Werbena cytrynowa - jak uprawiać i jak wykorzystywać werbenę cytrynową?
Werbena cytrynowa (Aloysia citrodora) ma pewne walory dekoracyjne, ale jej głównym atutem jest intensywny aromat oraz właściwości lecznicze. Dlatego jest chętnie dodawana do deserów i napojów. W uprawie również nie sprawia większych problemów, chociaż nie można jej zaniedbać. Jak uprawiać i wykorzystywać werbenę cytrynową?
Autor: GettyImages
Werbenę cytrynową warto wprowadzić do ogrodu lub na balkon zarówno w celach dekoracyjnych, jak i praktycznych
Spis treści
- Jak wygląda werbena cytrynowa?
- Podstawowe wymagania uprawowe werbeny cytrynowej
- Jak uprawiać werbenę cytrynową?
- Zastosowanie werbeny w ogrodzie
- Werbena w kuchni i domowej apteczce
Werbena cytrynowa (Aloysia citrodora) to krzew z rodziny werbenowatych (Verbenaceae) pochodzący z Ameryki Południowej. Do Europy trafiła w XVII wieku.
Jak wygląda werbena cytrynowa?
W ojczyźnie pochodzenia werbena cytrynowa osiąga kilka metrów wysokości, w Polsce zwykle nie przekracza 80 cm. Ma długie, lancetowate liście o intensywnym, cytrynowym zapachu. Kwiaty są drobne, zebrane w luźne kwiatostany osadzone na szczytach pędów. W Ameryce Południowej roślina zakwita późną jesienią. Werbenę cytrynową uprawia się w innych celach niż uzyskanie rośliny ozdobnej z kwiatów, więc dopuszczanie do kwitnienia jest wręcz niewskazane.
Podstawowe wymagania uprawowe werbeny cytrynowej
Werbena cytrynowa lubi słoneczne stanowisko, ale poradzi sobie także w częściowym zacienieniu. Optymalna dla wzrostu rośliny jest duża ilość światła rozproszonego. Należy unikać miejsc zacienionych. Preferuje gleby żyzne, gliniasto-piaszczyste, umiarkowanie wilgotne. Zaleca się uprawiać ją w miejscach zacisznych, osłoniętych od silnych wiatrów i przeciągu. Jest wrażliwa nawet na przymrozki, nie przetrwa polskich zim. Gubi liście już przy 0°C.
Przeczytaj też:
- Werbena ogrodowa – roślina na balkon, taras i do ogrodu. Uprawa werbeny
- Trawa cytrynowa – uprawa i zastosowanie trawy cytrynowej
- Stewia – jak uprawiać stewię w ogrodzie. Stewia uprawa, właściwości, zastosowanie
Jak uprawiać werbenę cytrynową?
Na potrzeby uprawy można kupić gotowe, w pełni uformowane sadzonki werbeny cytrynowej lub jej nasiona. Uprawa z nasion jest czasochłonna, ale sprawia więcej satysfakcji. Siew zaleca się wykonywać na przełomie lutego i marca. Nasiona wysiewa się do inspektu lub pojemników znajdujących się w pomieszczeniu. Wcześniej powinno się je namoczyć w wodzie przez około 12 godzin. Powinny mieć dobry dostęp do światła. Szybciej kiełkują w cieple. Gdy sadzonki mają po 3-4 liście, zaleca się je przepikować. Po kilku tygodniach warto je przyciąć, aby pobudzić krzewienie. Rośliny na miejsce stałe w ogrodzie (do gruntu) można wysadzać dopiero od drugiej połowy maja.
Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym w uprawie werbeny cytrynowej, poza uszczykiwaniem pędów, jest regularne podlewanie. Nie wolno dopuszczać do przesuszenia bryły korzeniowej. Roślina w takich warunkach szybko przysycha. Co 2-3 tygodnie werbenę można dokarmiać nawozami wieloskładnikowymi. Dobre są również nawozy organiczne, np. humusowe. Roślinę można mocniej podcinać, aby utrzymać gęsty, atrakcyjny pokrój.
Werbenę uprawia się w cyklu jednorocznym lub wieloletnim. Przed nadejściem jesiennych przymrozków powinno się ją przenieść do chłodnego, jasnego pomieszczenia. Optymalna temperatura zimą oscyluje w granicach 3-8°C. Wiosną może ponownie wymagać przycięcia. Gatunek jest mało podatny na choroby i szkodniki.
Zastosowanie werbeny w ogrodzie
Werbenę warto uprawiać w pojemnikach – może dekorować balkony, tarasy, elementy małej architektury lub drzwi wejściowe do domu. Dobrze prezentuje się w kompozycjach z ozdobnymi roślinami jednorocznymi, bylinami, a także trawami ozdobnymi. Nadaje im pewnej naturalności, a jednocześnie oryginalności.
Ze względu na przyjemny zapach werbenę cytrynową warto uprawiać blisko domu, okien i w często użytkowanej strefie rekreacyjnej. Ma dodatkową zaletę – odstrasza insekty.
Autor: GettyImages
Werbena w kuchni i domowej apteczce
Świeże i suszone liście werbeny wykorzystuje się do aromatyzowania herbaty i innych napojów. Ponadto jest cenionym dodatkiem do deserów, koktajli, sorbetów, dżemów i ciast. Tworzy ciekawe bukiety smakowe połączona z miętą. W małej ilości może być stosowana jako przyprawa, np. do dań z drobiu i ryżu. Werbena cytrynowa jest źródłem cennych związków aktywnie czynnych wpływających pozytywnie na organizm. Zawiera m.in. fenylopropanoid (w tym werbaskozyd), flawonoidy, polifenole i triterpenoidy. Za jej aromat odpowiadają składniki olejku eterycznego (citral, nerol i geraniol). W celach leczniczych rozdrobniony surowiec można zaparzać jak herbatę. Ma właściwości przeciwzapalne. Chroni organizm przed drobnoustrojami i wspiera układ nerwowy. Pomaga w prawidłowej przemianie materii i usuwaniu toksyn. Zwalcza wolne rodniki i opóźnia procesy starzenia. Łagodzi bóle głowy, nerwobóle i zwalcza stres. Liście na potrzeby kuchni i domowej apteczki można pozyskiwać na bieżąco lub zbiorów dokonuje się dwa razy do roku.
Przeczytaj też:
