Domy odporne na słońce – 5 projektów, w których elementy architektury latem mogą ochłodzić dom

2025-06-19 16:00

Słońce – latem wróg, zimą przyjaciel domu. I nie chodzi o światło, bo tego nigdy nie za wiele, ale o ciepło. Okna wystawione na działanie promieni słonecznych powinny zapewniać zmniejszenie oddziaływania słońca latem, a jednocześnie pozwalać wykorzystać przenikającą przez szyby energię słońca w okresie zimowym.

Spis treści

  1. Po pierwsze kierunek
  2. Zatrzymać słońce – architektura i przyroda
  3. Dom drewniany z poddaszem użytkowym
  4. Parterowa stodoła
  5. Tradycyjny dom parterowy z garażem
  6. Parterowa stodoła z garażem
  7. Dom piętrowy z czterospadowym dachem

W przegrzanym pomieszczeniu nic nie pomoże otwarcie okna, tym bardziej, że temperatura powietrza na zewnątrz w słoneczny dzień jest również bardzo wysoka. Spadek temperatury nagrzanego w pomieszczeniu powietrza możliwy dopiero, gdy słońce przestanie oświetlać okno, najczęściej jednak dopiero nad ranem.

Po pierwsze kierunek

Latem słońce najbardziej daje się nam we znaki, gdy okna wychodzą na południe, południowy-zachód lub zachód. W okresie zimowym przez okna w elewacjach południowych i zachodnich wpada dużo słońca wspomagając domowe ogrzewanie. Trzeba więc umożliwić promieniom słonecznym dostęp do naszych mieszkań.

Elewacja wschodnia i północna to najmniej nagrzewające się latem i najzimniejsze w zimie. Latem przez okno na elewacji wschodniej promienie słoneczne ogrzewają pomieszczenia przez kilka godzin przedpołudniowych, ale już przez okna północne słońce dociera do naszych domów wczesnym rankiem i późnym popołudniem zaledwie przez dwa letnie miesiące w roku.

Pomieszczenia na poddaszach są doświetlane oknami połaciowymi (dachowymi). Również tą drogą promienie słoneczne penetrują wnętrza domów.

Można oczywiście zastosować klimatyzację, ale pracujący 24 godziny na dobę klimatyzator to pożeracz energii i funduszy. Stosowanie rolet zewnętrznych czy okiennic także przynosi efekty, ale powoduje zaciemnienie wnętrza. Można też wybrać odpowiedni projekt, który swą formą i zastosowanymi rozwiązaniami architektonicznymi stworzy barierę dla promieni słonecznych.

Murator Remontuje #2: Odnawiamy fasadę budynku

Zatrzymać słońce – architektura i przyroda

Najprościej jest osłonić przed promieniami słońca okna w elewacjach południowych. Latem słońce znajduje się wysoko nad horyzontem, dzięki czemu promienie słoneczne wpadają do pomieszczeń pod bardzo dużym kątem (w naszej szerokości geograficznej w godzinach południowych ponad 60º). Przy tak dużym kącie padania zacienienie płaszczyzny okna i ograniczenie penetracji promieni słonecznych możliwe jest już poprzez cofnięcie okna w głąb otworu okiennego. W domach z tradycyjnymi dachami spadzistymi dużą rolę na południowej elewacji mogą odegrać okapy. Ich szerokość może pozwolić na całkowite zacienienie płaszczyzny znajdujących się pod nimi okien. Równie skuteczną ochroną jest zacienienie dużych okien balkonami lub tarasami wyższych kondygnacji. Zamiast balkonów i tarasów można zastosować nad oknem niewielki daszek. Spotyka się także montowane do ścian ponad oknami składane ręcznie lub mechanicznie markizy. W budynkach o nowoczesnej bryle elementy przeciwsłoneczne są często integralną częścią szklanych elewacji. Osłony takie mogą być stałe lub ruchome, zmieniające strefę zacienienia elewacji wraz ze zmianą kąta padania promieni słonecznych.

W zimie słońce na południowej stronie jest niżej nad linią horyzontu i jego promienie „zaglądają” w okna pod kątem około 15 - 20º, co pozwala im dotrzeć w głąb pomieszczenia pod okapami, balkonami i innego rodzaju osłonami. W ten sposób w zimowy słoneczny dzień promienie słońca mogą dogrzać wnętrze domu.

Okna wychodzące na południowy zachód i zachód są do osłony nieco bardziej kłopotliwe. Tutaj też dobrze zdają egzamin płyty balkonowe i tarasowe (poddasze i piętra) ze względu na znaczną szerokość. Okap dachu może już nie wystarczyć do zacienienia. Dobrym rozwiązaniem jest posadzenie drzew lub wysokich krzewów liściastych zrzucających liście na zimę. Korona musi być na odpowiedniej wysokości i mieć odpowiednią szerokość, aby zatrzymać letnie promienie słońca. Zimą pozbawiona liści nie będzie już przeszkodą, pozwalając na przenikanie promieni poprzez gałęzie dalej w kierunku wnętrza domu.

Dom drewniany z poddaszem użytkowym

DXM1023 Nastrój III P ma bardzo szerokie okapy, nietypowo rozszerzające się na częściach szczytowych w kierunku kalenicy. Wysunięcie okapów i cofnięcie ścian szczytowych na poddaszu stworzyło duże strefy cienia, które osłaniają okna przed działaniem promieni słonecznych latem. Cofnięcie ścian szczytowych zostało wykorzystane do zaprojektowania dużych balkonów. W połaciach są tylko trzy niewielkie okna dachowe, więc penetracja promieni słonecznych od strony dachu jest minimalna – warto zastosować rolety zewnętrzne. Budynek w zasadzie nie potrzebuje żadnych innych osłon chroniących przed słońcem. Dodatkową ochronę zapewni odpowiednie usytuowanie względem stron świata – najbardziej optymalny w tym wypadku jest układ z wejściem od strony zachodniej.

To duży dom z parterem przeznaczonym głównie na strefę dzienną. Oprócz dużej przestrzeni salonu, jadalni i kuchni od strony ogrodu jest tu także mały pokój, który może być dodatkową sypialnią. Na parterze są także obszerne pomieszczenia przedsionka, łazienki oraz spiżarnia i kotłownia. Klatka schodowa umieszczona nieco z boku części reprezentacyjnej wyprowadza na poddasze z trzema sypialniami, dużą i garderobą. Wszystkie pokoju mają dostęp do balkonów. Dodatkowo na poddaszu jest bardzo obszerna i dobrze doświetlona część wspólna, którą można dowolnie zaaranżować, np. na domową rozrywkę lub sport.

Parterowa stodoła

To prosty, nowoczesny dom w modnym stylu. DW118 Beztroski 2 jest typowym reprezentantem współczesnej stodoły. Najbardziej charakterystycznym elementem tej architektury jest cofnięta ściana szczytowa od strony ogrodu, co udostępnia szeroką przestrzeń zadaszonego tarasu. Ta ściana ma także największe przeszklenia zajmujące jej znaczną powierzchnię aż po skosy. Cofnięcie ściany i okap umożliwiają zacienienie tych olbrzymich okien – jeśli ta elewacja jest skierowana na południe to osłona przed słońcem będzie najbardziej skuteczna. W takim przypadku boczna ściana z największą liczbą okien wychodzi na wschód, co jest bardzo korzystną opcją – słońce operuje tu tylko przed południem. W przeciwną stronę jest zwrócona druga z bocznych ścian z zagłębionym w elewację wejściem i tylko jednym niewielkim oknem pasmowym. Druga ściana szczytowa z dużymi przeszkleniami będzie w takim wypadku zwrócona ku północy – latem słońce może zajrzy tu bardzo wcześnie rano i chwilę przed zachodem.

Wszystkie funkcje domu są tutaj rozmieszczone na parterze mimo skośnego dwuspadowego, wysokiego dachu. Część dzienna od ogrodu jest otwarta ku górze aż po skosy dachu. Wchodzi się tutaj bezpośrednio z niewielkiego przedsionka, przy którym z boku zlokalizowana została garderoba na wierzchnie okrycia. Korytarz przez środek łączy otwartą część dzienną ze strefą sypialni, gdzie są trzy pokoje oraz dwie łazienki i kotłownia połączona z pralnią.

Tradycyjny dom parterowy z garażem

Klasyczną formę typowego domu z prostym dachem dwuspadowym urozmaicają nowoczesne okna o dużych powierzchniach oraz okna pasmowe. GL1286 Pliszka V powiększony jest o bryłę garażu przylegającą do ściany szczytowej i powielającą kształt części mieszkalnej.

Okna w tym domu przed słońcem chronią duże narożne zadaszenie tarasu oraz szerokie okapy. Najlepszym usytuowaniem domu na działce będzie wariant z wjazdem do garażu i wejściem od wschodu. W takim przypadku duże okna w części dziennej w ścianie bocznej od południa ochroni szeroki okap a tarasowe drzwi od zachodu głębokie wcięcie pod dachem nad tarasem. W takim wariancie również w cieniu znajdzie się wysoko położone narożne okno pasmowe. Druga boczna ściana z oknami znajdzie się po północnej stronie, więc słońce jej nie straszne.

Część dzienna i nocna są w tym domu umieszczone po dwóch stronach korytarza biegnącego przez środek domu. Kuchnia jadalnia i duży salon są połączone z obszernym tarasem w większości zadaszonym. Trzy sypialnie oddzielone od części dziennej ścianą i korytarzem mają zapewnioną intymność i spokój. Są tu jeszcze dwie łazienki po przeciwnych stronach. Z garażu prowadzi przejście do przedsionka oraz do kotłowni, z której nie ma wejścia do domu.

Parterowa stodoła z garażem

EC384 Innowacyjny (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją) prezentuje bardzo modny typ nowoczesnej stodoły. Charakteryzuje go niewielka ilość dekoracji, a wręcz surowość, jednakże pomimo tego – zachwyca nieszablonowymi detalami. Paleta kolorystyczna ścian ogranicza się do bieli przełamanej ciemną szarością pokrycia dachowego i elementów elewacji. Od strony elewacji ogrodowej wprowadzono dodatkowy kolor w postaci drewnianej obudowy tarasu, nawiązującej do stolarki otworowej w naturalnych kolorach drewna. Frontową część budynku zajmuje dwustanowiskowy garaż, sąsiadujący z przedsionkiem.

Rozmieszczenie pomieszczeń wewnątrz powoduje, że większość wnętrz mieszkalnych leży wzdłuż jednej z bocznych ścian. Tutaj także znajdują się także okna. Duże pionowe przeszklenia osłania drewniana rama osłony tarasu rozpostarta niemal na całej szerokości ściany. To zadaszenie spełni najlepiej swoje zadanie w przypadku zwrócenia tej elewacji na stronę południową. Taki układ sprawdzi się latem przez zacienienie okien i zimą, kiedy duże przeszklenia dostarczą w słoneczny dzień odrobinę ciepła. W dachu nie przewidziano okien połaciowych, co chroni przed letnim słońcem z góry. Wejście do domu znajduje się pod obszernym zadaszeniem utworzonym we wciętym narożniku, co również przy powyższym usytuowaniu domu na działce i zachodniej wystawie odegra rolę ochrony przeciwsłonecznej. Duże okno w patio od północy dodatkowo doświetli salon i jadalnię z przeciwnej strony.

W tym budynku część dzienna znajduje się od frontu w pobliżu wejścia i przedsionka. Zaczyna ją przestrzeń kuchni oddzielona wyspą od położonych głębiej jadalni i salonu. Po środku tego otwartego wnętrza zaprojektowany został kominek. Część nocna położona dalej jest połączona z salonem korytarzem. Są tutaj trzy sypialnie jedna z własną garderobą, dwie łazienki i pralnia.

Murator Google News

Dom piętrowy z czterospadowym dachem

AP100 Karat 2, to projekt nowoczesnego domu piętrowego przeznaczonego dla 4-osobowej rodziny. Jest to typowo miejska rezydencja o reprezentacyjnym wyglądzie. Dom ma formę przenikających się dwóch prostopadłościennych brył przykrytych niskimi dachami spadzistymi.

Osłonę przed słońcem zapewniają w tym projekcie szerokie okapy czterospadowego dachu oraz duży balkon. Najlepszą ochronę przed słońcem zapewni umiejscowienie domu na osi północ południe z wejściem i wjazdem do garażu od północy. W takim układzie ochronę od południa i zachodu zapewniają szeroki okap i narożne wcięcie na piętrze oraz balkon z podobnym co na piętrze wcięciem na parterze. W tych elewacjach znajdują się największe przeszklenia, które dzięki tym osłonom są w takim układzie nie narażone na działanie letnich promieni słońca. Dwa duże okna na ścianie bocznej przy takim wariancie ułożenia zwróconej na zachód będą jednak narażone na słońce, dlatego warto rozważyć montaż w nich rolet. Na tę stronę wychodzą także niewielkie fragmenty okien narożnych, których zasadnicza powierzchnia w takim układzie znajdzie się jednak na ścianie północnej. Wschodnia elewacja ma tylko jedno małe okno doświetlające klatkę schodową.

Parter zaprojektowano jako otwartą przestrzeń dzienną, złożoną z połączonego salonu, jadalni i kuchni. Przewidziano tutaj także dodatkowy pokój, który można wykorzystać jako gabinet lub dodatkową sypialnię. Na parterze znajduje się również duża kotłownia oraz garaż na dwa miejsca postojowe. Na piętrze zaprojektowano 3 sypialnie i łazienkę. Główna sypialnia ma zapewnioną własną garderobę oraz łazienkę. Taką dodatkową przestrzeń można według potrzeb przerobić np. na kącik do pracy.

Murowane starcie
Taras – bez dachu czy zadaszony? MUROWANE STARCIE

Zobacz także: Domy z wejściem w ścianie szczytowej - 5 projektów odwróconych bokiem