Dach jednospadowy (pulpitowy): konstrukcja, wykończenie, zastosowanie
Dach jednospadowy nazywany też pulpitowym był kiedyś często stosowany na budynkach gospodarczych. Teraz trwa na niego moda. Jest nowocześnie komponowany i wykańczany atrakcyjnymi materiałami pokryciowymi.
Dach jednospadowy to prosta i oszczędna konstrukcja do przekrycia domu. Zapewnia naturalny odpływ wody z połaci, nie wymaga specjalnych rozwiązań odwadniających jak w dachach płaskich. Konstrukcja dachu może być dość prosta. Jest tylko jedna połać do wykończenia, nie ma skomplikowanych, trudnych i drogich do wykończenia grzbietów, tylko jeden okap z orynnowaniem. Koszt materiałów i robocizny będzie niższy niż przy dachu dwuspadowym, nie mówiąc już o bardziej skomplikowanym.
Dachy pulpitowe chętnie projektowano w modernistycznych domach w latach 20. i 30. XX wieku. Przed laty można je było często zobaczyć na niedużych domach mieszkalnych, budynkach gospodarczych i garażach. Często stosowano to rozwiązanie w budynkach wznoszonych w granicy działki. Woda z dachu powinna spływać na nasz grunt, a nie sąsiada, dlatego dach o spadku w stronę wnętrza działki rozwiązuje problem.
Obecnie architekci znów chętnie wykorzystują dach jednospadowy, ale nie ze względu na skromność budżetu inwestora. Wręcz odwrotnie, taki dach chętnie projektuje się w domach energooszczędnych, w których planuje się wykorzystanie paneli fotowoltaicznych lub instalacji solarnych. Wielka pojedyncza połać dachu pulpitowego skierowana na południe jest idealnym miejscem do montażu takich urządzeń. Dach jednospadowy może wieńczyć jedną z części domu skomponowanego z kilku brył o różnym kształcie. Bywa również elementem skomplikowanych wielospadowych połaci dachowych zaplanowanych w domach wznoszonych według indywidualnego projektu.
Dach jednospadowy: konstrukcja
Dach pulpitowy ma tylko jedną skośną połać. Kiedyś projektowano je z niedużym spadkiem. Teraz można spotkać budynki o bryle mającej przekrój ekierki i bardzo stromym dachu jednospadowym. Rodzaj konstrukcji więźby dachowej i wielkość spadku ogranicza rozpiętość dachu. Zwykle wynosi ona 6-7 m.
Konstrukcja niedużego, lekkiego dachu jednospadowego może opierać się na ściance kolankowej z jednej strony, a z drugiej na ściance stolcowej wykonanej wzdłuż ściany pulpitowej. Najprostsza konstrukcja o rozpiętości do 6 m może być typu krokwiowego. Zdecydowanie częściej wznosi się konstrukcje płatwiowo-kleszczowe wykorzystujące jako podparcie rozwiązania z różnego typu stolcem. Stolec to pionowy słup oparty na podwalinie lub belce stropowej. Na nim opiera się płatew. Stolec wraz z płatwią z mieczami oraz podwaliną tworzy ramę stolcową. Jedną z nich wznosi się wzdłuż ścianki kolankowej, drugą - wyższą, wzdłuż ściany pulpitowej. Między nimi ustawia się krokwie. Dach o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej może mieć większą rozpiętość niż krokwiowy. Dachy jednospadowe buduje się też z wykorzystaniem konstrukcji płatwiowo-zastrzałowej, w której skośne zastrzały usztywniają konstrukcję z płatwiami. Jeśli chcemy zbudować dach jednospadowy nad szerokim budynkiem, warto zaprojektować wiązary dachowe, które mogą mieć większą rozpiętość niż tradycyjna więźba.
Autor: Marcin Czechowicz
Budynek składa się z dwóch brył. W części parterowej krytej dachem płaskim znajduje się część dzienna. Projekt arch. Maciej Janeczek
Dach pulpitowy: materiały do pokrycia
Na dachu jednospadowym można ułożyć każdy materiał nadający się na dachy skośne. Są to: dachówki ceramiczne i dachówki betonowe, blachodachówki, blacha płaska, płytki włóknocementowe, blacha trapezowa, papa z dekoracyjną posypką. Dach jednospadowy jest mocno eksponowany. Widać go albo od frontu albo od ogrodu. Dlatego przy wyborze materiału warto kierować się względami estetycznymi. Wybór materiału może być też uzależniony od kąta nachylenia dachu, bo każdy materiał pokryciowy ma swoje ograniczenia. Na dachach o małym spadku może być konieczne wykonanie pod pokryciem sztywnego poszycia pokrytego szczelną warstwą hydroizolacyjną.
Przeczytaj także:
Dach jednospadowy: poddasze użytkowe lub nieużytkowe
Dachy jednospadowe zwykle mają nieduży spadek. Wtedy poddasze nie jest wykorzystywane na cele mieszkalne. Można tam pomieścić zaplecze techniczne budynku albo przeznaczyć je na magazyn sprzętów domowych. Żeby można było zagospodarować poddasze, trzeba wykonać dach o dużym kącie nachylenia. W takim wypadku więźba dachowa może być skomplikowana i dość droga. Wygodnym rozwiązaniem, które pozwala stworzyć użytkowe poddasze, jest wzniesienie wysokiej ścianki kolankowej i bardzo wysokiej ściany pulpitowej.
Przeczytaj także:
Dach jednospadowy można też wykonać na budynku piętrowym ze stropodachem betonowym. Takie rozwiązanie bywa stosowane podczas przebudowy unowocześniającej tak popularne niegdyś w Polsce domy kostki. Więźba takiego dachu może być bardzo prosta, np. w postaci wiązarów.
Wykończenie dachu jednospadowego
Na szczycie dachu pulpitowego wykonuje się kalenicę z otworem wentylacyjnym, żeby powietrze mogło krążyć pod pokryciem. Zakończenia krokwi w szczycie osłania się deską kalenicową i obróbkami blacharskimi, w razie potrzeby, również podbitką.
Przeczytaj także:
W kolekcjach dachówek są dachówki pulpitowe przeznaczone właśnie na takie dachy, które układa się na ich kalenicy. Na dolnym okapie osłoniętym obróbkami blacharskimi montuje się orynnowanie zgodnie z ogólnymi zasadami. Szczyty dachu muszą być osłonięte wiatrownicami. W dachu jednospadowym, tak jak w każdym innym, można zainstalować okna dachowe i świetliki, a na nim kolektory słoneczne lub fotowoltaiczne.
Przeczytaj także:
