Oczary - czarujące krzewy, które zdobią ogród zimą!

Spis treści

1. Kiedy kwitną oczary?
2. Jaki oczar do ogrodu?
3. Oczar pośredni
4. Jak uprawiać oczar pośredni?
5. Ciekawe odmiany oczaru pośredniego
6. Oczar omszony
7. Oczar japoński
8. Oczar wirginijski

Oczary, adekwatnie do swojej nazwy, mogą nas oczarować. Kwitną w zaskakujących i zupełnie nietypowych terminach, a ich kwiaty zachwycają bardzo oryginalnym, pająkowatym wyglądem oraz niezwykłym mechanizmem obronnym, pomagającym im przetrwać mrozy: stulają wąskie, długie płatki kwiatów w czasie znacznych spadków temperatury, rozwijając je ponownie dopiero wtedy, gdy pogoda staje się bardziej sprzyjająca (kwiaty są w stanie znieść temperaturę około -10 st. C).

Kiedy kwitną oczary?

W zależności od gatunku, zebrane w pęczki kwiaty oczarów pojawiają się na nagich pędach zimą lub na przedwiośniu, stając się niezwykłym akcentem barwnym, pogrążonego w zimowym śnie ogrodu (tylko jeden oczar kwitnie późną jesienią na częściowo ulistnionych jeszcze pędach).

Kwiaty oczarów są nie tylko bardzo oryginalne, ale też mogą wydzielać piękny zapach, co czyni te krzewy jeszcze bardziej interesującymi.

Ważnym walorem dekoracyjnym oczarów są także szerokie, jajowate lub owalne liście, które jesienią pięknie przebarwiają się na żółto, czerwono lub pomarańczowo.

Przeczytaj też: Drzewa i krzewy o przebarwiających się liściach. Rośliny do ogrodu kolorowe jesienią

Jaki oczar do ogrodu?

Rodzaj, do którego należą oczary, jest bardzo nieliczny, gdyż skupia zaledwie kilka gatunków roślin, z których większość może być uprawiana w naszym kraju. Oto one!

Oczar pośredni

Jednym z najpopularniejszych oczarów spotykanych w ogrodach jest oczar pośredni (łac. Hamamelis ×intermedia), będący mieszańcem oczaru omszonego i oczaru japońskiego. Krzew ma luźny, rozłożysty pokrój, ale stosunkowo niewielkie rozmiary (wys. 2-3 m), dlatego nadaje się do uprawy także w małych ogrodach. Jego największą ozdobą są duże, jajowate liście, przebarwiające się jesienią na piękny, pomarańczowoczerwony kolor oraz urocze, pająkowate, barwne kwiaty. Podobnie jak u większości oczarów, kwiaty rozwijają się na całkiem nagich pędach zimą lub na przedwiośniu (XII/I-III). W zależności od odmiany kwiaty oczaru pośredniego mogą być pomarańczowe, czerwone lub żółte, a czasami także pięknie pachnące.

Jak uprawiać oczar pośredni?

Oczar pośredni jest nie tylko niezwykle atrakcyjny, ale też niezbyt trudny w uprawie. Problemem w jego przypadku może być umiarkowana mrozoodporność, dlatego krzew należy uprawiać w cieplejszych rejonach kraju na ciepłych, osłoniętych od wiatru, słonecznych lub lekko półcienistych stanowiskach. Młode okazy przez kilka pierwszych lat warto też osłaniać przed zimą np. włókniną. Roślina potrzebuje także dość dobrego podłoża, gdyż najlepiej czuje się na glebach żyznych, próchniczych, ciepłych i lekko wilgotnych, o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie. Krzew nie lubi przesadzania, dlatego od razu należy wybrać dla niego docelowe miejsce, w którym pozostanie już na stałe. Roślina nie przepada też za towarzystwem dużych drzew o rozległych korzeniach, gdyż sama korzeni się dość płytko.

Oczar pośredni początkowo rośnie bardzo wolno, dopiero po dłuższym czasie osiągając docelowe rozmiary. Roślina nie przepada za cięciem, dlatego już na początku warto poznać jej docelowe rozmiary i przeznaczyć dla niej odpowiednio dużo miejsca, aby później uniknąć stresującego dla krzewu zabiegu. Oczar pośredni (ale też każdy inny oczar) ze względu na swoje wymagania i wyjątkową dekoracyjność powinien być uprawiany jako soliter, np. na tle trawnika, jasnej ściany budynku lub ogrodzenia. Dobrze, jeśli posadzony jest na stanowisku widocznym z okien domu, gdyż wtedy można podziwiać jego kwiaty bez konieczności wychodzenia na zewnątrz w czasie, gdy pogoda jest niesprzyjająca. U podstawy krzewu możemy też posadzić gatunki roślin o równie wczesnym terminie kwitnienia, np. przebiśniegi, krokusy czy ciemierniki, które wzmocnią ciekawy efekt zimowych kwiatów w ogrodzie.

Ciekawe odmiany oczaru pośredniego

• 'Diane' – kwiaty intensywnie rdzawoczerwone, pojawiające się na pędach w II-III,
• 'Feuerzauber' – kwiaty pomarańczowo-czerwone, o lekko poskręcanych płatkach, silnie pachnące kwiwtnie k. XI/I-II/III,
• 'Jelena' – kwiaty duże, pomarańczowe, kwitnie k XII-II/III,
• 'Rubin' – kwiaty intensywnie czerwone, kwitnie k. I-III,
• 'Arnold Promise' – kwiaty intensywnie żółte, na pędach pojawiają się późno bo dopiero w III, krzew jest też dość duży (wys. 4-5 m),
• 'Westerstede' – kwiaty bardzo liczne, jasnożółte, pachnące, kwitnie k. II-III,
• 'Orange Beauty' – kwiaty pachnące, pomarańczowożółte z czerwonym zabarwieniem u podstawy, kwitnie k. XII-II/III,
• 'Primavera' – kwiaty żółte z czerwoną podstawą, pachnące, kwitnie k. I-II,
• 'Pallida' – kwiaty jasnożółte, mocno pachnące, z frędzelkowymi płatkami, kwitnie k. XII-II,
• 'Ruby Glow' – kwiaty czerwonomiedziane, ciemniejące w czasie przekwitania, kwitnie k. II-III.

Oczar omszony

Innym ciekawym gatunkiem uprawianym w ogrodach jest oczar omszony (Hamamelis mollis). Krzew ma luźny pokrój i osiąga znaczne rozmiary (5-7 m wysokości), dlatego nadaje się głównie do uprawy w dużych ogrodach. Swoje pająkowate, żółte, słabo pachnące kwiaty, rozwija na nagich pędach zimą (I-II/III). Cechą charakterystyczną gatunku są duże, jajowate liście które całe pokryte są wyraźnie widocznym meszkiem, gęstszym od spodu blaszki i rzadszym z wierzchu. Roślina ma podobne zastosowanie i wymagania jak poprzedni gatunek.

Oczar japoński

W ogrodach spotykany bywa też czasami oczar japoński (Hamamelis japonica), który ma podobny pokrój i wysokość do poprzedniego gatunku, ale ma gładkie liście i żółte kwiaty o bardziej pomiętych płatkach (kwitnie k. I-II). Wymagania rośliny są podobne jak innych oczarów.

Oczar wirginijski

Gatunkiem oczaru uważanym za najmniej ozdobny jest natomiast oczar wirginijski (Hamamelis virginiana), którego zwyczaje odbiegają od zwyczajów innych oczarów. Krzew różni się od swoich kuzynów nietypowym, późnojesiennym terminem kwitnienia (XI) oraz kwiatami, które pojawiają się na częściowo ulistnionych jeszcze pędach. Z tego względu w czasie kwitnienia może przypominać leszczynę i nie jest tak niezwykły jak inne gatunki. Niewielkie, pająkowate kwiaty, pojawiające się miedzy liśćmi nie są dobrze widoczne, przez co wyglądają niezbyt efektownie. Zaletą gatunku jest natomiast jego stosunkowo wysoka mrozoodporność i możliwość podziwiania kwitnącej rośliny w czasie, gdy pogoda sprzyja jeszcze wypoczynkowi na świeżym powietrzu.

Oczar wirginijski wykazuje też właściwości lecznicze i jest stosowana w medycynie naturalnej. Oczar wirginijski ma dość rozłożysty, pokrój i osiąga spore rozmiary (ok. 4 m wysokości), dlatego nadaje się głównie do większych ogrodów.