Lakier do drewna. 11 pytań o lakier do parkietu i podłogi drewnianej
Lakier do drewna przesądza o wyglądzie podłogi drewnianej. Polakierowane drewno iglaste lub liściaste będzie odporniejsze na uszkodzenia. Sprawdź, jaki wybrać lakier do parkietu, czy lepszy będzie lakier wodny czy poliuretanowy oraz czy cyklinowanie to konieczność.
Przygotowaliśmy poradnik o lakierach do drewna w pytaniach i odpowiedziach. Wybór lakieru do parkietu, czy desek podłogowych, który doskonale spełni swoje funkcje ochronne i jednocześnie nada posadzce odpowiedni wygląd, nie jest łatwy. Przed remontem lub wykańczaniem podłogi z drewna piętrzą się pytania, które nie mogą pozostać bez odpowiedzi...
Czy lakiery rozpuszczalnikowe są odporniejsze niż lakiery wodne?
Nie. O tym, w jakim stopniu lakier będzie odporny na ścieranie i uderzenia, nie decyduje rodzaj zastosowanego rozpuszczalnika, ale zawarte w nim żywice. Przyczyną powszechnej opinii, że powłoka z lakierów wodnych słabiej chroni drewno, może być nieumiejętne ich nanoszenie. Wymaga ono od fachowców znacznie większego doświadczenia niż nanoszenie lakierów rozpuszczalnikowych. Jeżeli parkieciarz, rozprowadzając lakier wodny, nie „przytnie” włosków drewna i pozostaną one podniesione, wytrzymałość mechaniczna warstwy lakieru zostanie w znacznym stopniu osłabiona.
W jakim stopniu lakier może zmienić wygląd drewna?
Lakier nałożony na drewno może zachować jego naturalny wygląd, podkreślić usłojenie albo diametralnie zmienić barwę podłogi. Zwolennicy wyglądającego naturalnie drewna powinni się zdecydować na któryś z wodnych lakierów. Naturalna barwę drewna zachowają lakiery poliuretanowe, które nie żółkną i mają filtry UV zabezpieczające drewno przed promieniami słonecznymi. Osoby, które chcą, by drewniana podłoga miała ciepły złocisty odcień, mogą się zdecydować na któryś z lakierów rozpuszczalnikowych. Jednak powinny pamiętać o tym, że oprócz zmiany barwy taki lakier wyraźnie podkreśli rysunek słojów.
Zwolennicy zmiany kolorystyki drewna bez podkreślania jego mazerunku powinni wybrać któryś z lakierów barwiących. Producenci oferują je gotowe podbarwiane oraz bezbarwne, do których dodaje się pigmenty i uzyskuje takie kolory jak we wzorniku.
Czym lakierować podłogi z krajowego drewna drzew liściastych?
Powinny to być lakiery elastyczne, które dobrze zniosą pracę drewnianych elementów. Mogą być poliuretanowe, uretanowe i uretanowo-alkidowe. Jednak oprócz zalecenia elastyczności powłoki zabezpieczającej są liczne wskazówki dotyczące lakierowania podłogi wykonanej z poszczególnych gatunków drewna. Przykładowo - wybierając lakier na te najbardziej pracujące, takie jak buk czy grab, należy zrezygnować z lakierów wodnych albo przed ich zastosowaniem położyć specjalny podkład, który uchroni brzegi drewnianych elementów przed sklejeniem.
Jak zabezpieczać drewno iglaste?
Najpierw usuwa się żywicę, przemywając posadzkę acetonem lub benzyną. Następnie miejsca, w których były torebki żywiczne, wypełnia się podkładem dobranym do lakieru. Może to być lakier alkidowy, uretanowy lub uretanowo-alkidowy.
Czy drewno egzotyczne wymaga zastosowania specjalnych lakierów?
Wprawdzie większość egzotycznych gatunków można zabezpieczać dowolnymi lakierami do drewna, ale trzeba pamiętać o zastosowaniu przed lakierem podkładu, który zneutralizuje olejki eteryczne zawarte w drewnie. Szczególnie trudne, oleiste gatunki mają żywice, które mogą doprowadzić do powstania pęcherzy i łuszczenia się powłoki zabezpieczającej albo pozbawić ją połysku. Nie stanie się tak, jeśli drewno zostanie dokładnie odtłuszczone - najlepiej za pomocą specjalnego preparatu polecanego przez producenta lakieru przeznaczonego do konkretnego trudnego gatunku, na przykład teku, iroko czy ipe. Poza tym przed lakierowaniem konieczne jest nałożenie podkładu odcinającego przeznaczonego do trudnych gatunków drewna.
Jaki lakier do drewna w pomieszczeniach intensywnie użytkowanych?
Drewno ułożone w holu lub na schodach wymaga powłoki zabezpieczającej o większej odporności na uszkodzenia mechaniczne i zarysowania. Wzmożony ruch dobrze zniosą lakiery poliuretanowe. Niezwykle odporne na uszkodzenia są także lakiery chemoutwardzalne, jednak przez wiele miesięcy, a niekiedy nawet lat po malowaniu mogą one wydzielać toksyczne opary. Wprawdzie według obowiązujących norm ich stężenie jest dopuszczalne, jednak należy zwrócić uwagę na to, że mimo bardzo dobrych cech użytkowych lakiery chemoutwardzalne są z reguły blisko dwukrotnie tańsze od poliuretanowych.
Sprawdź też: bielenie parkietu - jak pomalować podłogę na biało >>>
Czym polakierować podłogę w kuchni i w łazience?
Coraz częściej drewno pojawia się w kuchniach i łazienkach, a tam nietrudno o rozlanie wody, dlatego jedną z najważniejszych cech lakieru musi być odporność na wilgoć. Na posadzkach narażonych na jej działanie najlepiej będzie lakierować drewno lakierami poliuretanowymi, uretanowymi oraz uretanowo-alkidowymi.
Lakier do parkietu a cyklinowanie?
Jeżeli drewniane elementy nie są odkształcone, a na lakierze są jedynie płytkie rysy, można zrezygnować z cyklinowania. W takiej sytuacji wystarczy zmatowić stary lakier papierem ściernym i dokładnie odkurzyć posadzkę - potem można lakierować.
Jakie czynności powinien wykonać fachowy parkieciarz?
Najpierw parkiet musi być dokładnie (pięciokrotnie) wycyklinowany. Następna czynność to szpachlowanie metalową szpachlą. Szczeliny powinny zostać wypełnione specjalnym preparatem, a nie kaponem wymieszanym z trocinami - takie wypełnienie po pewnym czasie pod wpływem pracy drewna zaczęłoby się kruszyć. Kolejna czynność to przeszlifowanie podłogi papierem o drobnym uziarnieniu (numer 120-150) i dokładne odkurzenie. Potem parkieciarz powinien nałożyć podkład. Może to zrobić pędzlem, wałkiem lub szpachlą. Po wyschnięciu podkładu (z reguły po 30 minutach) na tak przygotowaną posadzkę można już nakładać lakier. Po nałożeniu pierwszej warstwy lakieru i odczekaniu kilkunastu godzin należy zmatowić posadzkę, odkurzyć ją i nałożyć kolejną warstwę.
Czym odnowić podłogę, jeśli nie wiadomo, jakim lakierem jest zabezpieczona?
W takiej sytuacji koniecznie trzeba się zdecydować na któryś z lakierów wodnych, ponieważ można je stosować na rozpuszczalnikowe, a rozpuszczalnikowych nie należy nakładać na lakiery wodne. Jednak kierowanie się tą zasadą nie gwarantuje jeszcze trwałości nowej powłoki. Przed polakierowaniem podłogi trzeba wykonać próbę na mało widocznym fragmencie. Tylko w ten sposób ustalimy, czy nowy lakier ma dobrą przyczepność do starej powłoki.
Lakier do parkietu ile na metr?
Zużycie lakieru do drewna zależy od wielu czynników - między innymi od narzędzia, którym będzie nanoszony, i tego, która warstwa jest nakładana. Najwięcej lakieru trzeba zużyć przy aplikowaniu pierwszej warstwy, mniej przy drugiej, a najmniej przy trzeciej. Najlepiej i najbardziej ekonomicznie jest zastosować najpierw podkład, a potem nałożyć lakier nawierzchniowy (z reguły wystarczą dwie warstwy). Producenci podają różną wydajność lakierów - niekiedy ją zawyżając. Parkieciarze twierdzą, że jeden litr lakieru nawierzchniowego wystarczy do pomalowania około 10 m2 posadzki - oczywiście jednej warstwy.
Jaki lakier do parkietu wodny czy chemiczny?
W zależności od tego, jaki rodzaj zabezpieczenia drewna wybierzemy, jego usłojenie może być mniej lub bardziej widoczne, barwa – mniej lub bardziej ciepła, a stopień połysku – różny. Jeśli zależy nam na tym, by parkiet na podłodze był jak najbardziej naturalny, powinniśmy zdecydować się na lakier wodny. Wtedy barwa i usłojenie drewna będą zbliżone do takich, jakie ma jego surowa wersja. Lakier rozpuszczalnikowy w znacznie większym stopniu wydobędzie rysunek słojów i nada mu ciepły, słomkowy kolor. Gdy chcemy mieć wzorzystą drewnianą podłogę z wyraźnie
zarysowanymi słojami albo zależy nam na tym, by barwa parkietu była zdecydowanie ciepła, najlepiej wybrać olej.
Jaki lakier do parkietu: mat czy połysk?
Istotne jest również to, czy chcemy, by podłoga była błyszcząca, czy matowa. W przypadku lakierów możliwości jest wiele - posadzka może być matowa, półmatowa, błyszcząca, satynowa. Lakier może też dać tak zwany efekt niewidzialny - zbliżony do wyglądu surowego drewna.
Autor: Marcin Czechowicz
Jak dobrać lakier do rodzaju drewna?
Innymi lakierami należy zabezpieczać drewno drzew liściastych, innymi iglastych, a jeszcze innymi gatunków egzotycznych.
Do drewna drzew liściastych zalecane są lakiery elastyczne, na przykład poliuretanowe, uretanowe, uretanowo-alkidowe, które nie pękają podczas pracy drewna. Jedynie tzw. kwaśnych gatunków (np. dębu), zawierających kwasy i garbniki, nie można lakierować preparatami poliuretanowymi, ponieważ przyciemniają drewno.
Do drewna drzew iglastych najlepiej wybrać lakiery alkidowe, uretanowe, uretanowo-alkidowe. Zanim jednak drewno zostanie pomalowane, trzeba usunąć żywicę. Aby to zrobić, wystarczy przemyć je acetonem lub benzyną i podkładem dostosowanym do lakieru wypełnić miejsca, w których wcześniej były torebki żywiczne.
Do drewna egzotycznego, które zawiera inhibitory spowalniające działanie utwardzaczy zawartych w lakierach (np. lapacho, iroko), przeznaczone są specjalne lakiery do tzw. trudnych gatunków. Jednak nawet ich nie można stosować bezpośrednio na takie drewno – najpierw trzeba położyć specjalny podkład odcinający. Na egzotyczne gatunki, które nie sprawiają aż takich problemów (np. jatoba, merbau), po położeniu podkładu neutralizującego olejki eteryczne można zastosować dowolny lakier.
Na gatunki drewna tzw. intensywnie pracujące, takich jak buk, nie należy stosować lakierów wodnych. Koniecznie trzeba najpierw zabezpieczyć drewno odpowiednim podkładem, który nie pęka podczas pracy drewna.
Nakładanie lakieru na parkiet: jak wykonać prawidłowo lakierowanie?
Na opakowaniu lakieru znajdziemy informację, ile jego warstw trzeba nałożyć i jakim narzędziem. Dobór optymalnego do konkretnego lakieru jest gwarancją odpowiedniej grubości powłoki zabezpieczającej podłogę. Producenci z reguły informują, czym powinien być nanoszony konkretny lakier.
Najpopularniejsze jest nanoszenie lakieru wałkiem. Przy czym ważna jest długość jego włosia (podawana na profesjonalnych lakierach). Popularne staje się też malowanie metalową szpachlą. Jest ono szczególnie korzystne, gdy nakładany jest lakier wodny, ponieważ szpachla umożliwia „ścięcie” uniesionych włosków drewna, które osłabiałyby wytrzymałość mechaniczną powłoki lakieru. Zalecane jest jednak, by ostatnia warstwa lakieru zawsze była nanoszona wałkiem. Istotny jest także czas, po jakim można nanosić kolejne warstwy lakieru. Nie należy tego robić za szybko, bo dojdzie do wybrzuszenia deszczułek parkietu. Na opakowaniu lakieru znajdziemy informację o odstępie, który trzeba zachować między lakierowaniami. Z reguły jest to kilka godzin. Parkieciarze są bardziej restrykcyjni i zalecają kilkunastogodzinną przerwę. Z reguły nie dłuższą jednak niż 24 godziny - po takim czasie kolejna warstwa nie zwiąże się chemicznie z tą, która była nałożona wcześniej. Wyjątkiem są takie lakiery, na których znajduje się informacja, że między nakładaniem kolejnych warstw może minąć więcej niż 24 godziny.
Uwaga! Każdą z naniesionych warstw lakieru przed nałożeniem kolejnej trzeba zmatowić polerką. Nie musimy tego robić jedynie wtedy, gdy lakier był nakładany metalową szpachlą.
Od szybkości utwardzania wybranego przez nas lakieru zależy to, po jakim czasie można będzie eksploatować podłogę. Do pomieszczenia można wejść po jednym do trzech dni od zakończenia prac, ale wnosić meble - dopiero po pięciu dniach.
Lakier do barwienia drewna
Lakiery barwiące - podobnie jak farby – można dobierać według karty kolorów. Decydując się na zastosowanie jednolitej barwnej powłoki lakieru, trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że rysunek słojów drewna stanie się nieco mniej wyraźny, a przetarcia kolorowego lakieru będą bardziej widoczne niż bezbarwnego. Kolorowego lakieru nie należy nanosić wałkiem ani pędzlem, ponieważ nie zagwarantują one równomiernego rozłożenia pigmentów. Niektórzy producenci do kolorystycznych wersji lakierów dołączają specjalne aplikatory. Przykładowo jest to umieszczona na długiej rączce gąbka zakończona specjalnymi włoskami, która pozwala na nanoszenie większej ilości lakieru niż pędzel i umożliwia długie, jednolite pociągnięcia równomiernie rozprowadzające lakier na dużej powierzchni.
Inny sposób zmiany koloru drewna to nałożenie najpierw bejcy, potem lakieru podkładowego i na koniec lakieru nawierzchniowego. Nie należy stosować bejcy spirytusowych, ponieważ z powodu szybkiego odparowania rozpuszczalnika szybko wysychają i mogą pozostawiać na drewnie plamy.
Lakier do parkietu odnawianego
Najlepszy będzie ten sam, którym parkiet był zabezpieczony poprzednio. Jeśli nie wiesz, czym została polakierowana podłoga, najlepiej wykonać próbę którymś z lakierów wodnych. Lakiery wodne można stosować na rozpuszczalnikowe – nie odwrotnie. Tak więc prawdopodobieństwo dobrania odpowiedniego preparatu do starej powłoki w przypadku lakieru wodnego o dobrej przyczepności jest większe. Wykonanie próby przyczepności jest proste – wystarczy zmatowić papierem ściernym niewidoczny fragment, a następnie polakierować go nowo wybranym preparatem. Po wyschnięciu lakieru należy zarysować powierzchnię. Jeżeli nie będzie się łuszczył, można nim polakierować całą podłogę.
Lakiery na powierzchnie poziome i pionowe
Producenci na opakowaniach lakierów zamieszczają informację o tym, na jakiej powierzchni preparat może być stosowany. Najbardziej podstawowy podział na lakiery zalecane do powierzchni poziomych (na przykład posadzek, schodów) i pionowych (na przykład ścian, drzwi) określa ich odporność na uszkodzenia mechaniczne i elastyczność. Powierzchnie poziome wymagają zastosowania twardszych lakierów, pionowe – bardziej elastycznych, odpornych na pękanie i łuszczenie. Lakiery obu rodzajów, jeśli mają być użyte na zewnątrz lub w nasłonecznionym pomieszczeniu, powinny zawierać filtry UV.
Autor: Andrzej Szandomirski|Krzysztof Zasuwik|Mariusz Bykowski|Timberline Podłogi Drewniane
