogo projekt domu atrialnego
To niezwykle interesujący rodzaj zabudowy, właściwie w Polsce nie znany i nie stosowany. Idealne rozwiązanie dla osób dążących do oddzielenia swego terytorium od kontaktów z sąsiadami w warunkach bardzo małej działki. Wzorem współczesnego domu atrialnego są stare modele domów „dośrodkowych” z ogrodem, czyli atrium położonym wewnątrz niego.
W wersji najbardziej intensywnej domy atrialne przylegają do siebie w różnych konfiguracjach, tworząc tzw. zabudowę dywanową, której podstawowym elementem jest budynek z wewnętrznym ogrodem, pokrywający całe pole powierzchni działki (powierzchnia działki odpowiada prawie powierzchni zabudowy, powiększonej jedynie o wewnętrzne patio). Domy atrialne projektowane są najczęściej jako parterowe, ponieważ uniemożliwia to zaglądanie do wnętrza atrium z sąsiednich budynków.
Rozwiązanie takie zapewnia pełną intymność, jakiej nie daje żadna inna forma zabudowy. Szczególnie warto stosować wszędzie tam, gdzie występuje nieatrakcyjne, niereformowalne sąsiedztwo, a optyczne powiązanie z otwartym krajobrazem jest niepożądane. Przykładem może być perspektywa życia w środku „śmietnika” urbanistyczno-architektonicznego – czyli narażenia się na przenikanie toksycznego krajobrazu do własnego domu, a w konsekwencji zatruwanie „brzydą” własnego życia.
Projekt domu atrialnego to wyzwanie dla architekta
Atrakcyjność tego typu zabudowy podnosi możliwość bardzo ciekawego kształtowania wnętrz mieszkalnych w powiązaniu z przestrzenią atrium – to dodatkowy pokój na zewnątrz, przenikający się z wnętrzem domu.
Zabudowa atrialna może być stosowana również w układach bliźniaczych i jako domy wolno stojące – istotą rzeczy jest tu myślenie o mieszkaniu z wyodrębnioną, intymną przestrzenią zewnętrzną przenikającą się z wnętrzem domu. Ewentualny ogród i otwarcie na otaczający krajobraz to przekroczenie granicy domu atrialnego.Uniwersalną wskazówkę dla właściwego doboru typu zabudowy i jej jakości architektonicznej może stanowić spostrzeżenie prof. Hanny Adamczewskiej-Wejchert „Prostota bywa w architekturze następnym, po okazałości i pretensjonalności, stopniem osiąganym w poszukiwaniach estetycznych. (...) Utratę indywidualności poszczególnego budynku rekompensuje znacznie efektowniejszy wygląd całego zespołu, który staje się wizytówką osiągniętego standardu środowiska przestrzennego”.
Ilustracją tej tezy mogą być harmonijne, zdyscyplinowane i jednorodne zespoły mieszkaniowe, jakich wiele można oglądać w Niemczech, Szwajcarii, Francji, Włoszech, etc.
Najpopularniejsza opcja: projekt domu wolno stojącego
Jest to najczęściej i najchętniej wybierany rodzaj domu jednorodzinnego. To idealne rozwiązanie dla ludzi nie lubiących zbyt bliskiego sąsiedztwa – na działce istnieje tylko własny dom, a sąsiad jest za płotem. Komfort takiej sytuacji uzależniony jest od położenia i wielkości działki. Im jest ona większa i atrakcyjniej położona (np. pod lasem), tym więcej intymności, ale i wyższa cena zakupu. Dom wolno stojący pozwala na najbardziej swobodne budowanie programu użytkowego i podkreślenie własnej indywidualności. Ograniczenia powinny wynikać z wielkości działki – bryła i stylistyka domu winna być proporcjonalna w stosunku do rozmiarów działki. Karykaturalne wyglądają okazałe budynki wciśnięte na malutkie otoczone „marginesami” terenu, wynikającymi z przepisowych odległości od granicy.
Niewątpliwym atutem domu wolno stojącego jest możliwość zapewnienia właściwego oświetlenia i nasłonecznienia pomieszczeń mieszkalnych oraz odpowiedniej orientacji w stosunku do stron świata. Dodatkowo, ogród wokół domu stwarza warunki ciągłego kontaktu z przyrodą.
Dom wolno stojący w... grupie
Dostatecznie duża działka pozwala myśleć o możliwości rozbudowy w przyszłości. Wcale nierzadko dom planowany jest z założenia jako rosnący – z możliwością dobudowy lub nadbudowy, albo z zamysłem rozdziału na dwa, niezależne mieszkania, czyli docelowy dom wielopokoleniowy lub z małą funkcją usługową. Ta forma budownictwa jest najbardziej podatna na zmienność i możliwość adaptacji. Domy wolno stojące można traktować jako infrastrukturę, pozwalającą na rozwój własnej inicjatywy mieszkańców w dostosowaniu przestrzeni do aktualnych potrzeb.
Sprawdź projekty:
- Segment, bliźniak, a może dom podpiwniczony?
- Dom parterowy
- Dom z możliwością adaptacji poddasza
- Dom piętrowy
- Dom z piwnicą
- Dom mały (mniej niż 100 mkw)
- Dom duży (powyżej 200 mkw)
- Dom dwulokalowy
- Dom na bardzo wąską działkę
Dom bliźniaczy - co musisz wiedzieć o takim projekcie?
Ten termin oznacza zabudowę polegającą na usytuowaniu dwóch budynków jedną, wspólną ścianą na granicy działki. Granica działki jest najczęściej osią symetrii, czyli mimo że mamy do czynienia z dwoma, różnymi inwestorami (właścicielami sąsiednich działek) to wybudowany budynek jest jednorodną, symetryczną bryłą.
Jednak domem bliźniaczym może być również budynek z jednym segmentem przesuniętym wzdłuż osi symetrii lub o kompozycji asymetrycznej. Ten ostatni przypadek jest najtrudniejszy do zrealizowania i wymaga dużo wyczucia. Próby zdominowania lub tylko zindywidualizowania „swojej połowy” domu obracają się przeciwko obu właścicielom. Dla istnienia miłej i eleganckiej zabudowy bliźniaczej niezbędna jest zgoda i harmonia między właścicielami.
W porównaniu z domami wolno stojącymi bliźniaki lepiej wykorzystują działkę, ponieważ jedna ściana budynku stoi bezpośrednio na granicy. Z tego powodu ten rodzaj zabudowy najczęściej wiąże się z działkami wąskimi. Atutem są też mniejsze koszty związane z budową i utrzymaniem. Wspólna jedna ściana zmniejsza powierzchnię ochładzaną, a tym samym daje oszczędności w ogrzewaniu. Mniejsza jest też elewacja wymagająca wykończenia. Pewnym problemem układów symetrycznych jest korzystne zorientowanie pomieszczeń wobec stron świata. To jednak można rozwiązać przez odpowiednie rozmieszczenie otworów okiennych. Ważną zaletą bliźniaka jest też zwiększenie bezpieczeństwa przez stałą obecność sąsiada za ścianą. Najczęściej spotykane formy zabudowy bliźniaczej to domy parterowe z użytkowym poddaszem i piętrowe ze stropodachem.
Czy dom szeregowy gwarantuje zapewnia prywatność?
Domy ustawiane w szeregu, łączące się ścianami bocznymi, tyczącymi granice działki. Typ zabudowy pozwalający bardzo intensywnie wykorzystać tereny zurbanizowane, co z kolei wpływa na obniżenie kosztów budowy i późniejszej eksploatacji (tańsze ogrzewanie, ponieważ ciepło ucieka tylko przez dwie ściany zewnętrzne).
Dom szeregowy jest odpowiedzią na poszukiwanie mieszkania taniego, powtarzalnego, grupowanego we wznoszone jednocześnie zespoły wraz z elementami małej architektury, zieleni i urządzeń komunalnych. Ten rodzaj zabudowy łączy w sobie jednocześnie cechy zamieszkania zbiorowego jak i indywidualnego. Istotne cechy wiążące się z zabudową szeregową to niewielka działka i istnienie tylko dwóch elewacji – frontowej i tylnej. W konsekwencji tego bardzo trudno jest zapewnić prawidłowe zorientowanie pomieszczeń w stosunku do stron świata. Najkorzystniej wybrać segment z wjazdem i dojściem od strony północnej, a pokojem dziennym i ogrodem od południa.
Jaki dom szeregowy jest najtańszy?
Ze względów ekonomicznych najczęściej projektuje się szeregowe domy parterowe z użytkowym poddaszem, lub piętrowe ze stropodachem; minimalna szerokość działki, na jakiej można zaprojektować prawidłowo dom to ok. 5,0 m. Problem stanowi bliskie sąsiedztwo, które nie zapewnia pełnej intymności. Jednak nawet bardzo małe ogródki, jakie zawsze towarzyszą „szeregówce”, są dla mieszkańców jednocześnie częścią ich prywatnego życia i miejscem, gdzie można – choć nie musi się – nawiązywać kontakty. Umożliwiają zarówno wycofanie się do domowego zacisza, jak i zaspokojenie swojej ciekawości, czy potrzeby kontaktów sąsiedzkich.
Zabudowa szeregowa jest nawrotem lub kontynuacją form osiedlowego życia miejskiego. Ma ona jednak sens tylko wtedy, gdy osiedle realizowane jest jako jedna inwestycja, mieszkańcy zasiedlają gotowe domy i nie mają prawnej możliwości dowolnego ich przekształcania prowadzącego do szpecących deformacji.
Zobacz inne nasze projekty:
- Domy na dobry początek
- Projekty domów pasujące na działki o szerokości nawet 15 m
- Domy z garażem dwustanowiskowym
- Domy z wejściem od południa
Autor: Redakcja
Zaufaj doświadczeniu Muratora!
Od ponad 20 lat pomagamy spełniać marzenia o własnym domu. Dołącz do grona 155 000 zadowolonych Klientów.W naszej Kolekcji znajdziesz ponad 1600 projektów gotowych domów dopasowanych do różnych potrzeb inwestorów. Zespół architektów Muratora pomoże w dobraniu projektu odpowiedniego do Twoich oczekiwań, wymiarów działki i jej usytuowania względem stron świata. Wraz z projektem otrzymasz także pakiet dodatków i ofert specjalnych, dzięki którym zaoszczędzisz na koszcie budowy.Wykonujemy także projekty na indywidualne zamówienie.
