Krzewy ozdobne - terminy przycinania: wiosna i lato
Cięcie krzewów to jedna z najważniejszych prac pielęgnacyjnych w ogrodzie. Kiedy ciąć krzewy ozdobne: wiosną czy latem?
Autor: Galeria Ogrodowa Kraków www.galeria-ogrodowa.krakow.pl
Krzewuszki lubią cięcie
Termin cięcia i sposób wykonania tego zabiegu zazwyczaj budzą w początkujących ogrodnikach obawy. Zupełnie niepotrzebnie – wystarczy poznać kilka podstawowych zasad, by poprawnie przycinać rośliny w ogrodzie. Cięcie roślin zawsze jest ingerencją w naturę. Korzystnie wpływa na pokrój roślin, ich kwitnienie i owocowanie, ale źle przeprowadzone może w skrajnych przypadkach doprowadzić do zamierania i usychania roślin.
Od czego zacząć? Przede wszystkim od wyboru narzędzi dobrej jakości. Do cięcia używa się różnej wielkości sekatorów, ich rozmiar dobiera się w zależności od grubości ciętych gałęzi. Do cięcia młodych pędów wystarczy mały ręczny sekator, do grubszych potrzebny będzie sekator oburęczny, do przycinania żywopłotu specjalne nożyce, a do cięcia wyżej położonych gałęzi sekator teleskopowy. Do usuwania grubszych pędów przyda się piła „lisi ogon”. Jeśli roślin w ogrodzie jest dużo warto przemyśleć zakup piły i nożyc z silnikiem: elektrycznym, spalinowym lub akumulatorowym. Przystępując do cięcia koniecznie trzeba sprawdzić stan narzędzi: powinny być ostre i czyste.
W ogrodzie przede wszystkim wykonujemy dwa typy cięcia roślin: sanitarne i formujące.
Wiosenne cięcie sanitarne krzewów
Cięcie sanitarne ma za zadanie utrzymanie roślin w dobrej kondycji i zdrowiu. Wiele chorób rozwija się na uszkodzonych pędach. Złamania pędów czy mocne obtarcia kory mogą być źródłem infekcji,. Łatwo zauważyć, że najładniej kwitną i owocują silne i zdrowe pędy. Cięcie sanitarne najlepiej przeprowadzić wczesną wiosną, gdy rośliny są w stanie bezlistnym. Usuwamy wszystkie chore, złamane i uszkodzone pędy. O tej porze roku widać doskonale pokrój roślin, warto więc przy okazji przeprowadzić cięcie prześwietlające. Należy wyciąć wszystkie cienkie i słabe pędy i te skierowane do środka krzewu czy korony drzewa oraz wszystkie krzyżujące się. Dzięki temu do wnętrza korony dotrze więcej światła, a co za tym idzie kwitnienie i owocowanie będzie obfite, a roślina wyda nowe zdrowe i grube pędy.
Cięcie formujące krzewów
Cięcie formujące ma za zadanie uwypuklenie walorów zdobniczych rośliny. Wykonując je należy pamiętać o podstawowych zasadach: krzewy kwitnące latem (od drugiej połowy czerwca) kwitną na pędach jednorocznych i tniemy je wczesną wiosną, natomiast krzewy kwitnące wiosną należy ciąć latem, po kwitnieniu.
Do pierwszej grupy roślin (cięcie wiosną) należą między innymi: budleja Dawida (Buddleja davidii), barbula (Caryopteris), perowskia (Perovskia), tawuła japońska (Spiraea japonica), pięknotka Bodiniera (Callicarpa bodinieri), ketmia syryjska (Hibiscus syriacus), hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata) i hortensja drzewiasta (Hydrangea arborescens), dziurawce (Hypericum), pięciornik krzewiasty (Potentilla fruticosa), róże (Rosa).
Cięcie należy przeprowadzić, gdy rośliny są w fazie pąka, a temperatury powyżej 0 st. Celsjusza w dzień i maksymalnie -5 st. Celsjusza nocą. Delikatniejsze krzewy i krzewinki (np. wrzosy, szałwia lekarska, lawenda, róże) tniemy, gdy temperatury na zewnątrz się ustabilizują.Pamiętajmy, by nigdy nie wykonywać zabiegu cięcia przy wilgotnej i deszczowej pogodzie, a także w upalne dni. Najlepiej wybrać suchy, lekko zachmurzony dzień.
Wiosenne cięcie krzewów ozdobnych z liści lub pędów
Wiosną również należy przycinać krzewy ozdobne z liści lub pędów, między innymi berberysy Thunberga (Berberis thunbergii), kolorowe odmiany pęcherznicy kalinolistnej (Physocarpus opulifolius), dereń biały (Cornusa alba). Wprawdzie przez cięcie zrezygnujemy z kwiatów, ale w przypadku tych gatunków kwitnienie ma niewielkie walory zdobnicze.
Wczesną wiosną przycinamy również zaschnięte pędy bylin, traw i paproci. Cięcie, zwłaszcza traw i paproci, należy wykonać, gdy minie ryzyko silnych przymrozków, ale nim rośliny wznowią wegetację. Zazwyczaj można to zrobić w połowie marca.Wiosna to też idealny termin do przycinania żywopłotów z roślin liściastych (drugie cięcie wykonujemy latem).
Do drugiej grupy roślin (cięcie latem) należą między innymi: pigwowce (Chaenomeles), perukowce (Cotinus), irgi (Cotoneaster), żylistki (Deutzia), złotlin (Kerria), migdałek trójklapowy (Prunus triloba), jaśminowce (Philadelphus), lilaki (Syringa), bzy (Sambucus), krzewuszki (Weigela), tawuły kwitnące wiosną (Spiraea x arguta, Spiraea x cinerea), forsycja (Forsythia). Latem wycinamy również przekwitłe kwiatostany większości bylin i róż.
Cięcia formującego nie wymagają krzewy o naturalnie ładnym pokroju, np. kaliny japońskie (Viburnum plicatum), różaneczniki (Rhododendron), klony palmowe (Acer palmatum).Problem stwarzają również niektóre gatunki hortensji – zwłaszcza hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla), hortensja piłkowana (Hydrangea serrata), hortensja kosmata (Hydrangea aspera). Ich cięcie polega jedynie na przycięciu wiosną przekwitłych, zeszłorocznych kwiatostanów i wycięciu słabych pędów. Mocne przycięcie tych gatunków wiosną jest częstym błędem niedoświadczonych ogrodników i niestety pozbawi krzewy kwiatów latem.Niektóre gatunki, np. magnolie, oczary, wawrzynki, źle znoszą cięcie i w ich przypadku należy je ograniczyć do minimum (jedynie do cięcia sanitarnego).
Pamiętajmy, że im cięcie mocniejsze (krótkie, pozostawiające 2–3 pąki) tym pędów mniej, ale będą mocniejsze, a kwiaty większe. Przy cięciu słabym (długim, pozostawiającym 6–7 lub więcej pąków) pędów będzie więcej ale za to cieńsze i słabsze. Ta sama zasada dotyczy jakości i wielkości kwiatów. Jeśli zależy nam na dużej masie dekoracyjnych liści (jak w przypadku pęcherznicy), lepiej zastosować cięcie długie.
Trzecią grupą są rośliny zimozielone: iglaste i liściaste. Z ich cięciem wstrzymujemy się, aż minie ryzyko przymrozków. Krzewy iglaste przycinamy, gdy wznowią wiosną wegetację i pojawią się na nich nowe przyrosty. Dobrze cięcie znoszą żywotniki (Thuja), jałowce (Juniperus), cyprysiki (Chamaecyparis), cisy (Taxus).
