Pałka wodna do ogrodu i oczyszczalni hydrofitowych
Pałka (Typha) to jedna z najpiękniejszych roślin rosnąca na brzegach zbiorników wodnych i tworząca szuwary. Jest polecana raczej do dużych ogrodów, ponadto służy do oczyszczania ścieków w oczyszczalniach hydrofitowych. Jakie wymagania ma pałka wodna i jak ją uprawiać?
W Polsce największe znaczenie mają dwa przedstawiciele rodzaju: pałka wąskolistna (Typha angustifolia) oraz pałka szerokolistna (Typha latifolia). Różnią się nieco wyglądem, ale ich zastosowanie jest podobne.
Mniej znane gatunki pałki wodnej:
- Pałka miniaturowa, drobna (Typha minima) dorasta do ok. 50 cm wysokości i ma atrakcyjne, prawie kuliste kwiatostany.
- Pałka delikatna (Typha gracilis) – przypomina pałkę wąskolistną, ale jest niższa (do ok. 150 cm wysokości).
Spis treści
- Pałka wodna – jak wygląda?
- Wymagania pałki wodnej
- Sadzenie pałki wodnej
- Pielęgnacja pałki wodnej
- Zastosowanie pałki w ogrodzie
- Pałka wodna w oczyszczalniach hydrofitowych
- Pałka jako roślina jadalna (i nie tylko)
Pałka wodna – jak wygląda?
Pałka wodna ma zmienną wysokość, zwykle od 1 do 2,5 m (w zależności od warunków). Wytwarza gęste kępy złożone z równowąskich, mieczowatych, zielonoszarych liści. U pałki szerokolistnej liście mogą być 2-3-krotnie szersze niż u wąskolistnej. Wyrastają z pełzających, słabo rozgałęzionych kłączy. Roślina jest jednopienna – występują na niej zarówno kwiaty męskie i żeńskie. Sąsiadują ze sobą. Kwiaty są drobne, ale tworzą okazałe, kolbowate kwiatostany. Początkowo zielonkawe, po dojrzeniu nabierają atrakcyjnej, ciemnobrązowej barwy. Z czasem tracą swoje walory, gdyż wysypuje się z nich puch (orzeszki z włoskami ułatwiającymi rozprzestrzenianie się).
Autor: GettyImages
Pałka wodna jest polecana raczej do dużych ogrodów, ponadto służy do oczyszczania ścieków w oczyszczalniach hydrofitowych
Wymagania pałki wodnej
Pałka wąskolistna i pałka szerokolistna mają podobne, niewielkie wymagania. Lubią słoneczne miejsca, ale poradzą sobie również w częściowym zacienieniu. Podłoże powinno być względnie żyzne i przede wszystkim wilgotne. Rośliny sadzi się przy brzegach i w wodzie na głębokości do 60 cm. Oba gatunki są w pełni mrozoodporne.
Sadzenie pałki wodnej
Pałkę można sadzić faktycznie przez cały sezon wegetacyjny. Ziemię pod sadzenie warto odpowiednio przygotować. To mieszanina gliny i piasku. U pałki szerokolistnej można dodać jeszcze trochę torfu.
Uprawiając pałki trzeba pamiętać, aby kontrolować ich wzrost i unikać sadzenia przy słabszych gatunkach. Rozrasta się ekspansywnie, może więc je zagłuszać. Dobrym sposobem jest uprawa w pojemnikach bez dna (np. 20-litrowych). Trzeba jednocześnie przemyśleć uprawę w zbiornikach wyłożonych folią. Kłącza pałki są ostre i mogą przebić materiał.
Rośliny ekspansywne. Przemyśl, zanim posadzisz je w ogrodzie >>
Pielęgnacja pałki wodnej
Roślina nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Z oczywistych powodów podlewanie jest zbędne, nawożenia również powinno się unikać. Pod koniec zimy zaleca się przyciąć pędy z kolbami przy ziemi. Należy to zrobić, zanim zaczną się osypywać. Pałka jest dość odporna na choroby i szkodniki.
Zastosowanie pałki w ogrodzie
Pałka nadaje się do dekoracji oczek wodnych i stawów. W małych ogrodach lepiej jednak postawić na niższe: pałkę miniaturową i pałkę delikatną. Wszystkie gatunki wprowadzają pożądaną naturalność do ogrodu. Pasują do różnych stylów – od naturalistycznych, leśnych po wiejskie.
Pałka wodna w oczyszczalniach hydrofitowych
Pałka wodna jest chętnie sadzona w oczyszczalniach ze względu na jej wysokie zdolności fitoremediacyjne. Jest sprawnym filtrem wody nieniwelującym różne toksyczne związki, w tym biogeny i pestycydy. Wykazuje dużą skuteczność w pochłanianiu azotu, fosforu oraz metali ciężkich. Poza oczyszczalniami hydrofitowymi z jej właściwości korzysta się także w stawach kąpielowych. Jej zaletą jest szybkość wzrostu. W niedługim czasie zarasta daną strefę oczyszczalni umożliwiając sprawne działanie.
Pałka jako roślina jadalna (i nie tylko)
Dawniej pałka wodna miała znaczenie jako dostarczyciel pokarmu dla człowieka. Dziś jest już wykorzystywana głównie przez miłośników kuchni roślinnej. Młode, zielone kwiatostany przyrządza się podobnie jak kolby kukurydzy (trzeba je ugotować). Mączny pyłek kwiatów jest substytutem mąki. Kłącza suszy się, mieli, a następnie wykorzystuje produkcji podpłomyków. Po uprażeniu można je natomiast parzyć zamiast kawy. Napar z liści był wykorzystywany w medycynie ludowej m.in. na zapalenie pęcherza. Przy zbiorze kłączy czy liści (w fazie przed kwitnieniem) trzeba uważać, by pałki nie pomylić z trującymi kosaćcami. Dawniej puch z pałek stosowało się podobnie jak pierze drobiu, do wypychania poduszek i pierzyn.
