Jak sprawdzić żyzność gleby?
Kupno ładnych roślin to nie wszystko. Żeby pięknie rosły, potrzebna jest dobra i odpowiednia dla nich gleba. O żyzności gleby decyduje ilość zawartej w niej próchnicy oraz jej struktura. Warto to sprawdzić, zanim posadzimy rośliny.
Co lubią rośliny? Jak użyźnić glebę? Większość roślin ozdobnych i użytkowych lubi rosnąć na glebie o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (pH 6-7). Na trawnik najlepsza jest gleba lekko kwaśna (pH 6,5). Są rośliny lubiące gleby zasadowe, wapienne (pH 7-8), np. migdałki, oliwnik srebrzysty, pęcherznica kalinolistna. Tolerują one także gleby o odczynie nieco niższym. Zdecydowanie bardziej wymagające są rośliny potrzebujące podłoża kwaśnego (pH 5-6), np. magnolie i hortensje, a nawet bardzo kwaśnego (pH 4-5,5), np. azalie, różaneczniki, borówki, golterie, kalmie, pierisy, wrzosy i wrzośce.
Rodzaje gleby: jak użyźnić glebę?
Rodzaj gleby możemy sprawdzić, wykonując prosty test. Nabierzmy w dłoń garść niezbyt suchej ziemi i lekko ją ściśnijmy.
- Gleba piaszczysta
Jeśli nie możemy zrobić trwałej kulki, a ziemia się rozsypuje, to znaczy, że jest to bardzo lekka gleba piaszczysta. Łatwo przepuszcza wodę. Po deszczu szybko wysycha, a w czasie suszy zamienia się w pył. Jak poprawić taką glebę? Aby użyźnić i zamienić glebę piaszczystą w żyzne podłoże, trzeba wzbogacić ją w próchnicę. Najprościej jest dodać kompost lub obornik, bo to poprawi plastyczność gleby, umożliwi zatrzymanie wody i dostarczy substancji odżywczych. Warto też dla zwiększenia gruzełkowatości gleby dodać mieloną glinę (warstwa ok. 5 cm) oraz odkwaszony torf (warstwa 1 cm), który dostarczy substancji organicznej i zatrzyma wodę.
- Gleba gliniasta
Jeśli powstanie zwarta, twarda, tłusta kulka, którą możemy rozwałkować w dłoniach, to znaczy, że jest to ciężka gleba gliniasta. Jest ona bardzo zbita, słabo przepuszcza wodę i powietrze. Jak poprawić żyzność takiej gleby? Najlepiej dodać do niej kompostu lub obornika zmieszanych z piaskiem w proporcji 2:1. Poprawią strukturę gleby, a kompost i obornik ją użyźnią.
- Żyzna gleba
Jeśli powstanie zwarta gruda, która rozkruszy się pod naciśnięciem palca, ziemia jest dobrej jakości. Zawiera dużo substancji organicznych, które rozluźniają jej strukturę tak, że rośliny łatwo się ukorzenią; jest dostatecznie zwarta, żeby zatrzymać wodę tak długo, aby rośliny mogły ją wchłonąć.
Odczyn gleby
Żeby go sprawdzić, wystarczy kupić prosty kwasomierz składający się z płytki, w zagłębienie której wkładamy próbkę gleby. Polewamy ją wchodzącym w skład zestawu odczynnikiem i czekamy, na jaki kolor zabarwi się ciecz, która spłynie do rynienki. Porównując kolor ze skalą na płytce, odczytamy pH. Znacznie dokładniejszych informacji dostarczy nam kwasomierz elektroniczny, którego sondy wkładamy do gruntu, a na ekranie odczytujemy wynik. Próbki należy pobierać w różnych częściach działki, z wyjątkiem miejsc, w których składowano materiały budowlane lub kompost oraz świeżo nawożonych lub zanieczyszczonych śmieciami po budowie.
Zakwaszanie czy odkwaszanie gleby?
Czasem nie warto przerabiać i użyźniać ziemi w całym ogrodzie. Planując nasadzenia, dobierajmy rośliny o podobnych wymaganiach i przygotujmy dla nich odpowiednie rabaty lub pojedyncze dołki wypełnione właściwym podłożem. Żeby podwyższyć pH gleby zbyt kwaśnej, należy ją zwapnować, czyli wymieszać jej wierzchnią warstwę z nawozem wapniowym. Zabieg ten wykonujemy jesienią lub wczesną wiosną, na kilka tygodni przed zastosowaniem innych nawozów organicznych lub mineralnych. Wapń jest wypłukiwany przez wodę w głąb gleby, dlatego zabieg ten trzeba powtarzać co trzy-cztery lata. Do wapnowania gleby nadaje się kreda organiczna, ale również dobry jest magnez dolomit. Ilość nawozu jaką dodaje się do gleby, zależy od jego rodzaju (nawozy wapienne mogą mieć od 45 procent do 75 procent tlenku wapnia - CaO) oraz od rodzaju gleby i stopnia jej zakwaszenia.
Żeby zakwasić glebę, należy ją wymieszać z kwaśnym torfem (w proporcji 1:1) lub z kwaśnym torfem i rozłożoną korą sosnową (1:1:1).
Nawożenie gleby
Nawozy organiczne – kompost, obornik, nawóz kurzy, gołębi, koński itp. – zawierają dużo substancji organicznych, które rozkładając się w glebie, poprawiają jej strukturę i wzbogacają ją w składniki mineralne.
Kompost wykładamy cienką warstwą na ziemi (ok. 20 l/m2, a jeśli grunt jest bardzo ubogi, możemy podwoić dawkę) i mieszamy z glebą na głębokość 10-15 cm. Na trawnikach kompost możemy rozsiać równomiernie na grubość 1 cm – trawa go wkrótce przerośnie. Świeży obornik i inne nawozy zwierzęce zawierają bardzo dużo składników mineralnych i wyłożone w zbyt dużej porcji mogą spalić rośliny. Należy je przesezonować na działce, a potem przekopać z ziemią (5-10 kg/m2). Stanowiska przeznaczone pod nasadzenia wiosenne powinno się zasilić jesienią.
Nawozy sztuczne można kupić w postaci wyspecjalizowanych mieszanek, np. do trawników, iglaków, roślin kwitnących, borówek, róż, rododendronów i roślin wrzosowatych, drzew i krzewów owocowych. Są też wieloskładnikowe nawozy mineralne ogólnego zastosowania, np. Azofoska, Florovit, Polifoska, Planton, Fructus. Należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta, bo zamiast odnieść korzyści, możemy zniszczyć ogród.
Nawożenie mineralne przeprowadzamy najczęściej raz (wiosną) lub dwa razy w roku (wiosną i wczesnym latem). Można także zastosować nawozy wolno działające (Pokon Season Comfort, Osmocote, Plantacote), których nie wymywa woda, ale są one powoli (trzy-sześć miesięcy) wchłaniane przez rośliny.
Nawóz zielony - najcenniejszy to rośliny motylkowe – łubin, bobik, peluszka, wyka, seradela (mają one zdolność asymilacji azotu z powietrza) – oraz takie, jak: facelia, gorczyca, gryka lub owies. Rośliny wysiewamy do gruntu na początku maja, a ścinamy, gdy zaczynają kwitnąć. Przekopujemy je dość płytko, tak żeby zielone pędy wystawały z ziemi (w takich warunkach rośliny szybciej się rozłożą). Już po tygodniu-dwóch można sadzić nowe rośliny.
