Rekuperacja a smog. Czy rekuperator chroni przed smogiem w domu?
Rekuperacja, czyli wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła, to sposób na czyste powietrze w domu, a także zmniejszenie rachunków za ogrzewanie. W tym artykule skupimy się na jakości powietrza. Czy nowoczesne systemy rekuperacji oczyszczają powietrze ze smogu? Jak pozbyć się zanieczyszczeń i zapachu smogu, jeśli mieszkamy w okolicy ze smogiem?
Spis treści
- Położenie czerpni
- Filtry dokładne
- Filtry antysmogowe
- Jak pozbyć się zapachu smogu?
- Lepiej przewidzieć to w projekcie wentylacji
Polska zajmuje niechlubne czołowe miejsce w Europie pod względem zanieczyszczenia powietrza. Za smog odpowiada przede wszystkim niska emisja, czyli zanieczyszczenia pochodzące z gospodarstw domowych, transportu oraz przemysłu. W naszym kraju smog zdecydowanie nasila się w okresie grzewczym, czyli od października do kwietnia. W wielu domach jednorodzinnych jest zainstalowana rekuperacja. Dom z rekuperacją jest rozwiązaniem ekologicznym i dbającym o jakość powietrza, którym oddychamy. Zdarza się jednak, że mieszkańcy takich domów narzekają, że mimo wentylacji w pomieszczeniach czuć smog. Jak uniknąć odczuwania smogu w domu z rekuperatorem?
Położenie czerpni
Rekuperator wciąga i nawiewa do wnętrz powietrze pobrane z zewnątrz (po drodze jest ono filtrowane). Ważne jest zatem usytuowanie czerpni. Jeśli w sąsiedztwie jest duże zanieczyszczenie powietrza, np. blisko położone domy są opalane węglem, rekuperator może wprowadzać do wnętrz powietrze ze smogiem. Dlatego zanim wykonamy w domu rekuperację, warto wcześniej zorientować się, czym w okolicy pali się w piecach i kotłach, i uwzględnić to w jej projekcie.
Paweł Michałowski, doradca techniczny z firmy Rekuperatory.pl, potwierdza, że rekuperator pobiera powietrze z zewnątrz. Oznacza to, że może on wciągnąć do budynku powietrze zanieczyszczone smogiem. Takie niekorzystne zjawisko może wystąpić tam, gdzie w sąsiedztwie domu jest budynek opalany węglem albo nawet śmieciami. W takich domach często nie pali się non stop. Największe zadymienie powstaje w momencie rozpalania w kotle.
Paweł Michałowski zwraca uwagę, że ważne jest umiejscowienie czerpni. "Optymalne jest, gdy znajduje się ona po północnej lub wschodniej stronie budynku, bo wtedy pobiera chłodne powietrze. W Polsce wieją najczęściej wiatry zachodnie. Jednak nie zawsze tak się dzieje w każdej lokalizacji". Gdy po stronie czerpni powietrza będziemy mieć budynki wypuszczające czarny dym z komina, możemy czuć ten dym w swoim domu. Wtedy są konieczne dodatkowe rozwiązania.
Filtry dokładne
Standardowo w rekuperatorze stosuje się filtry wstępne klasy G3/G4 lub nieco dokładniejsze klasy M5/M6. Takie filtry wychwytują cząsteczki kurzu, pyłki roślin, owady itp. Jeśli mamy problemy ze smogiem, konieczne jest zastosowanie na nawiewie bardziej skutecznych filtrów, takich które są w stanie wychwycić więcej cząstek o mniejszych rozmiarach.
Paweł Michałowski podpowiada:
Jeśli mieszkamy w pobliżu domu z kopciuchem, dobrze byłoby zastosować filtry o wyższej klasie filtracji, np. F7, albo dodatkowy filtr kanałowy, który jest tak naprawdę urządzeniem antysmogowym i wyeliminuje ten problem, oczyszczając powietrze na poziomie ponad 99%, co już nie byłoby możliwe bez rekuperacji.
Filtry klasy F7 to filtry dokładne, które zatrzymują cząstki pyłu PM2,5, drobniejsze pyłki roślin, zarodniki pleśni, roztocza i niektóre bakterie. Są w stanie wychwycić cząsteczki stanowiące powyżej 90% pyłu o wielkości 1-10 µm oraz do 75% pyłu o rozmiarach 0,3-1 µm. F7 to oznaczenie według starej normy, ale często jeszcze stosowane na rynku. Według nowej normy odpowiada mu klasa ISO ePM1 55%. Jest to oznaczenie mówiące, że w określonych warunkach testowych dany filtr zatrzymuje co najmniej 55% cząsteczek frakcji 1 μm. Na rynku znajdziemy też filtry wyższej klasy przeznaczone do rekuperacji, np. klasy F9. Filtry klasy F7 mogą wchodzić w zakres podstawowego wyposażenia wielu rekuperatorów.
Waldemar Tomczuk z firmy Kermi, Manager Działu Produktów Wentylacji, wyjaśnia:
Sam rekuperator często ma zastosowany filtr dokładny, który wyłapuje nie tylko cząstki PM2,5, ale jest w stanie wychwycić co najmniej 55% cząstek PM1 (klasa F7). Żeby w domu z rekuperacją nie czuć smogu, konieczne jest zastosowanie dodatkowych filtrów o większej gęstości. Aby jeszcze skuteczniej eliminować smog, można wykorzystać filtr elektrostatyczny, który przyciąga cząstki smogu na zasadzie różnicy potencjałów elektrycznych. Jest w stanie wyłapywać cząstki o wielkości poniżej 1 μm.
Filtry antysmogowe
Producenci filtrów oraz firmy z branży wentylacyjnej oferują także filtry innego rodzaju. Nie działają one na zasadzie zwiększania gęstości siatki wyłapującej zanieczyszczenia, bo wraz z jej wzrostem rosną opory przesyłu, co jest niekorzystne w systemach wentylacyjnych. Do ochrony przed smogiem można zastosować filtry elektrostatyczne – cząstki zanieczyszczeń są przyciągane do nich i osadzane na ich powierzchni dzięki różnicy potencjałów elektrycznych.
Jak pozbyć się zapachu smogu?
Wraz z cząsteczkami szkodliwych pyłów do domu dostaje się również charakterystyczny zapach smogu kojarzący się z popielnikiem starego pieca. Jego odczuwanie w domu może zmniejszyć filtr elektrostatyczny. Gdy to nie pomaga, trzeba zastosować filtr węglowy wypełniony węglem aktywnym, który jest skutecznym adsorbentem. Węgiel przyciąga na swoją powierzchnię cząsteczki gazowe i pochłania zapachy.
Potwierdza to Waldemar Tomczuk z firmy Kermi:
Jeśli chodzi o zapach, to do jego usunięcia trzeba zastosować filtr węglowy, który działa na zasadzie chemicznej i pochłania cząsteczki gazów niosące nieprzyjemny zapach.
Lepiej przewidzieć to w projekcie wentylacji
Dodatkowe filtry przeznaczone do ochrony pomieszczeń przed smogiem to filtry kanałowe, które instaluje się na kanale nawiewnym dostarczającym do domu świeże powietrze z zewnątrz. W takim układzie powietrze dostarczane do wnętrz jest filtrowane dwukrotnie: w rekuperatorze i za nim. Najlepiej jest, gdy zostaną one uwzględnione już na etapie przygotowywania projektu wentylacji z rekuperacją. Aby stale chronić się przed smogiem, należy pamiętać również o okresowej wymianie lub czyszczeniu filtrów.
