Parkiet tradycyjny – uwaga na gatunki drewna i wykończenie parkietu
Parkiet tradycyjny, chociaż ma konkurencję w postaci nowoczesnych paneli podłogowych, zawsze będzie miał swoich zwolenników, czyli tych, którzy stawiają na naturalne piękno drewna. Parkiet wykonuje się zazwyczaj z prostokątnych klepek, które poprzez sposób ułożenia, tworzą na podłodze powtarzalny wzór. Elementy parkietu łączy się zazwyczaj na „pióro i wpust” i przykleja do podłoża. Na efekt i trwałość parkietu wpływ mają gatunek drewna, wykończenie powierzchni i perfekcyjne wykonanie.
Parkiet będzie pięknie prezentował się jako wyklończenie podołogi, jeżeli zostanie dobrze wybrany gatunek drewna do planowanego wzoru, pasujący do stylu i kolorystyki wnętrza, a także warunków panujących w danym pomieszczeniu. Nie każde drewno będzie pasować do dowolnego wzoru parkietu. Elementy parkietu mogą mieć różne długości (nawet do 50 cm), zaś grubość deseczek ma zazwyczaj 15-22 mm. Parkiet jest tańszy od deski parkietowej, ale ułożenie go zabierze więcej czasu. Parkiet tradycyjny ma mniejsze wymagania niż dyle i deska parkietowa.
Parkiet - jakie drewno wybrać?
Parkiet tradycyjny wykonywany jest najczęściej z krajowych gatunków drewna. Tradycyjny parkiet składa się z deszczułek z litego drewna, zwanych też klepkami. Dąb, jesion, buk czy brzoza to najpopularniejszy materiał na deszczułki o długości 30 cm. Egzotyczne drewno na parkiet, na przykład jatoba, doussie, badi, kempas, merbau, tek, ipe i sucupira, częściej mają nieco większe wymiary – długość blisko 50 cm.
Klepki powinny mieć grubość 16-22 mm (chociaż stosuje się też cieńsze, nawet 10-milimetrowe). Im parkiet jest grubszy, tym więcej cyklinowań możemy przeprowadzić. Klepki mają zwykle szerokość 3-15 cm. W sprzedaży są też elementy parkietowe warstwowe. Są one klejone z dwóch warstw drewna ułożonych w ten sposób, aby układ słojów poszczególnych warstw był krzyżowy (w warstwie wierzchniej podłużny, poniżej – poprzeczny). Składają się ze szlachetnej warstwy wierzchniej o grubości 4-6 mm wykonanej najczęściej z dębu, jesionu lub drewna egzotycznego oraz warstwy spodniej z drewna iglastego bądź liściastego. Taka budowa klepki zapewnia podłodze odporność na odkształcenia i umożliwia zastosowanie jej na ogrzewaniu podłogowym. Powierzchnia elementów zostaje zabezpieczona już na etapie produkcji, dzięki czemu są gotowe do użytkowania zaraz po ułożeniu.
Przykładowe ceny podłogi drewnianej
- Dąb lity, olejowany (dł. 400-1200 mm) - 165 zł/m2
- Dąb lity, barwiony, lakierowany (dł. 400-1200 mm) – 177 zł/m2
- Element dwuwarstwowy jesion (dł. 490 mm) – 147 zł/m2
- Element dwuwarstwowy dąb (dł. 490 mm) – 159 zł/m
- Element trójwarstwowy dąb, wzór jednolamelowy, lakierowany – 129 zł/m2
- Element trójwarstwowy jesion, wzór trzylamelowy, lakierowany – 99 zł/m2
Wybieramy nowoczesny parkiet
Wybierając nowoczesny parkiet, musimy wziąć pod uwagę warunki, w jakich pomieszczeniach będzie użytkowany, i zalecenia producenta. Jest to szczególnie istotne w przypadku posadzki układanej na ogrzewanym podkładzie i w wilgotnych pomieszczeniach. W karcie technicznej powinna znajdować się jasna deklaracja, że drewniane elementy są przystosowane do specyficznych warunków - nadają się na ogrzewaną podłogę lub do układania w kuchni czy łazience. Jeżeli decydujemy się na parkiet w intensywnie eksploatowanych pomieszczeniach, najlepiej wybierzmy ten z warstwą użytkową z twardego gatunku drewna. Do oznaczenia twardości wykorzystywana jest skala Brinella (BHN). Im wyższa liczba w tej skali, tym drewno wierzchniej warstwy jest twardsze. Najtwardsze gatunki drewna – wenge, iroko – mają oznaczenia powyżej 4 BHN. Jednak w domu jednorodzinnym lub mieszkaniu zda egzamin także drewno oznaczone 3-4 BHN, na przykład dąb, jesion, grab.
Autor: Mariusz Bykowski
Parkiet z dębu i jatoby
Które drewno twarde, a które miękkie?
Według metody Janki (to jedna z metod pomiaru twardości drewna, są jeszcze metody Bunsena i Krippela), ze względu na twardość dokonano następującego podziału gatunków drewna:
• drewno bardzo miękkie – balsa, osika, topola, wierzba, świerk, jodła, limba
• drewno miękkie – lipa, sosna, modrzew, brzoza
• drewno średnio twarde – dąb szypułkowy, sosna czarna, wiąz, orzech
• drewno twarde – jesion, jatoba, teak, majau
• drewno bardzo twarde – grab, grochodrzew (robinia), palisander, cis
• drewno niewiarygodnie twarde – quebracho, heban, kokos, gwajak
Autor: Maria Miklaszewska
Tradycyjny parkiet z mozaiki o grubości 8 mm podkreśla klasyczny wystrój wnętrza w kamienicy.
Gatunek drewna a wzór parkietu
Wybierając gatunek drewna na parkiet, należy dostosować go do wzoru, jaki chcemy mieć na posadzce.
Nie z każdego gatunku możemy ułożyć wszystkie wzory. Dowolny wzór można ułożyć tylko z drewna, które w małym stopniu zmienia swoje wymiary pod wpływem wahań temperatury i wilgotności, na przykład doussie, iroko, tek, merbau czy krajowy dąb.
Sprawdź też:
W kwadraty lub jodełkę – wzory minimalizujące efekty skurczu czy rozkurczu drewna – należy układać mniej stabilne gatunki, na przykład buk, klon, grab albo egzotyczne wenge czy sucupirę. Decydując się na takie drewno, powinniśmy zrezygnować ze wzoru pokładowego i cegiełki. W ten sposób unikniemy szpecących szczelin w posadzce.
Co to jest finishparkiet
Dziś nowoczesny parkiet możemy uzyskać z elementów wykończonych już w fabryce. Dzięki temu od razu, gdy je kupujemy, wiemy, jak będzie wyglądała podłoga. Można też kupić surowe drewno, które ostatnie etapy obróbki przechodzi w domu. Atutem deszczułek warstwowych jest to, że pozwalają na większą dowolność w doborze gatunku drewna, ponieważ krzyżowe położenie warstw ogranicza jego pracę i chroni przed powstaniem szczelin. Elementy dwuwarstwowe - potocznie nazywane są finishparkietem od nazwy nadanej im przez pierwszego ich producenta. Ich dolna warstwa najczęściej jest wykonana z krajowego drewna liściastego, rzadziej z drewna iglastego. Wierzchnia grubości 4-6,2 mm jest robiona z różnych gatunków krajowych albo egzotycznych. Elementy są dostępne jako pojedyncze klepki parkietowe o długości 42 i 49 cm, szerokości 7 cm i grubości 1,1 lub 1,4 cm oraz większe deski parkietowe – o długości 120-160 (rzadziej 200 cm), szerokości 14 cm i grubości 1,1, 1,4 oraz 1,6 cm.
Podłoże pod parkiet
Nawet najpiękniejszy parkiet z najlepszego drewna nie na długo takim pozostanie, o ile podłoże pod parkiet będzie źle wykonane. Poza tym podłoże pełni również funkcję wygłuszającą, co w przypadku akustycznych podług drewnianych ma duże znaczenie.
Parkiet, inaczej niż płytki z kamienia czy wykładziny, przez cały czas pracują. Mają na to wpływ właściwości drewna (np. kurczenie się lub pęcznienie pod wpływem zmian wilgotności) oraz naprężenia działające na podłogę (np. ciężar mebli). Trwałość parkietu będzie więc zależała od jakości podkładu, który zminimalizuje ruchy drewna.
Przede wszystkim podłoże musi być równe. Najlepiej sprawi się tu jastrych (podłoże bezspoinowe w postaci wylewki specjalnej mieszanki betonowej, podkłady samopoziomujące) lub podłoga pływająca (metoda wykonywania podłoża, które nie przylega do ścian, oddzielone są od siebie poszczególne warstwy podłoża). Ponieważ podłoże pod parkiet powstaje z mieszanek mokrych, musi ono zostać wykonane odpowiednio wcześniej, by pozbyć się z niego wilgoci.
Przyklejanie parkietu
Parkiet przykleja się do podkładu. Można do tego wykorzystać różne kleje, począwszy od rozpuszczalnikowych, przez jedno- i dwuskładnikowe poliuretanowe, a skończywszy na dwuskładnikowych poliuretanowo-epoksydowych czy MS polimerach.
Wprawdzie producenci przekonują o wszechstronnym zastosowaniu klejów do drewnianych posadzek, jednak warto pamiętać, że znacznie różnią się one elastycznością, wytrzymałością i trwałością. Bez wątpienia najlepsze parametry mają te zalecane nie tylko do małych i średnich drewnianych elementów, ale także tych największych – czyli kleje poliuretanowe i MS polimery.
Sprawdź też:
Niektórych klejów nie należy stosować do pewnych gatunków drewna, na przykład kleje dyspersyjne nie powinny być używane do drewna egzotycznego i niestabilnego, na przykład buku.
Parkiet trzeba zabezpieczyć. Lakierowanie, woskowanie, ługowanie
Parkiet, jak i każda podłoga wykonana z drewna, wymaga wykończenia. Jest to konieczne, by zachować kolor parkietu i uczynić go odpornym na zabrudzenia i zniszczenie związanie z użytkowaniem. Obecnie stosuje się trzy metody zabezpieczenia podłóg drewnianych: lakierowanie, woskowanie i ługowanie.
Lakierowanie parkietu jest najpopularniejsze, tym bardziej, że współczesne lakiery do parkietu wodorozcieńczalne są nieszkodliwe dla ludzi i zwierząt (kiedyś trzeba było czekać nawet kilka dni, żeby lakier na bazie rozpuszczalnika dobrze wysechł i ulotniły się toksyczne opary). Lakier może być na wysoki połysk lub matowy, może zmienić odcień podłogi lub podkreślić jego naturalną barwę. Na parkiecie wykończonym na wysoki połysk pieknie będzie odbijało światło, jednak bardziej będą widoczne wszelakie zarysowania. O wytrzymałości powłoki z lakieru decydują dodatki z żywic (akrylowa, alkidowa, poliuretanowa). Niektóre lakiery wymagają specjalnych podkładów zanim położymy warstwę właściwą. Trzeba sprawdzić co do swoich parkietów zalecają producenci.
Powierzchnia parkietu przed lakierowaniem musi być czysta, odpylona i sucha. Lakier nanosi się pędzlem z miękkim włosiem lub wałkiem welurowym. Zalecane jest, by w pomieszczeniach mieszkalnych nakładać dwie warstwy lakieru, trzech warstw wymagają pomieszczenia intensywniej użytkowane, jak np. przedpokoje czy korytarze. Kolejną warstwę lakieru można kłaść zazwyczaj po ok. 20 godzinach. Żeby parkiet cały czas wyglądał „jak nowy”, co jakiś czas warto nanieść na niego lakier odświeżający.
Czytaj też:
Woskowanie i olejowanie parkietów stosowane było na długo przed wynalezieniem lakierów, metoda ta powróciła wraz z trendem ekologicznym i w kontekście alergików. W ten sposób zabezpieczony parkiet (i każda podłoga drewniana) zachowa swoje naturalne walory, a wręcz woski i oleje podkreślą jeszcze jego wygląd. Parkiet wykończony woskiem czy olejem jest odporny na zmiany wilgotności, co w przypadku podłóg drewnianych oznacza zachowanie stabilności wymiarowej. Olejowane parkiety na końcu pokrywa się woskiem. Uwaga! Stwierdzono, że olejowane podłogi źle znoszą kontakt z niektórymi rodzajami zabrudzeń, np. z moczem zwierząt, a szczególnie kotów.
Oleje i woski można nakładać na gorąco lub na zimno, przy czym ta ostatnia jest łatwiejsza i nie potrzeba specjalistycznego sprzętu. Technologia kładzenia olejów na gorąco wymaga specjalnej maszyny z nagrzewnicą (olej podgrzewany jest do temp. 80°C), jest też kosztowniejsza, ale daje trwalszą powłokę wykończenia. W zależności od rodzaju drewna nanosi się 2-4 warstw oleju przy metodzie na zimno, zaś metodą na ciepło 1-2. Na koniec taki parkiet wymaga polerowania. Parkiet wykończony olejem i woskiem trzeba częściej konserwować niż parkiet lakierowany. To oznacza nałożenie kolejnej warstwy.
Ługowanie drewnianego parkietu to zmycie podłogi mydlaną emulsją, przez co uzyskuje się efekt podłogi wyszorowanej do białości. Parkiet ługowany nie jest odporny na zaplamienia i zabrudzenia, dlatego dobrze jest go na koniec zabezpieczyć np. olejem. Uwaga! Ług jest substancją żrącą.
Wideo: wybieramy podłogi drewniane
Listwy przypodłogowe do parkietu
Nowoczesny parkiet wymaga odpowiedniej oprawy – listwy nie mogą być przypadkowe. Muszą spełnić swe praktyczne zadania np. zamaskują szczeliny dylatacyjne, ale muszą być też przemyślaną częścią estetycznej kompozycji. Można je dobrać do parkietu, koloru ścian, stolarki lub zdecydować się na kontrast – na przykład listwy powtarzające barwę jednej ze ścian. Możliwości jest bardzo wiele, a dostępna oferta bogata. Do wyboru mamy listwy przypodłogowe z drewna, MDF-u, PCW, poliuretanu, ceramiki, metalu. Mogą być niskie lub wysokie, o prostym, zaokrąglonym bądź żłobionym profilu. Niemodne są ćwierćwałki, modniejsze wyższe niż niższe listwy, najlepiej o prostym niewyszukanym kształcie. Poza tym najnowocześniej będą prezentowały się te, które nie powtarzają koloru parkietu, na przykład metalowe, białe albo kolorowe.
