Porzeczki ozdobne: porzeczka krwista, alpejska i złocista - uprawa, pielęgnacja, zastosowanie
Porzeczki (łac. Ribes) to grupa roślin uprawiana nie tylko dla jadalnych, smacznych owoców. Niektóre gatunki charakteryzują się także dużymi walorami dekoracyjnymi. Powszechnie uprawia się je w parkach, popularność zdobyły również w przydomowych ogrodach. Należą do nich porzeczka złota, krwista i alpejska. Jak je uprawiać i pielęgnować?
Porzeczki ozdobne mają podobne zastosowanie w ogrodzie, chociaż różnią się między sobą. Można je komponować w obrębie rodzaju lub łączyć z innymi grupami roślin. Zalicza się je do grupy krzewów ozdobnych z owoców, ale także kwiatów (dotyczy porzeczki złotej i porzeczki krwistej).
Gatunki porzeczek ozdobnych
- Porzeczka złota (Ribes aureum) – to krzew o lekko rozłożystym pokroju osiągający do 3 m wysokości. Ma trójklapowe, lekko ząbkowane liście, które jesienią przebarwiają się na żółto, czerwono i fioletowo. Roślina kwitnie najczęściej od maja do czerwca. Jej jasnożółte, pachnące i miododajne kwiaty zebrane w grona. Latem roślina tworzy kuliste, czarne jagody. Porzeczka złota jest wykorzystywana jako podkładka do szczepienia innych gatunków.
- Porzeczka alpejska (Ribes alpinum) – zwykle osiąga do 2 m wysokości. Jej pokrój jest zróżnicowany w zależności od warunków (i dostępności światła). Blaszki liściowe są 3-5-klapowe, mają ząbkowane brzegi. Roślina kwitnie od kwietnia do czerwca. Kwiaty są drobne, niepozorne, o zielonożółtej barwie. Latem pojawiają się atrakcyjne wizualnie owoce: okrągłe, półprzezroczyste, karminowe. Niestety, mają mdły smak, dlatego nie wykorzystuje się ich jako owoców deserowych.
- Porzeczka krwista (Ribes sanguineum) – krzew dorasta do 2 m wysokości. Ma lekko zaokrąglony, dość rozłożysty pokrój. Liście są klapowate, ciemno omszone. Roślina zakwita na przełomie kwietnia i maja. Kwiaty są ciemnoróżowe lub krwistoczerwone, zebrane w efektowne grona. W jednym kwiatostanie może znajdować się nawet 30 kwiatów. Odmiany hodowlane mogą kwitnąć także na biało ('Tydemans White'). Latem pojawiają się okrągłe owoce – niebieskoczarne jagody z jaśniejszym, woskowym nalotem.
Autor: GettyImages
Uprawa porzeczek ozdobnych
Porzeczki ozdobne warto uprawiać na stanowiskach słonecznych - tam obficie kwitną i owocują. W praktyce jednak rośliny poradzą sobie także w miejscach częściowo zacienionych. Pod tym względem wyróżnia się porzeczka alpejska, która rośnie nawet w cieniu. Porzeczka alpejska i porzeczka złota są mrozoodporne.
Porzeczka krwista w pierwszych latach może wymagać przedzimowego okrywania (zwłaszcza okazy uprawiane w otwartym terenie i chłodniejszych rejonach Polski). Krzewy preferują żyzne, piaszczysto-gliniaste gleby o lekko kwaśnym odczynie. Tolerują gorsze typy podłoży. Krzewy można sadzić jesienią lub wiosną (ten termin jest lepszy w przypadku porzeczki krwistej). Średnia odległość sadzenia wynosi 1,5 m (przy zakładaniu żywopłotów gęściej). Po posadzeniu powinno się je przyciąć dla lepszego rozkrzewienia.
Porzeczki ozdobne są wytrzymałe na suszę, jednak zaleca się je podlewać w czasie długo utrzymującej bezdeszczowej pogody, aby wytworzyły dużo dorodnych owoców. Optymalne są nawozy organiczne (obornik, kompost). Z nawozów mineralnych warto stosować te wieloskładnikowe lub zawierające przewagę fosforu i potasu. Dokarmianie wykonuje się od kwietnia do sierpnia.
Zaleca się stosować ściółkę okrywającą – to ograniczy wyparowywanie wody z gleby i odchwaszczanie. Rozmnaża się je najczęściej przez sadzonki półzdrewniałe, zdrewniałe lub odrosty korzeniowe.
Porzeczki są podatne na mączniaka.
Sprawdź, jak zapobiegać chorobom roślin:
- Mączniak prawdziwy: objawy i zwalczanie. Jakie rośliny atakuje ta choroba? >>>
- Szara pleśń – rozpoznawanie i zwalczanie szarej pleśni na roślinach >>>
- Najgroźniejsze choroby winorośli >>>
- Zwijanie się liści pomidora – co to za choroba i jak ją zwalczyć? >>>
Autor: GettyImages
Zastosowanie porzeczek ozdobnych w ogrodzie
Porzeczki ozdobne to dekoracja w zasadzie każdego ogrodu. Świetnie sprawdzają się przy tworzeniu średnich, luźnych żywopłotów. Wprowadzają element piętrowości - i tym samym naturalności - w kompozycji z wyższymi krzewami lub niskimi drzewami. Warto je łączyć z różnorodnymi „dzikimi” gatunkami, takimi jak głogi, jarzęby, śliwy, tarnina, aronia, dzika róża, rokitnik i nieszpułka. Stworzenie takiej kompozycji to raj dla ptaków dostarczający zarówno pożywienia, jak i schronienia.
Porzeczki ozdobne można także łączyć z krzewami o ozdobnych kwiatach: jaśminowcem, forsycją, krzewuszką, robinią akacjową. Nadają się na formowane żywopłoty. Dobrze prezentują się sadzone w wydzielonym miejscu na trawniku. Można z nich tworzyć szpalery. Służą do dzielenia poszczególnych partii ogrodu. Dobrze znoszą zanieczyszczenie powietrza, dlatego nadają się do zieleni miejskiej. Pasują do ogrodów różnego typu, w tym ogrodów wiejskich, leśnych i naturalistycznych.
Owoce porzeczki krwistej i alpejskiej są przysmakiem dla ptaków, ale dla ludzi są niesmaczne. Owoce porzeczki złotej są częściej spożywane, chociaż ich smak również przez nie jest lubiany wiele osób.
Autor: GettyImages
Polecany artykuł:
Zobacz wideo: Jak sadzić drzewa i krzewy?
